Ngày mai này Người Tàu sẽ làm chủ thế giới? TS.Nguyễn văn Trần |
Giấc
mộng Tàu Người
Tàu tiên đoán họ sẽ xóa bỏ vai tṛ lănh đạo
thế giới của Mỹ sau cuộc khủng
hoản kinh tế toàn cầu vừa qua . Họ xem nay là
kỷ nguyên hậu Huê kỳ, đưa ra chiến lược
Bắc kinh sẽ từng bước thôn tính thế
giới . Mơ ước này là nội dung quyển sách
của Đại tá Lưu Minh Phúc, Giảng viên Đại
học Quốc pḥng Bắc kinh về các vấn đề
hiện đại hóa và phát triển lực lượng
Quân Giải phóng Nhân dân, đang được dư
luận ở Tàu và cả ở phương tây chú ư
mạnh mẽ. Chắc
chắn đây đúng là quan điểm thể
hiện tham vọng của quân đội Tàu và cả
chánh giới Tàu . Giấc mộng mai này làm chủ
thế giới không phải chỉ thấy qua chánh sách
quân sự và ngoại giao như trong gần đây,
một cách thô bạo ở Biển Đông, mà c̣n
biểu hiện rỏ nét hơn ở chánh sách đề
cao chủ nghĩa dân tộc đại hán . Tức
muốn nới tính ưu việt về chủng
tộc, chủ nghĩa quân phiệt, và lư luận theo
duy ư chí của đảng cộng sản . Dư
luận ở Tàu có kẻ ủng hộ, người
phản bác v́ thận trọng . Riêng Tây phương th́
cho rằng đây là lời thách thức nhắm
thẳng vào Huê kỳ . Tác giả thúc giục chánh
phủ Tàu hảy chạy hết sức để
sớm đưa nước Tàu trở thành « cường
quốc số 1» hay ít lắm, cũng là « cường
quốc chi phối thế giới » . Sau
khi đọc qua quyển « Giấc mộng Tàu »,
học giả và chiến lược gia Tàu hợp nhau
tranh luận quyết liệt về việc liệu
đă diễn ra chưa những thay đổi căn
bản trong cán cân quyền lực toàn cầu, nắm rơ
điều này sẽ giúp củng cố vị trí và tư
thế tương đối của Tàu so với Huê
kỳ . Và Tàu sẽ điều chỉnh những chánh
sách của ḿnh như thế nào ? Nhận định
cho rằng Tàu đă đối phó với các cuộc
khủng hoảng tài chánh toàn cầu thành công hơn
nhiều so với Mỹ . Các cường quốc khác
đang cho rằng Tàu giờ đây không cần
phải quan tâm đến dư luận nước ngoài
hay những lợi ích của Mỹ nữa, đặc
biệt là về những vấn đề đụng
chạm đến “những lợi ích cốt lơi”
của Tàu – đáng chú ư nhất là vấn đề
liên quan đến chủ quyền quốc gia Tàu . Thực
hiện tham vọng bá chủ thiên hạ, Tàu hô hào
học tập và làm việc theo gương của ba nhơn
vật vĩ đại của họ là Tôn Trung Sơn,
Mao Trạch-đông và Đặng Tiểu- b́nh . Trong
lúc Tàu là nước nghèo yếu nhất thế
giới, Tôn Trung Sơn đă kêu gọi “mọi
nguời phải lập chí”, xây dựng nước Tàu
trở thành “nước giàu mạnh nhất thế
giới” và c̣n kêu gọi 400 triệu người
đều phải có nguyện vọng và ư chí này.
Lời của Tôn Trung sơn đă khiến người
Tàu ngày nay cảm thấy kinh ngạc và tự hào. Phải
xây dựng Tàu trở thành “nước giàu mạnh
nhất thế giới” . Không chỉ đuổi
kịp Anh, Mỹ mà c̣n phải vượt lên trên
họ. Đây là chí hướng vĩ đại
của Tôn Trung Sơn. Năm 1894, ông đă đề
xuất cương lĩnh cải cách của ḿnh: “Nhân
năng tận kỳ tài, địa năng tận
kỳ lợi, vật năng tận kỳ dụng, hóa
năng sướng kỳ lưu” ( phát huy hết tài năng
của mọi người, khai thác hết tài nguyên
đất đai, lợi dụng hết công năng
của vạn vật, để cho hàng hóa được
lưu thông). Thực hiện được bốn
điều này, Tàu “có thể vượt lên châu Âu”.
Sau này, Tôn Trung Sơn c̣n nhiều lần nói đến
chủ nghĩa tam dân, xây dựng đất nước
giàu mạnh đứng đầu thế giới. Mao
Trạch đông cũng là người theo đuổi lư
tưởng Tàu phải đứng đầu thế
giới nên vội làm“Đại nhảy vọt”
để vượt Anh, đuổi kịp Mỹ . Mao
Trạch Đông cho rằng đây không phải là ước
mơ mà thật sự là trách nhiệm của Trung
Quốc. Mao
nói tại cuộc hội dàm về cải tạo công
thương nghiệp tư bản chủ nghĩa năm
1955 : “Mục tiêu của chúng ta là phải đuổi
kịp và vượt Mỹ. Nước Mỹ chỉ có
hơn 100 triệu dân, c̣n chúng ta có hơn 600 triệu dân,
do đó chúng ta phải đuổi kịp Mỹ. Trên
thế giới, cứ bốn người th́ chúng ta có
một người, do đó không phấn đấu vươn
lên là điều không thể chấp nhận được,
chúng ta nhất định cần phải phấn đấu
vươn lên không chịu thua kém”. Một
lần khác, Mao nhấn mạnh : “Vượt qua
Mỹ, không chỉ có thể mà c̣n hoàn toàn cần
thiết, hoàn toàn đáng làm. Nếu không như
vậy, th́ dân tộc Trung Hoa chúng ta có lỗi với các
dân tộc trên thế giới, cống hiến của
chúng ta cho nhân loại quá nhỏ bé”. Để
thực thi chiến lược vượt Anh, đuổi
kịp Mỹ, Mao đă phát động cuộc vận
động “Đại nhảy vọt”. Tại
hội nghị ở Nam Ninh đầu năm 1958, Mao tuyên
bố: “Tôi không tin xây dựng đất nước
khó hơn đánh trận”. “Đại
nhảy vọt” đă không thực hiện được
mục tiêu vượt Anh, đuổi kịp Mỹ, mà
trái lại, c̣n làm cho kinh tế nước Tàu sụp
đổ và hàng triệu triệu Ba Tàu ngă lăng ra
chết v́ đói rét . Giấc mơ “Đại
nhảy vọt” vẫn là giấc mơ ! Đặng
Tiểu b́nh thiết kế tổng thể đầu tiên
để đưa nước Tàu tiến tới
vị trí đứng đầu thế giới . Tuy
trong những phát biểu và sách báo công khai không đề
cập tới những từ ngữ như “Trung
Quốc đứng đầu”,“đuổi kịp, vượt
qua Mỹ”, nhưng nguyện vọng lănh đạo nhân
dân Tàu tiến tới vị trí đứng đầu
thế giới của Đặng Tiểu b́nh lại
mạnh mẽ vô cùng. Minh
Trị Duy Tân của Nhật Bản là một tấm gương
cải cách chấn hưng đất nước . Đặng
Tiểu b́nh tâm phục nên tuyên bố : “Minh Trị
Duy Tân là công cuộc hiện đại hóa nước
Nhựt nhưng do giai cấp tư sản thực
hiện, chúng ta là giai cấp vô sản có khả năng
thực hiện tốt hơn họ . Đặng
nhấn mạnh: “Nay chúng ta thực hiện việc
mà Trung Quốc vài ngh́n năm qua chưa từng làm.
Cuộc cải cách này không chỉ ảnh hưởng
tới Trung Quốc, mà c̣n tác động tới
thế giới”. Nếu thành công, th́ có thể
đem lại một loạt kinh nghiệm cho sự
nghiệp chủ nghĩa xă hội trên toàn thế
giới và các nước kém phát triển. Đặng
đề xuất thực hiện “chiến lược
ba bước” với thời gian 70 năm . Bước
thứ nhất cần 10 năm để đạt
được mức sống ăn no mặc ấm, bước
thứ hai cần 10 năm để đạt
được mức khấm khá, bước thứ ba
cần 50 năm trong thế kỷ 21 để thực
hiện mục tiêu vĩ đại chấn hưng dân
tộc. Lời dặn ḍ cuối cùng của ông khích
lệ nhân dân: “Từ nay đến giữa thế
kỷ sau, sẽ là thời kỳ rất gấp gáp, chúng
ta cần chăm chỉ làm việc. Trên vai chúng ta mang gánh
nặng, trách nhiệm lớn!”. Đặng Tiểu B́nh
ám chỉ thế kỷ 21 chính là thời kỳ này,
vậy tại sao lại là thời kỳ cực kỳ
gấp rút? Bởi đây chính là thời kỳ nước
Tàu hướng tới vị trí đứng đầu
thế giới . Những
khó khăn kinh tế Sau
nhiều năm tăng trưởng liên tục với
mức độ cao, nay nền kinh tế Tàu bước
vào giai đoạn khựng lại và tụt xuống nên
Bắc kinh phải t́m cách thay đổi, từ dựa
vào sản xuất và xuất khẩu, nay bước
sang sản xuất hàng hóa tiêu dùng và dịch vụ . Vài
năm gần đây, Tàu mở rộng ra toàn cầu .
Những Công ty lớn của Tàu t́m mua lại các công
ty nước ngoài và tung vốn ra đầu tư trong
các nghành kỷ nghệ cao, cả tài chánh và dịch
vụ . Chỉ trong năm 2016, các công ty Tàu đă bom
111,6 tỷ usd vào các thương vụ nước ngoài
. Tuy
nhiên, các quốc gia đang giao thương với Tàu
ngày càng thận trọng. Lấy lư do chính trị và
kinh tế để hạn chế làn sóng Tàu mua
lại cơ sở sản xuất và dịch vụ v́
lo ngại có sự can thiệp của Chánh phủ
Bắc kinh qua các công ty quốc doanh . Cả với công
ty tư nhơn v́ ở Tàu những cơ sở lớn
đều có Nhà nước đứng đàng sau . Tổng
cộng có 11 vụ mua lớn, các nhà đầu tư
Trung Cộng đă phải bỏ cuộc từ tháng 7 năm
ngoái, v́ từ Huê Kỳ qua Úc và nay đến cả
Âu Châu, các nước đều có biện pháp xem xét
gắt gao và siết chặt điều kiện mua bán
cơ sở thương mại và sản xuất
với Tàu . Chủ
trương tuôn vốn ra nước ngoài mua, hợp tác
với xí nghiệp ngoại quốc bị tứ bê ngăn
chận, trong lúc kinh tề bị vô cùng khó khăn,
Bắc kinh sẽ phải chấp nhận cải cách sâu
rộng, không chỉ kinh tế mà cả chánh trị? Về
kinh tế, ngân hàng trung ương Tàu đă báo động
. Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BRI) ở Bâle,
Thụy sĩ, cho biết nợ của Tàu gia tăng phi
mă . Tỷ lệ nợ với sản lượng
nội địa (PIB), có xu hướng c̣n kéo dài, nay
đă đạt tới 30, 1% ở tam cá nguyệt đầu
của năm nay 2016, một mức cao chưa từng
thấy, cao nhứt trong 43 quốc gia được BRI
theo dỏi, v́ thông thường, tỷ lệ ấy quá
10% là đă báo động rồi . Ngân hàng BRI lo
ngại trong vài năm tới, Tàu khó tránh cuộc
khủng hoảng tài chánh nghiêm trọng . Tổng
số nợ của Tàu hiện nay lên tới 25 000
tỷ usd, bằng 240% PIB (AFP, 19/9/2016) . T́nh
h́nh cực kỳ khó khăn về kinh tế đặt
Bắc kinh trước quyết định có cải
tổ hệ thống cầm quyền hay không ?
Giới chức lănh đạo vẫn tiếp tục
tranh luận cải tổ hay không cải tổ từ
sau Đại Hội đảng lần thứ 18 . Ai cũng
thom thóp lo sợ nguy cơ một cuộc cách mạng khó
tránh khỏi xảy ra v́ t́nh h́nh xă hội quá bi đát
do kinh tề suy sụp . Nhiều người nêu
quyết tâm muốn cải tổ khẩn cấp . Hôm
25/12 năm ngoái, hơn 70 học giả và luật
sư hàng đầu của Tàu đã trình
một bản kiến nghị kêu gọi ban lãnh
đạo mới của nước này tiến
hành những cải cách chánh trị vừa
phải trong khuôn khổ Hiến pháp hiện
tại. Các
cải cách được đề xuất
bao gồm: bầu cử tự do, bảo vệ
quyền tự do ngôn luận, thúc đẩy
doanh nghiệp tư nhân và xây dựng một hệ
thống tư pháp độc lập. Bản
kiến nghị, do Giáo sư Trương Thiên
Phàm ở Khoa Luật Đại học Bắc
Kinh soạn thảo, cảnh báo rằng Trung Quốc
có nguy cơ xảy ra một cuộc cách
mạng nếu nước này không thay đổi : “Nếu
những cải cách hệ thống mà
xã hội Trung Quốc đang đòi hỏi khẩn
cấp tiếp tục bị ghìm nén và tinh
trạng tham nhũng và bất bình xã hội
tích tụ lại đến mức độ
nguy hiểm và bùng nổ thì lúc đó
Trung Quốc sẽ một lần nữa để
lỡ cơ hội cải cách hòa bình
và sẽ chìm sâu trong hỗn loạn của một
cuộc cách mạng bạo lực”. Giáo
sư Tôn Lập b́nh dẫn lời Giáo sư
Bùi Mẫn hân tại Trường Claremont McKenna
nhận xét t́nh h́nh nước Tàu hiện nay « Một
cuộc cách mạng âm thầm đang diễn ra
trong đời sống chính trị Trung Quốc
khi mà niềm tin của dân chúng vào chánh quyền
đang suy giảm và năng lực duy trì ổn
định của Chánh phủ đang suy yếu » . Viễn
cảnh về một cuộc cách mạng bạo
lực không chỉ là một chủ đề
bình luận của các học giả cũng như
trên mạng. Có những dấu hiệu cho thấy
ban lãnh đạo mới của Trung Quốc,
ở một mức độ nào đó,
cũng có cùng mối lo ngại về khả năng
sụp đổ của chế độ . Trong
lúc đó, có điều lạ là giới lãnh
đạo nước Tàu đang đặc biệc quan
tâm về một cuốn sách củ của tác
giả người Pháp Alexis de Tocqueville ở
thế kỷ XIX « L’Ancien Régime et la Révolution »
( Chế độ củ và Cách mạng) . Ông
Vương Kỳ Sơn, tân Chủ nhiệm Ủy ban
Kiểm tra Trung ương đảng cộng sản,
đã kêu gọi các quan chức và
học giả hãy đọc tác phẩm kinh
điển của Alexis de Tocqueville về Cách
mạng Pháp, nhưng không thấy ông nói tại sao
phải t́m đọc . V́ ông Vương Kỳ sơn
và nhiều nhà lãnh đạo khác của Tàu dường
như nhận ra nhu cầu phải thay đổi ? Chế
độ cũ và Cách mạng Hiếm
khi một quyển sách về tư tưởng chánh
trị của Tây phương được lọt vào
đất nước Vạn Lư Trường thành,
thế mà trong gần đây, quyển « Chế
độ cũ và Cách mạng » của Alexis de
Tocqueville lại chỉ trong một thời gian ngắn
đă trở thành một quyển sách bán chạy
nhứt ở Tàu . Giới lănh đạo tư tưởng,
học giả đều là độc giả . Và
« Chế độ cũ và Cách mạng »
trở thành quyển sách đầu giường
của họ . Hằng trăm ngàn ấn bản đă
bán sạch . Nhiều người Tàu đọc qua cho
rằng Tocqueville đă đem lại cho họ cái ch́a
khóa để hiểu nước Tàu của họ . Đọc
« Chế độ cũ và Cách mạng » người
ta sẽ thấy tác giả chỉ ra rằng không
phải sự nghèo khổ là động cơ
đưa đến cách mạng . Trước Cách
mạng 1789, nước Pháp rất thạnh vượng,
chỉ có tham nhũng và bất b́nh đẳng .
Chế độ quân chủ bắt đầu những
cải tổ . Nhưng khi cải tổ th́ sự
cải tổ đó đă lật đổ chế
độ . Tocqueville nhấn mạnh « Lúc cực
kỳ nguy hiểm cho một Nhà nước thất nhơn
tâm là lúc Nhà nước ấy bắt đầu
cải tổ . Thường it có cuộc cách mạng nào
là « nguyên tác », mà chỉ là bản sao chép
(copie) của cuộc cách mạng đă xảy ra » . Vậy
một biến cố tương tự sẽ xảy ra
ở nước Tàu chăng? Giới
lănh đạo chánh trị nghĩ rằng trường
hợp tưong đồng phải có giới hạn
của nó chớ . Nên họ tự an ủi nước
Tàu sẽ không là nước Pháp năm 1789 v́ nước
Tàu không phải quân chủ, mà là một nước
của « nhân dân » .. Nhiều
trí thức và giới ly khai cho rằng trong một nước
có truyền thống độc tài lâu đời th́ khó
tránh cách mạng xảy ra nếu không chịu thay đổi
. Nhưng không phải ví thay đổi mà sẻ không có
cách mạng xảy ra . Không thay đổi th́ t́nh h́nh
đất nước sẽ thêm tồi tệ th́ cách
mạng lại có cơ xảy ra sớm hơn . Trường
hợp Liên-xô dưới thời Gorbatchev dường
như vẫn c̣n ám ảnh nặng đảng cộng
sản Tàu . Và cả đảng cộng sản ở Hà
Nội nữa . Trong buổi hợp với cán bộ lănh
đạo trung ương, Tập Cận B́nh hỏi
« Tại sao Liên-xô tan ră ? » . Theo Tập Cận
B́nh « Chủ yếu bởi v́ họ đánh
mất niềm tin và lư tưởng » . Cận B́nh kêu
gọi mọi người hảy trở về với
chủ thuyết và kỷ cương cách mạng
của Lê-nin . Chỉ có cách đó có thể tránh cho
đảng ta số phận của Liên-xô mà thôi . Cận
B́nh bác bỏ bài học của Tocqueville, kết
luận : « Ở ta có nhiều điều ta không
bao giờ thay đổi dầu có phải trả
một giá thế nào đi nữa ! » . Paris,
cuối Thu 2016 © TS.Nguyễn văn Trần |