ĐỐI
THOẠI SHANGRI-LA: LUẬT QUỐC TẾ CHỌI
VỚI LUẬT RỪNG XANH Đại-Dương |
Tài
liệu tham khảo: U.S.
won't 'tiptoe' around China with Asia stability at threat: defense chief
(Reuters) China
vows military action if Taiwan, sea claims opposed (Fox News) Shangri-La
Dialogue 2019: US and China must agree to disagree (Strait Times) China
says war with US would be a disaster as tensions mount (Guardian) Pentagon
Indo-Pacific Report Highlights China’s Ambitions, Taiwan’s Significance
in US Strategy (Epoch Times) Security
concerns rise as US denounces China at Asian forum (Nikkei) US
urges China to stop eroding other nations' sovereignty (Kyodo News) ĐỐI THOẠI SHANGRI-LA: LUẬT QUỐC TẾ
CHỌI VỚI LUẬT RỪNG XANH Đại-Dương Đối
thoại Shangri-La thường niên ở Tân Gia Ba quy
tụ các giới chức quân sự, học giả
khắp thế giới để tŕnh bày quan điểm
hoặc chiến lược liên quan đến an ninh,
thịnh vượng trong khu vực Châu Á-Thái B́nh Dương.
Shangri-La
2019 diễn ra từ ngày 31 tháng 5 đến 2 tháng 6
được đặc biệt chú ư do sự
hiện diện của hai vị bộ trưởng
quốc pḥng Hoa Kỳ và Trung Quốc trong bối
cảnh căng thẳng về an ninh hàng hải và xung
đột thương mại trong khu vực Châu Á-Thái
B́nh Dương. Ba
chiếc đinh trong Shangri-La 2019 gồm có Thủ tướng
Tân Gia Ba, Lư Hiển Long; Quyền Bộ trưởng
Quốc pḥng Hoa Kỳ, Patrick Shanahan; Bộ trưởng
Quốc pḥng Trung Quốc, Nguỵ Phượng Hoà. Trong
diễn văn khai mạc, Thủ tướng Lư
Hiển Long nêu lên mối lo lắng của các tiểu
quốc trước bối cảnh tranh chấp
Mỹ-Trung do “thiếu tin tưởng chiến lược
giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc”, nên mong muốn hai cường
quốc cố hữu và mới nổi t́m biện pháp
hạ nhiệt. Đồng thời, khuyên các tiểu
quốc như Tân Gia Ba phải khôn ngoan và can đảm
cùng làm việc chung để tối-đa-hoá sự
hợp tác kinh tế bằng các chọn lựa đúng
đắn. Giải
pháp của Thủ tướng Lư đưa ra khó
giải quyết được cuộc xung đột
Mỹ-Trung v́: (1) Không dựa và căn bản pháp lư
quốc tế. Tham vọng chiến lược của
Trung Quốc nhằm thiết lập một trật
tự thế giới mới dưới sự lănh
đạo của Bắc Kinh, đồng nghĩa
với “thống trị” chứ không phải hợp tác
tương xứng và b́nh đẳng. (2) Toàn-cầu-hoá
chỉ phát huy tác dụng khi tất cả các thành viên
trong cộng đồng nhân loại phải tôn
trọng luật pháp và tập tục quốc tế
đă kư kết. Hoa Kỳ coi Đài Loan, Tân Gia Ba, Mông
Cổ, Tân Tây Lan như các “đối
tác tự nhiên” trong việc bảo vệ an ninh
cho khu vực nên đảo quốc thành phố (island
city-state) mới tận dụng được điều
kiện ưu đăi. (3) Bắc Kinh
sẵn sàng xoá sổ Tân Gia Ba để biến thành pháo
đài án ngữ Eo biển Malacca nếu đảo
quốc thành phố này bị Hoa Kỳ bỏ rơi.
(3) Bắc Kinh khó gây áp lực lên Tân Gia Ba, nhưng,
rất dễ dàng đối với các nước
đang phát triển, hoặc chưa phát triển. Bộ
trưởng Shanahan phát biểu: “Chúng tôi là quốc
gia của Thái B́nh Dương chia sẻ địa lư và
hiện diện một cách tự nhiên, là cường
quốc thường trú với những gắn bó
chặt chẽ về con người, văn hoá, kinh
tế nên ràng buộc vào sự phát triển và sức
sống của khu vực năng động nhất
thế giới. Ông
nhấn mạnh “Hoa Kỳ sẽ
đi và nói chuyện trên tư thế người cung
cấp cho nền an ninh và thịnh vượng của
Châu Á-Thái B́nh Dương. Thương mại hai
chiều hàng năm của Mỹ lên tới 2.3 ngh́n
tỉ USD và 1.3 ngàn tỉ USD đầu tư trực
tiếp nước ngoài nên nhiều hơn cả Trung
Quốc, Nhật Bản và Đại Hàn cộng
lại”. Mệnh
đề gây tranh căi nhất khi Shanahan
tố cáo các hoạt động phá hoại khu vực
thông qua việc quân-sự-hoá, kiểu kinh tế săn
mồi, gây áp lực của Trung Quốc. Hôm
sau Bộ trưởng Shanahan tiếp tục tấn công
Trung Quốc phá hoại nền trật tự dựa trên
luật pháp, tạo ra mối đe doạ lớn
nhất và lâu dài trong khu vực. V́ thế,
Ấn Độ Dương-Thái B́nh Dương là “địa
bàn ưu tiên” của Hoa Kỳ sẽ tiến vào
thời đại công nghệ, đối tác và tư
thế mới. Có lẽ mối đe doạ trường
kỳ và mănh liệt nhất đối với lợi
ích sống c̣n của các quốc gia từ những
kẻ t́m cách phá hoại thay v́ duy tŕ trật tự
quốc tế dựa trên luật pháp, quy tắc.
Nếu cách ứng xử này tiếp diễn th́
những thực thể nhân tạo sẽ trở thành nơi
thu phí chủ quyền thuộc về kẻ mạnh. Ư
đồ của Trung Quốc nhằm làm xói ṃn chủ
quyền của các quốc gia khác của Trung Quốc
phải chấm dứt. Cho đến lúc nó xảy ra,
chúng ta chống lại tầm nh́n cận thị,
hẹp ḥi và địa phương mà ủng hộ
trật tự cởi mở và tự do đă mang
lại lợi ích cho tất cả chúng ta - bao gồm
cả Trung Quốc. Shanahan
không coi tranh căi thương mại Trung-Mỹ hiện
tại chẳng phải thương chiến mà chỉ
như một phần trong đàm phán thương
mại nên tự tin sẽ giải quyết được
vấn đề. Chúng tôi cần các đồng minh
từ Á tới Âu đầu tư vào cách kiểm soát
chủ quyền và khả năng thực hiện các
lựa chọn có chủ quyền; và chia sẻ gánh
nặng chi phí với Hoa Kỳ. Vùng Ấn Độ Dương-Thái
B́nh Dương hiện nay có 370,000 nhân viên, 200
chiến hạm và tiềm thuỷ đỉnh, cùng 2,000
phi cơ của Mỹ. Chúng tôi hợp tác với Trung
Quốc, nơi có sự liên kết lợi ích, từ
đối thoại quân sự để giảm
thiểu rủi ro, giải quyết các mối đe
dọa xuyên quốc gia, để thực thi các
lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc
đối với Bắc Triều Tiên. Quyền
Bộ trưởng Quốc pḥng Hoa Kỳ, Patrick Shanahan
xuất hiện tại Shangri-La bằng thái độ hoà
nhă, lư luận sắc bén và chính xác làm cho cử
toạ cảm thấy ít diều hâu hơn các nhân
vật khác của Mỹ. Lần
đầu tiên sau năm 2011, Bắc Kinh mới phái
Bộ trưởng Quốc pḥng Nguỵ Phượng Hoà
tham dự Đối thoại Shangri-La 2019 để tŕnh
bày quan điểm cứng rắn của Trung Quốc
tại Châu Á-Thái B́nh Dương với ba vấn đề
chính. Nguỵ
Phượng Hoà tái xác nhận tư thế của
Trung Quốc trong cuộc đàm phán thương mại
Mỹ-Trung “Trung Quốc mở cửa nếu Hoa Kỳ
muốn đàm phán. Nếu không, Trung Quốc sẽ
đánh tới cùng”. Bắc Kinh đă tăng thuế
từ 5% lên 25% trong tổng số hàng hoá nhập
cảng từ Mỹ trị giá 60 tỉ USD. Lập
tức, Tổng thống Trump đe doạ sẽ đánh
thuế 25% trên tổng số 300 tỉ USD lên hàng
nhập từ Hoa Lục. Chính
Bắc Kinh đă đảo ngược mọi cam
kết có được sau 10 tháng đàm phán thương
mại Mỹ-Trung nên rơi vào bế tắt buộc
Hoa Kỳ phải tung ra biện pháp bảo vệ kinh
tế. Tập Cận B́nh muốn kéo dài cho tới sau
cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020.
Nhưng, khoảng 10 bảng nghiên cứu quốc tế
đều xác định khả năng tái cử
của Tổng thống Trump khó đảo ngược
khi kinh tế Hoa Kỳ ở vào chu kỳ phát triển
so với suy thoái của Trung Quốc. Hôm
4 tháng 6, Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc
tế (IMF), Christine
Lagarde
cho biết tranh chấp thương mại Mỹ-Trung làm
giảm tăng trưởng kinh tế thế giới
(0.3%), nhưng, không rơi vào suy thoái toàn cầu. Nguỵ
phát biểu “Chúng tôi không thể t́m thấy lư do chính
đáng nào để Hoa Kỳ can thiệp vào vấn
đề Đài Loan bằng luật pháp Mỹ. Mọi
ư đồ chia cắt Trung Quốc, can thiệp vào
Đài Loan phải thất bại”. Đài
Loan là một quốc gia độc lập từ năm
1949, hệ thống chính trị nằm trong tay người
dân cho nên phù hợp với “quyền tự quyết dân
tộc” được Liên Hiệp Quốc chuẩn
thuận. Bắc Kinh có thể dễ dàng cưỡng
chiếm Tân Cương, Tây Tạng bằng vũ
lực, nhưng, khó thành công v́ Giải phóng Quân Trung
Quốc không thể tràn ngập Đảo Ngọc khi
Hải Quân chưa đủ sức đương
đầu với Hoa Kỳ và Nhật Bản. Dân chúng
Đài Loan không muốn thống nhất với Trung
Quốc nên đừng hy vọng vào lá phiếu cử
tri. Nguỵ
Phượng Hoà biện minh việc xây dựng các
đảo nhân tạo trên Biển Nam Trung Hoa “phù
hợp quyền hợp pháp của một quốc gia có
chủ quyền xây dựng trong lănh thổ”. Phán
quyết ngày 12/07/2016 của Toà án Trọng tài Thường
trực về Luật Biển (PCA) “Đường 9
đoạn không có giá trị pháp lư, trên Biển Nam
Trung Hoa (SCS) không có nhóm đảo nào hội đủ
điều kiện quần đảo, không có thực
thể địa lư nào thuộc chủ quyền
của bất cứ nước nào, không có thực
thể địa lư nào được gọi là đảo”.
Trung Quốc góp phần quan trọng trong việc xây
dựng Công ước Liên Hiệp Quốc về
Luật Biển năm 1982 (UNCLOS) và đă phê chuẩn,
nhưng, không tôn trọng. Chẳng
có văn kiện quốc tế nào công nhận chủ
quyền của Trung Quốc trên Biển Nam Trung Hoa.
Chỉ có Trung Quốc, Việt Nam, Mă Lai Á, Brunei, Phi
Luật Tân, Đài Loan đưa ra các “tuyên bố
chủ quyền” rồi ngộ nhận là “chủ
quyền” mà từ chối ra trước Toà án Công lư
Quốc tế (ICJ), Toà án duy nhất của nhân
loại có quyền phân xử các tranh chấp chủ
quyền. Nguỵ
Phượng Hoà biện minh cho hoạt động quân-sự-hoá
trên Biển Nam Trung Hoa “Đối diện với nhưng
phi cơ, chiến hạm vũ trang hùng hậu sao chúng
ta có thể tảng lờ mà không xây dựng vài cơ
sở pḥng thủ”. Các
tài liệu nghiên cứu cho thấy kể từ sau
Đệ nhị Thế chiến, Hải quân Hoa Kỳ
vẫn tuần tra thường xuyên khắp các vùng
biển quốc tế để duy tŕ hoà b́nh, an ninh và
ổn định. Chính Bắc Kinh đă áp dụng
luật quốc gia trên các vùng biển quốc tế. V́
thế, Nhật Bản, Pháp, Anh, Úc đă và đang tăng
cường biện pháp tuần tra trên Biển Đông
Trung Hoa để ngăn chặn hành vi bành trướng,
bá quyền của Trung Quốc. Thế
giới chỉ yên ổn, kinh tế phát triển, môi trường
an ninh, dân chúng hạnh phúc khi một quốc gia, vùng lănh
thổ tuyệt đối tuân hành đầy đủ
luật pháp và tập tục quốc tế phổ quát.
Phát xít Đức, Quân phiệt Nhật, Đệ tam
Quốc tế Cộng sản đă sụp đổ do
đi ngược lại khát vọng của loài người. Đại-Dương *** Shangri-La: Mỹ, TC
Đối Đầu Nẩy Lửa Vi Anh Diễn
đàn Đối thoại Shangri-La, một diễn đàn
an ninh uy tín, năm nay 2019 hội họp ở Singapore ngày
31-2/6, là nơi lănh đạo quốc pḥng của các
quốc gia trong khu vực có các phát biểu quan
trọng về chính sách an ninh và quốc pḥng. Về
vấn đề Biển Đông Quyền Bộ Trưởng
Quốc Pḥng Mỹ Shanahan tố cáo Trung Quốc ăn
cắp công nghệ từ các quốc gia khác và quân
sự hóa các tiền đồn nhân tạo ở
Biển Đông như là một "bộ công cụ
để cưỡng ép". Họ c̣n đưa các
hệ thống vũ khí tiên tiến vào các đảo
trong ṿng tranh chấp ở khu vực. Ông nói "Có
lẽ mối đe dọa lâu dài lớn nhất đối
với lợi ích sống c̣n của các quốc gia trong
khu vực này đến từ những bên t́m cách phá
hoại, thay v́ duy tŕ trật tự quốc tế
dựa trên luật lệ".Và Bộ Trưởng
Quốc Pḥng Mỹ tuyên bố sẽ không bỏ qua
chuyện Trung Quốc đe dọa chủ quyền
ở châu Á.
|