Vũ
khí nguyên
tử của
Bắc Hàn
Trọng Đạt
|
Sơ
lược Nam-Bắc Triều Tiên Năm
1944 Cộng Sản Nga nhân cơ hội đánh Đức
quốc xă chiếm luôn nhiều nước Đông Âu
như Ba Lan, Tiệp Khắc, Hung Gia Lợi, Lỗ Ma Ni,
Bảo Gia Lợi, Đông Đức... và dựng lên các
nước chư hầu CS tại đây. Năm
1945 quân
Nhật đầu hàng đồng minh, Triều Tiên
thuộc địa của Nhật bị chia đôi, phía
trên vĩ tuyến 38 thuộc ảnh hưởng Nga,
phần dưới ảnh hưởng Mỹ.
Tháng 10 năm 1949 Mao Trạch Đông thành lập
Cộng Ḥa Nhân Dân Trung Hoa sau khi chiếm gần hết
Hoa Lục. Từ 1944 người Mỹ nhường cho
Staline chiếm Đông Âu để nhờ Nga phụ giúp
đánh quân Nhật tại mặt trận Á châu khi
cuộc chiến Âu châu chấm dứt. Năm
1949 TT Truman để mất Trung Hoa vào tay CS khiến cán
cân lực lượng giữa Thế giới tự do
và khối CS lệch hẳn đi. Trước
năm 1945 trên thế giới chỉ có một ḿnh nước
Nga theo CS nhưng sau đó như ta đă thấy Nga
chiếm và dựng lên nhiều nước CS tại
Đông Âu và từ 1949,
1950 nước Trung Hoa khổng lồ cũng gia nhập
hàng ngũ Đệ Tam Quốc tế.
Khi nhường cho Nga chiếm Đông Âu 1944 và để
mất Trung hoa năm năm sau đó, người
Mỹ ngây thơ lạc quan tin tưởng Thế
chiến đă hoàn toàn kết thúc. Tháng
8-1949 nước Nga thử quả bom nguyên tử đầu
tiên thành công nhờ đánh cắp tài liệu Mỹ,
cùng với sự thắng lớn tại Trung Hoa nay Nga
không c̣n e sợ và công khai đối đầu
với Mỹ. Tháng
6-1950, nửa năm sau cuộc nội chiến Trung
Hoa, Nga, Trung Cộng yểm trợ cho Bắc Hàn mở
cuộc xâm lăng Nam Hàn gây lên cuộc chiến tàn
khốc kéo dài ba năm tới tháng
7-1953 mới chấm dứt.
Cuộc chiến Triều Tiên thể hiện sự thách
thức của Cộng Sản Nga-Tầu đối
với Mỹ, nó thể hiện sự hành trướng
của Chủ nghĩa CS tại Á Châu, Hoa Kỳ
bắt đầu sợ hăi mối hiểm họa
diễn ra trong những ngày tháng tới “Qua
kinh nghiệm đau thương Trung Hoa và nhất là
Triều Tiên, người Mỹ mới nhận ra
mối nguy Cộng Sản bành trướng tại Đông
Nam Á, nhưng họ biết trễ mất 5 năm” (Henri
Navarre, Agonie de l’Indochine trang 27) Cuộc
chiến 1950-1953 đă gây cho hai miền nhiều
thiệt hại nặng nề: Nam
Hàn có 776 ngàn lính chết
và mất tích,
bị thương,
gần 1 triệu thường dân chết bị thương
trong khi Bắc Hàn ước lượng có một
triệu 300 ngàn lính chết và bị thương,
mất tích (Korean War, Wikipedia), có khoảng 1 triệu 550
ngàn thường dân chết và bị thương. Phía
Mỹ có 36,516 người tử trận (United States military casualties of war, Wikipedia) Nay dân số Nam Hàn là 51
triệu đứng thứ 27 trên thế giới, dân
số Bắc Hàn 25 triệu đứng thứ 52 trên
thế giới (List of countries by population, Wikipedia) Về Tổng sản lượng
kinh tế Nam Hàn nay đứng thứ 11 trên
thế giới với 1, 538 tỷ Mỹ kim
(một ngàn 538 tỷ), Bắc Hàn chỉ có 17
tỷ 400 triệu đứng thứ 113 trong số
211 nước trên thế giới (List of countries by GDP
Wikipedia). Lợi tức đầu người
trung b́nh tại Nam Hàn là 29,891 Mỹ kim đứng
thứ 27 trên thế giới, lợi tức đầu
người Bắc Hàn 665 Mỹ kim thứ 176, c̣n thua xa
CS Việt Nam (2,304 Mỹ kim). Về phương diện
quân sự Quốc pḥng trang Hỏa lực toàn
cầu (Globalfirepower.com), một tài liệu công phu uy tín
cho biết Nam
Hàn đứng thứ 7 trên thế giới (sau Mỹ,
Nga, Trung Cộng, Pháp, Anh và trên Nhật, Thổ nhĩ
kỳ, Đức..), Ngân sách Quốc pḥng của
Nam Hàn là 40 tỷ. Bắc Hàn đứng thứ 18
trên thế giới với Ngân sách quân sự là 7
tỷ rưỡi. Như trên Nam Hàn hơn
Bắc Hàn về mọi phương diện: Dân Nam Hàn
đông gấp hai Bắc Hàn (51/25), Tổng sản lượng
kinh tế gấp 90 lần Bắc Hàn (1,538/17), Lợi
tức đầu người gấp 45 lần Bắc Hàn
(29,891/665), Ngân sách quốc pḥng gấp 5 lần rưỡi
Bắc Hàn (40/7.5)... V́ thua Nam Hàn mọi mặt nên
họ nghĩ ra cách để tồn tại bằng
chế tạo bom Nguyên tử làm bửu bối Vũ khí hủy diệt hàng
loạt Mỹ
là nước đầu tiên và duy nhất nghiên
cứu chế tạo bom nguyên tử, các nước khác
hoặc đánh cắp tài liệu như Nga, Trung
Cộng hoặc mua bí mật... Mỹ cũng là nước
duy nhất đă xử dụng bom nguyên tử trong
chiến tranh (1945). Về
số lượng, Mỹ là nước có nhiều
đầu đạn nguyên tử nhất. Từ 1940 tới 1996 (56 năm)
Mỹ đă chi 8,890 tỷ đô la (theo giá
tiền ngày nay) trong việc chế tạo vũ khí nguyên
tử. Ước
lượng từ 1945 Mỹ đă chế tạo hơn
70,000 đầu đạn nguyên tử, nhiều hơn tổng
số đầu đạn nguyên tử của các nước
trên thế giới cộng lại. Sô
Viết đă chế khoảng 55,000 đầu đạn
NT từ 1949, Pháp
chế 1,100 đầu đạn NT từ 1960, Anh
chế 835 đầu đạn NT từ 1952, Trung
Cộng chế 500 đầu đạn từ 1964, các nước khác có
tổng cộng khoảng 500 đầu đạn.
Từ 1962 Mỹ thử bom nguyên tử dưới đất
(thôi thử trên mặt đất). Kho vũ khí NT
của Mỹ
nhiều nhất là 31,355 đầu đạn vào năm
1967, nay chỉ c̣n 4,018. (Wikipedia.
Nuclear weapons and the United States). Trên thế giới nay các nước
có bom hạt nhân gồm: Mỹ,
Nga, Anh, Pháp, Trung Cộng, Ấn Độ, Hồi
Quốc (Pakistan), Bắc Hàn, Nam Phi, ba nước
thuộc địa cũ của Nga Kazakhstan, Belarus,
Ukraina. Nay Nam Phi đă phá hủy bom
nguyên tử đầu thập niên 90, ba nước
thuộc địa cũ đă trao trả lại cho
Nga. Từ 1963 Bắc
Hàn nhờ Nga Xô giúp chế tạo vũ khí nguyên
tử nhưng bị từ chối, họ chỉ giúp phát
triển nguyên tử phụng sự ḥa b́nh, sau
này Trung Cộng cũng
từ chối giúp, dù Mỹ, Nga, Trung Cộng
đều không muốn phổ biến thứ giết
người hàng loạt cho các nước nhỏ. Thập niên 90, Bộ thông tin
Bắc Hàn tuyên bố Mỹ đă đe dọa Bắc
Hàn bằng vũ khí nguyên tử, họ muốn xóa
bỏ Bắc Hàn, năm 1994 (thời TT Clinton) Bắc Hàn
thỏa thuận với Mỹ hủy bỏ chương
tŕnh chế tạo bom nguyên tử để b́nh thường
hóa quan hệ và được trợ giúp về năng
lượng. Năm
2002 Bắc Hàn cho Mỹ biết họ chưa có bom nguyên
tử nhưng có quyền làm bom nguyên tử, họ đuổi thanh tra
thuộc sở Nguyên tử năng quốc tế. Năm
2003 Bắc Hàn rút ra khỏi Thỏa ước không
phổ biến vũ khí hạt nhân, bom nguyên tử là lá bài của họ để
Mỹ không can thiệp vào Triều Tiên và Nam Hàn không
được đe dọa họ. Chương
tŕnh chế tạo bom nguyên tử của Bắc Hàn
bắt đầu từ thập niên 80. Ngày 9-10-2006 Bắc Hàn tuyên
bố thử thành công bom nguyên tử ngầm dưới
đất nhỏ hơn một kiloton (1 kiloton bằng
1,000 tấn TNT). Ngày 6-1-2007 họ tuyên bố có bom nguyên
tử. Ngày 17-3-2007 Bắc Hàn tuyên
bố sẽ đóng cửa nhà máy chế tạo bom
nguyên tử, sau đó Bắc Hàn kư một thỏa
thuận với Nam Hàn, Mỹ, Nhật, Trung Cộng, Nga
để đổi lấy viện trợ về nhiên
liệu, Hiệp ước này bị hủy bỏ khi
Bắc Hàn phóng vệ tinh năm 2009. Ngày 25-5-2009,
Bắc Hàn thử bom nguyên tử lần thứ hai
được ước lượng từ 2 tới 7
kilotons tại một tỉnh đông bắc của
Triều tiên, cuộc thử nghiệm đă đưa
tới động đất. Tháng 2-2012, Bắc
Hàn lại tuyên bố chấm dứt thử bom hạt
nhân và thương thuyết với Mỹ cho phép cơ
quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA)
tới điều tra, Mỹ tuyên bố Bắc Hàn
có thiện chí và chở viện trợ nhân đạo
tới giúp Bắc Hàn. Sau đó tháng 4-2012, Bắc Hàn
lại phóng hỏa tiễn tầm xa và Mỹ không
cấp cho họ thực phẩm nữa. Ngày 11-2-2013, Bắc Hàn báo cáo
thí nghiệm bom hạt nhân lần thứ ba thành công và
một đầu đạn nguyên tử mạnh hơn
trước, Nam Hàn ước lượng nó vào
khoảng từ 6 tới 9 kilotons, một trung tâm nghiên
cứu Đức nói nó khoảng 40 kilotons nhưng
tới tháng 1- 2016 người Đức duyệt
lại và nói nó chỉ vào khoảng 14 kilotons Ngày 6-1-2016 Bắc Hàn thử
nghiệm bom nguyên tử lần thứ tư, họ nói
là đă thử nghiệm thành công bom khinh khí H nhưng
chuyên viên Nam Hàn không tin là họ có bom H. Các nước
trên thề giới và cả NATO, Trung Cộng đă lên
án Bắc Hàn đe dọa an ninh thế giới và vi
phạm Quyết định của Liên Hiệp
Quốc. Ngày 7-2-2016 Hắc Hàn phóng vệ tinh. Ngày
9-9-2016 họ thử nghiệm bom nguyên tử lần
thứ năm và cho biết có thể để trên
hỏa tiễn bắn đi xa. Ngày 18-2-2017 Trung Cộng tuyên
bố ngưng nhập cảng than của Bắc Hàn
để chống chương tŕnh làm hỏa tiễn
gắn đầu đạn nguyên tử của họ,
ngày 6-3-2017 Bắc Hàn phóng bốn hỏa tiễn về
phía biển Nhật Bản đă bị Nam Hàn và Liên
Hiệp Quốc lên án. Ngày 15-4-2017, Bắc Hàn tổ
chức duyệt binh nhân ngày sinh 105 của chủ
tịch Kim Nhật Thành, ông nội Kim Jong Un, họ
thử hỏa tiễn lần thứ sáu nhưng
thất bại. Ngày 16-4-2017 Bắc Hàn cho thử một
hỏa tiễn nhưng nó nổ tung ngay sau khi phóng,
gần cuối tháng Trung Cộng cho biết nếu
Bắc Hàn c̣n thử nghiệm nữa sẽ bị
họ trừng phạt kinh tế. Ngày 28-4-2017 Bắc Hàn
lại phóng hỏa tiễn nhưng bị nổ ngay Ngày 4-7-2017 họ phóng một
hỏa tiễn lên cao kéo dài 39 phút (930 km), Mỹ tiên
đoán Bắc Hàn sẽ có hỏa tiễn liên lục
địa vào năm 2018. Ngày 28-7-2017 họ phóng một
hoản tiễn cao 3,700 km chạy được 1,000 km,
có thể bắn tới Mỹ. Ngày 3-9-2017, họ tuyên bố
thử nghiệm bom khinh khí (H), ước lượng
250 kilotons, người Mỹ ước lượng
Bắc Hàn có khoảng 60 đầu đạn nguyên
tử loại nhỏ. Cuối tháng 11-2017, họ phóng
một hỏa tiễn tầm cao 4,500 km, bay xa khoảng
1,000 km, rơi xuống biển Nhật Bản, kéo dài 53
phút, các chuyên viên cho là có thể bắn tới
Mỹ. Chi phí chế tạo bom nguyên
tử Bắc
Hàn coi vũ khí nguyên tử là lá bài để không
bị Mỹ, Nam Hàn tấn công và giữ thế
mạnh trong các cuộc đàm phán.
Như đă nói cả Nga và Trung Cộng đă không giúp
họ chế tạo bom nguyên tử v́ không muốn các
nước nhỏ có vũ khí nguy hiểm này, họ
sợ Mỹ đưa chiến tranh vào bán đảo
Triều tiên. Bắc Hàn chỉ là một nước
nhỏ nghèo đói vào bậc nhất trên thế
giới với Tổng sản lượng kinh tế
chỉ có 17 tỷ 400 triệu Mỹ kim (Ước lượng
của LHQ), nhưng đă xử dụng tới 43% TSL
cho Quốc pḥng (7 tỷ rưỡi). Họ bóc lột
nhân dân xương tủy để bảo vệ
chế độ trường tồn. Bắc
Hàn đă kiếm ngoại tệ cho chương tŕnh vũ
khí hạt nhân bằng:
Buôn bán vũ khí trái phép, buôn lậu ngà voi, sừng tê
giác, thuốc tây, mở nhà hàng, quán ăn tại
một số nước. Trước đây họ bán
hỏa tiễn tầm ngắn cho một số nước
Trung Đông nhưng gần đây các nước này không
muốn mua vũ khí Bắc Hàn v́ nó chỉ là nhái
lại theo công nghệ Nga đă lạc hậu lỗi
thời. Họ
xuất khẩu lao động, tiền lương
của 50 ngàn công nhân làm việc cho 123 hăng Nam Hàn
tại khu công nghiệp Kaesong (phía trên vĩ tuyến
38) mang lại cho Bắc Hàn 516 triệu đô la từ
2004. Bắc Hàn lấy tiền đô la của 50 ngàn công
nhân đổi ra tiền Hàn phát lại cho họ.
Giữa thập niên 2000, họ gửi công nhân ra nước
ngoài (trên 40 nước) để lấy ngoại
tệ. Kết
luận So
sánh về sức mạnh quân sự tôi xin dựa trên Ngân
sách Quốc pḥng, năm 2017 NSQP của Mỹ 610
tỷ, năm 2018 sẽ tăng lên 700 tỷ, NSQP của
Mỹ hiện -Bằng
NSQP của 9 nước top ten hàng đầu thế
giới về quân sự cộng lại -Hơn
gấp 2 lần NSQP của khối NATO (28 nước không
kể Mỹ, 304 tỷ) -NSQP
Mỹ gấp gần 100 lần NSQP Bắc Hàn (700/7
tỷ rưỡi), v́ vậy về sức mạnh quân
sự Mỹ như hùm beo, Bắc Hàn chỉ là
chuột nhắt.
Dù là trong chiến tranh cổ điển cũng như
nguyên tử Mỹ thừa sức nghiền nát Bắc Hàn. Ngày
5-8-2017 Hội đồng bảo an Liên Hiệp Quốc
chấp thuận quyết định mới trừng
phạt kinh tế Bắc Hàn để buộc họ
trở lại bàn hội nghị về chương tŕnh
hỏa tiễn và nguyên tử của họ. Liên
Hiệp Quốc cấm xuất cảng quặng mỏ và
hải sản trị giá hơn $1 tỉ, khoảng 1/3
tổng số trị giá xuất cảng của Bắc
Hàn năm ngoái. Cấm các nước không cho tăng
số nhân công từ Bắc Hàn vào làm việc. Cấm
liên doanh đầu tư mới với Bắc Hàn Quyết
định này làm Kim jong-Un căm giận cho là Mỹ
dựng lên, ông ta hăm dọa bắn hỏa tiễn vào
đảo Guam giữa tháng 8 để trả đũa. T́nh
h́nh căng thẳng giữa Mỹ và Bắc Hàn leo
thang, tháng 8 và cuối tháng 10-2017, Mỹ đă
đưa ba hàng không mẫu hạm cùng nhiều
chiến hạm khác tới vịnh Bắc Hàn. Các
vị đô đốc đă sẵn sàng tác chiến
chỉ chờ lệnh của Tổng thống nhưng
Bắc Hàn nhượng bộ dần. Kim Jong Un cử
vận động viên và phái đoàn cao cấp Bắc
Hàn tham dự Thế vận hội mùa đông tại Hán
Thành ngày 9-2-2018. Bắc
Hàn chịu xuống thang, ngày 27-4-2018 cuộc họp Thượng
đỉnh giữa TT Nam Hàn Moon Jae In và Chủ tịch
Bắc Hàn Kim Jong Un mang nhiều hy vọng ḥa b́nh tràn
trề cho bán đảo Triều Tiên cũng như
Đông Nam Á. Đây là cuộc họp Thượng
đỉnh lần thứ ba sau những lần họp
2000 và 2007. Người dân Nam Hàn phấn khởi mong
mỏi ḥa b́nh nhưng chẳng tha thiết ǵ chuyện
thống nhất để phải nuôi báo cô một
đất nước đói khát lạc hậu. Bắc
Hàn cũng chịu nhượng bộ sẵn sàng
họp với TT Trump dự trù ngày 12-6 sau đó lại
đổi ư yêu sách phía Mỹ và có nhiều lời vô
phép với phó TT Mike Pence khiến TT Trump hủy bỏ
Thượng đỉnh. Nay Bắc Hàn vẫn muốn
họp v́ đang bị điêu đứng bởi
trừng phạt của Liên Hiệp Quốc Hiển
nhiên Cộng sản chỉ chịu thương
thuyết, nhượng bộ khi chúng yếu, sở dĩ
Bắc Hàn bất ngờ xuống nước phần v́
bị Liên Hiệp Quốc trừng phạt, các nước
trên thế giới kể cả Nga, Trung Cộng đều
lên án chính sách hiếu chiến của Kim Jong Un. Ngoài
ra Bắc Hàn phải đương đầu với
một chính phủ Mỹ cứng rắn sẵn sàng
với kế hoạch quân sự nếu thất bại
về ngoại giao. Họ
chế tạo bom nguyên tử mục đích để
bảo vệ chế độ cho dù là chế
độ bất nhân, tàn bạo, thối tha, lạc
hậu... để chúng tiếp tục ăn trên
ngồi chốc cùm kẹp nhân dân. Những tháng
cuối năm 2017 vừa qua Kim Jong Un đă thách
thức Mỹ rất trẻ con và nguy hiểm, Un hoan
hỉ tuyên bố có thể bắn hỏa tiễn
tới Mỹ. Thái
độ gây hấn của Un rất nguy hiểm cho chính
Bắc Hàn v́ người Mỹ trong quá khứ đă
trả thù đối phương vô cùng tàn bạo. Trong
một cuốn phim Mỹ về trận Trân Châu
cảng, người thuyết tŕnh viên cho biết
hải quân Nhật oanh tạc căn cứ này cuối
năm 1941 giết hại ba ngàn lính Mỹ, tới 1945
chúng ta mới trả thù được bằng
cuộc ném bom nguyên tử xuống đất Nhật. Họ
công khai nh́n nhận ném bom nguyên tử tại Hiroshima và
Nagasaki là để trả thù. Ngoài
ra những trận oanh tạc long trời lở đất
bằng pháo đài bay những năm 1944, 1945 đă
khiến sáu chục thành thành phố lớn của
Nhật thành những đống gạch vụn, người
ta ước lượng từ 241 ngàn tới 900 ngàn
người thường dân bị thiệt mạng. Bắc
Hàn trông cái gương nước Nhật để
đừng gây chiến với Mỹ, họ chỉ
cần phóng một quả hỏa tiễn vào địa
phận Mỹ cũng đủ khiên miền Bắc vĩ
tuyến thứ 38 Triều Tiên nát như tương như
cám. Trung
Cộng đă xác định họ sẽ đứng
trung lập nếu có chiến tranh giữa Mỹ và
Bắc Hàn, tuy nhiên họ không đồng ư Mỹ thay
đổi chế độ tại đây. Bắc Hàn
quá lo xa, Tây phương, Mỹ lật đổ
chế độ độc tài Iraq, Lybia v́ vấn đề
dầu hỏa, họ chẳng thừa xương máu
để đánh chiếm một đất nước
chết đói, chó ăn đá gà ăn muối như
miền Bắc Triều Tiên Tại
Hội đồng Liên Hiệp Quốc, TT Trump tuyên
bố có thể xóa bỏ Bắc Hàn để tự
vệ nếu cần. Cố vấn an ninh McMaster nói
về kế hoạch tấn công pḥng ngừa Bắc Hàn
nếu họ đe dọa Mỹ bằng vũ khí nguyên
tử. Lập trường của chính phủ Trump
rất cứng rắn và rơ rệt: Bắc Hàn phải
giải giới hoàn toàn vũ khí nguyên tử để
đổi lại được Mỹ giúp phát
triển kinh tế thịnh vượng, cái gậy to nhưng
củ cà rốt cũng thật béo bở. Gần đây
trong bức thư gửi cho họ Kim để hủy
bỏ cuộc họp Thượng đỉnh, TT Trump nói: “Tiềm
lực của Mỹ thực sự lớn và mạnh
tới mức tôi cầu Thượng đế
rằng chúng sẽ không bao giờ được
sử dụng”. Ngày
24-5 khi TT Trump tuyên bố hủy cuộc họp Thượng
đỉnh tại Singapore, một tờ báo đánh giá
TT Trump nói: Cuối
cùng ông ta cũng đi vào vết xe ngoại giao khó khăn,
nó đă khiến các Tổng thống trước
bối rối từ 25 năm qua là không thể làm cho cái
chế độ ương ngạnh này hủy bỏ
chương trinh hạt nhân mà nó coi như con đường
duy nhất để sống c̣n. (But Trump ultimately ran into the same
diplomatic quandary that has flummoxed U.S. presidents for the past 25
years: the inability to persuade a stubborn regime to give up a nuclear
program that it regards as key to its survival.) Tôi
nghĩ TT Trump không nhu nhược, v́ biết là ông dám
làm thật nên Kim đă thôi không đùa dỡn với
tử thần. Trong trường hợp
tự vệ người Mỹ không cần phải
xử dụng vũ khí nguyên tử, hỏa lực
ồ ạt của hạm đội cũng thừa
sức đè bẹp Bắc Hàn chỉ trong mấy ngày,
giết gà chẳng cần tới dao mổ trâu. Chính
phủ Trump yêu chuộng ḥa b́nh, con đường
ngoại giao là chính, tuy nhiên ông Trump cũng nói không
loại trừ giải pháp quân sự. Nay khó có thể tiên đoán
diễn biến đàm phán Hoa Kỳ-Bắc Hàn mang
lại ḥa b́nh thành công hay thất bại nhưng
quyết định của chính phủ Trump không
thể lay chuyển được. Có thể họ
bị ám ảnh bởi những sai lầm trong quá
khứ và không muốn đi vào vết xe đổ
của lịch sử thập niên 40: Năm
1944 Mỹ đă nhường Đông Âu cho Nga, năm năm
sau, 1949 họ làm mất Trung Hoa vào tay Cộng sản
để rồi phải gánh chịu hậu quả di
hại muôn đời. Và bây giờ họ muốn
giải quyết dứt điểm tận gốc
hiểm họa Triều tiên một lần cho xong. Trọng Đạt Tham khảo: - North Korea and weapons of mass
destruction, Wikipedia - Cộng ḥa dân chủ nhân dân
Triều tiên và vũ khí hủy diệt hàng loạt, -
- Bách khoa toàn thư List of countries by GDP (nominal),
Wikipedia List of countries by GDP (nominal) per
capita, Wikipedia - Globalfirepower.com - Triều Tiên tồn tại
thế nào trước cuộc tấn công của
Mỹ, Zing.VN - List of countries by population (United
Nations), Wikipedia -
Henri Navarre, Agonie de l’Indochine
|