ĐỐI THOẠI SHANGRI-LA: LUẬT QUỐC TẾ CHỌI VỚI LUẬT RỪNG XANH

Đại-Dương 

 

Tài liệu tham khảo:

U.S. won't 'tiptoe' around China with Asia stability at threat: defense chief (Reuters)

China vows military action if Taiwan, sea claims opposed (Fox News)

Shangri-La Dialogue 2019: US and China must agree to disagree (Strait Times)

China says war with US would be a disaster as tensions mount (Guardian)

Pentagon Indo-Pacific Report Highlights China’s Ambitions, Taiwan’s Significance in US Strategy (Epoch Times)

Security concerns rise as US denounces China at Asian forum (Nikkei)

US urges China to stop eroding other nations' sovereignty (Kyodo News)

 

ĐỐI THOẠI SHANGRI-LA: LUẬT QUỐC TẾ CHỌI VỚI LUẬT RỪNG XANH

Đại-Dương

Đối thoại Shangri-La thường niên ở Tân Gia Ba quy tụ các giới chức quân sự, học giả khắp thế giới để tŕnh bày quan điểm hoặc chiến lược liên quan đến an ninh, thịnh vượng trong khu vực Châu Á-Thái B́nh Dương.

Shangri-La 2019 diễn ra từ ngày 31 tháng 5 đến 2 tháng 6 được đặc biệt chú ư do sự hiện diện của hai vị bộ trưởng quốc pḥng Hoa Kỳ và Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng về an ninh hàng hải và xung đột thương mại trong khu vực Châu Á-Thái B́nh Dương.

Ba chiếc đinh trong Shangri-La 2019 gồm có Thủ tướng Tân Gia Ba, Lư Hiển Long; Quyền Bộ trưởng Quốc pḥng Hoa Kỳ, Patrick Shanahan; Bộ trưởng Quốc pḥng Trung Quốc, Nguỵ Phượng Hoà.

Trong diễn văn khai mạc, Thủ tướng Lư Hiển Long nêu lên mối lo lắng của các tiểu quốc trước bối cảnh tranh chấp Mỹ-Trung do “thiếu tin tưởng chiến lược giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc”, nên mong muốn hai cường quốc cố hữu và mới nổi t́m biện pháp hạ nhiệt. Đồng thời, khuyên các tiểu quốc như Tân Gia Ba phải khôn ngoan và can đảm cùng làm việc chung để tối-đa-hoá sự hợp tác kinh tế bằng các chọn lựa đúng đắn.

Giải pháp của Thủ tướng Lư đưa ra khó giải quyết được cuộc xung đột Mỹ-Trung v́: (1) Không dựa và căn bản pháp lư quốc tế. Tham vọng chiến lược của Trung Quốc nhằm thiết lập một trật tự thế giới mới dưới sự lănh đạo của Bắc Kinh, đồng nghĩa với “thống trị” chứ không phải hợp tác tương xứng và b́nh đẳng. (2) Toàn-cầu-hoá chỉ phát huy tác dụng khi tất cả các thành viên trong cộng đồng nhân loại phải tôn trọng luật pháp và tập tục quốc tế đă kư kết. Hoa Kỳ coi Đài Loan, Tân Gia Ba, Mông Cổ, Tân Tây Lan như các “đối tác tự nhiên” trong việc bảo vệ an ninh cho khu vực nên đảo quốc thành phố (island city-state) mới tận dụng được điều kiện ưu đăi. (3) Bắc Kinh sẵn sàng xoá sổ Tân Gia Ba để biến thành pháo đài án ngữ Eo biển Malacca nếu đảo quốc thành phố này bị Hoa Kỳ bỏ rơi. (3) Bắc Kinh khó gây áp lực lên Tân Gia Ba, nhưng, rất dễ dàng đối với các nước đang phát triển, hoặc chưa phát triển.

Bộ trưởng Shanahan phát biểu: “Chúng tôi là quốc gia của Thái B́nh Dương chia sẻ địa lư và hiện diện một cách tự nhiên, là cường quốc thường trú với những gắn bó chặt chẽ về con người, văn hoá, kinh tế nên ràng buộc vào sự phát triển và sức sống của khu vực năng động nhất thế giới.

Ông nhấn mạnh “Hoa Kỳ sẽ đi và nói chuyện trên tư thế người cung cấp cho nền an ninh và thịnh vượng của Châu Á-Thái B́nh Dương. Thương mại hai chiều hàng năm của Mỹ lên tới 2.3 ngh́n tỉ USD và 1.3 ngàn tỉ USD đầu tư trực tiếp nước ngoài nên nhiều hơn cả Trung Quốc, Nhật Bản và Đại Hàn cộng lại”.

Mệnh đề gây tranh căi nhất khi Shanahan tố cáo các hoạt động phá hoại khu vực thông qua việc quân-sự-hoá, kiểu kinh tế săn mồi, gây áp lực của Trung Quốc.

Hôm sau Bộ trưởng Shanahan tiếp tục tấn công Trung Quốc phá hoại nền trật tự dựa trên luật pháp, tạo ra mối đe doạ lớn nhất và lâu dài trong khu vực. V́ thế, Ấn Độ Dương-Thái B́nh Dương là “địa bàn ưu tiên” của Hoa Kỳ sẽ tiến vào thời đại công nghệ, đối tác và tư thế mới. Có lẽ mối đe doạ trường kỳ và mănh liệt nhất đối với lợi ích sống c̣n của các quốc gia từ những kẻ t́m cách phá hoại thay v́ duy tŕ trật tự quốc tế dựa trên luật pháp, quy tắc. Nếu cách ứng xử này tiếp diễn th́ những thực thể nhân tạo sẽ trở thành nơi thu phí chủ quyền thuộc về kẻ mạnh. Ư đồ của Trung Quốc nhằm làm xói ṃn chủ quyền của các quốc gia khác của Trung Quốc phải chấm dứt. Cho đến lúc nó xảy ra, chúng ta chống lại tầm nh́n cận thị, hẹp ḥi và địa phương mà ủng hộ trật tự cởi mở và tự do đă mang lại lợi ích cho tất cả chúng ta - bao gồm cả Trung Quốc.

Shanahan không coi tranh căi thương mại Trung-Mỹ hiện tại chẳng phải thương chiến mà chỉ như một phần trong đàm phán thương mại nên tự tin sẽ giải quyết được vấn đề. Chúng tôi cần các đồng minh từ Á tới Âu đầu tư vào cách kiểm soát chủ quyền và khả năng thực hiện các lựa chọn có chủ quyền; và chia sẻ gánh nặng chi phí với Hoa Kỳ. Vùng Ấn Độ Dương-Thái B́nh Dương hiện nay có 370,000 nhân viên, 200 chiến hạm và tiềm thuỷ đỉnh, cùng 2,000 phi cơ của Mỹ. Chúng tôi hợp tác với Trung Quốc, nơi có sự liên kết lợi ích, từ đối thoại quân sự để giảm thiểu rủi ro, giải quyết các mối đe dọa xuyên quốc gia, để thực thi các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc đối với Bắc Triều Tiên.

Quyền Bộ trưởng Quốc pḥng Hoa Kỳ, Patrick Shanahan xuất hiện tại Shangri-La bằng thái độ hoà nhă, lư luận sắc bén và chính xác làm cho cử toạ cảm thấy ít diều hâu hơn các nhân vật khác của Mỹ.

Lần đầu tiên sau năm 2011, Bắc Kinh mới phái Bộ trưởng Quốc pḥng Nguỵ Phượng Hoà tham dự Đối thoại Shangri-La 2019 để tŕnh bày quan điểm cứng rắn của Trung Quốc tại Châu Á-Thái B́nh Dương với ba vấn đề chính.

Nguỵ Phượng Hoà tái xác nhận tư thế của Trung Quốc trong cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung “Trung Quốc mở cửa nếu Hoa Kỳ muốn đàm phán. Nếu không, Trung Quốc sẽ đánh tới cùng”. Bắc Kinh đă tăng thuế từ 5% lên 25% trong tổng số hàng hoá nhập cảng từ Mỹ trị giá 60 tỉ USD. Lập tức, Tổng thống Trump đe doạ sẽ đánh thuế 25% trên tổng số 300 tỉ USD lên hàng nhập từ Hoa Lục.

Chính Bắc Kinh đă đảo ngược mọi cam kết có được sau 10 tháng đàm phán thương mại Mỹ-Trung nên rơi vào bế tắt buộc Hoa Kỳ phải tung ra biện pháp bảo vệ kinh tế. Tập Cận B́nh muốn kéo dài cho tới sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020. Nhưng, khoảng 10 bảng nghiên cứu quốc tế đều xác định khả năng tái cử của Tổng thống Trump khó đảo ngược khi kinh tế Hoa Kỳ ở vào chu kỳ phát triển so với suy thoái của Trung Quốc.

Hôm 4 tháng 6, Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Christine Lagarde cho biết tranh chấp thương mại Mỹ-Trung làm giảm tăng trưởng kinh tế thế giới (0.3%), nhưng, không rơi vào suy thoái toàn cầu.

Nguỵ phát biểu “Chúng tôi không thể t́m thấy lư do chính đáng nào để Hoa Kỳ can thiệp vào vấn đề Đài Loan bằng luật pháp Mỹ. Mọi ư đồ chia cắt Trung Quốc, can thiệp vào Đài Loan phải thất bại”.

Đài Loan là một quốc gia độc lập từ năm 1949, hệ thống chính trị nằm trong tay người dân cho nên phù hợp với “quyền tự quyết dân tộc” được Liên Hiệp Quốc chuẩn thuận. Bắc Kinh có thể dễ dàng cưỡng chiếm Tân Cương, Tây Tạng bằng vũ lực, nhưng, khó thành công v́ Giải phóng Quân Trung Quốc không thể tràn ngập Đảo Ngọc khi Hải Quân chưa đủ sức đương đầu với Hoa Kỳ và Nhật Bản. Dân chúng Đài Loan không muốn thống nhất với Trung Quốc nên đừng hy vọng vào lá phiếu cử tri.

Nguỵ Phượng Hoà biện minh việc xây dựng các đảo nhân tạo trên Biển Nam Trung Hoa “phù hợp quyền hợp pháp của một quốc gia có chủ quyền xây dựng trong lănh thổ”.

Phán quyết ngày 12/07/2016 của Toà án Trọng tài Thường trực về Luật Biển (PCA) “Đường 9 đoạn không có giá trị pháp lư, trên Biển Nam Trung Hoa (SCS) không có nhóm đảo nào hội đủ điều kiện quần đảo, không có thực thể địa lư nào thuộc chủ quyền của bất cứ nước nào, không có thực thể địa lư nào được gọi là đảo”. Trung Quốc góp phần quan trọng trong việc xây dựng Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS) và đă phê chuẩn, nhưng, không tôn trọng.

Chẳng có văn kiện quốc tế nào công nhận chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Nam Trung Hoa. Chỉ có Trung Quốc, Việt Nam, Mă Lai Á, Brunei, Phi Luật Tân, Đài Loan đưa ra các “tuyên bố chủ quyền” rồi ngộ nhận là “chủ quyền” mà từ chối ra trước Toà án Công lư Quốc tế (ICJ), Toà án duy nhất của nhân loại có quyền phân xử các tranh chấp chủ quyền.

Nguỵ Phượng Hoà biện minh cho hoạt động quân-sự-hoá trên Biển Nam Trung Hoa “Đối diện với nhưng phi cơ, chiến hạm vũ trang hùng hậu sao chúng ta có thể tảng lờ mà không xây dựng vài cơ sở pḥng thủ”.

Các tài liệu nghiên cứu cho thấy kể từ sau Đệ nhị Thế chiến, Hải quân Hoa Kỳ vẫn tuần tra thường xuyên khắp các vùng biển quốc tế để duy tŕ hoà b́nh, an ninh và ổn định. Chính Bắc Kinh đă áp dụng luật quốc gia trên các vùng biển quốc tế.

V́ thế, Nhật Bản, Pháp, Anh, Úc đă và đang tăng cường biện pháp tuần tra trên Biển Đông Trung Hoa để ngăn chặn hành vi bành trướng, bá quyền của Trung Quốc.

Thế giới chỉ yên ổn, kinh tế phát triển, môi trường an ninh, dân chúng hạnh phúc khi một quốc gia, vùng lănh thổ tuyệt đối tuân hành đầy đủ luật pháp và tập tục quốc tế phổ quát. Phát xít Đức, Quân phiệt Nhật, Đệ tam Quốc tế Cộng sản đă sụp đổ do đi ngược lại khát vọng của loài người.

Đại-Dương 

***

Shangri-La: Mỹ, TC Đối Đầu Nẩy Lửa

Vi Anh  

Diễn đàn Đối thoại Shangri-La, một diễn đàn an ninh uy tín, năm nay 2019 hội họp ở Singapore ngày 31-2/6, là nơi lănh đạo quốc pḥng của các quốc gia trong khu vực có các phát biểu quan trọng về chính sách an ninh và quốc pḥng. Về vấn đề Biển Đông Quyền Bộ Trưởng Quốc Pḥng Mỹ Shanahan tố cáo Trung Quốc ăn cắp công nghệ từ các quốc gia khác và quân sự hóa các tiền đồn nhân tạo ở Biển Đông như là một "bộ công cụ để cưỡng ép". Họ c̣n đưa các hệ thống vũ khí tiên tiến vào các đảo trong ṿng tranh chấp ở khu vực. Ông nói "Có lẽ mối đe dọa lâu dài lớn nhất đối với lợi ích sống c̣n của các quốc gia trong khu vực này đến từ những bên t́m cách phá hoại, thay v́ duy tŕ trật tự quốc tế dựa trên luật lệ".Và Bộ Trưởng Quốc Pḥng Mỹ tuyên bố sẽ không bỏ qua chuyện Trung Quốc đe dọa chủ quyền ở châu Á.


Mỹ đặc biệt chỉ trích Bắc Kinh chiếm đóng và quân sự hóa nhiều đảo trên Biển Đông mà các nước như Việt Nam, Philippines, Đài Loan hay Brunei vẫn đ̣i chủ quyền. Nhân danh tự do hàng hải, Hoa Kỳ vẫn thường xuyên tiến hành các chuyến tuần tra, giám sát trong khu vực Thái b́nh Dương cũng như không phận quốc tế. Mỹ vẫn đưa tàu chiến đi vào các vùng như eo biển Đài Loan và vùng biển có các đảo Trung Quốc chiếm giữ nhưng đang có tranh chấp các nước xung quanh.

Lănh đạo Quốc Pḥng Mỹ cảnh báo, « chúng tôi sẽ không làm ngơ trước hành vi của Trung Quốc ». Ông Shanahan khẳng định, không một nước nào có thể hay có quyền thống trị khu vực Ấn Độ - Thái B́nh Dương và Hoa Kỳ « bảo đảm không một đối thủ nào có thể nghĩ rằng họ có thể đạt mục đích chính trị bằng sức mạnh quân sự ».

Ông Shanahan nhắc lại là Bộ Quốc Pḥng Mỹ dự trù ngân sách 104 tỷ đô la cho nghiên cứu và phát triển quân sự. Ngũ Giác Đài c̣n « đầu tư nhiều hơn nữa trong 5 năm tới cho các chương tŕnh chủ chốt để Ấn Độ - Thái B́nh Dương là khu vực ổn định chắc chắn ».

Trái lại Mỹ ủng hộ Việt Nam tăng cường vai tṛ trong khu vực. Phía CS VN có vẻ đổi chiều về hướng Mỹ. Ngay trong nước Đảng Nhà CSVN cho lập ‘bia căm thù” đưa một tàu của ngư dân VN bị TC  tấn công bể tàu, hoàn toàn khác vơi lúc trước, nhà cầm quyền CSVN sợ phạm huư TC , nên gọi là ‘ tàu lạ”

Và đồng minh của Mỹ, Bộ trưởng Quân Lực Pháp Bà Florence Parly tuyên bố “Pháp sẽ tiếp tục tuần tra tại Biển Đông tối thiểu hai lần mỗi năm". "Ấn Độ -Thái B́nh Dương", là nơi 1,6 triệu dân Pháp sinh sống tại các lănh thổ hải ngoại và 80 % vùng đặc quyền kinh tế Pháp nằm trong khu vực chiến lược này. Pháp nhứt định "bảo vệ quyền lợi về chủ quyền, của các công dân, bảo vệ lănh thổ và các vùng đặc quyền kinh tế" của nước Pháp. Paris đă huy động 7.000 lính đến khu vực Ấn Độ -Thái B́nh Dương.

C̣n Bộ Trưởng Quốc Pḥng TC Tướng Ngụy Phượng Hoà lần đầu đích thân đến dự v́ t́nh h́nh căng thẳng  gia tăng giữa Mỹ và TC. Tướng Tàu Cộng này tuyên bố siêu diều hâu, rằng quân đội TQ sẽ « chiến đấu đến cùng để xác định chủ quyền cũng như không loại trừ giải pháp chiếm Đài Loan bằng quân sự ». Tướng Ngụy Phượng Hoà cảnh báo Mỹ không nên ‘khinh địch’, khinh thường quyết tâm đối đầu của Trung Quốc. Nhưng sau đó ông nh́n nhận là nếu chiến tranh xảy ra th́ đó là một thảm họa.Về hồ sơ thương mại, thông điệp của đại diện Bắc Kinh cũng mang nội dung nửa cứng rắn nửa hoà hoăn.

Về hồ sơ Biển Đông, tuy không gọi đích danh Mỹ và Pháp, tướng Ngụy Phượng Hoà lên án hành động mà ông gọi là một số thế lực « ở bên ngoài » xâm nhập biển « Nam Trung Hoa » để phô trương sức mạnh. Song song với những lời đe dọa tại diễn đàn Singapore, Hải QuânTrung Quốc phong tỏa một vùng Biển Đông để khẳng định chủ quyền bằng hành động. Theo AP, cuộc tập trận kéo dài từ Chủ Nhật 02/06/2019 cho đến ngày 04/06/2019 tại vùng Hoàng Sa.

Nhân diễn đàn an ninh khu vực Shangri-La, Singapore, chính quyền Hoa Kỳ công bố một chiến lược mới chống lại những tham vọng hàng hải của Trung Quốc. Theo ông Randall Schriver, mục tiêu của chiến lược mới này là không để cho Trung Quốc « khai triển thêm các hệ thống quân sự » và phải gỡ bỏ các hệ thống quân sự đă được lắp đặt trên các đảo nhân tạo tại Biển Đông. Quan chức này nhấn mạnh, ư định của Hoa Kỳ là không để cho « bất kỳ nước nào thay đổi luật pháp quốc tế và nguyên trạng tại Biển Đông ». Chính v́ thế, Hoa Kỳ tiến hành các chiến dịch tuần tra v́ tự do lưu thông cũng như các hoạt động hiện diện khác ở Biển Đông.

Trong cuộc gặp, lănh đạo quân đội hai nước cho rằng hợp tác giữa Việt Nam và Mỹ trong thời gian qua đă đạt được hiệu quả thiết thực, phù hợp với mối quan hệ đối tác toàn diện giữa hai nước, góp phần duy tŕ ḥa b́nh và ổn định tại khu vực và trên thế giới.

Có một vài diễn biến Hà Nội và Washington xích lại gần hơn, làm TC thêm nghi ngờ cái kiểu đi đu dây của CSVN. Ông Shanahan cho biết Mỹ hoan nghênh tiếng nói của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới, ủng hộ Việt Nam đảm nhiệm thành công vai tṛ Chủ tịch ASEAN vào năm 2020 và đánh giá cao việc Việt Nam tham gia hoạt động ǵn giữ ḥa b́nh của Liên Hợp Quốc (LHQ).

Bộ trưởng QP Ngô Xuân Lịch đề nghị Mỹ tiếp tục hợp tác để sớm hoàn thành dự án giải quyết ô nhiễm chất dioxin tại sân bay Biên Ḥa, cũng như tiếp tục ủng hộ việc Việt Nam khai triển bệnh viện dă chiến cấp 2 số hai và đại đội công binh tại phái bộ ǵn giữ ḥa b́nh do LHQ chỉ định.

Hai bên đồng ư với các thỏa thuận đă kư kết, trong đó ưu tiên việc khắc phục hậu quả chiến tranh, hợp tác đào tạo, duy tŕ các cơ chế đối thoại và trao đổi đoàn cấp cao.

Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam dự Đối thoại Shangri-la, diễn đàn hợp tác an ninh quốc pḥng quan trọng của khu vực diễn ra từ 31/5 tới 2/6. Trước đó, bà Lê Thị Thu Hằng, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam, cho biết sự tham dự của Việt Nam thể hiện vai tṛ tích cực, chủ động và trách nhiệm cao đối với các vấn đề quốc tế và khu vực.

"Việt Nam mong muốn thúc đẩy quan hệ hữu nghị, hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm với các nước trong việc giải quyết các thách thức an ninh chung, qua đó xây dựng ḷng tin làm nền tảng thúc đẩy hợp tác v́ hoà b́nh và phát triển. Đây cũng là mục tiêu chính và quan trọng của đoàn Việt Nam tại Đối thoại lần thứ 18", người phát ngôn nói.

Đối thoại Shangri-La là diễn đàn thường niên quy tụ các bộ trưởng và quan chức quốc pḥng khắp khu vực châu Á - Thái B́nh Dương, thảo luận về các thách thức và an ninh trong khu vực./.( VA)

Trở lại