Tài
liệu tham khảo:
China’s
sea claims to face stiff test in 2020 (Asia Times)
Assessing
Southeast Asia in the 2010s: 5 Big Strategic Trends and How They May Shape
the 2020s (Diplomat)
3
Keys to a Peaceful China-US Maritime Coexistence (Diplomat)
China
steps up warship building programe as navy looks to extend its global reach
(SCMP)
Indonesia
protests ‘violation of sovereignty’ by Chinese coastguard vessel
(Reuters)
Indonesia
lodges strong protest against China for trespassing, poaching in Natunas
(Jakarta Post)
NĂM 2020: HOÀ HAY CHIẾN TRÊN BIỂN NAM TRUNG HOA
Đại-Dương
Nhiều
phân tích gia và quan sát viên quốc tế tiên đoán
thế giới trong năm 2020 sẽ có 30 điểm
xung đột mà gay gắt nhất thuộc về
Biển Nam Trung Hoa, Iran, Bắc Triều Tiên do tham
vọng bành trướng bá quyền của Bắc Kinh.
Tranh
căi trên Biển Nam Trung Hoa (SCS) phức tạp hơn
cả v́ liên quan đến chủ quyền và
quyền-chủ quyền và quyền-tài-phán cũng như
quyền tự do hàng hải trong vùng biển quốc
tế. Do đó, nguy cơ chiến tranh lan rộng cao hơn
hết v́ va chạm đến quyền lợi sống
c̣n của nhiều dân tộc.
Thứ
nhất, Bắc Kinh ngày càng thấy sức mạnh kinh
tế, quân sự cho phép mở rộng biên cương
và khả năng biến SCS thành chiếc ao nhà.
Sáng
kiến Con đường và Vành đai (BRI) giúp cho
Bắc Kinh điều kiện thiết lập
“thuộc địa kinh tế” tại các quốc gia
trong Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) lẫn các
hải cảng quân sự khi chiến tranh xảy ra. Do
đó, các quốc gia duyên hải Đông Nam Á đành
phải tăng cường khả năng pḥng thủ và
t́m đối tác chiến lược nhằm duy tŕ t́nh
trạng độc lập và tự chủ.
Thứ
hai, Bắc Kinh muốn độc quyền khai thác tài
nguyên thiên nhiên ở SCS bằng hai biện pháp: (1)
thuyết phục Phi Luật Tân, Việt Nam, Mă Lai Á,
Brunei chấp nhận khai thác chung dầu khí với Trung
Quốc để loại trừ các hăng dầu hỏa
quốc tế dự thầu. Bắc Kinh đề
nghị cùng Manila khai thác chung dầu hoả ở Băi
Cỏ Rong nằm trong Khu vực Đặc quyền Kinh
tế (EEZ) của Phi Luật Tân mà Bắc Kinh chỉ
nhận 40%. (2) Manila đương nhiên mất
“quyền-chủ-quyền” để gọi thầu
quốc tế, tức từ chối Phán quyết
của Toà án Trọng tài Thường trực về
Luật Biển (PCA) rằng: yêu sách “chủ quyền
lịch sử” trên SCS của Bắc Kinh “không có cơ
sở” trong luật pháp quốc tế.
Thứ
ba, Chủ tịch Tập Cận B́nh từng ra lệnh
phải biến Lực lượng Quân sự Trung
Quốc ngang hàng với Hoa Kỳ và Nga vào năm 2049. V́
thế, Bắc Kinh đă dồn nỗ lực chế
tạo các loại chiến hạm hiện đại,
kể cả hàng không mẫu hạm, tính đến
hết năm 2018 đă có 300 chiến hạm so với
290 của Hoa Kỳ. Cuối năm 2019, Hải đội
Hàng không mẫu hạm Sơn Đông với Tiêm kích cơ
J-15 cất và hạ cánh trong chuyến ngao du từ Đài
Loan tới SCS nhằm đe doạ an ninh trong vùng. Đồng
thời, làm thoả măn tinh thần “Đại Hán”
trong bối cảnh suy thoái kinh tế ở Hoa Lục.
Đứng
trước mối đe doạ của Bắc Kinh, các
quốc gia duyên hải Đông Nam Á đă có phản
ứng khác nhau: Bạch thư Quốc pḥng 2019 của
Việt Nam cam kết hoà b́nh và đàm phán các giải
pháp với Trung Quốc bất chấp lịch sử
đàm phán cù cưa với Bắc Kinh chỉ dẫn
tới thiệt hại. Hy vọng vai tṛ Chủ tịch
Luân phiên AEC và chiếc ghế không-thường-trực
tại Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc
năm 2020 sẽ giúp Việt Nam có thái độ
cứng rắn hơn đối với Bắc Kinh. Hy
vọng này khó thành sự thật do hai nước có
chung hệ thống Chủ nghĩa Cộng sản.
Tổng thống Rodrigo Duterte đồng ư khai thác chung
với Trung Quốc tại Băi Cỏ Rong, nằm trong EEZ
của Phi Luật Tân, để được Bắc
Kinh đầu tư phát triển đă bị giới
quân sự, tư pháp, dân chúng Phi Luật Tân chống
đối. Mă Lai Á đă đệ tŕnh hồ sơ
giới hạn thềm lục địa lên “Ủy
ban về Giới hạn Thềm lục địa
của Liên Hiệp Quốc” đi sâu vào Đường
9 Đoạn của Trung Quốc. Bắc Kinh cáo buộc
Kuala Lumpur xâm phạm chủ quyền, vi phạm luật
pháp quốc tế và kêu gọi LHQ đừng xem xét
hồ sơ này. Indonesia đă triệu tập Đại
sứ Trung Quốc để phản đối 50 ngư
thuyền được Hải cảnh Trung Quốc
hộ tống vi phạm EEZ (bất hợp pháp, không báo
cáo, không được kiểm soát) ngày 19/12/2019 và
trở lại đông hơn vào 24/12/2019.
Thứ
tư, giới cầm quyền và giới tinh hoa ở
Đông Nam Á mang căn bệnh tham nhũng trầm kha nên
dễ bị Bắc Kinh thao túng qua chiến thuật “đe
doạ để hối lộ và hối lộ để
điều khiển”. Các dân tộc ở Đông Nam
Á mới nắm ch́a khoá chống chính sách bành trướng
bá quyền của Trung Quốc mà vùng lên giành quyền
tự quyết dân tộc, phù hợp với xu thế
quốc tế hiện nay.
Nhóm
Hàng không mẫu hạm Sơn Đông mang theo 36 Tiêm kích
cơ J-15 thay v́ 24 như HKMH Liêu Ninh có làm thay đổi
cán cân lực lượng quân sự trên Biển Nam
Trung Hoa hay không?
Thứ
nhất, Sơn Đông cũng cổ lỗ sỉ như
Liêu Ninh chưa phải là đối thủ của
Đệ thất Hạm đội Hoa Kỳ, chưa
kể các Hải đội từ Pháp, Anh, Ấn, Úc,
đang duy tŕ an ninh hàng hải tại Châu Á - Thái B́nh
Dương, nhưng, có thể đe doạ tới các
quốc gia duyên hải Đông Nam Á trên phương
diện chủ quyền biển đảo,
quyền-chủ-quyền và quyền-tài-phán.
Thứ
hai, mối đe doạ thực tế của Bắc
Kinh buộc các quốc gia duyên hải Đông Nam Á
phải gia tăng Lực lượng Tiềm thuỷ
đỉnh và Lực lượng Pḥng vệ Duyên
hải để bảo vệ chủ quyền biển
đảo và quyền-chủ-quyền và quyền-tài-phán
hợp pháp. Đồng thời, phối hợp với
các đối thủ của Trung Quốc như Hoa
Kỳ, Nhật Bản, Ấn Độ, Úc Đại
Lợi, Anh, Pháp để bảo vệ hoà b́nh và an
ninh khu vực.
Thứ
ba, thời đại Hoa Kỳ đơn phương
bảo vệ hoà b́nh, an ninh thế giới đă
chấm dứt khi Tổng thống Donald Trump công khai tuyên
bố tại Đại Hội đồng Liên Hiệp
Quốc “Tôi là Tổng thống của Hợp Chúng
Quốc Hoa Kỳ, không phải là Tổng thống toàn
thế giới”. Như thế, quan hệ giữa Hoa
Kỳ và các quốc gia trên thế giới, dù lớn
hay nhỏ, mạnh hay yếu đều theo công thức
hoàn thành “nghĩa vụ, quyền lợi, trách
nhiệm lẫn nhau”. Chẳng ai ức hiếp, lợi
dụng ai, không c̣n t́nh trạng bảo hộ. V́
vậy mà Tổng thống Trump cương quyết
buộc các quốc gia NATO phải đóng đủ
hoặc hơn 2% GDP như cam kết, tái thương
thảo chi phí đóng quân tại Nhật Bản và
Đại Hàn. Chuyện Hoa Kỳ đưa quân vào
giải phóng nước khác đă đi vào dĩ văng.
Xu
hướng đ̣i quyền tự quyết dân tộc
đă nở rộ trong năm 2019 từ Hồng Kông
tới Bolovia, Venezuela, Á Căng Đ́nh, Pháp, Anh, Iran,
Iraq, Zimbabwe … đă làm thay đổi vận mệnh
quốc gia mà không có sự can thiệp trực tiếp
từ nước ngoài.
Trên
Biển Nam Trung Hoa th́ Trung Quốc không đủ
sức thắng về quân sự, dù cho vào thời
điểm 2049, nhưng, không thiếu chiêu thức hù
doạ láng giềng. Ai yếu bóng vía hoặc đơn
độc sẽ chịu thiệt tḥi với Trung
Quốc.
Nhà
cầm quyền có thể yếu. Nhưng, dân tộc
bao giờ cũng mạnh v́ sự sinh tồn và
niềm tự hào ṇi giống.
Đại-Dương
|