Thượng
đỉnh trong sương mù
Tú Anh |
Do
thời sự bắt buộc, nỗ lực hoà giải
Mỹ-Triều, lợi và hại trong chiến lược
bao vây Iran, chiến tranh thương mại của Donald
Trump, hệ quả khủng hoảng chính trị tại
Ư là những hồ sơ quốc tế được
các tạp chí Pháp khai thác trong tuần này. Trang
b́a của Le Point được ghi đậm câu
hỏi đáng lo : V́ sao khủng hoảng chính trị
tại Ư có thể đánh đắm con thuyền Liên
Hiệp Châu Âu ? Những tay chính trị gia « lang băm
» sẽ làm chúng ta phá sản ? Le Point đặt hàng
loạt câu hỏi với triết gia Đức Peter
Sloterdijk. Tuần
báo L’Obs, tức người quan sát, giới thiệu bài
điều tra về tài sản ngầm của đạo
Hồi tại Pháp trong khi L’Express dành 10 trang cho bài
phỏng vấn bộ trưởng giáo dục Pháp
về những vấn đề từ học đường,
bạo lực xă hội, cho đến chính sách cải
tổ của tổng thống Macron đang bị
chỉ trích mạnh. Họ làm nên thành phố New
York, tựa lớn trên trang b́a của Courrier International.
« Họ » là những di dân da màu, pha trộn chủng
tộc, tận dụng mọi năng khiếu để
xây dựng thành phố năng động nhất nước
Mỹ. Mỹ-Triều :Sương mù
hay hỏa mù ? Trong số « 1500 bài báo
quốc tế được tuyển chọn », Courrier
International số 1439 dành hai trang cho bán đảo
Triều Tiên, giới thiệu hai bài phân tích của hai
nhà báo Hàn Quốc: « Thượng đỉnh c̣n trong sương
mù » của Yi Tae Kyong và « Trump chơi tṛ ǵ ? » của
Yi Che Hun , bên dưới tranh hí họa hai cậu bé
mồm ngặm núm vú cao su đu dây trong khói mờ. Theo phân tích của nhà báo Yi
Tae Kyong trên Pressian từ Seoul, th́ thành bại của thượng
đỉnh tùy vào ba nhân vật. Tổng thống Hàn
Quốc và lănh đạo Bắc Triều Tiên đă
phối hợp được với nhau để
tạo thế bật cho thượng đỉnh
Mỹ-Triều. Tổng thống Moon Jae In nắm
chiếc ch́a khóa phi hạt nhân hóa Bắc Triều Tiên
cũng như văn hồi hoà b́nh trên bán đảo.
Chỉ có tổng thống Moon Jae In là người có
đủ nghị lực và bản lĩnh làm trung gian và
tạo điều kiện gây niềm tin giữa Donald
Trump và Kim Jong Un. Thái độ tiền hậu
bất nhất của tổng thống Mỹ ngày 24/05
khi đột ngột thông báo hủy thượng đỉnh
và hôm sau lại khen ngợi lănh đạo Bắc
Triều Tiên nghiêm túc, cho thấy giữa Washington và B́nh
Nhưỡng không có tin cậy nhau. Đó là lư do
dễ hiểu sau 70 năm xung khắc. Do vậy, những bước
tiến hiện nay có được là nhờ nỗ
lực của tổng thống Nam Hàn. Tác giả bài phân
tích « Thượng đỉnh trong sương mù » cho
rằng lănh đạo hai miền nam bắc cần
phải đoàn kết với nhau để đàm phán
thành công. Tuyên bố sau thượng đỉnh đột
xuất « Moon-Kim » ngày 27/05 cho thấy Kim Jong Un thật
t́nh muốn đàm phán với Donald Trump. Hy vọng con
thuyền sẽ không bị một cơn băo bất
ngờ từ nay cho đến ngày cặp bến 12/06. Cơn băo thật ra đă
được dự đoán. Bởi v́ quyền
lợi của Mỹ không phải là dẹp kho vũ khí
của Bắc Triều Tiên. Mục đích thật
sự của giới chính trị Washington là củng
cố một liên minh Mỹ-Nhật-Hàn để bao vây
Trung Quốc. Lên án Bắc Triều Tiên « côn đồ
» chỉ là cái cớ để đạt tới
mục tiêu này. Trên thực tế, Mỹ bất
cần quan hệ nam bắc Hàn có cải thiện hay không,
trái lại nếu t́nh h́nh căng thẳng như
từ trước đến nay là tốt. Donald Trump chơi tṛ ǵ ? Cũng
cùng mối lo ngại này, nhà báo Yi Che Hun của
Hankyoreh, chỉ trích chiến thuật mặc cả chính
trị của tổng thống Donald Trump giống như
ông ấy bán một căn nhà. Trump dương đông
kích tây, tuyên bố không bán nhưng khi quay lưng đi
th́ để lại danh thiếp. Cho đến nay,
tổng thống Mỹ dường như luôn đạt
được những ǵ ông muốn. Bắc Triều
Tiên thay đổi hẵn thái độ từ sau hai
chuyến sang B́nh Nhưỡng của ngoại trưởng
Mỹ. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh mà
chủ nhân Nhà Trắng xem là kẻ thọc gậy bánh
xe cũng tránh qua một bên. Tuy nhiên, tuyên bố Bàn Môn Điếm 27/04 cũng có đề cập đến khả năng, sau thượng đỉnh Trump-Kim ngày 12/06, Seoul và B́nh Nhưỡng sẽ vận động tổ chức thượng đỉnh tay ba thậm chí tay tư, tức là có Trung Quốc. Điều này cho phép suy đoán hai nhà lănh đạo Nam Bắc Hàn muốn thượng đỉnh Singapore thành công nhưng sau đó sẽ làm mọi cách không để cho tổng thống Mỹ « phá hỏng » viễn ảnh hoà b́nh. Có
nên trừng phạt Iran ? Từ
khi Washington thông báo hủy bỏ hiệp định
hạt nhân với Iran, chính quyền Donald Trump đưa
ra thêm một loạt biện pháp trừng phạt
mới bao vây Teheran. Đường lối cứng
rắn này phù hợp với chính sách của thủ tướng
Israel Benjamin Netanhyahu nhưng gây ra tranh luận tại
Israel : bên ủng hộ cho rằng « trừng phạt
sẽ làm chế độ giáo quyền suy yếu » c̣n
phe chống th́ xem suy đóan lạc quan này chỉ là
ảo vọng nguy hiểm. Câu
hỏi của Courrier International là có nên gia tăng
trừng phạt Iran hay không ? Nhà báo Israel David Rosenberg trên
nhật báo Ha’Aretz cho là « nên ». Bởi v́ các biện
pháp trừng phạt sẽ là chế độ Iran
yếu thêm : Thế giới có thể sống không
cần Iran, trái lại Iran sẽ không thể tồn
tại nếu không có thế giới. Một
loạt sự kiện minh chứng cho lập luận này
: sau khi Teheran kư hiệp định hạt nhân 2015, Tây
Phương giảm nhẹ cấm vận th́ kinh tế
Iran được tăng trưởng ngay nhờ
xuất khẩu dầu khí. Trái lại, mọi lănh
vực khác đều tiếp tục đ́nh trệ.
Thất nghiệp trên 30%, lạm phát 10%. Chính lănh
vực dầu khí của Iran, nguồn ngoại tệ chính,
đang bị Donald Trump đe dọa qua các biện pháp
cấm vận mới. Theo
tác giả, thế lực nồng cốt ở Iran là
Vệ Binh Hồi Giáo, kiểm sóat kinh tế Iran, sẽ
không dễ nhượng bộ. Nhưng chế độ
đứng trước nguy cơ sụp đổ, dân
chúng xuống đường tranh đấu. Kinh tế
suy sụp, dân chúng phẩn nộ sẽ là hai yếu
tố buộc chế độ giáo quyền đàm phán
lại chương tŕnh hạt nhân và rút quân khỏi
Syria. Lập
luận có vẻ xác đáng này không được
một nhà phân tích Israel khác đồng ư. Cũng trên
cùng nhật báo Ha’Aretz, được Courrier
International trích dịch, Steven Klein cảnh báo : suy đoán
như thế là ảo tưởng. Bởi v́, trong
một chừng mực nào đó, Iran đang bắt
đầu đổi mới. Người dân Iran
phản đối chính phủ sử dụng ngân sách
không đúng chỗ, đổ vào các cuộc chiến
tranh ở nước ngoài, tính chính đáng cúa chế
độ bị lung lay. Khi
quyết định trừng phạt Iran, vô t́nh Donald
Trump trở thành cứu tinh cho các giáo chủ Iran
khỏi một số phận thất bại đau
đớn. Theo lư giải của cố vấn John
Bolton, hủy hiệp định hạt nhân không
phải là cái cớ để Mỹ đưa quân
đánh Iran. Nhưng nếu Iran khởi động
lại chương tŕnh hạt nhân như Bắc
Triều Tiên, v́ bị cấm vận th́ chính phủ
Trump sẽ làm ǵ ? Iran chế tạo bom và sẽ bị
Hoa Kỳ tấn công. Chiến tranh xảy ra th́ mọi
bên đều thiệt hại. |