|
Đại-Dương |
|
Tài
liệu tham khảo: Tensions
rise as Thai Constitution amendment bid delayed (Strait Times) Thanathorn
Juangroongruangkit on the Struggle for a Free Thailand (Diplomat) China’s
two aircraft carriers complete drills in September (Stars & Stripes) Southeast
Asian Leaders Air Fears Over US-China Rivalry (Diplomat) Social
Reformers Challenge Malaysia’s Islamic Hardliners Over Headwear (Diplomat) Chinese
National Denied US Entry Over Chinese Communist Party Membership: Lawyer
(Epoch Times) Unmanned
aircraft that saw heavy combat in the global war on terrorism are now headed
to sea (Stars & Stripes) ĐÔNG
NAM Á TRONG TR̉ CHƠI NGUY HIỂM: ĐI DÂY Đại-Dương
Sau
khi bị Tổng thống Donald Trump chỉ trích
thẳng thừng, không bằng ngôn từ ngoại giao
phải đạo, tại Diễn đàn Đại
Hội đồng Liên Hiệp Quốc 2020, Tập
Cận B́nh đă vận dụng hết công suất tuyên
truyền để dụ dỗ các nước khác
chấp nhận vai tṛ lănh đạo Thế giới
thay cho Donald Trump. Tập
Cận B́nh phát biểu: “Chúng ta hăy chung tay ǵn
giữ, củng cố các giá trị ḥa b́nh, phát
triển, b́nh đẳng, công lư, dân chủ và tự
do vốn được chia sẻ bởi tất cả
chúng ta, nhằm xây dựng một dạng quan hệ
quốc tế mới, v́ một cộng đồng
chia sẻ tương lai chung của nhân loại. Cùng
nhau, chúng ta có thể tạo ra một thế giới
tốt hơn cho tất cả”. Nhân
loại hiện có Tổ chức Thương mại
Thế giới (WTO) quy định mọi nguyên tắc
để nền kinh tế thế giới hoạt động
trong môi trường công bằng về thương
mại quốc tế. Nhưng, từ khi gia nhập WTO năm
2001, Bắc Kinh đă không điều chỉnh hay
chuyển các quy định pháp luật và các thủ
tục hành chính theo các quy định của WTO. Trái
lại, tăng cường sức mạnh cho khu vực
quốc doanh, phân biệt đối xử với các công
ty nước ngoài, hé cửa thị trường Hoa
Lục, không tôn trọng quyền tài sản trí
tuệ. Nhân
loại cũng có Công ước Liên Hiệp Quốc
về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS) quy định rơ
ràng về hải phận, quyền-chủ-quyền và
quyền-tài-phán của các quốc gia duyên hải. Nhưng,
Bắc Kinh áp đặt chủ quyền lên “vùng
biển lịch sử”, một khái niệm bị Toà
án Trọng tài Thường trực về Luật
Biển (PCA) bác bỏ trong Phán quyết ngày 12-07-2016.
Bắc Kinh không tham gia, chẳng công nhận bất
chấp phán quyết của PCA mang tính chất chung
thẩm. Dư
luận quốc tế tỏ vẻ ngạc nhiên v́
chẳng biết Tổng bí thư Đảng Cộng
sản Trung Quốc kiêm Chủ tịch nước
Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa có hiểu rơ ư nghĩa các
giá trị đă đề cập và thực tế
từng được áp dụng như thế nào
tại Trung Quốc đối với công dân, các
quốc gia láng giềng hoặc xa xăm? Giới
quan sát quốc tế cho rằng khái niệm “Nhân
loại mệnh vận cộng đồng thể”
do Tập Cân B́nh nêu ra vốn đă được
Giang Trạch Dân đă áp dụng với Việt Nam
tại Hội nghị Thành Đô năm 1991 “Vận mệnh
tương quan. Sơn thủy tương liên. Lư tưởng
tương thông. Văn hóa tương đồng”. Nó
trói giới lănh đạo Cộng sản Việt Nam không
thể vượt ra khỏi sự thống trị
của Bắc Kinh. Khái
niệm đó giúp cho Bắc Kinh ru ngủ láng giềng
cũng như các nước nhỏ trên khắp thế
giới sập vào chiếc bẫy “đồng hoá
tiệm tiến”. Tây Tạng, Tân Cương, Nội Mông
mất dần bản sắc dân tộc khi trở thành
một tỉnh của Trung Quốc. Việt Nam, Lào,
Mayanmar, Ngoại Mông, Trung Á đang trong tầm ngắm. Sang
Thế kỷ thứ 21, khái niệm “Vận Mệnh
Chung” mới được Bắc Kinh biến thành
chiến lược trường kỳ tập trung vào
“toàn cầu hoá, biến đổi khí hậu, cải
tổ quản trị toàn cầu”. Bài
phát biểu của Tập Cận B́nh tập trung vào
hai điểm chính: (1) Chỉ trích chính sách của
Donald Trump đang được cộng đồng nhân
loại bắt đầu chấp nhận. (2) Thuyết
phục các nước nhỏ tin vào khả năng lănh
đạo thế giới của Trung Quốc. Thái
Lan là đồng minh quan trọng của Hoa Kỳ
suốt hơn 200 năm, tạo điều kiện
ổn định chính trị có ảnh hưởng
tới các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Nhưng, Đại
tướng xuất ngũ Prayut Chan-o-cha được
bổ nhiệm vào chức Tư lệnh Quân đội
Hoàng gia Thái Lan năm 2010 đă cầm đầu
cuộc đảo chánh nữ Thủ tướng
Yingluck Shinawatra năm 2014 và nắm quyền Thủ tướng
kiêm chức Bộ trưởng Quốc pḥng. Prayyut
dựa vào giới Trung thành Hoàng gia và Quân đội
để thanh trừng các thành phần chống đối
trong xă hội mà bổ nhiệm 250 Dân biểu và Thượng
nghị sĩ nên tái cử vào năm 2019. Prayut và các tướng
lănh đương quyền hoặc xuất ngũ
gắn kết với Trung Quốc khiến dân chúng
tức giận, nhất là giới trẻ yêu chộng
tự do, dân chủ thực sự như Tây Phương
nên Hành pháp và Lập pháp không chịu tu chỉnh
Hiến pháp theo khát vọng của dân tộc. Bị
dân chúng phản đối, Prayut phải dừng kế
hoạch mua hai tàu ngầm của Trung Quốc. Thái
Lan theo mô h́nh Quân chủ Lập Hiến của Anh
Quốc. Nhưng, đă bị 20 cuộc đảo chính
quân sự do Vua giữ vai tṛ lănh đạo Quân Đội
nên các tướng lănh được chủ động
trong các cuộc lật đổ chính quyền. Do đó,
quyền công dân rất hạn chế trong việc thành
lập chính phủ đại diện rộng răi cho
cử tri. Tổng
thống Rodrigo Duterte nhiệm chức ngày 30-06-2016, nhưng,
phớt lờ Phán quyết của Toà án Trọng tài Thường
trực về Luật Biển (PCA): Yêu sách “chủ
quyền lịch sử” trên Biển Nam Trung Hoa (SCS)
của Trung Quốc không có giá trị pháp lư. Tức là
vụ Phi Luật Tân kiện Trung Quốc đă
thắng tuyệt đối, nhưng, Duterte tuyên bố
xa lánh Tây Phương, kể cả Hoa Kỳ để
thặt chặt quan hệ với Nga và Trung Quốc thông
qua đối thoại và thương thuyết. Trung
Quốc và ASEAN từng đối thoại và thương
thuyết về Bộ Quy tắc ứng xử ở
Biển Đông (COC) suốt 20 năm mà chẳng có tí
tiến bộ nào nếu ASEAN chưa công nhận yêu sách
“chủ quyền lịch sử” của Bắc Kinh! Thương
thuyết cứ diễn ra trong khi Bắc Kinh độc
quyền khai thác tài nguyên và hành xử chủ quyền
trên SCS. Khi
Duterte doạ sẽ cấm binh sĩ Mỹ đến
Phi Luật Tân tập trận chung nhằm làm hài ḷng
Tập Cận B́nh liền bị Tổng thống Trump
tweet “Đỡ tốn kém!”. Biết hố nên Duterte
tạm ngưng chuyện đi dây công khai giữa Hoa
Kỳ và Trung Quốc. Tổng
thống Duterte đă đánh mất một cơ
hội bảo vệ quyền-chủ-quyền của Băi
cạn Scarborough v́ không sử dụng hợp lư Phán
quyết của Toà án Trọng tài Thường trực
về Luật Biển để buộc Bắc Kinh
phải tôn trọng quyền hành nghề của ngư
dân Phi Luật Tân tại ngư trường truyền
thống Scarborough, kể trong đầm chứa
nhiều hải sản mà Bắc Kinh giữ độc
quyền. Phi
Luật Tân tuần tra trên không ở SCS bị Bắc
Kinh cáo buộc “khiêu khích bất-hợp-pháp”. Bộ
trưởng Ngoại giao Philippines, Teodoro Locsin Jnr tuyên
bố hôm 20-08-2020 sẽ gọi Hoa Thịnh Đốn
nếu có cuộc tấn công nhắm vào chiến
hạm của Phi Luật Tân. Hải
Quân Mỹ đang đưa “sát thủ không-người-lái”
MQ-9 Reaper đến SCS sau khi tập trận hỗn
hợp Hải Quân và Thuỷ Quân Lục chiến kéo dài
suốt tháng 9 ở ngoài khơi California. MQ-9 Reaper
được dùng chống chiến tranh du kích ở
Trung Đông, kể cả vụ sát hại Thiếu tướng
Qassem Soleimani của Iran. MQ-9 Reaper có thể hoạt động
bên ngoài tầm kiểm soát của Trung Quốc và Nga. Phát
biểu tại Diễn đàn LHQ 2020, Tổng thống
Rodrigo Duterte đă có những lời lẽ cứng
rắn hơn đối với Trung Quốc như “uy
nghiêm của luật pháp” khi đề cập tới
t́nh h́nh trên Biển Nam Trung Hoa. Manila tố cáo Bắc
Kinh khảo sát vùng biển mà cả hai bên tuyên bố
chủ quyền, cho lực Hải Cảnh tịch thu
thiết bị đánh cá của ngư dân Philippines
gần một Băi cạn Scarborough, chĩa laser đe
dọa chiến hạm của Phi Luật Tân. Thói đi
dây giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ của Duterte
suốt 4 năm cầm quyền khiến dư luận
nghi ngờ mục tiêu thực sự của Manila. Tiếp
theo, bài phát biểu của Tổng thống Indonesia, Joko
Widodo đều kêu gọi Hoa Kỳ và Trung Quốc
hạ nhiệt v́ chiến tranh sẽ khủng khiếp
và chẳng ai có lợi. ASEAN thực sự sai lầm
khi cần kinh tế Trung Quốc và an ninh Hoa Kỳ. Trong
giao thương, ASEAN, ngoại trừ Tân Gia Ba, đều
bị thâm hụt mậu dịch với Trung Quốc. Ngược
lại, thặng dư thương mại với Hoa
Kỳ. ASEAN
cần phát triển hạ tầng theo Sáng kiến Vành
Đai và Con Đường (BRI) của Bắc Kinh mà không
quan tâm tới kết quả đen tối cho các
quốc gia ở Châu Phi, Nam Á khi phải cho phép Trung
Quốc kiểm soát các hải cảng do Bắc Kinh
độc quyền xây dựng với giá cao ngất
trời. Djibouti,
Ethiopia, Lào, Maldives và Tajikistan được Quỹ
Tiền tệ Quốc tế (IMF) đánh giá là có nguy cơ
mắc nợ cao. Djibouti phải cho phép Trung Quốc xây
hải cảng quân sự. Sri Lanka phải để
Bắc Kinh sử dụng hải cảng Hambantota trong 99
năm. Pakistan phải cho phép Hải quân Trung Quốc
xử dụng một hải cảng gần Ấn Độ
Dương. Thủ
đoạn của Bắc Kinh rất rơ ràng: không đấu
thầu công khai, nâng giá nhiều lần khi xây dựng,
mở rộng việc xây cất so với ban đầu,
xây xong không có hiệu quả kinh tế cho các nước
nhận đầu tư trong khi Bắc Kinh lợi
đơn, lợi kép nhờ sự ngây thơ hoặc
ham tiền (hối lộ) của Trung Quốc. Trung
Quốc chứ không phải Hoa Kỳ gây căng
thẳng trên Biển Nam Trung Hoa. Sau
Đệ nhị Thế chiến, Hải quân Hoa Kỳ
t́nh nguyện nhận trách nhiệm bảo vệ và duy
tŕ an ninh hàng hải trên thế giới, kể cả
Biển Đông Trung Hoa (ECS) và Biển Nam Trung Hoa (SCS).
Hoa Kỳ tôn trọng hải phận,
quyền-chủ-quyền và quyền-tài-phán của các
quốc gia trong thời b́nh được quy định
trong UNCLOS dù cho Quốc hội Hoa Kỳ không phê
chuẩn Công ước này. Chi phí đó không phải là
con số nhỏ trong ngân sách quốc pḥng của Hoa
Kỳ. Dù
đă tham gia soạn thảo và phê chuẩn UNCLOS, nhưng,
Bắc Kinh không tuân thủ mà c̣n tự ư áp đặt
luật pháp quốc gia trên vùng biển quốc tế
buộc Hoa Kỳ phải cương quyết bảo
vệ Luật Biển và an ninh cho mọi quốc gia
xử dụng ECS và SCS. Các
quốc gia duyên hải Đông Nam Á không thể v́
sợ chiến tranh mà rơi vào chiến lược
“bắp cải” (tầm ăn dâu) của Bắc Kinh.
Tổng
thống Rodrigo Duterte và người đồng nhiệm
Joko Widodo phát biểu tại Liên Hiệp Quốc đều
kêu gọi Trung Quốc và Hoa Kỳ hạ nhiệt theo
phát biểu của Thủ tướng Tân Gia Ba, Lư
Hiển Long hồi đầu năm nay rằng ASEAN không
thể chọn bên. Sự
thực, Cha già dân tộc Tân Gia Ba, Lư Quang Diệu
từng xác định chiến lược “nước
nhỏ muốn tồn tại phải dựa vào cường
quốc mạnh nhất trên thế giới”. Từ Lư
Quang Diệu tới Lư Hiễn Long đều thoả măn
mọi yêu cầu của Hoa Kỳ liên quan đến an
ninh trên SCS. Hải đội Khu trục hạm của
Mỹ rồi Cận duyên hạm Tác chiến đồn
trú ở Tân Gia Ba để bảo đảm an ninh trên
SCS. Phi cơ hải tuần P-8 Poseidon và P-3 Orion đồn
trú ờ Tân Gia Ba để giám sát mọi hoạt
động trên Biển Nam Trung Hoa. Dù
được Hoa Kỳ mời mà Việt Nam không có
trong danh sách 10 quốc gia tham dự Diễn tập Vành
đai Thái B́nh Dương (RIMPAC) năm nay ở Hawaii v́
chưa được Bắc Kinh cho phép? Các nước
tham gia: Úc Đại Lợi, Brunei, Gia Nă Đại, Pháp,
Nhật Bản, Tân Tây Lan, Đại Hàn, Phi Luật Tân,
Hoa Kỳ, Tân Gia Ba. Các
chuyên gia quốc tế so sánh tương quan lực lượng
giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc trên Biển Nam Trung Hoa
đều đồng ư rằng Bắc Kinh chỉ đánh
vơ mồm để làm thoả măn tâm lư Đại Hán
và hù các tiều quốc Đông Nam Á. Các
quốc gia duyên hải Đông Nam tuy khác nhau về
thể chế chính trị, nhưng, sự tồn vong
của dân tộc bao giờ cũng quan trọng vào hàng
đầu. Đại-Dương
|