Quan
hỆ
chiẾn
lưỢc
mỸ-Ấn
mong
manh hay nỒng
Ấm Đại-Dương |
Tài
liệu tham khảo: Japan Deploys Flotilla to South China Sea
(iplomat) Operationalizing US-India Strategic
Cooperation (Diplomat) Trump’s Rougher Edge Complicates Trip
by Pompeo and Mattis to India (NYT) The Question of the Decade: How Closely
Will the US and India Align? (Diplomat) Can America and India Really Be Strategic
Partners? (National Interest)
Quan hỆ
chiẾn
lưỢc
mỸ-Ấn
mong manh hay nỒng
Ấm
Đại-Dương Ấn
Độ khó ḥa hợp hơn hết trong Tứ
trụ Kim cương Mỹ-Ấn-Nhật-Úc (QUAD) tuy
họ cùng thể chế chính trị dân chủ bởi
v́ Tân Đề Ly vẫn không quên niềm hănh diện
khi đóng vai tṛ lănh đạo Phong trào Không-Liên-Kết
từ năm 1955 đến 2007, đại diện cho
118 quốc gia, chiếm 55% dân số thế giới và
gần 2/3 số ghế của Liên Hiệp Quốc. Các
nguyên tắc độc lập, chủ quyền, toàn
vẹn lănh thổ của các quốc gia Không-Liên-Kết,
chống chủ nghĩa đế quốc, chủ nghĩa
thực dân chỉ có trên giấy. Thực
tế, chiến tranh vẫn xảy ra giữa các thành viên
của Phong trào cũng không ngăn chặn được
hành động xâm lăng và chiếm đóng từ nước
ngoài. Ngoại
trừ Tân Gia Ba có nền kinh tế và chính trị phát
triển toàn diện, đa số c̣n lại của
Phong trào vẫn ́ ạch hoặc lạc hậu. Ấn
Độ có nền dân chủ lớn nhất thế
giới mà do mô phỏng kiểu kinh tế trung
ương tập quyền của Liên Xô cho đến
năm 1990 nên GDP nominal hiện nay chỉ được
2,100 USD, xếp hạng 133 trên thế giới. Mối
quan hệ Mỹ-Ấn đă hàm chứa không ít rào
cản. Do quá khứ bị trị nên Tân Đề Ly
mặc dù tuyên bố trung lập trong nhiều thập
niên mà vẫn nghiêng sang phía Trung Cộng và Nga trên
mặt trận chống Tây Phương. Tại
Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc th́ lá
phiếu tương đồng giữa Hoa Thịnh
Đốn và Tân Đề Ly tăng từ 13% của năm
1990 lên 17% vào 2017 so với 66% của Anh, 60% Pháp, 77%
Israel, 15% Tàu, 25% Nga. Chưa có thể nói tới “đối
tác chiến lược” dù năm 2005, Tổng
thống George W. Bush đă kư Thoả ước hạt
nhân (dân sự) với Ấn Độ tạo ra đối
tác chiến lược thân thiết hơn. Đa
số vũ khí tối tân của Ấn Độ
được tậu từ Liên Sô và Nga nên Tân Đề
Ly vẫn quyết định mua Hệ thống Pḥng không
Tầm xa Triumf của Nga trị giá 5.5 tỉ USD bất
chấp sự phản đối của Mỹ. Chính
quyền Trump sẽ thực hiện các biện pháp
cấm vận toàn diện Iran kể từ tháng 11-2018 có
thể gây trở ngại dai dẵng tới mối quan
hệ Mỹ-Ấn. Năm 2017, Ấn Độ nhập
cảng 40% nhu cầu dầu hoả quốc gia từ
Iran và trong năm nay đă đầu tư 200 triệu
USD vào hải cảng Chabahar của Iran nhằm giảm
chi phí cho hàng hoá lưu thông tới Nga và Trung Á. Học
giả Mohan Guruswamy thuộc Observer Research Foundation ở
Ấn Độ than "Người Mỹ đột
nhiên bảo chúng ta không thể mua hoả tiễn và
dầu hoả th́ biết làm sao bây giờ". Do
đó, Tân Đề Ly phải chọn lựa giữa
lợi ích kinh tế và an ninh quốc gia. Mất an ninh và
chủ quyền th́ lợi ích kinh tế cũng đội
nón ra đi! Hoa
Kỳ không thể bán trực tiếp vũ khí cho
Ấn Độ, nhưng, có thể qua trung gian từ
một quốc gia đồng minh. Hồi tháng 7-2018, Hoa
Kỳ đă nâng cấp đối tác chiến lược
để Ấn Độ có thể dễ dàng tiếp
cận kỹ thuật quốc pḥng của Mỹ nên Tân
Đề Ly có kế hoạch mua 18 tỉ USD thiết
bị quốc pḥng của Mỹ trong năm 2019. Sự
quyết đoán của Bắc Kinh về biên giới chưa
rơ ràng và đẩy mạnh hoạt động đầu
tư vào Sri Lanka, Maldives, Nepal, những vệ tinh
truyền thống của Ấn Độ, buộc Tân
Đề Ly phải chống Trung Cộng mạnh mẽ
hơn. Nhà
ngoại giao hàng đầu một thời của
Ấn Độ, Lalit Mansingh đánh giá “Tư duy
từ chính quyền ra bên ngoài đă thay đổi
tận gốc rễ khi coi Trung Cộng là mối đe
doạ lớn nhất, nh́n xung quanh xem ai có thể giúp
chúng ta pḥng chống Bắc Kinh. Chỉ có Mỹ”. Năm
2018, Hoa Kỳ đổi tên Bộ Tư lệnh Mỹ
ở Thái B́nh Dương (USPACOM) thành Bộ Tư
lệnh Mỹ ở Ấn Độ-Thái B́nh Dương
(USINDOPACOM) chịu trách nhiệm mọi hoạt động
quân sự trong khu vực rộng 26 triệu km2, gần
52% bề mặt địa cầu, trải dài từ
bờ biển phía Tây Hoa Kỳ đến bờ
biển phía Đông Ấn Độ, và từ Bắc
Cực tới Nam Cực. Chính quyền Mỹ tái xác
nhận Ấn Độ có vị thế “Đối tác
Quốc pḥng Chính yếu”. Tổng
thống Donald Trump đă kư “Luật Chuẩn chi
Quốc pḥng cho tài khoá 2019” (NDAA) vào ngày 13-08-2018,
với ngân sách quốc pḥng 716.3 tỉ USD, tăng
16 tỷ USD so với 2017 nhằm ngăn chặn: (1) các
hoạt động xâm chiếm lănh thổ biển
đảo của Trung Quốc trong vùng biển Đông
Nam Á; (2) các hoạt động gián điệp của
Bắc Kinh chống lại Hoa Kỳ và quốc tế;
(3) các kế hoạch của Trung Quốc nhằm làm suy
yếu Hoa Kỳ. (4) Cạnh tranh chiến lược lâu
dài với Trung Quốc là ưu tiên chính yếu của
Hoa Kỳ. Tái xác định, mở rộng và kéo dài Sáng
kiến Hàng hải Đông Nam Á. Chủ
trương của Hoa Kỳ tương hợp với
chính sách hướng Đông của Ấn Độ nên
hai bên sẵn sàng thể-chế-hoá hợp tác chiến
lược song phương khi Ngoại trưởng Mike
Pompeo và Bộ trưởng Quốc pḥng James Mattis đến
Tân Đề Ly vào ngày 6 tháng 9 để đối
thoại “2+2” với các đối tác Ấn Độ
nhằm t́m cách vận hành kế hoạch hợp tác toàn
diện. Tứ
trụ Kim cương đang tiếp tục hoàn
thiện khi từng quốc gia t́m cách kết hợp các
hoạt động chống Trung Cộng, đặc
biệt trên hai phương diện kinh tế và quân
sự. Vai
tṛ của Nhật Bản ngày càng mở rộng
nhằm bổ sung cho sức mạnh quân sự của
Hoa Kỳ tại Đông Nam Á. Kế hoạch Quốc pḥng
của Nhật Bản năm 2018 nhấn mạnh đến
hai mục tiêu rộng lớn (1) bảo đảm
khả năng ngăn chặn hoặc đối phó
trong t́nh huống xung đột hoặc thảm hoạ.
(2) ổn định khu vực Châu Á-Thái B́nh Dương
và cải thiện môi trường an ninh toàn cầu. Các
Khu trục hạm Trực thăng của Nhật
Bản h́nh như đóng vai tṛ quan trọng trong
việc điều động nhanh chóng lực lượng
pḥng thủ hoặc tái chiếm các đảo. Từ
đầu năm 2018, Tokyo đă đưa vào hoạt
động một lữ đoàn thuỷ bộ chớp
nhoáng và tinh nhuệ. Hôm
26-08-2018, Khu trục hạm Trực thăng Kaga được
hai Khu trục hạm hộ tống để hoạt
động trong ṿng hai tháng tại Đông Nam Á và
Ấn Độ Dương sẽ ghé thăm thiện
chí Phi Luật Tân, Indonesia, Tân Gia Ba, Sri Lanka, và Ấn
Độ. Ṿng
vây ngày càng siết chặt Trung Cộng nhằm
buộc Bắc Kinh phải tuân hành luật pháp quốc
tế, tôn trọng chủ quyền và lợi ích
của cường quốc cũng như nhược
tiểu. Quả
bóng đang ở trên sân Trung Cộng.
Đại-Dương |