BIỂN NAM TRUNG HOA SẼ ĐI VỀ ĐẨU?
Đại Dương |
Tài
liệu tham khảo: Asia Minute: Busy Times for International
Ships in South China Sea (EXbulettin) First Biden-Xi Phone Call Shows Not Much
Has Changed in US-China Relations (Diplomat) Report Shows Rising Southeast Asian Trust
in US, Falling Trust in China (Diplomat) US hints at modifications of FONOPs under
Biden (Asia Times) France wades into South China Sea against
China (Asia Times) BIỂN NAM TRUNG HOA
SẼ ĐI VỀ ĐẨU? Đại Dương Biển
Nam Trung Hoa (SCS) kéo dài từ phía Bắc Đài Loan đến
chạm vào Eo biển Malacca là một thuật ngữ mà
giới hàng hải quốc tế sử dụng từ
lúc sơ khai khi đề cập đến vị trí
trên Biển dựa theo những hạn chế của ngành
hàng hải. Các
nhà hàng hải thuở xưa sử dụng hướng
đến để chỉ địa danh nên SCS không
phải của Trung Hoa mà chỉ là một cột
mốc trong khu vực. Ấn Độ Dương không
của Ấn Độ. Vịnh Mễ Tây Cơ không
thuộc sở hữu Mexico; Vịnh Ba Tư không
phải của Iran. Biển
Đông mà người Việt Nam gọi “h́nh như”
được giới hạn từ cực bắc Hoàng
Sa (Paracel Islands, Tây Sa) tới cực nam Trường Sa
(Spratly Islands, Nam Sa). Biển
Đông Nam Á nằm trong ḷng các quốc gia duyên hải
Đông Nam Á. Biển
Tây Phi Luật Tân nằm về phía Tây của nước
này. Biển
Nam Trung Hoa do Bắc Kinh yêu sách từ Bắc Đài Loan
tới Băi cạn Luconia của Mă Lai Á. Cách
đặt tên chưa thống nhất này khiến cho
việc xác định chủ quyền Biển của các
quốc gia trong vùng trở nên phức tạp dễ
dẫn tới tranh chấp triền miên. Tuy
các quốc gia duyên hải trong Biển Nam Trung Hoa đều
phê chuẩn Công ước Liên Hiệp Quốc về
Luật Biển năm 1982 (UNCLOS) gồm 167 quốc gia
tham dự, nhưng, họ không tuân thủ hoàn toàn các
quy định trong Công ước. Hoa Kỳ đứng
ngoài, nhưng, tuân thủ các điều khoản quy
định v́ tương hợp với tất cả các
hiệp ước quốc tế và tập tục hàng
hải đă có từ trước. Phán
quyết ngày 12/07/2016 của Toà án Trọng tài Thường
trực về Luật Biển (PCA) nhân vụ Phi
Luật Tân kiện Trung Quốc đă bị các
quốc gia duyên hải trong vùng “chính trị-hoá” nên
mất hiệu lực v́ PCA không có biện pháp cưỡng
chế mà chỉ dựa vào tinh thần tôn trọng pháp
luật. Tranh
chấp trên SCS tập trung vào hai vấn đề chính:
(1) Về chủ quyền và quyền-chủ-quyền và
quyền-tài-phán. (2) Về quyền tự do hàng
hải. Về chủ quyền và quyền-chủ-quyền và
quyền-tài-phán. Các
quyền căn bản này được ghi rơ trong
UNCLOS liên quan đến chủ quyền trên biển
lấy đường căn bản làm gốc: Lănh
hải cách xa 20 hải lư, Tiếp giáp Lănh hải 40 HL,
Vùng Đặc quyền Kinh tế (EEZ) 200 HL, Thềm
Lục địa xa nhất 350 HL. Tuy
Trung Quốc đă đóng vai tṛ quan trọng suốt 10
năm soạn thảo UNCLOS, nhưng, Bắc Kinh diễn
dịch theo quyền lợi riêng tư: (1) Bắc Kinh
đưa ra khái niệm “vùng biển lịch sử”
để vẽ Đường 9 Đoạn chiếm
hầu hết SCS, bất chấp Phán quyết của
PCA. (2) Bố trí 3 lực lượng Hải Quân,
Hải Cảnh, Dân Quân Biển để duy tŕ
quyền kiểm soát thực tế; đẩy các
lực lượng Hải Quân, Hải Cảnh, ngư dân
của các quốc gia duyên hải Đông Nam Á chỉ
được hoạt động ven bờ. (3) Quân-sự-hoá
SCS như chiếc ao nhà để toàn quyền khai thác
tài nguyên thiên nhiên và làm nơi thao dượt 3
lực lượng đó nhằm phục vụ cho tham
vọng thống trị toàn cầu. Việt
Nam, Phi Luật Tân, Mă Lai Á, Brunei, Indonesia ngày càng suy vi:
(1) Không tuân thủ trọn vẹn UNCLOS nên chưa
giải quyết được t́nh trạng “chồng
lần” giữa lân bang. (2) Kiểu đèn nhà ai
nấy rạng nên khó chống đỡ sức
mạnh vượt trội của Trung Quốc. (3)
Chẳng quốc gia nào hợp tác quân sự chặt
chẽ với Hoa Kỳ, ngoại trừ Tân Gia Ba,
khiến họ yếu thế trước mối đe
doạ từ Bắc Kinh. (4) Phi Luật Tân có Hiệp
ước Pḥng thủ Hỗ tương với Hoa
Kỳ từ năm 1951, tuy nhiên, cuối năm 1992, Thượng
viện Phi Luật Tân không phê chuẩn hợp đồng
cho Mỹ tiếp tục thuê Căn cứ Hải quân
Subic Bay và phi trường Clark nên Hoa Kỳ rút lực lượng
đồn trú về. Từ
đó, các quốc gia duyên hải Đông Nam Á thường
xuyên bị ba lực lượng Hải Quân, Hải
Cảnh, Dân Quân Biển chèn ép và đe doạ về
chủ quyền và quyền-chủ-quyền và
quyền-tài-phán gây thiệt hại nghiêm trọng
tới chủ quyền quốc gia và hoạt động
khai thác tài nguyên thiên nhiên. Hiện
tại và tương lai, các quốc gia duyên hải
Đông Nam Á không có khả năng đơn phương
hoặc kết hợp đủ sức chống lại
bất cứ cuộc tấn công quân sự quy mô nào
từ Trung Quốc. Giới
lănh đạo Đông Nam Á cho rằng họ mất an
ninh do sự cạnh tranh quyền thống trị SCS
giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ nên không muốn
chọn bên. Ḷng
kiêu hănh dân tộc đă làm cho các quốc gia duyên
hải Đông Nam Á bất an triền miên và bị áp
lực ngày càng nặng khi tiềm lực quân sự
Trung Quốc phát triển nhanh chóng. Nhật
Bản, Đại Hàn chấp nhận vai tṛ đồng
minh với Hoa Kỳ, đồng ư chia sẻ gánh
nặng pḥng thủ chung, kể cả chiếc dù che
nguyên tử và quyền điều động quân
lực nên đă duy tŕ nền hoà b́nh, ổn định
và phát triển mọi mặt (xă hội, kinh tế, công
nghệ, kỹ thuật, khoa học). Nhật và Hàn an cư
lạc nghiệp. Bắc
Kinh và B́nh Nhưỡng chỉ quấy rối, nhưng,
không bao giờ dám động binh với Hoa Kỳ
kể từ sau cuộc chiến Triều Tiên (1950-1953). Suốt
4 năm (2017-2021), Tổng thống Donald Trump đă t́m
mọi cách chặn đứng tham vọng Bắc Kinh trên
SCS, đồng thời, thuyết phục các đối
tác Duyên hải Đông Nam Á hợp tác trên căn
bản cùng nhau nắm tay ǵn giữ hoà b́nh và phát
triển mà không bị chèn ép. Kết quả: Các
quốc gia duyên hài Đông Nam Á mạnh dạn hơn
trong các hoạt động bảo vệ và duy tŕ
chủ quyền và quyền-chủ-quyền và
quyền-tài-phán của từng quốc gia. Mọi
hoạt động bảo vệ chủ quyền và
lợi ích quan yếu của các quốc gia Duyên hải
Đông Nam Á đều được chính quyền
Trump hỗ trợ và khuyến khích. Viện thăm ḍ dư
luận Yusof Ishak ở Tân Gia Ba ghi nhận tại 10 nước
Đông Nam Á có 63% thích Hoa Kỳ so với 38% dành cho
Trung Quốc; 88% lo ngại trước đường
lối “chính trị và chiến lược” của
Tập Cận B́nh. Nhưng,
giới chính trị gia Duyên hải Đông Nam Á chỉ
muốn Hoa Kỳ lo giử nhà dùm để họ làm
ăn với Bắc Kinh mà chẳng muốn bỏ
tiền túi để tăng cường sức
mạnh quân sự. Họ cần viên chức cao cấp
Mỹ tới dự các hội nghị để
chỉ trích hành động hung hăng, lấn áp
từ Bắc Kinh do bản thân tránh làm mích ḷng Trung
Quốc! Cuộc điện đàm Tập Cận B́nh và Joe
Biden Cuộc
điện đàm ngày 6 tháng 2 năm 2021 giữa
Ngoại trưởng Antony Blinken và Uỷ viên Quốc
vụ đặc trách đối ngoại, Dương
Khiết Tŕ đă phát thảo chính sách ngoại giao cho
Tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ, Joe Biden: Xoá
bỏ chính sách “ngoại giao cứng rắn” thời
Trump bằng chính sách “ngoại giao kiên nhẫn”. Trả
lời phỏng vấn trên CNN ngày hôm sau, Đại
sứ Trung Quốc tại Mỹ, Thôi Thiên Khải đúc
kết “nhu cầu rơ ràng về ư thức tôn trọng
lẫn nhau" để đưa quan hệ
Mỹ-Trung trở lại "đường hướng
ổn định và mang tính xây dựng”. Bản
tin của Toà Bạch Ốc viết về cuộc điện
đàm hơn 2 tiếng đồng hồ giữa
Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Tập
Cận B́nh: “Biden đă đề cập đến
việc ǵn giữ một Ấn Độ Dương-Thái
B́nh Dương tự do và cởi mở; nhấn
mạnh những lo ngại cơ bản của ông
về các hoạt động kinh tế bất công và cưỡng
chế của Bắc Kinh; đàn áp ở Hồng Kông;
vi phạm nhân quyền ở Tân Cương; và các hành
động ngày càng quyết đoán ở khu vực,
bao gồm cả về phía Đài Loan”. Theo
thông tin từ Bộ Ngoại giao Trung Quốc viết
“Khi Trung Quốc và Hoa Kỳ hợp tác với nhau,
họ có thể hoàn thành rất nhiều điều v́
lợi ích của cả hai quốc gia và thế
giới nói chung; tuy nhiên, cuộc đối đầu
giữa hai quốc gia chắc chắn sẽ là thảm
họa cho cả hai quốc gia và thế giới.” Ông
Tập nhấn mạnh “hai bên phải tôn trọng
lẫn nhau”. Hoa Kỳ nên tôn trọng lợi ích
cốt lơi của Trung Quốc và hành động
thận trọng; tuyên bố cho biết. Thiết
lập lại các cơ chế đối thoại khác
nhau như các Chính quyền W. Bush và Obama đă làm”. Bắc
Kinh biết Chính quyền Biden sẽ nói dối nên
chỉ thị cho Nhà ngoại giao cao cấp nhất Dương
Khiết Tŕ công khai cuộc thảo luận với người
đồng nhiệm Antony Blinken ngày 6 tháng 2 năm 2021. Và,
hôm sau, Đại sứ Trung Quốc tại Hoa Kỳ,
Thôi Thiên Khải tŕnh bày chủ trương của
Trung Quốc trên Đài CNN; “sự phát triển,
sự tăng trưởng của Trung Quốc, có
được là nhờ sự lao động cần cù
của người dân nước này, cùng hơn 40 năm
cải cách và mở cửa. Đây là một sự
thật lịch sử. Nói khác đi là đi ngược
lại sự thật. Chúng tôi
ủng hộ hợp tác cùng với các nước khác
xây dựng một cộng đồng toàn cầu
với một tương lai chung”. Tập Cận B́nh đă bố trí ngoại giao
trước khi điện đàm nên không cho phép Joe
Biden làm thay đổi nghị tŕnh. Chúng ta có thể đoan chắc, Biden không có cơ
hội đi trật đường rầy. Vậy, trong hai giờ dài, chắc chắn Biden
chỉ có thể lắng nghe để khắc cốt
ghi tâm những lời vàng ngọc của Tập
Chủ tịch mà xây dựng Nhà nước Dân chủ
Nhân dân, tiền thân Chủ nghĩa Cộng sản! Làm sao Tập Cận B́nh có thể mua sản
phẩm của Donald Trump do người bán hàng tài
tử Joe Biden? Tây Phương tăng cường sự
hiện diện tại SCS Hải đội Xung kích Hàng không mẫu
hạm Nimitz trên đường từ Trung Đông
trở về đă tập trận chung với Hải
đội Xung kích Hàng không mẫu hạm
Theodore Roosevelt trên Biển Nam Trung Hoa hôm 9 tháng 2 năm
2021. Tiềm
thuỷ đỉnh Nguyên tử Tấn công, Émeraude
đă hoạt động với các đồng minh
Nhật, Mỹ, Úc ở SCS với nhiệm vụ “Xác
định luật pháp quốc tế là quy tắc duy
nhất có hiệu lực”. Hải
đội Xung kích Hàng không mẫu hạm HMS Queen
Elizabeth sẵn sàng tới SCS sau 5 ngày nhận lệnh. Cho
tới nay chưa thấy sự phối hợp các
lực lượng quốc tế tại Ấn Độ
Dương - Thái B́nh Dương mà địch thủ
th́ ai cũng biết. Đại-Dương
|