Quan
hệ quân sự Mỹ-Trung lại gặp sóng gió
Thanh Phương |
Ngày
23/05/2018, Hoa Kỳ thông báo đă rút lại lời
mời Trung Quốc tham gia cuộc tập trận đa
quốc gia ở Thái B́nh Dương. Theo Lầu Năm
Góc, quyết định này là nhằm phản đối
việc Bắc Kinh tiếp tục quân sự hóa các
đảo tranh chấp ở Biển Đông, cụ
thể là đă triển khai các tên lửa chống
hạm và tên lửa địa đối không ở Trường
Sa, cũng như lần đầu tiên cho oanh tạc cơ
đáp xuống một đảo ở Biển Đông. Tập
trận Vành đai Thái B́nh Dương-RIMPAC là cuộc
tập trận đa quốc gia, diễn ra hai năm
một lần tại vùng biển quanh Hawai.
Đây là cuộc tập trận trên biển lớn
nhất thế giới, với sự tham gia của
gần 30 nước. Cuộc tập trận RIMPAC năm
nay dự trù diễn ra từ ngày 27/06 đến 02/08.
Hải quân Trung Quốc đă từng tham gia cuộc
tập trận này hai lần, vào năm 2014 và năm
2016. Hoa
Kỳ không mời Trung Quốc tham gia RIMPAC năm nay
nữa với lư do chính thức là tiến độ quân
sự hóa Biển Đông của Trung Quốc đang tăng
tốc, với mục tiêu ngày càng rơ nét là chống
lại sự hiện diện quân sự của Mỹ
tại vùng biển này. Việc triển khai các tên
lửa chống hạm và tên lửa pḥng không chính là
nhắm vào các hoạt động do thám của quân
đội Hoa Kỳ đối với hải quân Trung
Quốc, đặc biệt là căn cứ tàu ngầm
nguyên tử ở Hải Nam. C̣n
về những oanh tạc cơ chiến lược H6-K
mà Trung Quốc vừa cho đáp xuống đảo Phú
Lâm, những máy bay này không chỉ có khả năng
mang theo vũ khí hạt nhân, mà c̣n có thể mang theo các
tên lửa diệt hạm và tên lửa hành tŕnh
tấn công trên bộ. Khi
thông báo quyết định rút lại lời mời
Trung Quốc tham gia tập trận RIMPAC, bộ Quốc
Pḥng Mỹ đă kêu gọi Bắc Kinh “dỡ
bỏ ngay lập tức các hệ thống vũ khí và
ngưng tiến độ quân sự hóa các thực
thể đang tranh chấp trên Biển Đông”. Nhưng
theo nhận định của tờ South China Morning Post,
Bắc Kinh đă có ư đồ kiểm soát toàn bộ
Biển Đông từ cách đây một thập niên.
Việc Hoa Kỳ hạ cấp độ trong quan hệ
quân sự với Trung Quốc sẽ không buộc
được Bắc Kinh làm theo lời kêu gọi
của Washington. Không những thế, Trung Quốc
sẽ lại lấy cớ bị loại khỏi
tập trận RIMPAC để tăng cường pḥng
thủ ở Biển Đông, chẳng hạn như
triển khai thường trực các chiến đấu
cơ phản lực hoặc triển khai lực lượng
thủy quân lục chiến đồn trú trên quần
đảo Trường Sa. Nếu
như việc Mỹ rút lại lời mời Trung
Quốc tham gia tập trận RIMPAC sẽ chẳng có
ảnh hưởng ǵ đến chính sách của
Bắc Kinh về Biển Đông, vậy th́ có lư do nào
khác khiến Washington ra quyết định như
vậy? Theo
South China Morning Post, trong chuyện này, Hoa Kỳ làm
giống như Trung Quốc, tức là gắn hợp tác
quân sự với các hồ sơ khác trong quan hệ
song phương. Mỗi lần Washington bán vũ khí cho
Đài Loan, Bắc Kinh vẫn trả đũa bằng
cách đ́nh chỉ quan hệ quốc pḥng với Hoa
Kỳ. Nay Mỹ cũng gắn hồ sơ Biển
Đông với quan hệ quân sự Mỹ-Trung. Nói cách
khác, quân sự hóa Biển Đông có thể chỉ là
cái cớ để Washington giảm bớt tầm
mức của quan hệ quốc pḥng với Bắc
Kinh. Quyết
định của Mỹ, theo South China Morning Post, có
thể tạo ra một tiền lệ trong quan hệ
Mỹ-Trung. Nhưng hiện chưa rơ là sau việc rút
lại lời mời Trung Quốc tham gia tập trận
RIMPAC, Hoa Kỳ sẽ thi hành những biện pháp nào
kế tiếp. Dầu sao th́ vụ RIMPAC cho thấy quan
hệ quân sự Mỹ-Trung không c̣n mang tính ổn
định nữa, mà có thể trồi sụt bất
cứ lúc nào. Biển Đông: Trung
Quốc cho vận hành mạng lưới điện trên
đảo Phú Lâm
Thanh Phương
Trung
Quốc vừa cho vận hành mạng lưới điện
cỡ nhỏ đầu tiên trên đảo Phú Lâm,
quần đảo Hoàng Sa, theo hăng tin chính thức Trung
Quốc, China News Service, hôm qua, 29/05/2018. Hệ
thống đường dây điện này, chính
thức vận hành kể từ Chủ nhật, 27/05 có
thể tải điện từ các máy nhiệt điện
và điện mặt trời. Mạng lưới
vừa được vận hành có thể được
nối với hệ thống điện chính của
tỉnh Hải Nam hoặc vận hành độc lập
và sẽ giúp tăng gấp 8 lần lượng điện
cung cấp trên đảo Phú Lâm, phục vụ cho các
hoạt động tại đây. Theo
China News Service, mạng lưới điện đầu
tiên này cũng sẽ được sử dụng cho
việc phát triển dân sự và quân sự, thậm chí
có thể trở thành một trung tâm kiểm soát, điều
khiển các mạng lưới điện trên các
đảo khác. Riêng về mặt quân sự, nguồn
điện ổn định là rất cần thiết
đối với các kho vũ khí trong điều
kiện nhiệt độ, độ ẩm và độ
mặn cao trên các đảo như Phú Lâm. Các hệ
thống tên lửa địa đối không và tên
lửa chống hạm của Trung Quốc trên đảo
này kể từ nay có một nguồn điện
ổn định. Việc
lắp đặt mạng lưới điện là
một bước mới của Trung Quốc trong
việc phát triển các đảo trên quần đảo
Hoàng Sa mà Việt Nam khẳng định chủ
quyền, nhưng Bắc Kinh hiện kiểm soát toàn
bộ. Giữa
tháng 5 vừa qua, Bắc Kinh cũng đă triển khai các
oanh tạc cơ chiến lược H-6K đến
đảo Phú Lâm, mà Trung Quốc gọi là Vĩnh Hưng
( Yongxing ). Đây là lần đầu tiên các oanh
tạc cơ của Trung Quốc hạ cánh trên một
đảo ở Biển Đông. Cũng
về Biển Đông, hôm qua, ngoại trưởng
Philippines Alan Peter Cayetano cho biết, tổng thống
Rodrigo Duterte đă cảnh cáo Trung Quốc rằng Manila
sẵn sàng đi đến chiến tranh với Trung
Quốc nếu Bắc Kinh vượt qua những “lằn
ranh đỏ” và giành độc quyền khai thác
nguồn dầu khí ở Biển Đông. Phe
đối lập Philippines vẫn chỉ trích tổng
thống Duterte đă không mạnh mẽ lên tiếng
về những hành động gần đây của
Trung Quốc, trong đó có việc lắp đặt các
tên lửa trên những đảo nhân tạo mà
Bắc Kinh xây dựng ở Trường Sa. Cựu trùm mật vụ
Bắc Triều Tiên đi Mỹ chuẩn bị cho thượng
đỉnh Kim-Trumg
Tú Anh
Trong
bối cảnh cuộc gặp thượng đỉnh
Mỹ-Triều 12/06 đă cận kề, một trong
những tướng lĩnh hàng đầu của
Bắc Triều Tiên, tên tuổi nằm trong danh sách
trừng phạt của Mỹ, bay sang Washington, một
chuyến công tác được mô tả là hiếm hoi
và quan trọng. Cùng lúc, hai phái bộ Mỹ-Triều
đến Singapore để chuẩn bị các phương
tiện tổ chức thượng đỉnh Trump-Kim. Theo
hăng tin Yonhap, tướng Kim Yong Chol, phó chủ tịch
Trung ương đảng Lao Động Bắc
Triều Tiên đă đến Bắc Kinh trong ngày
thứ Ba 29/05/2018 để tiếp xúc với một
số quan chức Trung Quốc trước khi tiếp
tục hành tŕnh sang Washington. Ngoài
chức tước chính thức này, tướng Kim Yong
Chol, nguyên là trùm t́nh báo, c̣n đặc trách các hồ
sơ trong quan hệ Hàn-Triều. Ông cũng là người
« đối thoại » với ngoại trưởng
Mỹ Mike Pompeo, cựu giám đốc CIA, hồi đầu
tháng này tại B́nh Nhưỡng cũng như đóng
vai tṛ số một trong quá tŕnh vận động
ngoại giao cải thiện quan hệ Nam-Bắc trong
thời gian qua. Giới
phân tích tại Seoul dự đoán, tướng Kim Yong
Chol sẽ gặp lại ngoại trưởng Mỹ
Mike Pompeo và có thể sẽ t́m cách tiếp xúc với
cố vấn an ninh quốc gia John Bolton và với
tổng thống Donald Trump trong thời gian ở
Washington. Sự
kiện tướng Kim Yong Chol không c̣n bị cấm
nhập cảnh Hoa Kỳ là một tín hiệu tốt
cho thượng đỉnh Mỹ-Triều. Chủ
Nhật vừa qua, một phái bộ ngoại giao Hoa
Kỳ do đại sứ Mỹ tại Philippines, Sung
Kim, đă gặp một phái bộ Bắc Triều Tiên
tại Bàn Môn Điếm. Hôm
thứ Hai, Nhà Trắng thông báo một phái bộ
Mỹ, trong đó có trợ lư chánh văn pḥng Phủ
tổng thống Joe Hagin, đă từ căn cứ không
quân Mỹ Yokota, Nhật Bản, bay sang Singapore. Cùng
lúc đó, đài truyền h́nh Nhật Bản NHK cho
biết ông Kim Chang Son, chánh văn pḥng của lănh đạo
Bắc Triều Tiên đă đến Singapore vào tối
thứ Hai. Các
hoạt động này cho thấy thượng đỉnh
Mỹ-Triều đang được xúc tiến
mạnh. Cũng
trong bối cảnh này, trong cuộc điện đàm
vào chiều thứ hai, tổng thống Mỹ và
thủ tướng Nhật cùng thống nhất quan
điểm « giải trừ toàn bộ vũ khí
hạt nhân của Bắc Triều Tiên ». Tổng
thống Donald Trump cho biết ông sẽ gặp thủ tướng
Shinzo Abe trước thượng đỉnh
Mỹ-Triều. |