MỘT
CUỘC CHIẾN TẠI BIỂN ĐÔNG CÓ THỂ
ĐỊNH H̀NH LẠI CHÂU Á (VÀ THẾ GIỚI) [A
War In The South China Sea Would Reshape Asia (And The World)] By
Kerry K. Gershaneck & James E. Fanell The National Interest |
Nó có
thể bắt đầu đột ngột (It could start
suddenly). Một
cuộc chiến có thể nổ ra bất kỳ lúc nào
ở biển Nam Trung Hoa (Biển Đông) và có thể
định h́nh lại châu Á nói riêng và thế
giới nói chung, trong bối cảnh cả Mỹ
lẫn Trung Cộng đều đang chuẩn bị cho
kịch bản này. Tuyên
bố chủ quyền của Trung Quốc đối
với biển Nam Trung Hoa là phi pháp, nhưng các lănh
đạo theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan
ở Bắc Kinh vẫn không ngừng khuyến khích các
lực lượng của ḿnh tấn công tàu hải quân
Mỹ hoạt động hợp pháp tại vùng
biển này. Có
vẻ như Trung Quốc đang kích động
chiến tranh – một cuộc chiến mà rất có
thể sẽ khiến nước này phải gánh
chịu hậu quả. Thế nhưng, cuộc chiến
đó sẽ không chỉ giới hạn ở vùng
biển này mà cuối cùng có thể kết thúc
bằng sự thay đổi chế độ ở
Bắc Kinh. Một
sĩ quan của Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc
(PLA) gần đây đă hô hào tàu hải quân PLA đâm
ch́m các tàu hải quân Mỹ đang thực thi các
hoạt động tự do hàng hải tại biển
Nam Trung Hoa. Một sĩ quan khác th́ kêu gọi đánh
ch́m hai tàu sân bay của Mỹ và tiêu diệt 10.000 lính
thủy Mỹ để buộc nước này phải
rời khỏi vùng biển tranh chấp này. Tại
một cuộc hội thảo ở Bắc Kinh do tờ
Thời báo Hoàn Cầu tài trợ ngày 8/12/2018, Đại
tá Không quân PLA Đới Húc, Viện trưởng
Viện nghiên cứu an ninh và hợp tác hàng hải
Trung Quốc, tuyên bố: “Nếu tàu Mỹ c̣n
tiếp tục xâm phạm lănh hải của Trung
Quốc, đề nghị điều hai tàu chiến:
một để ngăn chặn và một để
đâm ch́m”. Một
sĩ quan cấp cao của Hải quân PLA sau đó đă
kêu gọi đánh ch́m hai tàu sân bay của Hải quân
Mỹ để dọa cho Mỹ phải sợ mà
rời khỏi biển Nam Trung Hoa. Trong một bài phát
biểu ngày 20/12/2018, Chuẩn đô đốc La
Viện, Phó Viện trưởng Viện khoa học quân
sự Trung Quốc, khẳng định yếu tố
then chốt để Trung Quốc kiểm soát t́nh h́nh
tại biển Nam Trung Hoa là sử dụng tên lửa hành
tŕnh đánh ch́m hai tàu sân bay, tiêu diệt càng
nhiều lính thủy Mỹ càng tốt. Trong lời hô hào
tiêu diệt 10.000 lính Mỹ, ông tuyên bố: “Điều
khiến Mỹ lo sợ nhất là bị thương
vong. Chúng ta sẽ thấy Mỹ sợ hăi như
thế nào”. Có
thể có những ư kiến bao biện rằng thái
độ hiếu chiến như vậy của các sĩ
quan PLA cấp cao không phản ánh chủ trương chính
thức của Trung Quốc hoặc đơn giản
đây chỉ là một cuộc chiến tranh thông tin,
nhưng những lời biện hộ như vậy là
không thỏa đáng. Không một ai trong số các sĩ
quan cấp cao nói trên bị Trung Quốc công khai chỉ
trích v́ kích động chiến tranh, và Hải quân
Trung Quốc vẫn có những hành động ngày càng
nguy hiểm trên khắp vùng biển Nam Trung Hoa. Ngày
30/9/2018, tàu khu trục Lan Châu của Hải quân Trung
Quốc chỉ c̣n cách tàu USS Decatur khoảng 40 m khi
cắt ngang mũi tàu chiến Mỹ tại khu vực
gần Đá Gaven ở biển Nam Trung Hoa. Thuyền trưởng
tàu Decatur buộc phải đánh lái đột ngột
để tránh hành động khiêu khích của tàu Lan
Châu. Hải quân Mỹ cho rằng hành động có
toan tính của tàu Lan Châu nói theo ngôn ngữ ngoại
giao là không an toàn và thiếu chuyên nghiệp, c̣n nói
thẳng ra th́ là hành động mưu sát. Hải
quân Trung Quốc, cùng với Lực lượng
cảnh sát biển và các lực lượng dân quân
biển cũng đă đe dọa – và đánh ch́m –
tàu Việt Nam, truy đuổi tàu hải quân và tàu
đánh cá của Philippines ra khỏi vùng biển này. Đài
Loan cũng có một vai tṛ quan trọng trong toan tính
của Bắc Kinh ở biển Nam Trung Hoa. Nhà lănh đạo
Trung Quốc Tập Cận B́nh đă ra lệnh cho PLA
sẵn sàng đánh chiếm Đài Loan vào năm 2020.
Với việc kiểm soát toàn bộ vùng biển Nam
Trung Hoa, Trung Quốc sẽ mở thêm một hướng
tấn công khác cho lực lượng đánh chiếm
Đài Loan của họ, qua eo biển Ba Sĩ. Tuyên
bố chủ quyền của Trung Quốc đối
với biển Nam Trung Hoa đương nhiên là không có
giá trị. Ngày 12/07/2016, Ṭa Trọng tài thường
trực tại La Hay đă ra phán quyết khẳng định
tuyên bố chủ quyền lịch sử của Trung
Quốc đối với biển Nam Trung Hoa thông qua “đường
9 đoạn”, là phi pháp. Tuy nhiên, nếu xét tới
tham vọng theo đuổi cuộc phục hưng vĩ
đại của Tập Cận B́nh th́ có thể
thấy quyền kiểm soát vùng biển trọng
yếu giàu tài nguyên và có giá trị chiến lược
toàn cầu này rơ ràng là mục tiêu đáng để
Trung Quốc gây chiến – một cuộc chiến toàn
cầu. Đại
họa với những hậu quả khôn lường Theo
cựu Trung tướng Thủy quân lục chiến
Mỹ Wallace C. Gregson, Chiến tranh thế giới
thứ nhất là câu chuyện cảnh giác về
một sự việc tưởng chừng nhỏ
nhặt nhưng lại dẫn đến thảm
họa toàn cầu. Gregson
cho biết: “Năm 1914, khi mà chiến tranh được
xem là điều phi lư và khó xảy ra, một công nhân
lang bạt đă ám sát Đại công tước
Ferdinand và vợ ông ta. Hành động bạo lực này
đă thổi bùng một cuộc chiến tranh không ai
ngờ tới với mức độ khốc liệt
chưa từng thấy”. Hơn 8 triệu binh lính đă
thiệt mạng khi tham gia cuộc chiến, và có lẽ
khoảng 13 triệu dân thường đă thiệt
mạng do hậu quả của cuộc xung đột. Bốn
đế quốc lớn chịu trách nhiệm gây ra
cuộc đại chiến – Nga, Áo-Hung, Đức và
Ottoman – đều sụp đổ. Gregson nhận
định: “Hiện nay, biển Nam Trung Hoa là khu
vực nguy hiểm nhấ trên thế giới. Những
tuyên bố thù địch và hành động khiêu khích
tạo thành mồi lửa khô, chỉ c̣n chờ tia
lửa là bùng lên thành thảm họa”. Vậy
th́ bằng cách nào Trung Quốc có thể tạo ra
“tia lửa” ở biển Nam Trung Hoa để làm bùng
lên một thảm họa với những hậu
quả khôn lường – một cuộc chiến tranh
thế giới mới? Nh́n
lại năm 2019: Môi trường chính trị bất
ổn Trong
suốt năm 2019, Tập Cận B́nh tiếp tục
theo đuổi giấc mộng về “cuộc phục
hưng vĩ đại” để thống nhất
những vùng mà Bắc Kinh xem là thuộc chủ
quyền lănh thổ của ḿnh. Công cụ của ông
bao gồm cuộc chiến chính trị hung hăng và
lực lượng quân sự ngày càng mạnh mẽ và
tự tin thái quá. Bất
chấp lời cam kết của Tập Cận B́nh năm
2014 về việc không quân sự hóa các đảo nhân
tạo tại quần đảo Trường Sa, Trung
Quốc vẫn xây dựng các căn cứ không quân và
công tŕnh pḥng thủ tại đó và triển khai tàu
chiến đến những căn cứ hải quân
mới ở đá Chữ Thập, đá Vành Khăn và
đá Subi. Tại biển Nam Trung Hoa, lực lượng
Hải quân, Cảnh sát biển và dân quân biển Trung
Quốc đă quấy nhiễu tàu đánh cá và tàu quân
sự của các nước khác. Tuy
nhiên, các nước trên thế giới bắt đầu
từng bước chống lại sự hung hăng quá
mức của Trung Quốc tại biển Nam Trung Hoa. Khi
Hải quân Hoàng gia Anh và Hải quân Mỹ tổ
chức tập trận chung tại biển Nam Trung Hoa
đầu năm 2019, Bắc Kinh đă được
thông báo trước. Cuộc diễn tập Mỹ –
Anh diễn ra ngay sau hoạt động tự do hàng
hải đầu tiên của Hải quân Hoàng gia Anh vào
tháng 8/2019, gần khu vực quần đảo Hoàng Sa
đang tranh chấp. Anh cam kết tái can dự vào khu
vực để đối chọi với sức
mạnh ngày càng lớn của Trung Quốc và hoạt
động quân sự hóa của nước này tại
biển Nam Trung Hoa. Đương
nhiên là Trung Quốc chỉ trích gay gắt những hành
động của Anh. Nhưng có lẽ điều
khiến giới cầm quyền Bắc Kinh bực
bội hơn nữa là mối quan ngại ngày càng
lớn của Liên minh châu Âu (EU) và Tổ chức
Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương
(NATO) trước những hành động hung hăng,
bất hợp pháp của Trung Quốc tại biển
Nam Trung Hoa và những hành động cưỡng ép
thể hiện sự tha hóa của nước này trên
toàn cầu. Tổng
thư kư NATO Jens Stoltenberg thường bày tỏ mối
lo ngại của NATO về t́nh h́nh tại biển Nam
Trung Hoa và biển Hoa Đông, cũng như tái khẳng
định việc NATO phản đối những hành
động hăm dọa đơn phương mà có
thể làm thay đổi nguyên trạng và gia tăng căng
thẳng. Quyết tâm chính trị này được
phản ánh trong cam kết mới của NATO về
việc tăng chi tiêu quốc pḥng và hiện đại
hóa tiềm lực. Điều
cũng quan trọng không kém đối với vấn
đề biển Nam Trung Hoa là cam kết của NATO
về việc thúc đẩy sự ổn định
ở nước ngoài thông qua các lực lượng
viễn chinh có khả năng triển khai nhanh. Mặc dù
vậy, Bắc Kinh tỏ ra xem nhẹ những quan
ngại của NATO, cũng như khả năng đă
được chứng minh của liên minh này trong
việc tiến hành các hoạt động tác chiến
lâu dài ở những vị trí xa xôi như Afghanistan sau
vụ tấn công khủng bố 11/9 vào nước
Mỹ. Các
quan chức cấp cao của EU cũng bày tỏ sự
lo lắng về hành động phi pháp của Trung
Quốc tại biển Nam Trung Hoa. Chủ nghĩa bành trướng
của Trung Quốc được xem là mối đe
dọa trực tiếp đối với EU, trong bối
cảnh EU đang tập trung vào việc tăng cường
an ninh và hội nhập quốc pḥng. EU đă tăng cường
khả năng sẵn sàng chiến đấu, cũng như
hợp nhất chính sách và năng lực pḥng thủ
với Quỹ pḥng thủ châu Âu và Thỏa thuận
hợp tác cấu trúc thường trực về
quốc pḥng (PESCO), bằng cách phát triển các lực
lượng triển khai nhanh, và xây dựng Sáng
kiến can thiệp châu Âu do Pháp thúc đẩy. Để
nêu bật mối lo ngại ngày càng lớn trước
sự bành trướng của Trung Quốc, tháng 3/2019,
Pháp đă điều tàu sân bay chạy bằng năng
lượng hạt nhân Charles de Gaulle cùng một đội
tác chiến gồm ba tàu khu trục, một tàu ngầm
và một đội tàu tiếp tế đến khu
vực này. Lúc
này, Trung Quốc phải đối mặt với
một mặt trận thống nhất đang được
h́nh thành gồm những quốc gia quyết tâm duy tŕ
quyền tự do hàng hải tại một trong
những tuyến hàng hải quan trọng nhất
thế giới. Trong
bối cảnh thái độ hung hăng trên biển và
cuộc chiến chính trị của Trung Quốc với
các quốc gia cũng có tuyên bố chủ quyền
trong khu vực ngày càng gia tăng, các nước Đông
Nam Á như Philippines và Việt Nam đă bắt đầu
t́m kiếm sự hỗ trợ của cộng đồng
quốc tế. Chính
phủ Philippines trước thời Duterte đă chính
thức đề nghị Mỹ hỗ trợ theo
Hiệp ước pḥng thủ chung. Năm 1994 và
một lần nữa vào năm 2012, các nhà lănh đạo
của Philippines đă sửn g sốt khi không được
Chính phủ Mỹ ủng hộ trong cuộc tranh
chấp lănh thổ với Trung Quốc. Tuy nhiên,
việc Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuyên
bố hôm 1/3/2019 rằng bất kỳ cuộc tấn công
vũ trang nào nhằm vào các lực lượng, máy bay
hoặc tàu thuyền của Chính phủ Philippines ở
biển Nam Trung Hoa đều sẽ kích hoạt các cam
kết theo Điều 4 của Hiệp ước pḥng
thủ chung, chứng tỏ rằng một thế
hệ quan chức an ninh quốc gia mới của Mỹ
đă rút được kinh nghiệm từ những
sia lầm trong mối quan hệ đồng minh trước
đây. Quân đội Mỹ đă nhanh chóng tăng cường
sự hiện diện của họ tại vùng đặc
quyền kinh tế của Philippines. Trong
một động thái tăng cường liên minh khác,
Hạm đội Thái B́nh Dương của Mỹ và
Lực lượng pḥng vệ trên biển Nhật
Bản tại biển Nam Trung Hoa đă mở rộng các
hoạt động có sự phối hợp của tàu
sân bay, tàu chiến mặt nước và tàu ngầm.
Động thái này phát đi một thông điệp rơ
rang tới Bắc Kinh rằng biển Nam Trung Hoa vẫn
là vùng biển chung chứ không phải cái “ao nhà”
của Trung Quốc và biển Nam Trung Hoa sẽ không
phải nơi ẩn náu an toàn cho lực lượng tàu
ngầm có trang bị tên lửa đạn đạo
của nước này. Màn thể hiện tinh thần
đoàn kết này là sự khích lệ đáng kể
chưa từng có đối với nhiều nước
trước những hoạt động bành trướng
của Trung Quốc. Trong
khi đó, Australia kêu gọi một giải pháp ḥa b́nh
cho t́nh h́nh căng thẳng ngày càng gia tăng, nhưng
tuyên bố nước này sẽ không để Trung
Quốc thống trị biển Nam Trung Hoa. Máy bay do thám
hàng hải P-8A Poseidon của Không quân Hoàng gia Australia
đă bắt đầu các chuyến bay hàng ngày trên
biển Nam Trung Hoa như một phần của chiến
dịch tuần tra hàng hải Operation Gateway. Quan
trọng không kém, Australia cũng đă bắt đầu
công khai những h́nh ảnh về các hoạt động
bành trướng trên biển của Trung Quốc
tại khu vực này. Ngày
càng lo lắng trước sự bành trướng
của Trung Quốc ở Ấn Độ Dương,
Ấn Độ cũng đă tăng cường,
dẫu có phần muộn màng, việc hợp tác
với các thành viên khác của nhóm Bộ Tứ là
Australia, Nhật Bản và Mỹ. Bốn nước này
đă bắt đầu lên kế hoạch về
việc phối hợp các hoạt động răn
đe ở biển Nam Trung Hoa. Năm
2020: Những dấu hiệu, cảnh báo và chiến
tranh Trung
Quốc đă để lộ các báo cáo cho rằng
Tập Cận B́nh ra lệnh cho PLA dùng vũ lực
để giành lại Đài Loan vào năm 2020. Bước
sang năm 2020, Tập Cận B́nh đă để
mắt tới biển Nam Trung Hoa và coi đó là mục
tiêu cũng có thể đạt được trong năm
nay. Hai mục tiêu đan xen mật thiết với nhau.
Trong đó, biển Nam Trung Hoa là mục tiêu cần
đạt trước. Ngày
21/1/2020, Tập Cận B́nh ra lệnh triển khai 5 tàu
nạo vét xây đảo cỡ lớn từ đảo
Hải Nam, cùng với các tàu và trang thiết bị
phụ trợ liên quan đến giai đoạn đầu
của việc xây dựng đảo nhân tạo ở
biển Nam Trung Hoa. Đích đến của những
con tàu này là băi cạn Scarborough, cách Luzon, ḥn đảo
mà Philippines tuyên bố chủ quyền nhưng trên
thực tế lại thuộc sở hữu của Trung
Quốc sau khi bị nước này chiếm đóng
bất hợp pháp vào năm 2012, 124 dặm (gần 200
km). Cơ quan t́nh báo của Mỹ và các nước khác
đă nhanh chóng phát hiện ra hoạt động này. Một
ḥn đảo nhân tạo tại băi cạn Scarborough
sẽ mang đến cho Trung Quốc một căn
cứ không quân và hải quân mà có thể ngăn
chặn các lực lượng quân sự của Mỹ
xâm nhập biển Nam Trung Hoa qua eo biển Ba Sĩ. Nó cũng
mở đường cho cuộc tấn công của
Trung Quốc vào Đài Loan từ phía Nam. Đáp
lại, Mỹ và Philippines đă nhất trí tăng cường
sự hiện diện quân sự quanh bại cạn
Scarborough. Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương
– Thái B́nh Dương của Mỹ đă chỉ đạo
các hoạt động chuẩn bị bao gồm cả
việc điều các lực lượng thuộc
Hạm đội 7 của Mỹ “hạ trại” cách
băi cạn này 12 hải lư muộn nhất vào ngày 24/1. Trong
khi đó, Trung Quốc cho dàn hàng trăm tàu đánh cá,
tàu hải cảnh và tàu dân quân biển khắp vùng
biển Nam Trung Hoa, như trong chiến dịch dàn tàu
để ngăn cản họa động xây dựng
của Philippines tại quần đảo Trường
Sa năm 2018. Trung Quốc hy vọng có thể hăm
dọa và đánh lạc hướng lực lượng
liên quân do Mỹ đứng đầu tại biển
Nam Trung Hoa, và kéo lực lượng này ra khỏi băi
cạn. Trong trường hợp xảy ra đối
đầu quân sự, các tàu không trực tiếp
chiến đấu sẽ làm nhiệm vụ đánh
lạc hướng và gây lúng túng cho các nhà chỉ huy
liên quân, đồng thời liên tục cung cấp thông
tin t́nh báo và hỗ trợ hỏa lực cho PLA. Ngày
26/1, Trung Quốc tuyên bố thiết lập Vùng
nhận dạng pḥng không (ADIZ) ở biển Nam Trung Hoa
và thành lập một lực lượng đặc
nhiệm gồm 1 tàu sân bay, 15 tàu chiến mặt nước
và 10 tàu ngầm từ đảo Hải Nam tiến
về phía Nam. Đồng thời, Không quân PLA đă
triển khai máy bay chiến đấu tới đảo
Hải Nam và các căn cứ dọc bờ biển
Đông Nam của Trung Quốc, bao gồm các phi đội
Su-27 Flankers và FB-7 Flounders có khả năng thực
hiện các cuộc tấn công trên biển. Lực lượng
tên lửa của PLA được bố trí ở
Đông Nam Trung Quốc, đối diện với Đài
Loan, cũng được đặt trong t́nh trạng
báo động cao và được bổ sung nhiều
trung đoàn với các loại tên lửa đạn
đạo tầm ngắn và tầm trung. Theo
đề nghị của Trung Quốc, lực lượng
không quân và hải quân Nga tại khu quân sự Viễn
Đông cũng được đặt trong t́nh
trạng báo động cao. Trung Quốc và Nga đă
tiến hành các cuộc tập trận chung ngày càng tinh
vi trong gần một thập kỷ qua. Trung Quốc
kỳ vọng khả năng can dự quân sự
của Nga sẽ giúp ngăn ngừa Mỹ tham chiến
v́ biển Nam Trung Hoa. Mặc dù Nga đă gián tiếp thông
tin cho Mỹ rằng nước này sẽ không can
dự vào cuộc chiến tại biển Nam Trung Hoa, nhưng
Mỹ và Nhật Bản vẫn bắt tay vào việc xây
dựng các phương án đối phó. Trên
phạm vi toàn cầu, Bắc Kinh đă dàn dựng các
cuộc biểu t́nh ḥa b́nh quy mô lớn thông qua các
tổ chức thuộc Mặt trận thống nhất
của họ tại những thành phố lớn. Đồng
thời, nước này cũng tăng cường các
cuộc tấn công mạng và bắt đầu các
hoạt động phá hoại tại những thù địch
nhằm làm gián đoạn các hoạt động quân
sự và tiến tŕnh ra quyết định cấp
quốc gia. Tuy
nhiên, các chiến dịch ép buộc, răn đe và
cuộc chiến chính trị của Bắc Kinh đều
đă thất bại. Sau khi từ bỏ chính sách nhượng
bộ kéo dài gần 4 thập kỷ đối với
Trung Quốc, Mỹ đă chuẩn bị cho t́nh
huống đối đầu quân sự. Cùng
với lực lượng không quân và hải quân
của Nhật Bản, các lực lượng Mỹ
đóng tại Nhật Bản đă được
đặt trong t́nh trạng báo động cao. Các máy
bay chiến đấu bổ sung được
triển khai tới khu vực này, và các tàu chiến
đất mặt nước được điều
động tới quần đảo Ryukyu ở phía
Nam. Các lực lượng lục quân bổ sung của
Nhật Bản được triển khai tới khu
vực Nansei Shoto và được trang bị tên
lửa chống hạm. Ư thức được
việc các hoạt động thù địch tại
biển Nam Trung Hoa có thể đe dọa nghiêm trọng
tới Đài Loan, Đài Bắc cũng đặt các
lực lượng vũ trang của ḿnh vào t́nh
trạng báo động cao nhất và bắt đầu
các bước chuẩn bị cho pḥng thủ dân
sự. Tàu
USS Ronald Reagan, tàu xung kích của Hải quân Mỹ, cùng
một nhóm tác chiến đă khởi hành về phía
Đông đảo Okinawa, và nhóm tác chiến tàu sân bay
thứ hai đă khởi hành từ San Diego. Hai phi đội
máy bay tiêm kích tàng h́nh F-22 được tăng cường
tới Thái B́nh Dương, một phi đội
tới căn cứ không quân Kadena trên đảo Okinawa
và phi đội c̣n lại tới Guam. Trong khi đó,
hai máy bay ném bom tàng h́nh B-2 được triển khai
tới Guam. Thủy
quân lục chiến Mỹ nhanh chóng thiết lập
một loạt tiền đồn và đổ bộ lên
các đảo nhỏ rải khắp khu vực.
Được trang bị tên lửa pḥng không và tên
lửa chống hạm tầm xa, Thủy quân lục
chiến có thể góp phần quan trọng vào chiến
lược “chống xâm nhập/ngăn chặn
tiếp cận” của liên quân tại biển Nam Trung
Hoa. Các lực lượng vũ trang với khả năng
tác chiến tương tự cũng bắt đầu
được triển khai từ cá căn cứ
của Mỹ tới Nhật Bản. Ngày
28/1, Bắc Kinh tuyên bố tất cả các vùng đặc
quyền kinh tế (EEZ) ven bờ biển nước này
đều là những khu vực cấm đối
với lực lượng quân sự nước ngoài và
toàn bộ vùng biển bên trong cái mà Trung Quốc
gọi là “đường 9 đoạn” thuộc lănh
hải của Trung Quốc. Bắc Kinh kiên quyết không
cho phép bất kỳ ai xâm phạm chủ quyền không
được nước nào công nhận này. Ngày
29/1, Trung Quốc tái dựng sự kiện giữa tàu
Lan Châu và tàu USS Decatur ngày 30/8/2018, Bắc Kinh hoàn toàn
chắc chắn về hệ quả của nó: Sẽ có
nổ súng, và thương vong. Tập
Cận B́nh và đội ngũ thân tín của ông tin
rằng Mỹ sẽ xuống thang giống như
lần trước. Nếu không th́ giới lănh đạo
Trung Quốc cũng tin rằng lực lượng
của họ sẽ đánh bại liên quân do Mỹ
đứng đầu trong trường hợp xảy
ra giao tranh. Dường
như không ai trong Bộ Chính trị bị ám ảnh
bởi hồn ma của 22 triệu người chết
trong cuộc đại chiến, hoặc những h́nh
ảnh về sự sụp đổ và tiêu vong của
các đế quốc Áo-Hung, Nga, Đức và Ottoman. Giống
như vụ ám sát đă thổi bùng ngọn lửa
Chiến tranh thế giới thứ nhất, vụ
việc châm ng̣i cho một cuộc chiến tranh ở
biển Nam Trung Hoa cũng đơn giản nhưng nghiêm
trọng. Một
tàu đánh cá treo cờ Trung Quốc, được tàu
hải cảnh Trung Quốc hộ tống, đă
tiến thẳng về phía tàu USS Chancellorsville, một tàu
tuần dương được trang bị tên
lửa dẫn đường thuộc Hạm đội
7 của Mỹ. Mặc dù tàu Chancellorsville đă
cảnh báo qua loa phát thanh về nguy cơ va chạm, nhưng
hai con tàu Trung Quốc vẫn lao thẳng về phía tàu
Mỹ. Sau khi cố gắng tránh né hai con tàu đang lao
về phía ḿnh và sử dụng mọi biện pháp ḥa
b2inh, tàu Chancellorsville đă bắn 4 phát cảnh báo
từ khẩu pháo cỡ ṇng 5 inch (127 mm) đặt phía
trước tàu. Chỉ
trong vài phút, tàu khu trục Lan Châu (DDG-170) được
trang bị tên lửa dẫn đường cảu
Hải quân Trung Quốc vốn đang hoạt động
cách đó khoảng 100 hải lư, đă bắn một
loạt 4 tên lửa hành tŕnh chống hạm tầm xa
YJ-62. Vậy là Trung Quốc đă bắt đầu
cuộc chiến tranh giành biển Nam Trung Hoa. NATO
lập tức kích hoạt Điều 5 của HIệp
ước Washington và tiến hành các phản ứng quân
sự, bao gồm cả việc nhanh chóng triển khai
lực lượng tới biển Nam Trung Hoa và biển
Hoa Đông để hỗ trợ các đối tác dân
chủ truyền thống của họ tại đó. EU
cũng nhanh chóng can dự, bằng việc khởi đ6ọng
các cuộc tham vấn để kích hoạt Hiệp
ước về Liên minh châu Âu, với lư do pḥng
thủ trước nguy cơ hành động gây hấn
của Trung Quốc ảnh hưởng tới các vùng lănh
thổ của Pháp ở châu Á – Thái B́nh Dương.
Trên phạm vi toàn cầu, các nước trước
kia vẫn hy vọng sẽ không bao giờ phải
chọn phe trong một cuộc chiến giữa Mỹ và
Trung Quốc nhận ra rằng cuối cùng cũng đă
đến lúc phải đứng về một bên. Vậy
là Trung Quốc đă thực sự bắt đầu
cuộc chiến tranh thế giới thứ ba. Kerry
K. Gershaneck & James E. Fanell Giáo sư Kerry K. Gershaneck là một
học giả thỉnh giảng tại Viện nghiên
cứu Đông Á, Đại học Quốc gia Chengchi,
Đài Bắc, Đài Loan. Là cựu sĩ quan Thủy
quân Lục chiến Hoa Kỳ, trước đây ông là
Giáo sư thỉnh giảng nổi tiếng tại
Học viện Quân sự Hoàng gia Chulachomklao ở Thái
Lan, đồng thời là Chuyên viên Nghiên cứu Cao
cấp với CPG tại Đại học Thammasat
(Bangkok) và là Chuyên viên cao cấp của Diễn đàn
Thái B́nh Dương CSIS. (Từ The National Interest). Thuyền trưởng James E. Fanell,
Hải quân Hoa Kỳ (Ret.) Hiện là Uỷ viên Chính
phủ tại Trung tâm Chính sách An ninh Geneva, Thụy Sĩ.
Ông từng là một sĩ quan t́nh báo Hải quân
sự nghiệp với các vị trí bao gồm Trưởng
pḥng T́nh báo cho Hạm đội Thái B́nh Dương
Hoa Kỳ và Hạm đội 7 của Hoa Kỳ, là sĩ
quan t́nh báo cấp cao cho Trung Quốc tại Văn pḥng
T́nh báo Hải quân. (Theo The National Interest) A War In The South China Sea Would Reshape Asia (And
The World) By Kerry K. Gershaneck & James E. Fanell The National Interest February 28-2020 It could start suddenly. Key point: Both America and
China have been preparing for such a fight. PLA Navy ship. Image: U.S. Department of Defense China’s claims of South China Sea (SCS) ownership
are illegal, but Beijing’s hyper-nationalistic officials increasingly
encourage its forces to attack U.S. Navy ships operating lawfully there. The People’s Republic of China (PRC) appears to be
calling for war—a war it may well get. But it is a war that will not stay
confined to that body of water, and a war that could ultimately end with
regime change in Beijing. One People’s Liberation Army (PLA) officer recently
exhorted PLA Navy vessels to ram and sink U.S. Navy ships conducting freedom
of navigation operations in the SCS. Another called for the sinking of two
U.S. aircraft carriers and killing upward of 10,000 U.S. sailors to force
the U.S. from these hotly contested waters. “If the US warships break into Chinese waters
again, I suggest that two warships should be sent: one to stop it, and
another one to ram it,” said PLA Air Force Colonel
Commandant Dai Xu on December 8, 2018. Dai, president of China’s Institute
of Marine Safety and Cooperation, proposed these unprovoked acts of war in a
highly publicized forum: at a
conference sponsored by Beijing
Global Times. A senior PLA Navy officer then called for the sinking
of two U.S. Navy aircraft carriers to “frighten” the U.S. away from the
SCS. In a speech on December 20, 2018, Rear Admiral Luo Yuan, the deputy
head of the Chinese Academy of Military Sciences, asserted that the key for
Chinese domination of the SCS lies in using ballistic missiles to sink the
two carriers, killing as many American sailors as possible. “What the United States fears the most is taking
casualties,” Luo said in his call to kill upwards of 10,000 U.S. sailors.
“We’ll see how frightened America is,” he
said. Some might argue such belligerence from senior PLA
officers does not reflect China’s official policy or is simply Information
Warfare, but these defenses are disingenuous. None of the senior officers
has been publicly chastised by the PRC for inciting war, and the PLAN is
engaging in increasingly-dangerous
actions across the SCS. On September 30, 2018 the PLAN destroyer Lanzhou
drove within
forty-five yards of the USS Decatur as
it crossed the bow of the American warship near the SCS’ Gaven Reef. The
Decatur’s commander averted collision only by deftly swerving to escape
the Lanzhou’s aggressive maneuverings. The U.S. Navy diplomatically called
the Lanzhou’s premeditated action “unsafe and unprofessional,” but it
might more aptly be described as “attempted murder.” The PLAN, China’s military-run Coast Guard, and its
maritime militias have also threatened—and sank—Vietnamese ships, and has
chased Philippine Navy and
fishing fleets from Philippine waters. Taiwan plays a major role in Beijing’s SCS
calculus, as well. China’s ruler Xi Jinping has
ordered the PLA to be ready to
invade Taiwan by 2020. By taking exclusive control of the SCS, China has
another angle of attack for its Taiwan invasion force, from the Bashi
Channel. China’s claims to ownership of the SCS are bogus,
of course. On July 12, 2016, the Permanent Court of Arbitration in The Hague
released the Arbitral Tribunal’s determination that China’s claim to
“historic” SCS rights, through its so-called “nine-dash-line,” was
illegal. But in Beijing’s pursuit of Xi’s “Great
Rejuvenation,” control over this resource-rich, strategically vital global
commons is apparently worth a war—a world war. “Conflagration
with Unimagined Consequences” The First World War offers a cautionary tale of how a
seemingly minor incident can lead to global carnage, says former U.S.
Lieutenant General Wallace C. Gregson. “In 1914, during an era when war was considered
illogical and unlikely, an itinerant worker killed Archduke Ferdinand and
his wife,” says Gregson. “This violent act sparked an unexpected
war of unprecedented carnage.” More than eight
million died fighting the war, and perhaps thirteen million civilians died as a
result of the conflict. Four major empires, each bearing responsibility for
the conflagration, collapsed: the Russian, Austro-Hungarian, German, and
Ottoman. “Today the South China Sea is the most dangerous
area in the world,” observed Gregson, a seasoned U.S. Marine Corps combat
veteran. “Hostile statements and aggressive actions create dry tinder,
awaiting only a spark to burst into conflagration—with unimagined
consequences.” How, then, might China engineer a violent
confrontation in the SCS that would spark a conflagration of unimagined
consequences, a new world war? 2019 Retrospective: A Shifting Political Environment Through 2019, Xi Jinping continued to pursue
his vision of the “Great Rejuvenation” to achieve “unification” of
areas Beijing perceived as China’s sovereign territory. His tools included
aggressive political warfare and increasingly capable, overly-confident
military forces. Despite Xi’s 2014 promise to not militarize
China’s artificial islands in the Spratly Islands, China built air bases
and defensive fortifications there and deployed warships to new naval bases
on Fiery Cross, Mischief Reef and Subi Reef. In the SCS, China’s Navy,
Coast Guard, and the People’s Armed Forces Maritime Militia harassed other
nations’ fishing boats and military vessels. However, nations from around the world began to
slowly push back against China’s overt SCS aggression. When the British Royal Navy and U.S. Navy held joint
exercises in the SCS in early 2019, Beijing was put on notice. The United
Kingdom-U.S. exercise followed closely the Royal Navy’s first freedom of
navigation operation the previous August, near the contested Paracel
Islands. London committed Great Britain to
re-engagement in the region to combat China’s growing strength and
militarization of the SCS. Beijing sharply criticized the UK’s actions, of
course. But perhaps less well appreciated by Beijing’s rulers was the growing
concern by the European Union (EU) and the North Atlantic Treaty
Organization (NATO) regarding China’s illegal assertiveness in the SCS,
and its corrupt and coercive activities globally. NATO Secretary General H.E. Mr. Jens Stoltenberg often
stated NATO’s “concern
about the situation in the East and South China Seas” and reaffirmed
NATO’s “opposition to unilateral coercive actions that could alter the
status quo and increase tensions.” This political resolve was reflected in
renewed commitment of NATO to increase defense spending and modernize
capabilities. As important from the SCS perspective, NATO’s
commitment included the projection of “stability abroad” through rapidly
deployable expeditionary forces. Nevertheless, Beijing seemed to dismiss
NATO’s concerns, and the Alliance’s proven ability to conduct sustained
combat operations in such distant locations as Afghanistan following the
9/11 terror attacks on the United States. Senior EU officials echoed concerns about China’s
unlawful conduct in the SCS. China’s expansionism was seen as a direct
threat to the EU, as the EU
focused on enhanced security and defense integration. The EU boosted its
military readiness, and integrated defense policy and capabilities with the
European Defense Fund and Permanent Structured Cooperation, by bolstering
rapid deployment forces, and through the creation of the French-driven European
Intervention Initiative. To highlight Europe’s growing concern with
China’s expansionism, in March, France sent its nuclear-powered aircraft
carrier Charles de Gaulle with a
battle group of three destroyers, a
submarine and a supply vessel into the region. China now faced an evolving united front of nations
committed to maintaining freedom of navigation in the world’s most vital
waterways. As PRC maritime aggressiveness and political warfare
become more intense towards other regional claimants, Southeast Asian
countries such as the Philippines and Vietnam began to ask for international
help. The post-Duterte Philippines government formally
requested U.S. support under the Mutual Defense Treaty (MDT). In 1994 and
again in 2012, Philippine leaders
were shocked by the U.S. government’s failure to back it in territorial
disputes with China. However, when U.S. Secretary of State Mike Pompeo stated on March 1, 2019, that
“any armed attack on Philippine forces, aircraft, or public vessels in the
South China Sea will trigger mutual defense obligations under Article 4 of
our Mutual Defense Treaty,” it was clear that a new generation of American
national security managers clearly learned from this past alliance
mismanagement. The U.S. military rapidly increased its presence in the
Philippines’ exclusive economic zone waters. In another alliance-strengthening move, the U.S.
Pacific Fleet and Japan’s Maritime Self Defense Forces in the SCS expanded
combined carrier flight and naval surface and submarine operations. This
sent a clear signal to Beijing that the SCS remained global commons, and not
China’s private lake, and that the SCS would not be a safe haven for its
ballistic missile submarine force. This show of unity greatly encouraged
many nations that had seen little meaningful pushback against China’s
expansionist activities. Meanwhile, Canberra called for a peaceful resolution
to the increasingly tense situation, but it said it would not “sit by and
watch China dominate the South China Sea.” Australia’s RAAF “Operation
Gateway” P-8A Poseidon maritime surveillance aircraft began flying daily
missions over the SCS. As important, Australia began publicizing imagery of
China’s rapidly expanding maritime activities there. India, increasingly concerned about China’s
expansion into the Indian Ocean, belatedly enhanced maritime cooperation
with the other members of the “Quad”: Australia, Japan, and America. The
four countries began planning for combined SCS “dissuasion” operations. 2020: Indications, Warnings, and War China often
leaked reports that Xi Jinping had ordered the PLA to be able to take Taiwan by
force by the year 2020. As January 1, 2020 dawned, Xi also had his eyes on
the SCS as an achievable objective that year. The two objectives were
inextricably linked. The SCS would be taken first. On January 21, 2020, Xi ordered five large
island-building dredges to deploy from Hainan Island, along with auxiliary
vessels and equipment associated with the initial SCS artificial island
construction. Their destination: Scarborough Shoal, 124 miles off Luzon,
claimed by the Philippines but effectively owned by China since it illegally
took control of it in 2012. American and other countries’ intelligence
organizations quickly detected the movements. An artificial island at Scarborough Shoal would
provide the PRC an air and naval base that would block American military
entry into the SCS via the Bashi Channel. It would also provide a southern
avenue of attack for a Taiwan invasion. In response, the U.S. and the Philippines agreed to
increase military presence around Scarborough Shoal. The U.S. Indo-Pacific
Command directed preparatory actions, to include ordering the U.S. Seventh
Fleet forces to “take station” twelve nautical miles off the shoal no
later than January 24. Meanwhile, China “swarmed” hundreds of fishing
boats, Coast Guard vessels, and maritime militia ships across the SCS,
similar to its swarming
operation to stymie Philippine construction in the Spratlys in late 2018.
China hoped to intimidate and deceive U.S.-led coalition forces in the SCS,
and to draw them from the shoal. In a military confrontation, the
intermingled “non-combatant” vessels would distract and confuse
coalition commanders, and provide the PLA continuous intelligence and fire
direction support. On January 26, the PRC declared an Air Defense
Identification Zone (ADIZ) over SCS, and a task force including its one
aircraft carrier, fifteen surface combatants, and ten attack submarines set
sail south from Hainan Island. Simultaneously, PLA Air Force deployed
fighter/attack aircraft to Hainan and bases along China’s southeast
coastline, to include squadrons of Su-27 Flankers and FB-7 Flounders capable
of maritime strike operations. PLA Rocket Forces opposite Taiwan in
southeast China were placed on highest alert, armed with multiple regiments
of short-and medium-range ballistic missiles. Russian naval and air forces in Far East Military
District were placed at a heightened state of alert, at Beijing’s request.
Beijing and the Russian Federation conducted increasingly sophisticated
military exercises together for nearly a decade. China hoped Russia’s
perceived possible military engagement would help dissuade the U.S. from
fighting for the SCS. Although Russia sent backchannel messages to
Washington it would not engage in a fight for the SCS, the United States and
Japan began contingency planning. Globally, Beijing orchestrated mass demonstrations
and “peace protests” by its United Front organizations in major cities.
Simultaneously, it accelerated cyber attacks and began sabotage operations
in “enemy” countries to disrupt military operations and national-level
decision-making processes. But Beijing’s coercive deterrence and political
warfare campaigns had already failed. Washington, having thrown off a nearly
four-decade policy of appeasement towards China, prepared for military
confrontation. With Japanese air and naval forces, U.S. forces
assigned to Japan were ordered to heightened alert status. Additional combat
aircraft were deployed to the region, and naval surface combatants were
deployed to the southern Ryukyu Islands. Additional Japanese ground forces
deployed to the Nansei Shoto area, equipped with anti-ship missiles. Well aware that hostilities in the SCS could fatally
threaten Taiwan, Taipei placed its armed forces on highest alert as well,
and began civil defense preparations. The U.S. Navy’s forward-deployed aircraft carrier,
the USS Ronald Reagan, sailed east of Okinawa with a battle group, and a
second carrier battle group set sail from San Diego. Two additional
squadrons of F-22 stealth fighters were deployed to the Pacific, one
squadron to Kadena Air Base on Okinawa and the other to Guam. Meanwhile, B-2
stealth bombers deployed to Guam. U.S. Marines quickly established a series of small
island outposts and embarked on small amphibious platforms spread across the
region. Armed with anti-aircraft and long-range anti-ship missiles, the
Marines would contribute
significantly to the coalition’s SCS “anti-access/area denial” strategy.
Army forces with similar capabilities began deploying from U.S. bases to
Japan. On January 28, Beijing declared all of its coastal
Exclusive Economic Zones (EEZs) to be “foreign military-free zones” and
defined all sea space inside China’s declared “9-Dashed Line Map” to
comprise China’s “Blue Sovereign Soil.” Beijing insisted “no
exceptions will be allowed” to this unilateral maritime sovereignty
designation. On January 29, the PRC initiated a virtual repeat of
its September 30, 2018 Lanzhou-USS Decatur incident. There were no illusions
in Beijing about the consequences: there would be shooting, and casualties. But Xi and his inner circle were confident the U.S.
would back down as it had so often done in the past. If not, they were
confident their forces would defeat the U.S.-led coalition forces if a
battle ensued. No one in the Politburo seemed haunted by the ghosts
of The Great War’s nearly twenty-two million dead, or by visions of the
shattered and forgotten Austro-Hungarian, Russian, German, and Ottoman
empires. Like the assassination that sparked World War I, the
incident that started the SCS war was simple, but violent. A PRC-flagged fishing ship, with a Chinese Coast
Guard cutter escort, made a “beeline” track directly towards the USS
Chancellorsville, a U.S. Seventh Fleet guided missile cruiser. Despite the
Chancellorsville’s radio warnings to the Chinese ships that they were on a
collision course, the two Chinese ships continued directly towards the U.S.
ship. After attempting to evade the oncoming ships and
exhausting all other peaceful options, the Chancellorsville fired four
warning shots fired from its forward 5-inch gun. Within minutes, the PLA Navy guided missile destroyer
Lanzhou (DDG-170), operating over the horizon some 100nm away, fired a salvo
of four YJ-62 long-range anti-ship cruise missiles. Thus, China began its war for the South China Sea. NATO immediately invoked Article 5 of the Washington
Treaty and implemented Military Response Options, to include immediate force
deployments to the South and East China Seas in support of NATO’s
long-standing democratic partners there. The EU rapidly engaged as well,
initiating consultations to invoke the Treaty on European Union, ostensibly
for defense against Chinese aggression impacting France’s Asia-Pacific
territories. Globally, countries that hoped that they would never
have to choose sides in a war between the U.S. and China found it was
finally time to choose sides. China had, in effect, begun World War III. Kerry K. Gershaneck & James E. Fanell Professor Kerry K. Gershaneck is a Visiting Scholar
at the Graduate Institute of East Asian Studies, National Chengchi
University, Taipei, Taiwan. A former U.S. Marine Corps officer, he was
previously the Distinguished Visiting Professor at Chulachomklao Royal
Military Academy in Thailand, as well as a Senior Research Associate with
CPG at Thammasat University (Bangkok) and a Senior Associate with Pacific
Forum CSIS. (From The National Interest). Captain James E. Fanell, U.S. Navy (Ret.) is
currently a Government Fellow at the Geneva Centre for Security Policy,
Switzerland. He served as a career naval intelligence officer whose
positions included the Chief of Intelligence for the U.S. Pacific Fleet and
the U.S. 7th Fleet, as the senior intelligence officer for China at the
Office of Naval Intelligence. (From The National Interest). |