Đáng lẽ ra bài này sẽ được
đăng cuối tuần này, nhưng v́ tính quan
trọng đặc biệt của t́nh h́nh Afghanistan cũng
như diễn tiến thay đổi quá nhanh, DĐTC
phải ra trang đặc biệt về Afghanistan, cùng
với trang Tin Tức đặc biệt, phát hành
sớm hơn thường lệ.
Tin tức thời sự từ đầu
năm tới nay cho thấy nước Mỹ đang
tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc
xuống hố tự diệt. Chính quyền của
cụ Biden trong hơn nửa năm qua đă đi
từ khủng hoảng vĩ đại này tới
khủng hoảng khổng lồ nọ. Mà đó
chỉ là thành quả của hơn nửa năm, và
cụ Biden sẽ c̣n ngồi đó gần ba năm rưỡi
nữa, nếu c̣n sức khỏe thể xác và tinh
thần, là việc càng ngày càng nhiều người
nghi ngờ. Và càng run sợ.
Nếu thật sự chưa đủ
để nghi tài cụ Biden th́ chỉ cần thêm
một chuyện nữa thôi.
Đó là chuyện … mất Afghanistan.
Tân chính quyền Taliban trên bàn
giấy tổng thống Afghan
(Đài TV Al Jazeera được độc quyền
theo chân các lănh tụ Taliban vào chiếm dinh tổng
thống)
New York Times viết bài nhận định,
ca ngợi cụ Biden khi ra lệnh tháo chạy, đă
lấy một quyết định dứt khóa và can
đảm -decisive and courageous-. Nếu vắt chân lên
cổ tháo chạy lúc 3g sáng là can đảm th́
tất cả tự điển trên thế giới này
cần phải được sửa lại
hết.
CNN, đài TV cấp tiến cuồng,
đă biện hộ cho cụ Biden, nhận định
mất Afghanistan sẽ là một vết dơ nhỏ
-small stain- trong gia tài cụ Biden để lại.
Hả? “vết dơ nhỏ”? Xin lỗi CNN chứ
mất Afghanistan là một đại họa khủng
khiếp nhất cho dân Afghan, một đại họa mà
may ra chỉ có dân Việt ta mới hiểu và đánh
giá được mức tai hại thật sự. Nh́n
lại quá khứ khi Taliban c̣n nắm quyền trước
khi bị TT Bush con đuổi vào núi, tất cả
những biện pháp ngu xuẩn và khắt khe, cuồng
tín nhất trong luật Sharia của Hồi giáo cực
đoan đă được áp đặt. Ngoại
đạo bị chặt đầu, ăn trộm
bị chặt tay, tội khác bị đánh bằng roi
tới nát thịt, phụ nữ có quan hệ với
bất cứ ai ngoài chồng sẽ bị ném đá
tới chết, đàn ông có quyền bốn vợ
kể cả vợ 12 tuổi, đàn bà bị trùm kín
người, không thấy cả mắt luôn, không
được ra đường nếu không có
chồng, bố hay anh em ǵ đi theo, con gái không
được đi học, không ai được
nhẩy nhót, nghe nhạc, cả nước mất
trọn vẹn mọi quyền tự do tối thiểu
sơ đẳng nhất. Hậu quả đối
với dân Afghan kinh hồn, vượt qua tưởng tượng
của mọi người, nhưng mà với CNN,
chỉ là “vết dơ nhỏ” trong gia tài của
cụ Biden!
Chưa kể cái ‘vết dơ nhỏ’
đó có thể lại sẽ trở thành bàn đạp
cho một 9/11 nữa.
Đối với những cử tri trung
kiên của cụ Biden th́ đó là một giải thoát,
giúp Mỹ bớt một gánh nặng đau đầu.
Ít ra là trong nhất thời, cho đến khi xẩy ra
một vụ 9/11 nữa th́ khi đó… tính sau. Dân
Mỹ, nhất là chính khách Mỹ, có trí nhớ
của một con muỗi và cái nh́n xa hơn đầu
mũi đúng nửa ly.
Lịch sử luôn luôn tái diễn, không
xẩy một ly. Mà tái diễn một cách thật nhàm
chán, chẳng có ǵ mới lạ. Nh́n vào những
diễn biến tại Afghanistan, dân Việt ta đều
xót xa ngồi nhớ lại khúc phim VN từ ngày Bác Sam
xiá vào chuyện đất nước ta.
Cuộc chiến Afghanistan giống hệt
cuộc chiến tại VN, khởi đi với đầy
đủ lư do chính đáng và chính danh.
Chẳng những cuộc chiến là
cần thiết để trừng trị đám
khủng bố al Qaeda, mà đi xa hơn nữa, để
diệt trừ hẳn nhóm khủng bố này để
trừ hậu hoạn sau này. Việc phát động
cuộc chiến cũng như trong thời gian vài năm
đầu của cuộc chiến, tuyệt đại
đa số dân Mỹ và chính khách cả hai chính đảng
tuyệt đối ủng hộ. Tỷ lệ hậu
thuẫn của TT Bush con leo lên tới mức không tưởng
là hơn 90%.
Thật ra, chính quyền Taliban không
phải là thủ phạm đánh Mỹ ngày 9/11. Cái
tội của Taliban là đă cho Osama Bin Laden tá túc,
tập họp, chuẩn bị, tổ chức và điều
khiển cuộc tấn công 9/11 từ thủ đô
Kabul của Afghanistan, sau đó, không chịu bắt và
trao Bin Laden cho Mỹ. Do đó, đánh chiếm Afghanistan
chỉ là để phá sào huyệt của al Qaeda và
bắt Bin Laden.
Với chính nghĩa trong tay và quân đồng
minh của hơn 40 quốc gia, TT Bush đă khai thác
tối đa sức mạnh quân sự của Mỹ,
đánh, chiếm Afghanistan và đuổi chính quyền
Taliban ra khỏi thủ đô trong ṿng hai tháng.
Nếu như ngay sau đó, Mỹ bỏ
về nước hết th́ lịch sử đă
được viết rất khác. Nhưng Mỹ và
cả NATO, khi đó đều thấy có trách nhiệm
tận diệt Taliban và đồng minh khủng bố
al Qaeda cũng như xây dựng lại xứ Afghanistan,
đưa đến một cuộc chiến dây dưa
kéo dài hai chục năm. Những bài học thất
bại ê chề tại Afghanistan từ thời Đại
Đế Alexander của Hy Lạp, tới quân thuộc
địa Anh, rồi gần đây hơn, đoàn quân
viễn chinh Liên xô, ai cũng biết. Nhưng người
Mỹ, với truyền thống tự tin cố
hữu, chỉ cười khẩy, chắc chắn ḿnh
sẽ tận diệt quân Taliban dễ hơn đập
trứng.
Cái tự tin của Mỹ không phải hoàn
toàn vô căn cứ khi một ḿnh Mỹ hai tay đấu
với Đức và Nhật, trên hai mặt trận
khổng lồ Âu Châu và Thái B́nh Dương, đă
diệt tan cả hai đại cường này. Vài ba
anh cuồng tín Taliban nghĩa lư ǵ?
Để rồi khám phá ra tận
diệt Taliban và al Qaeda, nhất là xây dựng lại
đất nước Afghanistan, khó ngoài sức tưởng
tượng, ngoài những tính toán chiến lược
của Mỹ. Và ngoài cả khả năng thực
tế của các lực lượng quân sự Mỹ và
Liên Minh Âu Châu NATO.
Về cái NATO này, thật ra chỉ là nói
cho vui thôi, chứ một ḿnh nước Mỹ đă gánh
chịu đâu hơn 80% cuộc chiến, về tài chánh
lẫn nhân sự. Cũng chẳng khác ǵ sự
hiện diện làm kiểng của lính Úc, lính Tân Tây
Lan, lính Phi, lính Thái của SEATO trong chiến tranh VN. May
ra trong cuộc chiến Afghanistan, quân Anh có thể
hiện diện nhiều hơn một chút, giống như
lính Đại Hàn ở VN.
Các lực lượng Taliban và al Qaeda có
thể bị đánh bật ra khỏi thủ đô
dễ dàng, nhưng chúng không dễ bị tận
diệt. Cứ dai dẳng tiếp tục cuộc
chiến du kích lai rai từ trong rừng trong núi, trong
hang trong động, mà Mỹ không có cách ǵ tận
diệt được. Afghanistan có cả vạn hang
động, bà Dương Nguyệt Ánh làm bao nhiêu bom cũng
không đủ. Ai đứng sau lưng Taliban? Nhớ
lại, khi Taliban nằm trong khối Mujahideen đánh nhau
với Liên Xô, chúng đă được hậu
thuẫn rất mạnh của toàn khối Hồi Giáo
bất kể Sunni hay Shia, trong đó có triệu phú Osama
Bin Laden. Bây giờ cũng không khác lắm, Taliban
vẫn nhận được hậu thuẫn tài chánh
và chính trị từ các ông vua dầu hỏa, và chí
nguyện quân từ các nước Hồi giáo.
Ở đây, ta phải nh́n rơ cái mâu
thuẫn trong quan hệ giữa Mỹ và các xứ
Hồi giáo Ả Rập. Ai cũng biết các Vương
Quốc Ả Rập vùng vịnh là những đồng
minh kinh tế và chính trị mạnh nhất của
Mỹ, vậy chứ cái đài TV suốt ngày ra rả
sỉ vả Mỹ, cổ vơ cho Hồi giáo quá khích là
đài Al Jazeera của ông vua Qatar, phát h́nh từ Doha,
thủ đô Qatar.
Taliban đánh cá trên tính kiên nhẫn
của Mỹ, y chang như VC trước đây. Họ
không có một ly hy vọng đánh đuổi hay
hạ được quân lực Mỹ, nhưng họ
cũng hiểu rất rơ, Mỹ -hay Pháp hay NATO cũng
vậy- là dân nhà giàu, lo hưởng thụ, ăn ngon
mặc đẹp, thời TT Johnson th́ là lính
bị bắt miễn cưỡng, thời Nixon tới
giờ là lính t́nh nguyện, phần lớn đi lính
để lấy tín chỉ để học đại
học sau đó chứ không phải để chết
trong trận mạc, tổng tư lệnh th́ cứ 4 năm
hay cùng lắm 8 năm là thay đổi, không có kiên
nhẫn đánh nhau lâu dài, măi rồi cũng thấy
chết nhiều quá, không sợ chết th́ cũng chán
nản bỏ đi thôi. Chỉ có đám du kích khố
rách áo ôm bị tẩy năo kỹ VC hay Taliban mới có
thể nghiến răng nghiến lợi chịu
trận trong cả vài thập niên. Cuộc chiến
tại VN kéo dài 30 năm, từ 1945 tới 1975, nhưng
Mỹ chỉ thật sự dính dáng từ 1960, tức
là trong 15 năm. Cuộc chiến tại Afghanistan kéo dài
tới 20 năm, Mỹ chịu đựng lâu hơn
tới 5 năm, giỏi lắm rồi.
Mỹ tháo chạy khỏi Afghanistan v́
những yếu tố không khác ǵ những nguyên nhân
đă đưa Mỹ đến tháo chạy khỏi
VN. Chuyện dĩ nhiên là những sai lầm giống
hệt tất nhiên sẽ đưa đến những
hậu quả giống hệt. Cái quái lạ là cả
ngàn nhà lănh đạo chính trị, quân sự tài ba
nhất của Mỹ vẫn không học được
bài học nào từ cuộc chiến tại VN. Taliban
hay VC cũng chỉ là những nhúm du kích mà Mỹ trên
nguyên tắc, có thể bóp mũi chết trong ba giây
đồng hồ, nhưng chúng cuối cùng lại là
… bên thắng cuộc.
Trước hết, phải khẳng định
cho rơ: giống y như ở VN, không phải là Taliban
chiến thắng, cũng như không phải VC đă
chiến thắng, mà phải nói là chính Mỹ tự
đánh vào chính ḿnh cho ḿnh thua, để rồi
cuối cùng tháo chạy, bỏ lại khoảng
trống chính trị và quân sự để rồi VC
hay Taliban nhẹ nhàng và nhanh chóng vào trám mà chẳng
tốn bao nhiêu đạn. Miền Nam mất trong 55 ngày.
Afghanistan mất trong 3 tuần.
Ta thử kiểm điểm lại
những sai lầm quan trọng nhất của Mỹ
tại Afghanistan. Mà cũng chính là những sai lầm
lớn nhất của Mỹ đă phạm phải
ở VN. Lịch sử tái diễn một cách thật
nhàm chán.
ÁP ĐẶT CHÍNH TRỊ
Như đă viết ở trên, nếu
Mỹ ngưng can dự ngay sau khi loại được
Taliban, trao quyền lại cho các quan chức địa
phương, th́ chẳng ai biết được
lịch sử đă được viết như
thế nào. Có thể Afghanistan đă trở thành
một thành đồng của tự do dân chủ
tại Trung Đông, cũng có thể Hồi giáo quá khích
bây giờ đă thống trị toàn thể Tây Á và
Trung Đông, chẳng ai biết được.
Chỉ biết thực tế lịch
sử là Mỹ khi đó đă có một tinh thần trách
nhiệm đáng phục là đă ở lại để
một tay đánh giặc Taliban, một tay xây dựng
lại Afghanistan. Cũng như Mỹ đă đến
VN để một tay đánh giặc cộng, một
tay giúp xây dựng lại miền Nam VN. Cái ư th́ quá
tốt, nhưng cách làm th́ sai bét. Người Mỹ
chủ quan cho rằng cái thể chế chính trị
họ đang có, chỉ có thể là tuyệt siêu,
độc nhất vô nhị, không có ǵ hay ho bằng. Nên
đều cố tận sức áp đặt cái
thể chế đó lên cả thế giới, lên VN
rồi lên Afghanistan.
Một số các nhà lănh đạo thành
công tại Á Châu như thủ tướng Lư Quang
Diệu của Singapore, và tướng Phác Chánh Hy
của Nam Hàn, khi đó đă từng lớn tiếng
khẳng định cái thể chế chính trị
tự do dân chủ của Mỹ có thể tuyệt
hảo cho Mỹ, nhưng không hẳn đă thích
hợp cho cả thế giới, nhất là các nước
Á Châu, với văn hoá và truyền thống chính
trị khác một trời một vực với văn
hóa Âu Mỹ.
Nhưng tại Nam VN cũng như tại
Afghanistan sau đó, Mỹ vẫn giữ y nguyên chủ
trương phải xây dựng một thể chế chính
trị dân chủ đúng theo mô thức của ông
George Washington, được viết ra qua Hiến Pháp
của ông Thomas Jefferson. chứ không cần biết
Khổng Tử là ai, Nho giáo là ǵ, cũng chẳng
thể nh́n nhận hay t́m hiểu tại sao anh nông dân
Á Đông lại tin ông vua -hay ông tổng thống- chính
là ông… Con Trời, thế thiên hành đạo. Mỹ
bắt anh nông dân này chỉ được tin vào đa
dạng, đa đảng, bầu cử tự do, dân
chủ, anh đạp xích lô cũng ngang quyền
với quan tổng đốc, mỗi người
một lá phiếu, v́ đó chính là những vũ khí
sẽ mang lại chiến thắng cuối cùng.
Ông quan lại Diệm? No good! Ông lính Tây
Thiệu? No good!
Ở đây, phải nói cho rơ, chẳng
phải là quan điểm của riêng một tổng
thống nào, Kennedy hay Johnson hay Bush hay Obama,… mà đó là
cái nh́n chung của người Mỹ, bất kể dân
hay quan chức, bất kể CH hay DC.
ÁP ĐẶT QUÂN SỰ
Cựu bộ trưởng Quốc Pḥng
Robert McNamara sau này có viết hồi kư (In Retrospect),
biện giải cho cái thất bại của ông trong
cuộc chiến tại VN. Đọc hồi kư th́
bất cứ người Việt nào cũng thấy
ngay cái sai lầm lớn nhất của ông McNamara mà cho
đến khi viết hồi kư, ông vẫn chưa nh́n
ra.
Đọc hồi kư này, ta có cảm tưởng
như ông McNamara đang mô tả một cuộc
chiến giữa VC và một tiểu bang nào đó
của Mỹ, đâu gần Alabama vậy. Chỉ là lính
Mỹ đánh nhau với lính VC. Chiến lược,
chiến thuật Mỹ chống lại chiến lược,
chiến thuật VC. Tướng Westmoreland chống tướng
Vơ Nguyên Giáp. TT Johnson chống họ Hồ. Dân VN đứng
nh́n, tướng tá hay lính tráng VNCH chẳng có ai dính dáng
vào cuộc chiến hết. Cuốn sách dầy hơn
500 trang, trong đó chỉ có một vài chục trang
viết loáng thoáng về nước VN, dân VN, lính VN, và
chính quyền VN.
Bản tính dân Mỹ rất chủ quan,
luôn luôn chỉ tự tin ở chính ḿnh, không tin ai khác,
đặc biệt lúc nào cũng nghĩ chỉ có ḿnh
mới đúng, mới tài giỏi, mới biết cách.
Cái ǵ cũng phải tự tay làm, mà Mỹ gọi là
‘hand-on mentality’-. Khi cuộc chiến bước qua
giai đoạn quy mô, th́ họ cho rằng VNCH, từ chính
quyền, đến quan, lính và dân, đều không có
khả năng cáng đáng cuộc chiến, nên họ
nhẩy vào cuộc với sự tham gia của lính
chiến đấu Mỹ, dưới sự chỉ huy
trực tiếp của tướng Mỹ về quân
sự, của đại sứ Mỹ về chính
trị. Quân lực VNCH c̣n cần huấn luyện,
từ chỉ huy chiến trường đến cách
đi diễn hành, bồng súng chào. Chính khách VN c̣n
cần học hỏi về dân chủ đa dạng,
đa đảng, bầu cử tự do, không bắt
nhốt đối lập, không kiểm duyệt báo chí,
bất chấp nhan nhản VC nằm vùng khai thác thả
giàn. Người Mỹ ngây thơ tin rằng cuối cùng
anh nông dân Việt sẽ vô cùng sáng suốt tin vào
tự do dân chủ của ông Washington chứ không nghe
lời xuyên tạc đấu tranh chống 'giặc
đế quốc xâm lăng da trắng' của ông
Hồ.
Phải nói ngay, những tố cáo của
VC Mỹ là đế quốc, muốn thống trị
VN là bá láp. Mỹ, từ người dân đến
tổng thống, rất trân trọng quyền độc
lập, tự do của thiên hạ, chẳng bao giờ
mang mộng đế quốc thống trị hay
chiếm đoạt tài sản của bất cứ
xứ nào. Chỉ là cái tính tự tin quá nặng, nghĩ
chỉ có ḿnh mới đúng, tự tay làm mới thành
công, đă đưa họ đến cách xử
thế như ông chủ nhà, khiến VC có cớ xuyên
tạc thôi.
Sau cuộc chiến, ta nghe thấy
nhiều chuyện đổ thừa thất bại vào
sự bất tài của tướng tá chỉ huy
của QLVNCH. Vấn đề là tướng tá VNCH
thật sự chẳng có bao nhiêu quyền hành, khi trong
tất cả các đơn vị, ngay từ những năm
mới bắt đầu có chiến tranh dưới
thời cụ Ngô, đă có sự hiện diện
của những sĩ quan ‘cố vấn’ nhưng
lại có quyền quyết định tối hậu
trong các trận đánh, cụ thể nhất là
quyền gọi không quân hay pháo binh Mỹ yểm
trợ, là những yếu tố quyết định
phần lớn thắng thua trong một trận đánh.
Không nghe lời cố vấn, cố vấn không
gọi yểm trợ không quân hay pháo binh là phiền
to.
Tại Afghanistan sau này, cũng không khác.
Quân lực Mỹ là quân lực chủ động hoàn
toàn trong khi quân Afghanistan c̣n đang học bài,
được huấn luyện. Về chuyện này, báo
phe ta Washington Post đă xác nhận.
https://www.washingtonpost.com/investigations/2021/08/12/obama-afghan-war-ending-afghanistan-papers-book-excerpt/
Cái vô lư trong lư luận trên là thế th́ tại sao lính
VC cũng là những đội quân cùng sắc dân, cùng
ḷ, sanh ra cùng làng, cùng ăn cơm với nước
mắm, sao họ không cần được Mỹ
huấn luyện mà lại biết đánh nhau, giỏi
đến độ đánh thắng được
cả Mỹ? Có cái ǵ không ổn?
Cái không ổn không phải là chuyện
huấn luyện hay không, mà là cái ư chí và chính nghĩa.
Khi Mỹ đổ quân tràn vào VN hay Afghanistan, chiếm
quyền chỉ huy toàn diện, th́ người lính
bản xứ mất động lực chiến đấu,
v́ họ không hiểu họ đang chết cho đất
nước hay chết cho quyền lợi Mỹ, tướng
tá bất măn v́ không c̣n quyền hành, v́ bị chê
dốt, phải học hỏi nhiều, cấp tá
Mỹ 'cố vấn' cho cấp tướng Việt là
chuyện b́nh thường. Trong khi kẻ thù VC tự
nhiên chiếm được ḷng dân qua cái chính nghĩa
đánh quân da trắng đồng minh của giặc xâm
lăng Pháp.
Mà phải chi việc huấn luyện
đă được làm đúng hướng th́
chẳng nói làm ǵ, nhưng việc huấn luyện
lại sai bét v́ các tướng Mỹ của West Point
đều sai bét, luôn lẽo đẽo chạy theo VC.
Ngay từ đầu, Mỹ huấn luyện QLVNCH để
sẵn sàng ứng chiến với cả chục sư
đoàn cộng quân từ bắc vượt vĩ
tuyến theo kiểu quân Bắc Hàn, để rồi
chỉ thấy VC đánh du kích lẻ tẻ trong
rừng. Mỹ đổi chiến lược, huấn
luyện QLVNCH vào rừng t́m du kích VC, để rồi
thấy VC thí mạng Mặt Trận Giải Phóng, đánh
cả trăm căn cứ và thị xă trong Tết
Mậu Thân. Mỹ lại đổi chiến lược,
huấn luyện QLVNCH giữ an ninh thành phố để
Mỹ vào rừng lùng bắt du kích, để rồi
thấy CSBV tập trung thiết giáp và đại bác
đánh Quảng Trị và An Lộc trong Mùa Hè Đỏ
Lửa. Khi hiệp định Paris được kư, th́
Mỹ lo huấn luyện QLVNCH chiến thuật lấn
đất dành dân, đánh nhau trong thế ‘da beo’,
để rồi CSBV tung toàn lực 12 sư đoàn vài
dẫm nát da beo.
Trong cái bối cảnh tồi tệ
vậy, mà QLVNCH c̣n có được những chiến
thắng vĩ đại như ở An Lộc hay
Quảng Trị, th́ phải nói đó là những
bằng chứng cụ thể nhất về những
sai lầm của Mỹ.
Cái họa của Mỹ là chiến tranh
kiểu Mỹ là chiến tranh hoàn toàn dựa trên
sức mạnh quân sự, khác xa với chiến tranh
kiểu Mao và Hồ dựa trên chính trị, thế nhưng
cuộc chiến theo kiểu Mỹ lại được
chỉ huy bởi các ông dân sự với tối
thiểu hiểu biết về quân sự, trong khi hoàn
toàn bị chi phối bởi các cuộc bầu cử
bốn năm một lần. Dưới thời TT
Johnson, ông này là người một mắt kiểm tra
từng địa điểm ném bom của không quân
Mỹ trên đất Bắc Việt, một mắt
liếc nh́n tỷ lệ hậu thuẫn bầu cử.
Chiến tranh chính trị của Mao và Hồ là lừa
gạt dân để chiếm được ḷng dân và
chiến thắng. Chiến tranh chính trị của
Mỹ là làm sao kiếm được nhiều
phiếu để cá nhân ḿnh chiến thắng, đắc
cử.
CHÍNH SÁCH BẤT NHẤT
Trong thể chế chính trị Mỹ,
tất cả mọi chính sách, từ kinh tế đến
xă hội, văn hóa hay y tế, kể cả quân
sự, quốc pḥng, an ninh, đều do những quan
chức dân sự nắm quyền quyết định.
Mà quan chức dân sự th́ lại do dân bầu lên
mỗi vài năm, quan trọng nhất là cuộc
bầu tổng thống.
Một cách cụ thể nhất, tất
cả các chính sách, kể cả quân sự, quốc pḥng,
an ninh và cả ngoại giao, đều có thể thay
đổi nếu không phải sau 2 năm th́ cũng sau
4 hay 8 năm. Nh́n vào cụ Biden th́ thấy rơ. Chỉ
trong ṿng một chục ngày đầu sau khi tuyên
thệ nhậm chức, cụ đă kư ngay hơn
một tá sắc lệnh lật ngược lại
những quyết định của TT Trump, bất
kể đúng hay sai, trong vấn đề ǵ. Cứ phóng
bút kư ngược lại là xong.
Hậu quả tất nhiên là đưa
đến t́nh trạng chính trị Mỹ, kể
cả cả chiến lược, chiến thuật quân
sự, quốc pḥng hay an ninh quốc gia, hoàn toàn
bất nhất, nay vầy mai khác, thay đổi như
chong chóng.
Cuộc chiến tại VN đă xẩy ra
suốt 5 đời tổng thống Mỹ, từ
Eisenhower tới Ford, 3 ông CH, 2 ông DC, chưa kể không
biết bao nhiêu ông tướng và ông đại sứ
chỉ huy. Phiá địch, trong suốt cuộc
chiến, chỉ có một đảng CSVN với ông
Hồ và người kế nhiệm Lê Duẩn cầm
đầu. Cuộc chiến tại Afghanistan diễn ra dưới
4 đời tổng thống, từ Bush con tới Biden,
2 CH và 2 DC, và trong suốt cuộc chiến, phe Taliban
vẫn chỉ có một nhúm người cầm đầu.
Những thay đổi lớn về chính
sách, từ cách can thiệp chính trị, kinh tế, quân
sự , bên cánh những thay đổi lớn về
cả nhân sự cấp cao, dĩ nhiên gây xáo trộn,
hay ít nhất cũng gây bối rối trong hàng ngũ lănh
đạo quân sự. Không thua mới là lạ.
Chung cuộc, Mỹ luôn luôn có thể
chiến thắng rất dễ, rất nhanh trong ngắn
hạn, cuộc chiến kéo dài, Mỹ không thua trước
cũng thua sau. Thế chiến thứ hai, Mỹ bị
Nhật đánh tại Hawaii tháng Chạp 1941, mùa hè
1945, Nhật đầu hàng. Sự tham gia của Mỹ
kéo dài 3 năm rưỡi dưới đúng một
tổng thống Roosevelt (với PTT Truman kế nhiệm
sáu tháng trước khi Nhật đầu hàng).
Chiến thắng dễ dàng.
CỤ BIDEN
Nếu bàn về cuộc chiến
Afghanistan và cuộc chiến VN năm xưa, th́ không
thể bỏ qua việc trong hai cuộc chiến đó,
có một mẫu số chung rất lớn, mang tính
quyết định. Đó chính là ông Joe Biden.
Năm xưa, nghị sĩ Biden là đồng
chí lớn nhất của VC. Không bao giờ bỏ sót
một biểu quyết nào đ̣i Mỹ phải rút quân
về. Chưa đủ, ông cũng không bao giờ
bỏ sót một biểu quyết nào nhắm cắt súng
đạn cho QLVNCH, để bảo đảm miền
Nam không thể chống cự được sau khi
Mỹ đă rút, chứ Mỹ rút mà QLVNCH cứ ‘ngoan
cố’ đánh như ở Quảng Trị hay An
Lộc th́ cũng như không, đâu có giúp các đồng
chí bộ đội được. Mục tiêu quan
trọng là giúp cho các đồng chí chiến thắng
mà, phải không? Tuy nhiên khi đó, ông Biden chỉ có
thể làm vậy là tối đa, v́ ông chỉ là
một trong 100 nghị sĩ liên bang, quyền hạn
chỉ tới đó thôi.
Bây giờ, trong cuộc chiến Afghanistan,
quan điểm của ông không thay đổi bao nhiêu.
Luôn luôn chủ trương tháo chạy, sợ đụng
chạm. Nhưng quyền hạn của ông th́ khác xa,
lớn hơn nhiều, rất nhiều.
Bây giờ, khác với thời chiến
tranh VN, cụ Biden đă là tổng thống, có thực
quyền trong tư cách tổng tư lệnh quân
lực. Thế là cụ mau mắn múa bút, kư lệnh tháo
chạy. Tháo chạy bạt mạng luôn khi quân Mỹ
được lệnh chạy trốn khỏi căn
cứ lớn nhất vào lúc 3g sáng, 3 ngày trước
ngày chính thức bàn giao, để rồi chẳng bàn
giao cũng chẳng thông báo cho viên tướng Afghan
tiếp quản căn cứ luôn.
Sau đó th́ những ǵ phải xẩy ra
đă xẩy ra, chỉ nhanh hơn dự đoán quá
nhiều thôi.
Cụ Biden đă mau mắn ra tuyên cáo
cụ chỉ làm theo thỏa thuận của Trump thôi.
Lại vẫn sách lược đổ thừa hèn
yếu. TT Trump trước đây đă kư thỏa
thuận rút quân với Taliban, không sai. Nhưng thỏa
thuận ghi rơ Mỹ chỉ rút quân nếu đạt
được hai điều kiện: 1) Taliban tuyệt
giao với al Qaeda, và 2) Taliban thỏa thuận đ́nh
chiến với chính phủ Afghan. Nếu hai điều
kiện này không xẩy ra mà Taliban vi phạm hưu
chiến, Mỹ sẽ phản công với tất cả
sức mạnh của quân lực Mỹ. Cả hai điều
kiện đều không xẩy ra, và cụ Biden đă dùng
tất cả sức mạnh của quân lực Mỹ,
kể cả việc gửi thêm 6.000 TQLC khẩn cấp
bay qua để bảo vệ phi trường Kabul để…
tháo chạy cho nhanh.
Hơn nữa, thỏa thuận của TT
Trump dù sao cũng không phải là loại hiệp định
có giá trị công pháp quốc tế như hiệp
định Paris, không có ǵ trói tay cụ Biden hết.
Cụ đă từng kư cả tá sắc lệnh lật
ngược các chính sách và quyết định của
TT Trump được, tại sao lại không vứt
thỏa thuận Trump-Taliban vào thùng rác được?
Đổ thừa để trốn tránh
trách nhiệm là hèn nhát, không phải tác phong của người
lănh đạo.
Chưa hết đâu, quư vị ơi.
Afghanistan trong những ngày tới sẽ c̣n gặp
chuyện giống y chang chuyện đă xẩy ra ở
VN; quư vị sẽ nghe/đọc mệt nghỉ đủ
loại đổ thừa, tố giác Afghan không có dân
chủ theo gương George Washington như Mỹ
muốn, chính quyền Afghan tham nhũng, thối nát, tướng
tá Afghan dốt nát, lính Afghan hèn nhát, …
Thật ra, những đổ thừa này
đă bắt đầu rồi. New York Times tố chính
quyền Afghan tham nhũng tàn bạo. Washington Post tố
TT Afghan đào tẩu mang theo cả va-li tiền đô,
và trích dẫn cả lô tướng tá Mỹ miệt
thị quân đội Afghan.
Trên căn bản, Mỹ không thể
tiếp tục cuộc chiến trong vài chục năm
nữa, hay ngay cả trong vài năm nữa. Quyết
định rút về của TT Trump và cụ Biden trên căn
bản không sai và có thể đă đáp ứng
nguyện vọng của dân Mỹ. Tuy nhiên, có nhiều
cách rút lui. Rút ra có điều kiện như TT Trump
đă đặt ra khác rất xa với tháo chạy vô
trách nhiệm nhất lúc 3g sáng.
Chính việc tháo chạy bạt mạng này
đă khiến quân dân Afghan mất tinh thần, mất
niềm tin, đưa đến sụp đổ toàn
diện quá nhanh chóng.
Dù sao th́ với cuộc tháo chạy thê
thảm tại Afghanistan này, cụ Biden đă bảo
đảm được một cách vững chắc
nhất ghế ngồi của cụ trong lịch
sử: như một trong những tổng thống
yếu đuối, hèn nhát và tồi tệ nhất
lịch sử Mỹ. Lịch sử thế giới cũng
sẽ ghi nhận bàn tay dính máu dân Afghan của cụ.
VŨ LINH
|