|
RODRIGO
DUTERTE ĐANG CHỌN
NHỮNG NẼO ĐOẠN TRƯỜNG MÀ ĐI Đại-Dương |
|
Tài
liệu tham khảo: What
Will Philippine Military Modernization Under Duterte Look Like in 2018?
(Diplomat) US-Philippines
Military Exercise Signals Strengthened Defense Ties in the Duterte Era
(Diplomat) Philippines’
Communist Insurgency Heats Up (Asia Sentinel) Duterte’s
peace try falls to pieces (Asia Times) Duterte
to soldiers: Kill armed NPA rebels and I’ll answer for you (Inquirer) Japan
Destroyer Visits Philippines Amid Maritime Security Boosts (Diplomat)
RODRIGO DUTERTE ĐANG CHỌN
NHỮNG NẼO ĐOẠN TRƯỜNG MÀ ĐI
Đại-Dương Phi Luật Tân đang
đứng trước nhiều mối đe doạ an
ninh ở trong nước và từ bên ngoài nên nguy cơ
nhiều hơn thuận lợi. Tổng thống Rodrigo
Duterte có thể đương đầu cùng một lúc
hay không?
Nội chiến tôn giáo Phi Luật Tân có 92% dân
số theo Kitô giáo, 5.8% Hồi giáo, nhưng, từ
thập niên 1970, hai Mặt trận Giải phóng Quốc
gia Moro (MNLF) và Mặt trận Giải phóng Hồi giáo
Moro (MILF) đă tiến hành cuộc chiến tranh du kích
đẫm máu nhằm đ̣i tự trị rộng răi
hơn cho sắc tộc Hồi giáo Moro. Tuy nhiên, vài năm
gần đây, các tay súng Moro đă hạ vũ khí
để theo đuổi giải pháp chính trị qua
Dự luật Căn bản Bangsamoro (BBL) được
đánh giá như Hồi giáo ôn hoà. Nhưng, Dự
luật vẫn c̣n kẹt tại Quốc hội v́
giới chính trị gia lẫn dân chúng sợ Hồi giáo
làm bàn đạp mở rộng vùng kiểm soát ở
đảo Mindanao. T́nh trạng tŕ hoăn có
thể đẩy hai Mặt trận này khởi động
lại cuộc chiến tranh du kích đẫm máu,
hoặc các tay súng sẽ gia nhập vào phe Hồi giáo
cực đoan. Daesh (IS, ISIS, ISIL) muốn
thiết lập một Vương quốc Hồi giáo
Á Châu nên chọn Phi Luật Tân làm khởi điểm
với nhóm Hồi giáo trung thành Maute chiếm Thành
phố Marawi như một thủ đô mới. Cuộc chiến tàn
khốc giữa nhóm Maute và Quân đội Phi Luật Tân
đă kết thúc hôm 16-11-2017 sau 5 tháng bao vây làm
chết 900 tay súng Hồi giáo, kể cả hai thủ lĩnh,
165 binh sĩ, 47 thường dân và thành phố đổ
nát. Nhóm Hồi giáo Maute tan ră, nhưng, các nhóm trung thành
với Daesh sẽ nổi lên. Nương theo đà
chiến thắng, Tổng thống Duterte chỉ thị
cho tân Tư lệnh Lục quân xây dựng thêm 10
tiểu đoàn và tuyển mộ 130,000 tân binh nhằm
đè bẹp Chiến binh v́ Hồi giáo Tự do
Bangsamoro (BIFF) và phiến quân Mao-ít, Tân Quân đội
Nhân dân (NPA). Chiến binh Bangsamoro
được tổ chức chặt chẽ với vài
khuôn mặt ngoại quốc giữ vị trí chỉ
huy mà mấy tuần qua đă gia tăng hoạt động
khủng bố ở Mindanao đang làm cho Manila nhức
đầu. Chống Hồi giáo
cực đoan đă trở thành mối quan tâm chung nên
cộng đồng quốc tế lo giúp Phi Luật Tân
thoát khỏi mối đe doạ triền miên đến
sự đoàn kết quốc gia. Biển Sulu ở phía Tây
Phi Luật Tân và Bắc Mă Lai Á là địa bàn
hoạt động nhộn nhịp của cướp
biển, buôn người, buôn lậu, luân chuyển
khủng bố. Do đó, ngày 16-07-2017,
Hải quân của Indonesia, Phi Luật Tân, Mă Lai Á đă
tập trận chung trên Biển Sulu, đồng
thời, Manila và Kuala Lumpur cũng thiết lập hai
Trung tâm Chỉ huy Biển nhằm chống lại
mọi hoạt động phi pháp trong khu vực. Tiếp theo, Cận duyên
hạm Tác chiến USS Colorado và Tuần dương
hạm BRP Ramon Alcaraz tuần tiễu chung trên Biển
Sulu ngày 1 tháng 7 năm 2017. Nhưng, Duterte không cho phép
tuần tiểu chung với Hoa Kỳ trên Biển Nam
Trung Hoa v́ sợ chọc giận Bắc Kinh.
Nội chiến chính trị Hôm 22-11-2017, Manila tuyên
bố huỷ bỏ các cuộc đàm phán hoà b́nh
với phiến quân cộng sản v́ Tân Quân đội
Nhân dân (NPA) là cánh tay bạo lực của Đảng
Cộng sản Phi Luật Tân đă gia tăng nhiều
vụ tấn công khắp đảo Luzon trong năm qua.
NPA là tổ chức
phiến quân cộng sản hoạt động ở
Phi Luật Tân suốt 50 năm, lâu đời nhất
ở Châu Á, đă chịu ngồi vào bàn đàm phán
bởi v́ hồi tháng 6-2017, Duterte hứa sẽ cho đồng
hoá vào Quân đội nếu phiến quân chịu tham
gia chính quyền. Quân đội Phi
Luật Tân ước tính NPA có 3,500 tay súng tồn
tại nhờ thu “thuế cách mạng” từ các
doanh nhân v́ sợ bị sát hại và đốt phá công
ty. Tân Quân đội Nhân dân
sở dĩ hoạt động kém hữu hiệu v́ các
chính phủ bảo thủ được Hoa Kỳ
yểm trợ đă kiềm chế sự phát triển
của Đảng Cộng sản. Thông cáo Thượng
Hải năm1972 giữa Tổng thống Richard Nixon và
Chủ tịch Mao Trạch Đông đă làm cho các
tổ chức Mao-ít ở Đông Nam Á lịm dần. Khi Tổng thống thiên
tả Sukarno cầm quyền (1945-1967) đă t́m cách cân
bằng giữa hai lực lượng Quân đội và
Đảng Cộng sản nên tạo điều
kiện cho Đảng Cộng sản Indonesia phát
triển mạnh. Năm 1965, Đảng
Cộng sản làm đảo chánh đă bị
Thiếu tướng Suharto phản-đảo-chính gây
ra vụ tàn sát từ 500,000 đến 1 triệu đảng
viên và cảm t́nh viên cộng sản. Hiện nay, Đảng
Cộng sản Indonesia có chiều tái sinh nên lực lượng
an ninh đang rất lưu tâm. Bài học này có thể
khiến cho Phi Luật Tân xét lại chính sách thiên
về Bắc Kinh v́ quyền lợi kinh tế thiển
cận sẽ gây thiệt hại cho quốc gia, dân
tộc gấp trăm lần. Quyền lực mềm
của Bắc Kinh có thể gây hại cho Phi Luật Tân
trên hai phương diện. Về kinh tế, Phi
Luật Tân giao thương với Trung Quốc sẽ
dễ dàng bị thiệt tḥi: (1) Các doanh nhân Trung
Quốc sẽ hối lộ với viên chức Phi
Luật Tân để bóp méo luật pháp có lợi cho
Bắc Kinh (Chỉ số Cảm nhận Tham nhũng
của Phi Luật Tân là 101/176 quốc gia khảo sát so
với 79 của Trung Quốc). (2) Trung Quốc chỉ xây
dựng các hải cảng theo Sáng kiến Một Vành
đai, Một Con đường (OBOR) mà không đầu
tư vào nước sở tại. Dân chúng Sri Lanka và
Pakistan đă nuốt quả đắng này khi đầu
tư từ Trung Quốc chẳng có lợi ǵ cho dân
bản xứ. Có chăng lọt vào túi quan tham. Trên phương diện
chính trị, Bắc Kinh có thể: (1) Gây áp lực
để Manila nhẹ tay hơn đối với Đảng
Cộng sản Phi Luật Tân và cánh tay của nó là Tân
Quân đội Nhân dân. (2) Bí mật tiếp tế vũ
khí cho NPA. Về quyền chủ
quyền trên Biển: (1) Khái niệm Tứ Sa (Đông
Sa tức Pratas do Đài Loan kiểm soát, Tây Sa tức Hoàng
Sa, Trung Sa tức Băi Macclesfield, Nam Sa tức Trường
Sa) do viên chức Trung Quốc tŕnh bày kín với các viên
chức Bộ ngoại giao Hoa Kỳ tại Boston hồi
tháng 6-2017 mơ hồ hơn cả Đường 9
Đoạn. Nó giúp cho Trung Quốc tiếp tục
kiểm soát Biển Nam Trung Hoa mà không vướng vào
Phán quyết 12-07-2016 của Toà án Trọng tài Thường
trực về Luật Biển, PCA. (2) Cấm tuyệt
Phi Luật Tân khai thác tài nguyên thiên nhiên và tu bổ các
vị trí trấn đóng trên Biển Nam Trung Hoa. (3)
Bộ Quy tác Ứng xử (COC) sẽ chẳng khác
bản Tuyên bố Ứng xử trên Biển Nam Trung Hoa
(DOC). Phi Luật Tân sẽ rơi
vào thảm cảnh nếu Tổng thống Rodrigo Duterte
cứ t́m những nẽo đoạn trường mà
đi.
Đại-Dương |