Chiến
tranh Ukraine và “Chủ nghĩa có lợi” (Phần 3) Dũng Vũ |
Chiến tranh Ukraine – Tham vọng tái bành trướng Khi
bắt đầu xâm lược Ukraine, Putin thường
nhắc tới một nhân vật với đầy ḷng
ngưỡng mộ: Sa hoàng Peter I (1672-1725), mệnh danh là
Peter đại đế. Suốt
42 năm trị v́, Peter đă đem quân chinh phạt người
Tatar, người Thổ ở phía Nam Đế chế
Nga và đánh nhau với cường quốc quân sự
Thụy Điển đang thống trị vùng biển
Baltic ở phía Bắc. Sau 21 năm “chiến tranh phương
Bắc”, Peter đại đế chinh phục vùng
biển Baltic. Từ đó Nga có thể khẳng định
ḿnh là bá chủ Âu châu. Chưa
làm bá chủ Âu châu nhưng dường như Putin
muốn ví ḿnh như “Peter Đại đế” và
mở màn bằng “chiến dịch quân sự đặc
biệt”: Đánh Ukraine. Nói đúng hơn, Putin đă
khởi động một cuộc tái
bành trướng. Bành trướng bằng
bạo lực. Chủ ḥa ngây thơ – Cứu cánh biện minh
phương tiện Bạo
lực là một bí quyết người Cộng
sản thường dùng để giải quyết
vấn đề trong khi nhiều chính khách Tây phương
thường mơ mộng về một triết lư “dĩ
ḥa vi quư”. Putin đă dùng bạo lực đánh Ukraine
và bằng mọi cách phải đạt mục đích.
Thế giới hẳn thấy quân Nga đă không
ngần ngại bắt cóc trẻ em Ukraine, hăm hiếp
phụ nữ, xua lính đánh thuê ác độc, tù nhân
h́nh sự ra chiến trường, ném bom lân tinh, bom chùm
hủy diệt hàng loạt, thẳng tay bắn vào thường
dân, pháo kích vào chung cư, trường học, nhà thương,
vườn trẻ, đường sá, nhà máy điện. Người
dân Ukraine đă phải trải qua một cuộc
sống khốn cùng suốt mùa Đông lạnh giá, không
điện nước, ḷ sưởi, trong khi dân Âu châu
thụ hưởng một mùa Giáng Sinh an b́nh, ấm áp,
vừa vui vẻ tiệc tùng vừa kêu gọi ḥa b́nh,
ngừng cung cấp vũ khí cho Ukraine. Nhưng vở bi
kịch vẫn tiếp diễn, Nga vẫn tiếp
tục dùng mọi kiểu cách, mọi “phương
tiện” tồi tệ miễn đạt được
“cứu cánh” (mục đích) đúng phương châm: “Cứu
cánh biện minh phương tiện”. Nga
đánh Ukraine th́ Ukraine phải tự vệ nhưng không
thể bằng triết lư “dĩ ḥa vi quư”? Sự
“chủ ḥa” ngây thơ không thắng nổi người
Cộng sản. Từng là một nước Cộng
Sản từ “ḷ đúc” Liên Xô, Ukraine thừa
hiểu Cộng sản. Muốn chống Putin, buộc
phải dùng bạo lực th́ mới mong bảo vệ
được quê hương. Và Ukraine đă chọn cách
đó. Chỉ có điều v́ thiếu vũ khí
tự vệ, Ukraine cần quốc tế giúp đỡ. Phải
chi Ukraine c̣n sở hữu vũ khí hạt nhân như xưa
để có thể răn đe kẻ thù mà bảo
vệ ḿnh khỏi bị xâm lược, nhưng
tiếc là đă từ bỏ nó để đổi
lại cam kết của Mỹ, Anh và Nga sẽ tôn
trọng và bảo vệ chủ quyền của Ukraine
theo giác thư Budapest (1994). Thế nhưng giờ đây
Nga lại đem quân xâm lược Ukraine, phản
bội lời cam kết. Cựu
tổng thống Mỹ Clinton đă lấy làm hối
hận, thừa nhận sự sai lầm đă dẫn
đến chiến tranh Ukraine: “Cá
nhân tôi cảm thấy phải chịu trách nhiệm
trong việc thuyết phục họ từ bỏ vũ
khí hạt nhân […]. Khi
cơ hội thuận tiện tới, Putin đă phá
vỡ thỏa thuận và việc đầu tiên là
chiếm Crimea. Thật khủng khiếp v́ Ukraine là
một quốc gia rất quan trọng“. Clinton
nói, Mỹ và Âu châu phải tiếp tục ủng
hộ Ukraine, không để Ukraine bị áp lực
phải kư thỏa thuận ḥa b́nh với Nga [12]. Được mất ǵ từ chiến tranh
Ukraine? 1.
Nhờ có chiến tranh Ukraine mà Putin biết EU, NATO, Tây
phương là những con “cọp giấy”, ích
kỷ, chỉ biết thủ thân thủ lợi và Nga có
thể tự do bành trướng, xâm chiếm nước
yếu mà không sợ ai can thiệp. Một tiền
lệ quá xấu nhưng có lợi cho Nga. Qua một năm,
Nga đă chiếm gần hết vùng Đông Nam Ukraine;
cộng với bán đảo Crimea vị chi gần
bằng vùng “Nước Nga Mới” như dự tính.
Nhưng chưa hết, Putin c̣n có thể tiếp
tục bành trướng, đánh Moldova, nơi có
nhiều người Nga sinh sống đ̣i tự
trị, rồi Georgia, Belarus, Kazakhstan, Uzbekistan, … [13]. 2.
Nhờ có chiến tranh Ukraine mà Putin làm NATO ngừng bước
về phía Tây. Tuy nhiên Putin lại làm Thụy Điển,
Phần Lan lo sợ Nga xâm lược, nên đă từ
bỏ vị thế trung lập và gia nhập NATO, vô h́nh
trung làm nở rộng khối NATO (về phía Bắc).
Phản tác dụng. 3.
Nhờ có chiến tranh Ukraine mà Putin cũng nhận ra
rằng quân đội Nga, hậu thân của đoàn
“Hồng binh Vệ quốc Liên Xô vĩ đại”
từng chiến thắng Hitler, tưởng chừng hùng
mạnh nhưng không, nó đang tự chứng minh ḿnh
là một đội quân tồi tệ cần được
chỉnh đốn gấp. 4.
Nhờ có chiến tranh Ukraine mà Putin có thể gây
khủng hoảng năng lượng, gây lạm phát, làm
thiệt hại Tây phương nhưng mặt khác Nga cũng
lănh những đ̣n trừng phạt, cấm vận
quốc tế và chắc chắn sẽ lao đao trong
thời gian tới. Xưa nay Nga sống nhờ xuất
cảng dầu khí và vũ khí nhưng đă đánh
mất Tây phương, vị khách hàng tiêu thụ
dầu khí lớn nhất của Nga. Vũ khí Nga cũng
không c̣n dồi dào để xuất cảng v́ đă
bị tiêu hao nhiều qua cuộc chiến Ukraine. Hơn
nữa Nga cũng cần dự trữ phần nào để
pḥng thủ. Khả năng sản xuất vũ khí
hiện đại cũng bị hạn chế do
thiếu phụ tùng, chip điện tử phải
nhập cảng từ Tây phương. Thiếu thốn
đến nỗi Nga phải tận dụng những
thứ này từ những chiếc máy giặt, máy
rửa chén. 5.Nhờ
có chiến tranh Ukraine mà Trung Quốc rút được
kinh nghiệm bành trướng của Putin và có thể
an tâm áp dụng ở biển Đông, với Đài
Loan, Phi Luật Tân, Việt Nam, Trường Sa, … v́
biết rằng Tây phương không can thiệp. Trung
Quốc mong Putin tại vị lâu bền và chiến
tranh kéo dài để Trung Quốc có th́ giờ phát
triển nhiều quyền lực hơn Nga, học
được ưu khuyết điểm vũ khí Nga và
Mỹ (Starlink, Stinger, Javelin, HIMARS, …). Trung Quốc cũng
mong Nga thắng trận và hợp tác với Nga nhiều
hơn để tạo nên một “trật tự
mới” [14]. 6.
Nhờ có chiến tranh Ukraine mà Trung Quốc có thể
mua dầu khí rẻ của Nga và gia tăng xuất
cảng sang Nga, chiếm thị trường Tây phương
đă bỏ đi. Nga đang cần Trung Quốc giúp
đỡ; Tập Cận B́nh và Putin thân nhau hơn;
Trung Quốc trở thành đối tác quan trọng
nhất của Nga. Điều này nguy hiểm cho
Việt Nam v́ một mai Trung Quốc gây xung đột
ở biển Đông với Việt Nam, Trung Quốc có
thể gây áp lực với Nga tạo bất lợi cho
Việt Nam. Chắc chắn Nga sẽ đứng về
phía Trung Quốc hơn là Việt Nam. Việt Nam mất
chỗ dựa vào Nga, mất chỗ mua vũ khí. Và
hậu quả sẽ khôn lường. 7.
Nhờ có chiến tranh Ukraine mà EU và NATO mới bừng
tỉnh lo chỉnh đốn quân đội. Lâu nay EU
cứ tưởng Putin là một chàng vơ sĩ hiền
lành chẳng bao giờ đánh ai. Cũng nhờ có
chiến tranh Ukraine mà EU, NATO mới đoàn kết hơn,
đồng thời cũng lộ ra những “con sâu”
như Hungary và Thổ Nhĩ Kỳ. 8.
Nhờ có chiến tranh Ukraine mà Đức học
được bài học phải đối xử
với Putin thế nào, phải biết lợi dụng nước
nhỏ tốt hơn như thế nào để bảo
vệ ḿnh. Đức mong tái
vũ trang để tăng cường năng
lực pḥng thủ và giúp đồng minh trong khối
NATO hiện đại hóa quân đội (bằng cách
mua vũ khí của Đức). Đức cũng
muốn bớt lệ thuộc kinh tế vào một nước,
cụ thể là Trung Quốc, và đang t́m cách mở
rộng chuỗi cung ứng tại vùng Đông Nam Á,
Ấn Độ, Phi Châu và Nam Mỹ. 9.
Nhờ có chiến tranh Ukraine mà Mỹ có thể bán thêm
được vũ khí, đồng thời biết
được thực lực của ḿnh, thực
lực của Nga, NATO, Âu châu, đặc biệt là
biết được “bụng dạ” từng nước
trên thế giới để định h́nh chính sách
tương ứng đối với từng đối
tượng trong tương lai. Xa hơn nữa, Mỹ
cũng cần một đồng minh mạnh mẽ,
thiện chiến và đă t́m ra. Đó là Ukraine.
Chỉ có điều chiến tranh kéo dài có thể làm
Mỹ và các nước viện trợ cho Ukraine ngày càng
bị hao tổn và mất kiên nhẫn đến
nỗi sẽ bỏ rơi Ukraine. 10.
Nhờ có chiến tranh Ukraine mà các nước nhỏ vùng
Baltic, Ba Lan, Tiệp, Slovakia … biết đoàn kết, không
c̣n dám tin vào nước mạnh ích kỷ như Đức,
Pháp… Kết luận Chiến
tranh Ukraine nguy hiểm hơn người ta tưởng.
Nó không đơn thuần là chiến tranh của Ukraine
mà của toàn thế giới. Nếu thế giới không
tích cực giúp Ukraine tự vệ, để Putin
thắng, nó sẽ trở thành tiền lệ xấu cho
nhân loại, khi các nước lớn ngang nhiên bành trướng
bất chấp luật lệ quốc tế. Rơ ràng Nga
đă tạo một tiền lệ xấu, nước
lớn hiếp nước bé mà khối Tây phương
chẳng muốn can thiệp chỉ v́ chủ nghĩa có
lợi hẹp ḥi. Thái
độ ích kỷ, nhu nhược v́ chủ nghĩa có
lợi của Tây phương sẽ làm mất ḷng tin
của các nước yếu, khiến họ từ
từ sẽ ngả về Trung Quốc, về Nga, và vô
h́nh trung giúp Trung Quốc và Nga “bành
trướng mềm”. Ảnh hưởng
Tây phương sẽ bị thu hẹp lại như
thời Chiến tranh lạnh. Chưa
kể một điều nguy hiểm nữa là một
khi các nước lớn bành trướng, họ
sẽ liên kết với nhau thành một tập đoàn
bành trướng (tựa như thời thực dân, phát
xít) tự do lộng hành khắp nơi. Những nước
yếu, kể cả Việt Nam, sẽ là những
nạn nhân đầu tiên, hoặc bị xâm lăng và
phải đổ máu để tự vệ hoặc
chấp nhận mất đất làm nô lệ. Ukraine
đang là nạn nhân của một cuộc bành trướng
của một nước lớn như thế. Nếu
Ukraine gục ngă, Nga sẽ tự đắc và càng xem
thường Tây phương. Sự thụ động
của Tây phương càng khuyến khích Nga tiếp
tục gây hấn hoặc bành trướng sang các nước
nhỏ (Moldova, Georgia…) kể cả các nước thành
viên NATO. Đến lúc đó NATO, Âu châu phải
trực diện với chiến tranh thay v́ có Ukraine
đang làm tiền đồn cho ḿnh. Cần
lưu ư rằng trong thâm tâm Putin, kẻ thù chính
của Nga là Mỹ, NATO và Âu châu chứ không phải
Ukraine. Càng
đáng lưu ư nữa là một khi trật tự
thế giới bị phá vỡ, chắc chắn Mỹ
sẽ không đứng yên và “thùng thuốc súng”
thế chiến sẽ bùng nổ. (Hết) ________________ Tài
liệu tham khảo [12] https://www.n-tv.de/politik/Clinton-bereut-Ukraine-Deal-article24036286.html [13] https://www.n-tv.de/politik/Putins-Umsturzplaene-fuer-die-Ex-Sowjetlaender-article24006602.html |