ẤN
ĐỘ DƯƠNG-THÁI B̀NH DƯƠNG CÓ THỂ THÀNH
CHIẾN TRƯỜNG KHÔNG? Đại-Dương |
Tài
liệu tham khảo: What
really drives the South China Sea conflict (Asia Times) Can
the UK Achieve Its Naval Ambitions in the Indo-Pacific? (Diplomat) Germany’s defence chief calls China a ‘systemic challenge’ as Berlin ramps up military presence in Asia (SCMP) ẤN
ĐỘ DƯƠNG-THÁI B̀NH DƯƠNG CÓ THỂ THÀNH
CHIẾN TRƯỜNG KHÔNG? Đại-Dương
Bắc
Kinh gia tăng nỗ lực quân sự, kinh tế,
ngoại giao nhằm biến Ấn Độ Dương-Thái
B́nh Dương thành mũi tiến công và cơ sở
hậu cần trong mưu đồ thống trị toàn
cầu mà không c̣n che đậy. V́
thế, phản ứng của Cộng đồng
Quốc tế ngày càng gay gắt và quyết liệt
để duy tŕ chủ quyền và quyền
-chủ-quyền và quyền-tài-phán của mỗi
quốc gia được quy định rơ ràng trong Công
ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm
1982 (UNCLOS). Bắc Kinh là một thành viên tích cực
trong thời gian soạn thảo Công ước và đă
phê chuẩn vào năm 1996. Hoa Kỳ không kư mà thi hành v́
các điều khoản UNCLOS tương hợp với
những tập quán quốc tế. Trung
Quốc có chủ quyền trên Biển Nam Trung Hoa hay không?
Trong
bài “What really drives the South China Sea conflict”, đăng
trên The Asia Times ngày 1 tháng 11-2020, Học giả Mark J
Valencia thuộc Viện Nghiên cứu Quốc gia về
Biển Nam Trung Hoa ở Hải Cứ (Haikou) của
Đảo Hải Nam đă biện minh cho chủ
quyền của Trung Quốc trên Biển Nam Trung Hoa (SCS)
và trút trách nhiệm cho Hoa Kỳ cố t́nh gây xung
đột. (1) Người Mỹ hy vọng rằng các
giá trị và hệ thống của Trung Quốc sẽ
trở nên giống như của ḿnh, nhưng điều
đó không bao giờ xảy ra. Người Mỹ
muốn thống trị Đông Nam Á, đặc
biệt trên SCS. (2) Động cơ của Trung Quốc
chủ yếu tự vệ, quyền khôi phục
hợp pháp phạm vi ảnh hưởng của ḿnh.
Hoa Kỳ muốn duy tŕ quyền bá chủ của ḿnh và
“trật tự quốc tế”. Lập
luận của Valencia hoàn toàn nguỵ biện: (1) Khái
niệm “chủ quyền lịch sử” của Trung
Quốc đă bị Toà án Trọng tài Thường
trực về Luật Biển (PCA) bác bỏ trong phán
quyết ngày 12-07-2016 do vụ Phi Luật Tân kiện
Trung Quốc. Đô đốc Trịnh Hoà từng
chỉ huy một Hạm đội với 317 chiến
thuyền và 28,000 quân đi giao thương với các
quốc gia Châu Á, Trung Đông và Châu Phi suốt 30 năm
kể từ 1405 sau Công nguyên mà không áp dụng
kiểu ngoại giao pháo hạm thịnh hành thời
đó. Vai tṛ của Trịnh Hoà chỉ chú trọng
tới giao thương. (2) Các Đế quốc Châu Âu
từng cai trị các quốc gia Đông Nam Á hàng
thế kỷ mà không thể viện dẫn “chủ
quyền lịch sử” sau khi UNCLOS ra đời.
“Chủ quyền lịch sử” do Bắc Kinh
đưa ra không phù hợp với UNCLOS. Sau đó,
một số cường quốc hàng hải và hầu
hết các quốc gia duyên hải Đông Nam Á đ̣i
Bắc Kinh tuân thủ UNCLOS và tôn trọng phán quyết
của PCA. (3) Chiến hạm Mỹ và đồng minh
thực hiện các chuyến “hàng hải tự do,
FONOPs” trong vùng 12 hải lư của các thực thể
trên SCS hoàn toàn phù hợp với UNCLOS. (4) Học
giả Valencia từng chỉ trích Trung Quốc chèn ép
Việt Nam khi Phân định Vịnh Bắc Bộ
bổng dưng quay ngoắt 180 độ khi được
Bắc Kinh tuyển dụng! Bộ
Tứ (QUAD) chính thức hoạt động Ư
tưởng Ấn Độ Dương-Thái B́nh Dương
được cựu Thủ tướng Shinzo Abe phát
biểu khi công du Ấn Độ năm 2015 liên quan
đến hợp tác kinh tế và kỹ thuật
hạt nhân (nguyên tử lực phục vụ hoà b́nh).
Nhưng,
với mối đe doạ toàn diện từ Bắc
Kinh ngày càng lộ liễu đă buộc Abe t́m tới
Hoa Kỳ v́ chiến lược Ấn Độ Dương-Thái
B́nh Dương tự do và cởi mở được
Tổng thống Donald Trump đề ra khi Bộ Tư
lệnh Thái B́nh Dương Hoa Kỳ trở thành
Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương-Thái B́nh
Dương (USINDOPACOM) từ tháng 4-2019 do Đô đốc
Philip S. Davidson chỉ huy. Bộ
Tứ gồm có Hoa Kỳ, Ấn Độ, Nhật
Bản, Úc Đại Lợi đă mở cuộc
tập chung hải quân Malabar 2020 ở Vịnh Bengal
kể từ 3 đến 21 tháng 11 trên Biển Á
Rập như lời răn đe mọi hoạt động
phi pháp của Bắc Kinh trên “vùng biển quốc
tế”. Đồng thời, sẵn sàng các biện pháp
bao vây Trung Quốc nếu xảy ra chiến tranh. Từ
nhiều năm trước Hải Quân Hoàng gia Anh đă
phái chiến hạm thực hiện các chuyến “hàng
hải tự do” riêng rẽ trên Biển Nam Trung Hoa. Trong
bài “Can the UK Achieve Its Naval Ambitions in the Indo-Pacific?”
đăng trên The Diplomat ngày 6 tháng 11-2020, Học
giả Ian Storey thuộc Viện ISEAS của Singapore đề
cập tới tham vọng của Hải quân Hoàng gia Anh
trong vùng Ấn Độ Dương-Thái B́nh Dương. Hải
đội Xung kích Hàng không mẫu hạm HMS Queen
Elizabeth đầu tiên của Anh Quốc gồm 10
chiến hạm các loại khu trục, hộ tống,
tiếp tế, hỗ trợ và tiềm thuỷ đỉnh
được trang bị phi cơ tàng h́nh F-35B và F-35Bs
(dành cho Thuỷ quân Lục chiến) sẽ hoạt
động tại Ấn Độ Dương-Thái B́nh
Dương kể từ cuối năm 2021. Hải đội
này sẽ đến SCS nhân dịp kỷ niệm 50 năm
thành lập Liên minh 5 quốc gia Tân Gia Ba, Mă Lai Á, Úc
Đại Lợi, Tân Tây Lan, Anh Quốc và sẽ
hồi hương sau 6 tháng. Tư lệnh Hải đội
Xung kích, Phó đô đốc Jerry Kyd cho biết sẽ
hoàn thành một số sứ mệnh bao gồm thông
điệp chiến lược, dự phóng sức
mạnh, ngoại giao Hải quân và xúc tiến thương
mại. Hải đội này cũng sẽ tập
trận chung với các chiến hạm của Hoa
Kỳ, Nhật Bản, Úc Đại Lợi và sẽ
đồn trú tại Căn cứ Hải quân Yokosuka
của Đệ thất Hạm đội Hoa Kỳ
tại Nhật Bản. Năm 2023, Anh Quốc sẽ có
Hải đội Xung kích Hàng không mẫu hạm
thứ hai. Từ
2018 đến 2020, Hải quân Hoàng gia Anh Quốc đă
phái 5 chiến hạm thực hiện tự do hàng
hải trên SCS, kể cả chuyến hải hành vào Nhóm
đảo Hoàng Sa (Paracel Islands, Tây Sa). Chiến lược
của Anh Quốc là kéo dài thời gian hoạt động
của chiến hạm tại Ấn Độ Dương-Thái
B́nh Dương, nhưng, không thường trực. Pháp
đă ban hành Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái
B́nh Dương vào năm 2019 khi điều động
Hải đội Xung kích Hàng không mẫu hạm Charles
de Gaulle gồm có 2 khu tục hạm, 1 hộ tống
hạm, 1 tiếp tế hạm, 1 tiềm thuỷ đỉnh
tập trận chung với Hải quân Ấn Độ
nhằm bảo vệ lộ tŕnh hàng hải quốc
tế. Khi
thăm viếng Úc Đại Lợi hôm 2 tháng 11-2020,
Bộ trưởng Quốc pḥng Annegret Kramp-Karrenbauer
của Đức tuyên bố sẽ phái một hộ
tống hạm duy nhất đến tuần tra khu
vực Ấn Độ Dương- Thái B́nh Dương
vào năm tới. Đức là đối tác thương
mại số 1 của Trung Quốc, nhưng, gần
đây đă công khai gọi Bắc Kinh là “thách đố
hệ thống” nên cần “trật tự quốc
tế dựa trên luật lệ là hoàn toàn cần
thiết và tiếp cận đa phương”. Khả
năng của hộ tống hạm không nhiều trong
hải chiến. Liên
minh Lỏng lẽo Nga-Trung Trung
Quốc đang đẩy mạnh sản xuất khí tài
chiến tranh nhanh nhất thế giới. Tuy nhiên,
hiệu quả cụ thể vẫn đang nghi ngờ. Bắc
Kinh muốn chế tạo Hàng không mẫu hạm
hạt nhân mà bị bế tắc về sức đẩy
hạt nhân cần thiết nên có xu hướng t́m
tới nền kỹ thuật quân sự của Nga. Mỹ
phát triển năng lượng hạt nhân cho tiềm
thuỷ đỉnh tiến tới chiến hạm
rồi hàng không mẫu hạm. Liên
Sô (Nga) không có nhu cầu tạo sức mạnh khắp
các đại dương nên tập trung phát triển năng
lượng hạt nhân cho các tàu phá băng. V́
thế, Bắc Kinh đang muốn thu thập kinh
nghiệm khi Nga đă yêu cầu Trung Quốc đấu
thầu đóng một lớp tàu phá băng hạt nhân
mới. Tuy nhiên, không có ǵ bảo đảm khi tàu sân
bay hạt nhân của Trung Quốc đi vào hoạt
động năm 2030 như nhận xét của Robert
Farley, Giáo sư thỉnh giảng tại Trường
Cao đẳng Chiến tranh Quân đội Hoa Kỳ. Lịch
sử Hải chiến Thế giới Hải
chiến đóng vai tṛ không nhỏ trong các cuộc
thế chiến liên quan tới hệ thống tiếp
vận và chuyên chở binh sĩ trong chiến tranh. Chiến
lược, chiến thuật, trang bị, tinh thần lính
biển, kinh nghiệm tác chiến đóng vai tṛ quan
trọng góp phần chiến thắng. Hải
quân Nhật Bản đă toàn thắng trong hai trận
ở Cửa sông Áp lục và trên Biển Hoàng Hải
năm 1884 dù vũ khí kém và chiến hạm nhỏ hơn
so với hai Hạm đội Bắc Dương và Nam
Dương của Thanh Triều. Bị
tấn công bất ngờ tại Trân Châu Cảng năm
1941 trong Đệ nhị Thế chiến, bị
thiệt hại nặng nề, nhưng, Hải quân Hoa
Kỳ đă vừa chiến đấu, vừa tăng
cường tiềm năng để đảo ngược
t́nh thế trên Thái B́nh Dương. Làm chủ biển
cả đă mang lại chiến thắng cho Hoa Kỳ và
đồng minh trong thế chiến thứ hai. Dù
ai muốn ca tụng Trung Quốc như thế nào, nhưng,
Hoa Kỳ và đồng minh làm chủ biển cả có
thể bóp nghẹt Trung Quốc bất cứ khi nào
cần thiết. Đại-Dương
|