|
ẢO TƯỞNG CỦA ASEAN
Đại-Dương |
|
Xi eyes in-person
summit with Biden in November: report (Japan Times) Which Asian
Countries Support China in the Taiwan Strait Crisis – and Which Don’t?
(Diplomat) Navy and Marines
Complete Ground-Breaking Joint Deployment in Pacific (National Interest) Minister of Defence
Tea Banh begins four-day visit to China (Khmer Times) ẢO TƯỞNG
CỦA ASEAN Đại-Dương
Hiệp
hội Đông Nam Á (ASA) thành h́nh vào 31/07/1961 gồm có
Thái Lan, Phi Luật Tân, Liên bang Malaya nhằm mục
đích Chống Cộng đă trở thành Hiệp
hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) gồm Thái Lan,
Phi Luật Tân, Mă Lai Á, Tân Gia Ba, Indonesia từ ngày 8 tháng
8 năm 1967, Brunei gia nhập năm 1984. Việt Nam 1995. Lào
và Myanmar 1997. Cambodia 1999. Từ
thế kỷ trước, chúng tôi đă có bài
nhận định về sự sai lầm của ASEAN
khi thu nhận các quốc gia Cộng sản làm hội
viên sẽ dẫn tới sự phân hóa trầm
trọng v́ các lư do: (1) Việt Nam, Lào, Campuchia không bao
giờ từ bỏ Chủ nghĩa Cộng sản.
Họ gia nhập chỉ để làm giảm sự
chỉ trích Chủ nghĩa Cộng sản. (2) Có lư do
để lôi kéo viện trợ và đầu tư
từ các nước tư bản. (3) Công khai tuyên
truyền Chủ nghĩa Cộng sản và rút ruột
Cộng đồng Người Việt tị nạn
Cộng sản bằng “kiều hối” và t́nh báo.
(4) Dọn đường tham gia vào sinh hoạt quốc
tế. (5) Làm mờ ranh giới Chống Cộng ở
hải ngoại. ASEAN
có 667 triệu dân với lợi tức b́nh quân đầu
người 5,300 USD mà khác biệt to lớn. IMF ước
tính lợi tức b́nh quân đầu người trong
năm 2022 của Brunei là 79,816 USD. Singapore 79,576. Mỹ
76,027. Malaysia 13,268. Thái Lan 7,499. Indonesia 4,691. VN 4,122.
Philippines 3,687. Lào 2,319. Cambodia 1,752. Myanmar 1,285. Brunei
giàu nhờ các mỏ dầu hoả được Anh
Quốc bảo vệ an ninh quốc gia và tiếp
nhận kỹ thuật Phương Tây, không bị Trung
Quốc chèn ép. Singapore,
“đồng minh không hiệp ước” với Hoa
Kỳ nên hợp tác chặt chẽ với Hoa Thịnh
Đốn dù 74% dân số gốc Tàu. Trung Cộng không
dám động tới dù các nước khác đều
bị Bắc Kinh đe doạ đủ kiểu. Phi
Luật Tân có Hiệp ước Pḥng thủ Hổ tương
với Hoa Kỳ từ năm 1951, nhưng, giới lănh
đạo thường muốn bắt cá hai tay nên
mất cả ch́ lẫn chài và luôn luôn bất ổn.
Năm 1992, Manila quyết định chấm dứt
thỏa thuận cho phép Hải quân Hoa Kỳ sử
dụng Vịnh Manila để phi-quân-sự-hoá. Sau
đó, Vịnh Subic được sử dụng như
một khu công nghệ và kinh tế. Các vị Tổng
thống kế tiếp thường có mối liên
hệ thân thiện với Trung Cộng. Nhưng,
giữa năm 2019, Nhà máy đóng tàu Hanjin Shipyard ở
vịnh Subic đă được rao bán sau khi chủ
sở hữu là Hanjin Philippines tuyên bố phá sản,
với số nợ 900 triệu USD. Ngay lập tức có
hai công ty Trung Cộng muốn mua lại, nhưng,
bất thành v́ Phi Luật Tân sợ tham vọng bành trướng
của Bắc Kinh. Khi
Tổng thống Rodrigo Duterte (2016-2022) khoe có ḍng máu Trung
Hoa nên đă nhất bái, nhất bộ đến
Bắc Kinh mà Tập Cận B́nh vẫn không tháo khoán
24 tỷ USD như đă hứa. Tại
Mindanao, miền Nam Phi Luật Tân có nhiều tổ
chức cực đoan, kể cả 3 nhóm chính như
Phiến quân Maute, Phiến quân Abu Sayyaf và nhóm Chiến
binh Hồi giáo tự do Bangsamoro kéo dài suốt 40 năm
vẫn chưa có giải pháp. Phiến quân Cộng
sản từng thao túng an ninh nên Phi Luật Tân nhờ
Quân đội Mỹ tiêu diệt, nhưng, mầm
mống vẫn c̣n đó. Campuchia
đă công khai vai tṛ tay sai của Bắc Kinh nằm vùng
trong ASEAN nên bất cứ điều ǵ gây bất
lợi cho Trung Cộng th́ Thủ tướng Hun Sen
sẽ ra tay bất chấp dư luận quốc tế.
Myanmar, Việt Nam, Lào cũng hành động tương
tự nên trở thành hàng rào bảo vệ biên
giới phía Nam của Trung Cộng. Đồng thời,
họ cũng biện minh và bênh vực cho các quan điểm
của Bắc Kinh. Chế độ Dân chủ phôi thai
của Myanmar đă bị giới quân phiệt lật
đổ. Hun Sen công khai thần phục Bắc Kinh. Lào
sắp lọt vào bẫy nợ của Bắc Kinh.
Campuchia, Lào, Myanmar công khai đứng chung chiến
tuyến với Trung Cộng báo hiệu hàng loạt tin
dữ và tương lai bấp bênh của ASEAN. Nhiều
năm qua, Thái Lan đă mua vũ khí, chiến hạm
của Trung Cộng thay v́ sử dụng chiến cụ
Tây Phương như trong quá khứ. Giải
phóng quân Nhân dân Trung Quốc đă phái chiến đấu
cơ và oanh tạc cơ tới Thái Lan để thao dượt
chung Falcon Strike kể từ Chủ nhật 14 tháng 8 năm
2022. Vào
lúc này, Hoa Kỳ, Indonesia, Nhật Bản, Singapore cũng
đang tập trận Lá chắn Super Garuda đă
khởi diễn từ năm 2009 kéo dài trong 14 ngày. ASEAN
đă chết lâm sàng v́ hai lư do: (1) Thu nhận 4 nước
Cộng sản làm cho ASEAN tê liệt, kể cả Phán
quyết của Toà án Trọng tài Thường trực
về Luật Biển 1982 (PCA) liên quan đến
quyền-chủ-quyền trong Biển Nam Trung Hoa (SCS). (2)
Chỉ cần một phiếu chống là toàn bộ
dự thảo của ASEAN đều bị vứt vào
sọt rác và tăng thêm sức mạnh cho Bắc Kinh
tại Đông Nam Á. (3) Mỗi hội viên tự t́m
kiếm lợi ích riêng tư theo kiểu “đèn nhà
ai nấy rạng” nên khó hợp tác, thoả hiệp. Sự
thịnh vượng của ASEAN lệ thuộc rất
nhiều vào SCS mà chia rẽ chỉ mang lại lợi
thế cho Trung Cộng khi các hội viên không áp
dụng chính xác các quy định trong Công ước
Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982
(UNCLOS) dù Trung Cộng và các nước Đông Nam Á
đều là thành viên đă kư và phê chuẩn. UNCLOS
quy định Biển Nam Trung Hoa là vùng biển từ
Đài Loan cho tới Mă Lai Á theo tên do giới hàng
hải quốc tế đặt theo hướng đi,
nhưng, người Tàu ra sức “diễn
dịch sai” là của Trung Hoa. Quyền
hạn của mỗi quốc gia duyên hải được
xác định trong UNCLOS: Nội
thủy Bao
phủ tất cả vùng biển và đường
thủy ở bên trong đường cơ sở (phía
đất liền). Tại đây, quốc gia ven
biển được tự do áp đặt luật,
kiểm soát việc sử dụng, và sử dụng
mọi tài nguyên. Các tàu thuyền nước ngoài không
có quyền đi lại tự do trong các vùng nội
thủy. Lănh
hải Vùng
nằm ngoài đường cơ sở có chiều
ngang 12 hải lư. Tại đây, quốc gia ven biển
được quyền tự do đặt luật,
kiểm soát việc sử dụng, và sử dụng
mọi tài nguyên. Các tàu thuyền nước ngoài
được quyền "qua lại không gây
hại" mà không cần xin phép nước chủ.
Đánh cá, làm ô nhiễm, dùng vũ khí, và do thám không
được xếp vào dạng "không gây
hại". Nước chủ cũng có thể tạm
thời cấm việc "qua lại không gây
hại" này tại một số vùng trong lănh
hải của ḿnh khi cần bảo vệ an ninh. Vùng
nước quần đảo Công
ước đưa ra định nghĩa về các
quốc gia quần đảo trong phần IV, cũng như
định nghĩa về việc các quốc gia này có
thể vẽ đường biên giới lănh thổ
của ḿnh như thế nào. Đường cơ
sở được vẽ giữa các điểm ngoài
cùng nhất của các đảo ở ngoài cùng
nhất, đảm bảo rằng các điểm này
phải đủ gần nhau một cách thích đáng.
Mọi vùng nước bên trong đường cơ
sở này sẽ là vùng nước quần đảo và
được coi như là một phần của lănh
hải quốc gia đó. Vùng
tiếp giáp lănh hải Bên
ngoài giới hạn 12 hải lư của lănh hải là
một vành đai có bề rộng 12 hải lư, đó
là vùng tiếp giáp lănh hải. Tại đây, nước
chủ có thể vẫn thực thi luật pháp của
ḿnh đối với các hoạt động như buôn
lậu hoặc nhập cư bất hợp pháp. Vùng
đặc quyền kinh tế Rộng
200 hải lư tính từ đường cơ sở.
Trong vùng này, quốc gia ven biển được hưởng
độc quyền trong việc khai thác đối
với tất cả các tài nguyên thiên nhiên. Khái
niệm vùng đặc quyền kinh tế được
đưa ra để ngừng các cuộc xung đột
về quyền đánh cá, tuy rằng khai thác dầu
mỏ cũng đă trở nên một vấn đề
quan trọng. Trong vùng đặc quyền kinh tế, nước
ngoài có quyền tự do đi lại bằng đường
thủy và đường không, tuân theo sự kiểm
soát của quốc gia ven biển. Nước ngoài cũng
có thể đặt các đường ống ngầm
và cáp ngầm. Thềm
lục địa Được
định nghĩa là vành đai mở rộng của
lănh thổ đất cho tới mép lục địa
(continental margin), hoặc 200 hải lư tính từ
đường cơ sở, chọn lấy giá trị
lớn hơn. Thềm lục địa của một
quốc gia có thể kéo ra ngoài 200 hải lư cho đến
mép tự nhiên của lục địa, nhưng không
được vượt quá 350 hải lư, không
được vượt ra ngoài đường đẳng
sâu 2500m một khoảng cách quá 100 hải lư. Tại
đây, nước chủ có độc quyền khai thác
khoáng sản và các nguyên liệu không phải sinh
vật sống. Bên
cạnh các điều khoản định nghĩa các
ranh giới trên biển, công ước c̣n thiết
lập các nghĩa vụ tổng quát cho việc bảo
vệ môi trường biển và bảo vệ
quyền tự do nghiên cứu khoa học trên biển. Công
ước cũng tạo ra một cơ chế pháp lư
mới cho việc kiểm soát khai thác tài nguyên khoáng
sản tại các ḷng biển sâu nằm ngoài thẩm
quyền quốc gia, được thực hiện qua
Ủy ban đáy biển quốc tế (International Seabed
Authority). Các
nước không có biển được quyền có
đường ra biển mà không bị đánh
thuế giao thông bởi các nước trên tuyến
đường nối với biển đó. Đường
chín đoạn (Nine-dash line) c̣n gọi là Đường
lưỡi ḅ, Đường chữ U, Đường
chín khúc do Trung Hoa Dân Quốc tiếp theo Cộng ḥa Nhân
dân Trung Hoa đơn phương tuyên bố chủ
quyền. Nó xuất hiện lần đầu tiên vào
tháng 2 năm 1948 dưới thời Chính quyền Tưởng
Giới Thạch, trong phụ lục “Bản đồ
vị trí các đảo Nam Hải” của Trung Hoa Dân
Quốc. Vào
ngày 12 tháng 7 năm 2016, trong vụ kiện chủ
quyền của Philippines, Ṭa án Trọng tài thường
trực theo Phụ lục VII của Công ước Liên
Hợp Quốc về Luật biển năm 1982, PCA
đă bác bỏ với lư do “không có căn cứ pháp
lư cho việc Trung Quốc nêu quyền lịch sử
với các tài nguyên nằm trong vùng biển Đường
chín đoạn”. Đường
chín đoạn bao trọn bốn nhóm quần đảo,
băi ngầm lớn trên SCS là Hoàng Sa, Trường Sa,
Đông Sa và băi Macclesfield chiếm khoảng 75% diện
tích mặt nước của Biển Nam Trung Hoa,
chỉ c̣n lại khoảng 25% cho tất cả các nước
Philippines, Malaysia, Brunei, Indonesia, Việt Nam, tức
mỗi nước được trung b́nh 5%. Sau
khi thất kiện năm 2016, Bắc Kinh nâng Đường
9 đoạn thành Tứ Sa (trong cuộc họp kín
với Hoa Kỳ vào tháng 8/2017) gồm Đông Sa (Pratas),
Tây Sa (Hoàng Sa), Nam Sa (Trường Sa) và Trung Sa
(Macclesfield); đồng thời, cũng đ̣i hỏi
quyền được hưởng vùng biển
rộng lớn (gần như toàn bộ Biển Đông)
xung quanh bốn khu vực quần đảo này nhằm
tiến tới đ̣i hỏi được có Vùng
Đặc quyền kinh tế (EEZ) và một phần
thuộc Thềm Lục địa mở rộng
của Trung Cộng. Trong
bài “Which Asian Countries Support China in the Taiwan Strait Crisis –
and Which Don't?” đăng trên The Diplomat ngày 13/08/2022 ghi
nhận số người ở Đông Nam Á ủng
hộ Đài Loan và Trung Cộng tương
đương nhau chứng tỏ thái độ “đèn
ai nấy rạng” chỉ khuyến khích Bắc Kinh
tiếp tục hành động “mạnh hiếp
yếu”. Nhưng,
siêu cường Hoa Kỳ đă ư thức được
tầm quan trọng tại Châu Á Thái B́nh Dương
qua bài “Navy and Marines Complete Ground-Breaking Joint Deployment in
Pacific” trên tờ The National Interest ngày 12/08/2022 cho
biết Hải đội Xung kích Hàng không mẫu
hạm (CVW-9) kết hợp với Phi đội F-35C
Lightning II của Thủy quân lục chiến, Máy bay
chiến đấu trên biển Phi đội tấn công
(VMFA) 314, và là phi đội thứ hai triển khai
với phi đội CMV-22 Osprey của Hải quân, Phi
đội đa nhiệm vụ hậu cần của
Hạm đội (VRM) 30. ” CVW-9 được
đưa lên Hàng không mẫu hạm lớp USS Abraham
Lincoln Nimitz đă sẵn sàng đến Châu Á-Thái B́nh
Dương. Tham
vọng lớn nhất của Trung Cộng là làm
chủ toàn bộ Biển Nam Trung Hoa để kiểm
soát hoạt động nhộn nhịp trong khu vực
Châu Á Thái B́nh Dương nhằm làm bàn đạp
kiểm soát guồng máy kinh tế số một trên
thế giới, nơi có 3 nền kinh tế hàng đầu
thế giới và những tiểu hổ Châu Á. Kinh
nghiệm lịch sử về các trận Đệ
nhất, Đệ nhị Thế chiến khủng
khiếp như một lời cảnh cáo của nhân
loại về nguy cơ lớn hơn từ các Chế
độ Độc tài Đảng trị. Không
ngăn vi phạm nhỏ dễ dẫn tới tổn
thất lớn. Chơi với hổ có ngày bị
vồ! Đại-Dương |