Thế
giới c̣n có hy vọng chặn được Kim Jong
Un ?
Thụy My |
Dù
xuất bản trước khi B́nh Nhưỡng phóng thêm
một hỏa tiễn đạn đạo tầm trung
bay ngang qua lănh thổ Nhật Bản hôm thứ Sáu
15/09/2017, các tuần báo Pháp vẫn dành nhiều
giấy mực để bàn luận về hồ sơ
Bắc Triều Tiên. Trang nhất Le Point đăng
ảnh Kim Jong Un đang tươi cười với ḍng
tựa « Người
đang bắt chẹt cả thế giới
». Cũng dành trang nhất cho lănh tụ B́nh
Nhưỡng, nhưng là một bức chân dung giận
dữ, thở ra những cụm khói hỏa tiễn, Le
Courrier International đặt câu hỏi : « Ai có thể chận được Kim Jong Un
? » Thế
giới từng tránh được chiến tranh nguyên
tử trong đường tơ kẽ tóc Hồ
sơ của Le Point điểm qua năm cuộc
khủng hoảng hạt nhân đă từng làm cả
thế giới hoảng sợ, mà nổi tiếng
nhất là vụ hỏa tiễn Cuba năm 1962. Ngày 28/10/1962,
chiếc tàu ngầm B-130
của Liên Xô
chạy bằng điện và diesel phải trồi lên
mặt nước để sạc b́nh điện,
trong lúc bốn chiến hạm chống ngư lôi
của Mỹ đang trấn ở đường ranh
phong tỏa Cuba. Cuộc
khủng hoảng đă ở vào ngày thứ 14, từ
khi Washington phát hiện các địa điểm đặt
tên lửa của Cuba, nhờ một máy bay do thám.
Chỉ huy trưởng Choumkov được
lệnh từ Matxcơva sẵn sàng hành động. Căng thẳng lên đến đỉnh
điểm. Cùng ngày, CIA loan báo 24 hỏa tiễn ở
Cuba đang hướng về Florida. Trong chiếc tàu
ngầm B-130, nhiệt độ thay đổi từ 37
lên 57°C: hệ thống máy lạnh bị hư. Choumkov
quyết định cho một ngư lôi vào bệ phóng,
nhưng viên hạ sĩ quan phụ trách lắp đặt
« vũ khí
đặc biệt » bị
ngất xỉu. Từ
khi hồ sơ lưu trữ của Nga được
giải mật vào năm 2001, cộng với lời
chứng của các thủy thủ, người
ta mới biết rằng đó là một ngư lôi mang
đầu đạn nguyên tử, và
chiếc B-130 thuộc về một đội tàu
ngầm nguyên tử cùng với ba chiếc khác.
Nhiệm vụ của họ là bảo vệ 30 tàu hàng,
trong đó có 4 chiếc mang theo tên lửa hạt nhân
chở đến cho Cuba. Bị
truy đuổi, một tàu ngầm khác của Nga là B-59
phải nổi lên rồi nhanh chóng lặn xuống.
Chỉ huy trưởng Savitski, đă kiệt sức và không liên lạc
được với Matxcơva, cũng ra lệnh
chuẩn bị phóng một ngư lôi nguyên tử. Ông
ta hét lên : «
Chúng ta sẽ khai hỏa, sẽ chết hết, nhưng
tất cả cũng sẽ chết theo ». Vài sĩ quan, trong đó có Vassili
Arkhipov từng phục vụ trên chiếc K-19
mà ḷ phản ứng hạt nhân đă bị ṛ rỉ
năm trước đó, can ngăn Savitski, tránh
được một cuộc chiến tranh nguyên tử
thấy rơ. Hôm sau, Khrouchtchev ra
lệnh rút lui các tàu ngầm và tàu vận tải, loan
báo sẽ tháo dỡ các thiết bị ở Cuba, đổi
lấy lời hứa của Mỹ sẽ không xâm lăng
đảo quốc. Việt
Nam cũng suưt phải lănh bom nguyên tử Cuộc
khủng hoảng tên lửa Cuba đă làm quên đi
nhiều vụ trước đó, mà việc sử
dụng loại vũ khí hủy diệt đă
được nêu ra. Người Mỹ đă
đề cập đến trong chiến tranh Triều
Tiên 1950 rồi 1953, để chống lại Bắc
Triều Tiên và Trung Quốc. Khi thất bại thấy
rơ trong trận Điện Biên Phủ, Pháp đă đề
nghị đồng minh Mỹ sử dụng để
tấn công Việt Minh, nhưng không được
chấp nhận. Năm 1956, khi Pháp và Anh đổ
bộ xuống kinh đào Suez của Ai Cập, đến
lượt đồng minh Liên Xô của ông Nasser
đe dọa : Matxcơva
sở hữu bom H từ năm 1953. Năm
1958, để cứu các đảo Kim Môn (Quemoy) và Mă
Tổ (Matsu) bị Trung Hoa cộng sản dội bom, người
Mỹ đưa vũ khí nguyên tử đến hỗ
trợ Đài Loan, khiến Mao Trạch Đông đành
phải nhượng bộ. Đến năm 1969,
cuộc xung đột Nga-Trung xung quanh ḍng sông Oussouri (Ô Tô Lư Giang, theo tiếng Hoa) và ở
biên giới Tân Cương khiến Matxcơva gợi ư
cho Mỹ « tiên hạ thủ vi cường », đánh
vào các cơ sở hạt nhân Trung Quốc.
Nixon không đồng ư và báo cho Bắc Kinh. Cuộc
khủng hoảng dừng lại ở đó, trong
một thế giới mà sau sự cố làm dựng tóc
gáy ở Cuba, ai nấy đều hiểu rằng nguyên
tử là bảo đảm tốt nhất để
hạ nhiệt. Kim
Jong Un và giấc mơ trị v́ bán đảo Triều
Tiên Thế
nhưng v́ sao người nối dơi của họ nhà
Kim chỉ trong 6 năm qua đă cho thử hỏa
tiễn đạn đạo và nguyên tử c̣n
nhiều hơn người cha Kim Jong Il trong suốt 17 năm
trị v́ ? Thử đặt ḿnh vào vị trí của
Kim Jong Un, thông tín viên Sébastien
Falletti của Le Point cho rằng, ngoài mục
đích tự vệ, nhà độc tài trẻ tuổi
c̣n mơ được ngự trị trên toàn bán
đảo Triều Tiên. «
Thống chế » 34
tuổi áp dụng triệt để những ǵ
đă tuyên bố trong bài diễn văn vào ngày 1 tháng
Giêng năm nay : thêm nhiều hỏa tiễn liên lục
địa (ICBM) và tăng cường kho vũ khí
hạt nhân. Thậm chí Kim Jong Un c̣n chơi sang hơn :
tặng ngay một quả ICBM vào đúng ngày Quốc khánh
Hoa Kỳ. Quả bom H được thử vào ngày 3/9,
gây ra một trận động đất 6,3 độ
Richter là món quà khác cho Washington trong dịp lễ Lao
động Mỹ, đồng thời là cái tát cho
Tập Cận B́nh vào đúng thời điểm
hội nghị thượng đỉnh BRICS. Cheong
Seong Chang, chuyên
gia của Viện Sejong ở Seoul nhận định : «
Từ nay ông
ta đă có quả bom, giờ chỉ c̣n việc nắm
được công nghệ đạn đạo, và
muốn vậy cần phải thử ICBM ít nhất hai,
ba lần nữa ».
Trở ngại lớn nhất là giai đoạn
chạm vào khí quyển, khi đầu đạn
phải chịu đựng sức nóng 7.000°C và bị
rung chuyển dữ dội. Ván
bài tẩy giữa Donald Trump và Kim Jong Un Nhưng
các chi tiết kỹ thuật không quan trọng mấy
nữa. Kim Jong Un đă vượt được thách
thức chính trị. Theo Antoine
Bondaz thuộc Quỹ Nghiên cứu Chiến lược,
Jong Un đă củng cố được tính chính danh
của chế độ, đóng vai người bảo
vệ đất nước. Bom nguyên tử được
coi là « bản sắc », ghi vào Hiến pháp 2012. Kim
Jong Un c̣n dành cho các kỹ sư một ưu tiên
hiếm hoi trong chế độ toàn trị này, đó
là quyền được thất bại !
Nếu trước đây Kim Jong Il giận dữ khi không
đạt mục tiêu, th́ người thừa kế
lại khuyến khích thử nghiệm dù không thành công,
miễn là thu thập được những dữ
liệu cần thiết. Mùa
Xuân Ả Rập và cái chết bi thảm của Kadhafi
- lănh đạo Libya đă chấp nhận từ
bỏ chương tŕnh vũ khí hủy diệt hàng
loạt - được Jong Un coi là bài học, và càng
muốn sau này được yên nghỉ trong quan tài kính
đặt tại lăng Kumsusan
như cha ông. Cheong
Seong Chang cho rằng mục tiêu tối hậu của
Jong Un là chinh phục để thống nhất
Triều Tiên. Chuyên
gia này phân tích : « Ông ta không muốn chiến tranh với Mỹ v́
không có cửa thắng, nhưng với bom nguyên tử,
nhà độc tài hy vọng sẽ khiến Washington không
thể can thiệp trong trường hợp hai nước
Triều Tiên xung đột. Kim Jong Un biết rằng Hoa
Kỳ không dám dùng đến giải pháp quân sự,
thế nên cứ việc dấn tới
». Một ván bài tẩy nguy hiểm, trước
một tổng thống Mỹ khó đoán định. Một
đất nước Triều Tiên, hai chế độ
? Làm
thế nào ra khỏi khủng hoảng ? Ngồi vào bàn
đối thoại, hay t́m cách trừ khử Kim Jong Un ?
Hồ sơ của Le Courrier International giới
thiệu một số giải pháp khác nhau từ châu Á.
Tại Nhật Bản, nhà triết học Tatsuru Uchida đề nghị giải pháp êm
dịu « Một đất nước (Triều Tiên),
hai chế độ » : thống nhất bán đảo
Triều Tiên và thành lập một liên bang. Ông
Uchida lư luận, nếu
xảy ra chiến tranh Mỹ-Triều, Hoa Kỳ có
thể phóng các hỏa tiễn đạn đạo liên
lục địa sang Bắc Triều Tiên. Nhưng
với tầm vóc tấn công nguyên tử như
thế, phóng xạ sẽ bay sang cả Hàn Quốc, Trung
Quốc, Nhật Bản và Nga. Liệu Mỹ có dám gánh
lấy trách nhiệm đă biến bán đảo
Triều Tiên, vùng Primorsky của
Nga (mà thủ phủ là Vladivostok) và đông bắc Trung
Quốc thành hoang mạc ? Ngay cả bạo chúa Tần
Thủy Hoàng và đại đế Napoléon I cũng
chẳng dám xóa sổ một đất nước 24
triệu dân trên bản đồ. Trường
hợp một hàng không mẫu hạm Bắc Triều
Tiên ngược ḍng sông Hudson, bắn hỏa tiễn vào
Manhattan, lại là chuyện khác. Cuộc xung đột
có thể chỉ giới hạn ở việc tập
trung không kích vào các nhà máy nguyên tử Bắc
Triều Tiên, không gây thiệt hại lớn cho dân chúng.
Nhưng dù các cơ sở hạ tầng thiết
yếu, bệnh viện không bị hư hại, nhưng
chính quyền nào sẽ quản lư ? Người Mỹ đă từng lật đổ
các chế độ độc tài ở Afghanistan, Libya,
Irak, lập nên các chính quyền dân chủ, nhưng chưa
bao giờ đạt được mục tiêu.
Nhật Bản là thành công duy nhất, cách đây đă
72 năm. Có lẽ nên giao cho người Bắc
Triều Tiên điều hành đất nước
họ, nhưng có một giải pháp nhẹ nhàng hơn
: « Một đất nước, hai chế độ »
theo kiểu Hồng Kông. Kịch
bản này từng được Kim Il Sung (Kim Nhật
Thành) đề nghị với đồng nhiệm Hàn
Quốc Chun Doo Hwan năm 1980. Được đặt
tên là « Cộng ḥa Dân chủ Liên bang Koryo »
(tức Cao Ly, tên cổ của vương quốc
thế kỷ 10-14, nay là bán đảo Triều Tiên), quốc
gia mới sẽ là liên bang gồm hai Nhà nước,
mỗi bên giữ nguyên chế độ chính trị. Dự định không thành, v́ miền Bắc
đ̣i hỏi rút hết quân Mỹ đang đóng
tại miền Nam. Đến năm 2000, Kim Jong Il (Kim Chính
Nhật) lại đưa ra với tổng thống Hàn
Quốc Kim Dae Jung. Đối
với Kim Jong Un (Kim Chính Ấn), giải pháp này có
lẽ cũng không tệ, nếu được
thoải mái ngự trị trong « vương quốc »,
khỏi bị stress trước nguy cơ nổi
dậy, đảo chính. Hiểm
họa tiềm tàng khi B́nh Nhưỡng sụp đổ Vấn
đề gây lo ngại lâu nay vẫn là t́nh trạng
hỗn loạn một khi B́nh Nhưỡng sụp đổ,
sẽ có hàng chục, hàng trăm ngàn người
chạy sang các nước láng giềng tị nạn.
Không chỉ người tị nạn, mà c̣n những
mối nguy hiểm lớn hơn ŕnh rập. Bắc
Triều Tiên sở hữu một lượng lớn vũ
khí, ma túy và đô la giả. « Dirty business » vốn
là chính sách nhà nước, giá bán những « sản
phẩm » này trên thế giới rất cao. Chế
độ bị sụp, các lực lượng khác nhau
sẽ tranh giành lợi ích. Kịch bản tệ
hại nhất là các phe nhóm quân sự trang bị vũ
khí hiện đại sẽ đi đánh thuê cho Trung
Quốc, Nga, Hoa Kỳ. Hoặc các giới chức điều
hành loại kinh doanh bẩn này sẽ phục vụ cho
mafia quốc tế. Theo
một số ước tính, bộ
binh Bắc Triều Tiên có khoảng 1,02 triệu lính,
hải quân 60.000 và không quân 110.000 ; cộng thêm 4,7
triệu quân dự bị, 3,5 triệu Hồng vệ
binh công nông, 190.000 công an. Nói cách khác, khoảng 10
triệu/24 triệu dân được huấn luyện
để giết người.
Cần nhắc lại ở Irak, do Mỹ giải
thể Vệ binh Cộng ḥa của Saddam
Hussein, các thành viên lực lượng này nay trở
thành hạt nhân của tổ chức Nhà Nước
Hồi Giáo (IS, Daech). Nhưng Vệ binh Cộng ḥa Irak
chỉ có 70.000 quân, c̣n 10 triệu lính Bắc Triều
Tiên thất nghiệp, liệu có tham gia các lực lượng
khủng bố hay không ? Một
con người bắt nạt được cả
thế giới «
Ḥa hoăn chỉ dẫn đến thất
bại ». Đó là ư kiến của Vinh Kiếm
(Rong Jian), nhà phê b́nh độc lập Trung Quốc,
đăng trên tờ Liên hiệp Tảo báo (Lianhe
Zaobao) của Singapore. Ông chỉ trích sự thụ động,
tính toán của Bắc Kinh trong hồ sơ Bắc
Triều Tiên, đă khiến cho t́nh h́nh ngày càng
trầm trọng thêm. Hoa
Kỳ đóng vai tṛ chủ đạo, nhưng Donald
Trump thực dụng kiểu con buôn, lại bị Trung
Quốc và Nga thọc gậy bánh xe, c̣n Hàn Quốc
muốn ḥa giải. Nhật và Hàn không hề muốn dùng
giải pháp quân sự B́nh Nhưỡng, và dù có
muốn cũng không có phương tiện. Seoul rất
sợ một Triều Tiên thống nhất bằng vũ
lực, v́ điều đó có nghĩa là kinh tế
sẽ bị thụt lùi 50 năm ; c̣n Tokyo bị ràng
buộc bởi Hiến pháp chủ ḥa. Tất
cả dẫn đến kết luận : cơ
chế ḥa dịu của quốc tế chỉ tạo nên
môi trường thuận lợi cho B́nh Nhưỡng phát
triển vũ khí hạt nhân. Chỉ
trong hơn một chục năm, Bắc Triều Tiên
đă trở thành mối đe dọa nguyên tử cho
tất cả các nước Đông Á. Sự kiện
một quốc gia nhỏ bé (đúng ra chỉ là
một con người) có thể bắt chẹt các nước
phát triển, trong đó có Hoa Kỳ và Trung Quốc, là
điều nhục nhă nhất trong lịch sử chính
trị quốc tế và nhân loại. Kịch
bản quốc tế tuyên chiến với Bắc
Triều Tiên Thế
th́ phải làm thế nào bây giờ? Nếu tiếp
tục ḥa hoăn, coi như công nhận tính chính danh
của chương tŕnh hạt nhân Bắc Triều Tiên,
dẫn đến một cuộc chạy đua vũ
trang nguyên tử ở Đông Á, tức là nói lời vĩnh
biệt với ḥa b́nh. Theo tác giả Vinh Kiếm, nay
chỉ c̣n cách năm nước Trung, Nga, Mỹ,
Nhật, Hàn thật sự liên kết lại để
đối phó, và thời gian không c̣n nhiều nữa. Trước
tiên, Liên
Hiệp Quốc cần tuyên bố chế độ
Bắc Triều Tiên là vô nhân đạo nhất kể
từ sau Đức quốc xă, kêu gọi cộng đồng
quốc tế đoàn kết lại. Ba cường
quốc Mỹ, Nga, Trung phải tay trong tay để
giải quyết dứt điểm hồ sơ này. Thứ
hai, lập
tức ra nghị quyết trừng phạt, chấm
dứt hẳn mọi quan hệ kinh tế với B́nh Nhưỡng,
tiến hành cấm vận toàn bộ, đặc
biệt là dầu lửa, khoáng sản, ngũ cốc.
Tạm ngưng mọi viện trợ nhân đạo,
phong tỏa tất cả các kênh tiếp tế. Thứ
ba, cộng đồng quốc tế mà
đứng đầu là Hoa Kỳ, với sự đồng
ư của Liên Hiệp Quốc, tuyên bố chiến tranh
với B́nh Nhưỡng. Các nước liên quan huy
động quân đội và triển khai hệ
thống lá chắn tên lửa ; Trung, Nga, Mỹ,
Nhật, Hàn đồng thanh công khai lâm chiến, riêng Hàn
Quốc cho di tản chiến thuật dân cư. Trước
áp lực khủng khiếp về kinh tế lẫn quân
sự, Bắc Triều Tiên sẽ phải chọn
lựa, hoặc từ bỏ vũ khí hạt nhân,
hoặc chấm dứt sự hiện hữu. Vẫn
c̣n có thể hạ gục Kim Jong Un, nhưng không
thể chần chờ Theo tờ The Wall Street Journal,
« Cần
phải trừ khử Kim Jong Un thôi ! ».
Một cuộc tấn công quân sự chỉ là giải
pháp cuối cùng, v́ Washington c̣n có thể gây áp lực
đồng bộ lên B́nh Nhưỡng trên nhiều lănh
vực : ngoại giao, thông tin, quân đội, kinh
tế, tài chính, t́nh báo và luật quốc tế. Về ngoại giao, Hoa
Kỳ có thể tăng mạnh sức ép lên một
số nước để buộc cắt đứt
hoặc hạn chế mối liên hệ với Bắc
Triều Tiên. Tuy chế độ B́nh Nhưỡng
để cao tự cung tự cấp, nhưng rất
cần kết nối với thế giới bên ngoài
để thu về ngoại hối, nguyên liệu và công
nghệ. Về thông tin, những người đào
thoát đă cung cấp không ít. Hoa Kỳ và đồng
minh phải nỗ lực thêm để cổ vũ
giới tinh hoa bỏ ngũ hay nổi dậy. Về quân
sự, triển khai lá chắn tên lửa, vũ khí
quy ước và thậm chí vũ khí nguyên tử
chiến thuật nhằm răn đe. Trên lănh vực kinh tế,
B́nh Nhưỡng nhờ đến một mạng lưới
thương nhân Trung Quốc để né tránh cấm
vận và lập ra các đối tác thương
mại hợp pháp. Trừng phạt mạng lưới
này sẽ làm tổn thương nền kinh tế
miền Bắc. Về tài chính, hồi tháng Sáu
Washington đă trừng phạt Ngân hàng Đan Đông,
nay nên nhắm đến các ngân hàng lớn hơn. Ngành
t́nh báo dưới thời ông George W. Bush đă giúp
ngăn chận Bắc Triều Tiên xuất khẩu vũ
khí, cần mở rộng đối với các mặt
hàng xuất khẩu khác. Cuối
cùng là luật pháp quốc tế. Năm 2014,
một ủy ban điều tra của Liên Hiệp
Quốc định đưa vấn đề vi
phạm nhân quyền tại các trại cải tạo
Bắc Triều Tiên ra trước Ṭa án H́nh sự
Quốc tế, nhưng Trung Quốc và Nga bênh vực B́nh
Nhưỡng. Nếu chế độ đă sống sót
sau trận đói khủng khiếp trong thập niên 90,
th́ năm nay, bóng ma nạn đói lại đang đe
dọa v́ mất mùa ngũ cốc đến 30% ; và người
dân Bắc Triều Tiên nay đă biết ít nhiều
đến thế giới bên ngoài, sẽ khó chấp
nhận. Tờ
báo cho rằng dùng áp lực viện trợ lương
thực để làm sụp đổ một chính
phủ có vẻ phi đạo đức, nhưng
Bắc Triều Tiên là một trường hợp đặc
biệt. Viện trợ trong quá khứ là một sai
lầm, đă giúp duy tŕ một trong những chế
độ tồi tệ nhất lịch sử. Theo Liên
Hiệp Quốc, gần 40% dân số miền Bắc
bị suy dinh dưỡng, trong khi chính quyền vẫn
đổ những số tiền khổng lồ vào
việc chế tạo vũ khí. V́ vậy giải pháp
nhân đạo nhất chính là làm kết thúc càng nhanh
càng tốt Nhà nước Bắc Triều Tiên. The
Wall Street Journal kết
luận, ngoài giải pháp quân sự, Hoa Kỳ và đồng
minh chưa bao giờ khai thác tất cả các khả năng
khác. Washington vẫn c̣n có thể đánh gục Kim Jong
Un, nhưng t́nh thế đă gấp gáp lắm rồi.
|