Chuyến viếng thăm Việt Nam của Ngoại trưởng CHLB Đức Dr. Steinmeier. Báo chí Đức chú ư ǵ? Và Diễn văn
tại Đại học Luật Hà Nội Tác
giả bài viết: Đặng Hà Dịch
giả: Nhóm THQBK |
Cách
đây 1 tuần Bộ trưởng Bộ Ngoại
giao CHLB Đức Steinmeier đă sang thăm và làm
việc tại Việt Nam 3 ngày từ 30/10 tới 1/11.
Tại Hà Nội ông Steimeier đă có những cuộc
gặp nói chuyện với Ngoại trưởng
Phạm B́nh Minh và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.
1- Qua
tựa đề các bản tin và bài báo chúng ta
sẽ thấy rơ báo chí truyền thông Đức
đă chú ư và quan tâm đến những vấn đề
ǵ trong chuyến viếng thăm này mà báo chí ở
Việt Nam dấu nhẹm. *
Đài truyền h́nh ZDF (một trong 2 đài công
cộng lớn nhất nước Đức) đă
đưa tin với tựa đề: Steimeier
yêu cầu đổi mới chính trị ở
Việt Nam
*
Đài Deutsche Welle (Đài truyền h́nh đối
ngoại của Đức) đă đưa tin với
tựa đề: Steinmeier
kêu gọi Việt Nam tiếp tục mở cửa Ngoại
trưởng Đức đă kêu gọi lănh đạo
Cộng sản ở Hà Nội đừng sao nhăng
cải cách chính trị http://www.dw.com/de/steinmeier-ruft-vietnam-zu-weiterer-%C3%B6ffnung-auf/a-36206472 *
Bản tin của đài phát thanh Deutschlandfunk (đài
phát thanh công cộng Đức) có tựa đề: Ngoại
trưởng Steinmeier kêu gọi Việt Nam đổi
mới chính trị Ngoại
trưởng Steinmeier nhắc nhở những quyền
tự do dân sự ở Việt Nam * Thông
tấn xă Đức DPA đă đưa tin với
ảnh chụp có chú thích và đặt tựa đề
như sau: Steimeier
kêu gọi đổi mới sâu rộng hơn
2-
Trong chuyến đi thăm Việt Nam, Ngoại trưởng
Đức Steimeier chú trọng vào giới trẻ, tương
lai của Việt Nam. Vào thứ hai 31.10 Ngoại trưởng
Steinmeier đă đến thăm trường Đại
học Luật Hà Nội và tham dự lễ khai
giảng chương tŕnh học mới về ‘‘Pháp
luật Đức và Châu Âu’’. Nhân
dịp này ông đă có một buổi tọa đàm
với 15 sinh viên Việt Nam:
Đài
Deutsche Welle (đài truyền h́nh đối ngoại
của Đức) đă đưa tin về buổi
tọa đàm này (http://www.dw.com/de/besuch-mit-vielen-offenen-fragen-au%C3%9Fenminister-steinmeier-in-vietnam/a-36215754?maca=de-rss-de-all-1119-rdf)
nhưng trái lại ở Việt Nam không có một
tờ báo nào nhắc tới chuyện này.
3-
Trong lễ khai giảng chương tŕnh học
mới về ‘‘Pháp luật Đức và Châu Âu’’
tại Đại học Luật Hà Nội ngày
thứ hai 31.10.2016 Ngoại trưởng Đức
Steinmeier đă thuyết tŕnh trước hàng trăm
sinh viên ngồi chật kín hội trường. Làm như
là không có sự kiện này, báo chí “lề
phải” tại Việt Nam hoàn toàn im lặng. Có
lẽ báo chí “lề phải” tại Việt Nam không
được phép đưa tin về buổi
thuyết tŕnh này. Về
nội dung bài nói chuyện, Ngoại trưởng
Đức Steinmeier đă nói đến những giá
trị như Tự do và B́nh đẳng và sự
gắn kết của 2 giá trị này với nhau, ông cũng
bàn về những vấn đề như cải cách
hành chính và nhà nước pháp quyền. Đặc
biệt ông cũng đề cập đến vụ
nhà máy thép Formosa gây ra thảm họa ô nhiễm môi
trường và vụ tranh chấp quần đảo
Hoàng Sa và Trường Sa ở Biển Đông. Sau
đây là bản dịch diễn văn của
Ngoại trưởng Đức Steinmeimer do Nhóm THQBK
thực hiện: Diễn
văn của Ngoại trưởng Đức
Steinmeimer trong lễ khai giảng chương tŕnh
học mới về ‘‘Pháp luật Đức và Châu
Âu’’ tại Đại học Luật Hà Nội.
Ngoại
trưởng Đức: Dr. Steinmeier Kính
thưa ngài Lê Tiến Châu, Thứ trưởng Bộ
Tư pháp kiêm Hiệu trưởng Đại học
Luật Hà Nội Kính
thưa Giáo Sư Tiến Sĩ Simon Kính
thưa quư vị giảng viên, các đồng
nghiệp dân biểu Kính
thưa các quư vị trong đoàn đại biểu tháp
tùng Và
đặc biệt: Các bạn sinh viên thân mến Trước
hết tôi lấy làm tiếc khi phải thú nhận
tiếng Việt của tôi rất kém. V́ thế tôi
sẽ nói bằng tiếng Đức và hy vọng qua
thông dịch quư vị sẽ hiểu tôi rơ ràng. Trước
chuyến đi này dĩ nhiên tôi đă chuẩn
bị kỹ lưỡng, đă đọc nhiều tài
liệu về Việt Nam do nhân viên của tôi đă
khổ công sưu tập: về lịch sử đất
nước các bạn, về t́nh h́nh chính trị
hiện tại, về phát triển kinh tế. Nhưng
sự chuẩn bị quan trọng nhất lại là cái
khác: Trên Youtube và Facebook tôi đă xem những đoạn
video – không phải về Vịnh Hạ Long hay Chùa Bà
Đá, mà là về giao thông ở Hà Nội! Tôi
đến Hà Nội từ hôm qua và bây giờ tôi
biết giao thông ở Việt Nam trên thực tế như
thế nào. Tôi chỉ có thể nói là tôi rất
mừng v́ không phải tự lái xe lấy… Những
người nào trong các bạn đă từng đến
Đức một lần, có lẽ hẳn biết
ở Đức giao thông trật tự hơn. Như
người bộ hành thông thường sẽ đứng
đợi trước đèn đỏ, dù trên
đường không có xe chạy. Nhưng
đó không phải là lư do để các bạn đến
đây. Tôi đoán rằng, trong số các bạn
ngồi đây những bạn nào sắp sửa
sẽ học luật Đức chắc chọn môn này
không phải v́ luật đi đường, mà v́
những điều lớn lao hơn. Những điều
đó hôm nay chúng ta sẽ nói đến. Hăy
cho tôi bắt đầu bằng một câu hỏi
trong giảng đường này: Ai trong các bạn
học Luật? Cám ơn. Và ai trong các bạn học
năm đầu của học tŕnh “Pháp luật
Đức và Châu Âu” mà chúng ta khai giảng hôm nay?
Đó là một chọn lựa tốt. Và tôi hy
vọng rằng, khi buổi nói chuyện của tôi
kết thúc, tôi có thể thuyết phục được
thêm các bạn khác chọn học tŕnh mới này. Bây
giờ tôi xin tiết lộ với các bạn: Tôi cũng
đă học Luật, dĩ nhiên là luật Đức. Các
bạn chắc đă tự hỏi, cũng như tôi
hồi đó đă từng tự hỏi: Tại sao
lại học Luật? Mỗi
người trong các bạn đều có những lư
do riêng của ḿnh. Tất nhiên là trong đó có
những dự kiến nghề nghiệp, chẳng
hạn thu nhập tốt trong lĩnh vực kinh
tế, hoặc có thể là một con đường
công danh trong chính trị hoặc hành chính. Hoặc tôi
với tư cách Ngoại trưởng có thể
bổ sung thêm một chọn lựa: Có thể
một số trong các bạn sẽ trở thành nhà
ngoại giao. Lănh vực này cũng cần luật gia
giỏi. Nữ Đại sứ của các bạn
ở Đức nhiệm kỳ trước, bà
Nguyễn Thị Hoàng Anh, cũng là luật gia và
hiện nay vừa trở thành Thẩm phán Toà án
Tối cao. Các bạn thấy đấy, có biết
bao cơ hội hấp dẫn mở ra cho quư vị.
Nhiều
năm trước đây bản thân tôi cũng có
những lư do rất thực tiễn để
quyết định học Luật. Tôi muốn có
một nghề “kiếm cơm” (nghề “bánh
mỳ và bơ” như người Đức nói). Nhưng
trong quá tŕnh học tôi đă đánh giá cao những
khía cạnh khác của ngành Luật. Nếu quư
vị cho phép, tôi xin được chia sẻ đôi
điều. Khi
viết những chương cuối của luận án
tiến sĩ tôi đă phải chôn chân nhiều tháng
trời trong căn hộ áp mái của ḿnh, th́
một sự kiện không thể nào ngờ đă
xảy ra cho đất nước tôi: Bức tường
Berlin sụp đổ. Nước Đức phân
đôi được thống nhất. Tại
sao tôi lại kể chuyện này ngay nơi đây
ở Việt Nam? V́ những ǵ, mà sau khi bức tường
sụp đổ, đụng chạm va đập
với nhau, th́ không xa lạ ǵ đối với các
bạn ở Việt Nam. Đó không chỉ là hai nước
Đức mà c̣n là các khối của chiến tranh
lạnh va đập vào nhau. Cộng ḥa Liên bang Đức,
nơi tôi sinh ra, là một nước Tây Âu theo kinh
tế thị trường tự do, và DDR (Cộng ḥa
Dân chủ Đức) là một nước Xă hội
chủ nghĩa, lại thuộc về khối Đông
Âu theo Liên Xô. Tại Bức tường Berlin hai
hệ tư tưởng đối đầu với
nhau, một theo lư tưởng Tự do, một theo Xă
hội chủ nghĩa với lư tưởng B́nh đẳng
và tinh thần tập thể đứng ở vị
trí trung tâm. Sau
khi bức tường sụp đổ, dĩ nhiên
ở Đức đă có nhiều cuộc bàn thảo
sâu rộng về việc hai nửa nước Đức
sẽ cùng nhau phát triển như thế nào. Và tôi, lúc
đó đang là sinh viên làm luận án tiến sĩ
luật, đă suy nghĩ rất nhiều về
Hiến Pháp của một nước Đức tái
thống nhất. Tôi chợt nhận thức rằng,
thật ra trong tư tưởng về Luật, trong tư
tưởng về Nhà nước Pháp quyền, đă
có sự gắn kết của Tự do với B́nh
đẳng. Ở đâu đó trong thời chiến
tranh lạnh giá trị của Tự do đă
được dùng để chống lại giá
trị của B́nh đẳng – như thể
được điều này sẽ mất điều
kia. Mà thật ra trong Luật pháp và trong Nhà nước
Pháp quyền, điều này bắt buộc phải
gắn kết với điều kia. Bởi v́
Luật pháp đảm bảo và bảo vệ các
quyền Tự do của mỗi cá nhân – tự do phát
triển cá nhân, tự do kinh doanh, tự do ngôn
luận và vân vân. Nhưng đồng thời một
nguyên tắc cơ bản của Nhà nước Pháp
quyền là mọi cá nhân đều B́nh đẳng
trước pháp luật. Tự do của người
này không thể xâm phạm đến tự do của
người khác, và quyền tự do dành cho người
này như thế nào, th́ cũng phải dành cho
những người khác như thế đó. Theo tôi,
đó là sức mạnh của nhà nước pháp
quyền! Và đó cũng là lư do tại sao Hiến pháp
với những quyền Tự do được
bảo đảm và B́nh đẳng trước pháp
luật đă trở thành nền tảng của nước
Đức tái thống nhất. *** Điều
đó có liên quan ǵ tới các bạn ở Việt
nam, nơi đây và hôm nay? Đất nước các
bạn đă biết quá rơ về sự đối
đầu của ư thức hệ. Khi trải qua
cuộc chiến tranh lạnh, Việt Nam đă không yên
lành (nguyên văn: “không lạnh”), mà là nóng và
đẫm máu trong những cuộc xung đột. Và
hiện nay th́ sự cân bằng khó khăn giữa
Tự do và B́nh đẳng cũng giữ một vai tṛ
– Đất nước quư vị đang trải qua
một quá tŕnh đổi mới, cốt kết
hợp hài ḥa truyền thống xă hội chủ
nghĩa với chính sách mở cửa tự do. Và v́
Nhà nước Pháp quyền bao gồm cả Tự do
lẫn B́nh đẳng, nên cách đây vài năm chúng
ta đă nói: Nước Đức và Việt Nam nên bàn
về đề tài này! Nước Đức và
Việt Nam nên trao đổi kinh nghiệm về
luật pháp và nhà nước pháp quyền! Ngoài ra
đó cũng phát xuất từ sáng kiến của
Đảng Cộng sản Việt Nam. Từ đó “Đối
thoại nhà nước pháp quyền Đức-Việt”
đă được h́nh thành. Và trong cuộc đối
thoại này ư tưởng về một học tŕnh
“Luật Đức và Âu Châu” đă được
phát sinh, mà hôm nay chúng ta chính thức khai giảng.
Các
bạn sinh viên thân mến Nhà
nước Pháp quyền, Tự do và B́nh đẳng
– Trong bài phát biểu này tôi muốn đưa cho các
bạn một vài thí dụ, tại sao tôi tin tưởng
rằng sự gắn kết cả ba điều này
với nhau là một thành tựu to lớn! Trước
tiên thật là cụ thể: Luật pháp bảo đảm
cho mỗi người trong các bạn sự tự do
phát triển bản thân ḿnh. Và dĩ nhiên nó bắt
đầu bằng học vấn! Tôi thán phục tính
hiếu học của người Việt Nam mà ở
nước Đức người ta cũng biết
tới trong dân cư gốc Việt. Các
bạn, những sinh viên thân mến, nắm lấy cơ
hội học vấn với quyết tâm thật đặc
biệt! Qua việc học Luật và học tiếng
Đức các bạn tự tạo cho ḿnh những
triển vọng nghề nghiệp tuyệt vời. Và
như vậy là chúng ta đang đề cập đến
đề tài tự do kinh tế. Có lẽ một vài
người trong các bạn sẽ đi du học
một thời gian dài ở nước Đức và
làm việc ở đó. Hoặc là các bạn thích
tự ḿnh tạo dựng ra và thành lập một
doanh nghiệp. Tất cả đều có liên quan
đến những quyền cơ bản quan trọng:
quyền tự do chọn lựa nghề nghiệp,
quyền tự do đi lại, quyền tự do
lập nghiệp. *** Khi
tôi nói đến tự do kinh tế, thăng tiến
và thành công, th́ tất cả những điều này
phải dựa trên các điều kiện cần
thiết, và đó phải là những điều
kiện có tính hệ thống. Nếu ngay sau đây các
bạn nói chuyện với một trong số những
đại diện doanh nghiệp Đức đang
ngồi ở đây, th́ các bạn thử hỏi:
một doanh nghiệp muốn đầu tư vào
một nước nào đó th́ thật sự lệ
thuộc vào điều ǵ. Điều mà chắc
chắn các bạn sẽ được nghe: lệ
thuộc vào hệ thống luật pháp! Ai
đầu tư, th́ đều cần có an toàn pháp lư
và có thể tin cậy vào nền hành chính. Bây
giờ chúng ta đang trong đề tài nhà nước
pháp quyền! Thủ tướng Phúc đă đặt
những ưu tiên hàng đầu cho công cuộc
hiện đại hóa hành chính nhà nước – và tôi
tin chắc rằng Thủ tướng sẽ phải
cần đến các bạn trong công việc này! Trong
học tŕnh này các bạn sẽ được
học những công cụ cụ thể mà nhất
thiết phải có để hiện đại hóa
hệ thống hành chính. Đó là những đề
tài như minh bạch, chống tham nhũng và tăng cường
sự hữu hiệu. Những
cải tiến này đối với Việt Nam
cực kỳ quan trọng như thế nào, có thể
thấy rơ qua thảo luận của Tổng Bí thư
với cử tri Hà Nội cách đây vài ngày và
ở đó ông nghe thấy người dân bức xúc
như thế nào. Ông Tổng Bí thư đă công khai
nói rơ, những đề tài này là quan trọng đối
với Việt Nam, và với những đề tài này
các bạn có thể nghiên cứu thật cụ
thể trong chương tŕnh học ở đại
học. Các bạn thấy không: Luật không phải
là cái ǵ khô khan và trừu tượng, chí ít ra không
phải luôn luôn là vậy…!
Tuy
nhiên, hữu hiệu và diễn tiến trôi chảy không
phải là tất cả. Nếu chúng ta muốn có
một công cuộc hiện đại hóa thành công, th́
chúng ta phải phóng tầm mắt xa hơn nữa. Chúng
tôi ở nước Đức đă học
được rằng, một nhà nước hiện
đại cũng cần phải có một xă hội
dân sự mạnh mẽ mà trong đó không thể
thiếu những quyền tự do dân sự! Tôi
muốn đưa cho các bạn một thí dụ
từ cuộc đời của chính tôi: Bảo
vệ môi sinh và thiên nhiên sẽ không thể nào
chiếm được một vị trí có giá
trị cao ở nước Đức như ngày nay,
nếu hồi thập niên 80 không có những phong trào
quần chúng luôn luôn chú ư đến những
chuyện tồi tệ, và phong trào hoạt động
bền bỉ kiên tŕ cho tới khi quan điểm
của đa số và chính sách dần dần
được thay đổi. Tôi
kể ra việc này không phải t́nh cờ mà chính tôi
đă nghe những tranh luận sôi nổi ở
Việt Nam sau sự kiện nhà máy gang thép Formosa gây
ra thảm họa cá chết. Thảm họa đă
xảy ra không ai có thể đảo ngược
lại được nữa, nhưng tôi tin chắc
rằng việc người dân và các nhà chính trị
bàn luận với nhau là điều quan trọng để
làm sáng tỏ nguyên nhân thảm họa và rút ra bài
học cho tương lai. Tôi biết đây là điều
mới lạ đối với nền hành chính
Việt Nam, khi phải đối mặt với
những phê phán trực diện từ Đảng,
từ Quốc hội và từ những người dân
là nạn nhân trực tiếp, nhưng tôi tin rằng
như thế sẽ có ích lợi! Đến tận nơi
lắng nghe những chuyện tiêu cực sẽ giúp
cho nhà cầm quyền đạt nhiều hiệu
quả hơn, và ngoài ra tăng thêm tính chính đáng
trong mắt người dân! Và
v́ lẽ đó một Nhà nước Pháp quyền thành
công không thể không có những quyền tự do dân
sự, và không có quyền tự do ngôn luận! Và
điều đó thật sự không chỉ có nghĩa
là phê phán những sự phát triển sai trái, mà cũng
có nghĩa rằng, người dân có thể phát huy
những sáng kiến và thử nghiệm nó. Tôi
thật khó mà h́nh dung là có bao nhiêu ư tưởng sáng
tạo ngay trong hội trường này. Đặc tính
của Nhà nước Pháp quyền là những sáng
kiến của các bạn không những không bị xem
thường, mà c̣n có cơ hội được
đem ra thử nghiệm! Chính
v́ những lư do này mà ngay từ đầu đề
tài xă hội dân sự đă có trong chương tŕnh
Đối thoại Nhà nước Pháp quyền
của chúng ta: thí dụ như Viện Friedrich-Erbert,
Viện trao đổi hàn lâm Đức và bà Stahl, Trưởng
đại diện của Viện này ở Hà Nội,
cũng như những trường Đại học
ở Berlin, Franfurt, Gießen vaw Passau đă góp phần vào
học tŕnh này. Tôi
chân thành cảm ơn tất cả các bạn, và cũng
cảm ơn Điều hợp viên Giáo sư Simon. Cũng
thế, tôi cảm ơn Chính phủ Việt Nam về
việc hỗ trợ cho sáng kiến này, và tôi hy
vọng rằng hỗ trợ này sẽ được
tiếp tục dài lâu. Tôi
nghĩ rằng nhà nước Việt Nam đă
nhận ra, việc tăng cường những yếu
tố xă hội dân sự trong cộng đồng có
tầm quan trọng như thế nào. Nó được
thể hiện rơ ràng trong một nghiên cứu với
tựa đề “Báo cáo Việt Nam 2035” mà đă gây
chú ư trong Đại hội Đảng vừa rồi
và tôi cũng khuyên các bạn dùng làm tài liệu nghiên
cứu cho học tŕnh này. Bộ Kế hoạch đă
công bố nghiên cứu này, đó là một dấu
hiệu tốt và hiện đại.
Các
bạn sinh viên thân mến Thưa
quư vị Luật
pháp cũng quan trọng như vậy khi chúng ta phóng
tầm nh́n ra xa hơn: trên b́nh diện quốc
tế, trong quan hệ giữa các quốc gia! Khi
tôi bắt đầu với phương diện kinh
tế, th́ có nghĩa là chúng ta đang bàn về đề
tài thương mại! Các hiệp định thương
mại giữa các quốc gia và vùng lănh thổ cũng
đang là đề tài nóng bỏng ở quê hương
tôi tại châu Âu. Rốt cuộc th́ ở đây cũng
là những giá trị như Tự do và B́nh đẳng: Một
mặt, đó là quyền tự do kinh tế vượt
ra ngoài phạm vị biên giới quốc gia; liên quan
đến tự do trao đổi hàng hóa và dịch
vụ giữa các quốc gia và vùng lănh thổ
với nhau. Quyền tự do này cũng không phải là
điều đương nhiên và không là một
điều nhỏ – nó có tầm quan trọng
sống c̣n đối với các nền kinh tế
của các nước! Đặc biệt nhất là
đối với nước Đức, hầu như
không có một nước nào khác mà sự thịnh vượng
và chỗ làm phụ thuộc rất nhiều vào
xuất khẩu như nước Đức. Tuy
nhiên trong các hiệp định thương mại
những vấn đề về B́nh đẳng ngày càng
tăng – đó là các quyền xă hội và các
chuẩn mực. Khi các quốc gia giao thương
với nhau th́ hai bên phải tuân thủ những
những quy định giống nhau, như bảo
vệ người lao động, bảo vệ môi trường,
tôn trọng sở hữu trí tuệ. Tôi thấy đ̣i
hỏi phải đưa những yêu cầu này vào các
hiệp định thương mại hiện đại
là hoàn toàn chính đáng, nhằm tạo sân chơi công
bằng cho toàn cầu hóa. Đúng là cần phải
thảo luận công khai về điều này. Cạnh
tranh toàn cầu không được phép làm cho người
lao động bị gánh chịu những bất
lợi hoặc gây thiệt hại cho môi trường.
Những hiệp định như thế phải
bảo đảm được điều đó. Và
tất nhiên đúng sự thật là không phải
tất cả những hiệp định thương
mại đều làm theo một cách thức giống
nhau. Hiệp
định thương mại tự do, mà EU đàm
phán với Việt Nam, coi trọng những yêu cầu
này. Cả hai đều có ở trong đó: Dỡ
bỏ những rào cản thương mại, và đồng
thời tăng cường các quyền của người
lao động, bảo vệ môi trường và
quyền sở hữu trí tuệ. Đó là một
hiệp định với những đ̣i hỏi
khắt khe nhất mà EU đă kư kết với
một nước đang phát triển. Tôi nghĩ
rằng, đó là tín hiệu cho thấy chúng ta có
thể thiết kế toàn cầu hóa với những
luật chơi do chúng ta đặt ra, cũng như
giữa châu Âu và châu Á. Nhưng
qua hiệp định này sức ép lên Việt Nam cũng
nảy sinh. Những chuẩn mực cao, mà hiệp
định đ̣i hỏi, đặt ra nhu cầu
cần thiết phải cải cách. Và một ngày nào
đó các bạn ngồi đây cũng sẽ tham gia,
v́ học tŕnh “Luật Đức và châu Âu” có
những trọng tâm về Luật Môi trường,
Luật Lao động, Luật Sở hữu trí
tuệ. Các bạn có thể cùng tham gia tạo
dựng con đường đưa đất nước
các bạn hội nhập vào kinh tế toàn cầu!
Các
bạn sinh viên thân mến, cuối cùng với tư cách
là Bộ trưởng Ngoại giao, tôi không thể nói
về luật pháp và công pháp quốc tế, mà không
nhắc tới điều quư giá nhất mà chúng ta
theo đuổi trong chính sách đối ngoại: đó
là hoà b́nh. Tôi
biết và các bạn cũng biết: Hiện tại
trên thế giới có nhiều mối bất ḥa.
Ở quê hương tôi, tại những nước lân
bang giáp ranh với châu Âu nổi lên những cuộc
xung đột đẫm máu. Cũng như ở đây,
khu vực của các bạn xuất hiện nhiều căng
thẳng ngày càng tăng. Các cường quốc và
những thế lực tranh dành sự thống trị
và đọ sức với nhau. Ngay
trong t́nh huống này, tôi thiết nghĩ, chúng ta cũng
cần phải quay trở lại với những nguyên
tắc cơ bản của pháp luật: V́ nguyên
tắc kép về Tự do và B́nh đẳng cũng làm
cơ sở cho công pháp quốc tế. Tất cả các
nước đều là tự do, có chủ quyền
và quyền tự quyết vận mệnh của ḿnh.
Tất cả các quốc gia, dù to và mạnh hoặc
nhỏ và yếu, đều hưởng được
sự bảo vệ chủ quyền như nhau. Đó
là thành tựu văn minh của công pháp quốc
tế: Sự thống lĩnh của quyền lực và
bạo lực được thay thế bằng
sự thống lĩnh của luật pháp. Nước
nào, mà vi phạm công pháp quốc tế và xâm
phạm chủ quyền các nước khác, là làm nguy
hại đến những thành quả của trật
tự ḥa b́nh mà thế giới phải trải qua bao
cuộc chiến tranh mới có được tại
Liên Hiệp Quốc. Và
công pháp quốc tế không chỉ thiết lập
một trật tự cho ḥa b́nh, mà trong trường
hợp xung đột nó c̣n giúp ích một cách
thật cụ thể trong việc giải quyết b́nh
yên các mối căng thẳng và những tranh chấp
quyền lợi. Và tôi lại muốn đưa ra cho
các bạn một thí dụ và không hoàn toàn ngẫu
nhiên nó liên quan đến luật biển. Ai trong các
bạn đă nghe nói về Thỏa ước
Ems-Dollart? Không ai? Không có ǵ đáng ngạc nhiên. Trái
lại, tôi sẽ lấy làm ngạc nhiên nếu có
bạn nào biết… Đó là một tranh chấp trong
400 năm giữa Đức và Hà Lan v́ tranh căi về
đường biên giới trên biển Nordsee. Có
thể quư vị ngạc nhiên, nhưng mà đúng như
vậy, Đức và Hà Lan đến thời gian
gần đây vẫn c̣n tồn tại những
vấn đề về biên giới mà chưa
được giải quyết. Do đó chúng tôi
đă ngồi với các chuyên gia về luật,
những người như các bạn, và đă t́m ra
giải pháp. Giải pháp đó không phải là
lấy thước kẻ một đường biên
giới trên bản đồ, mà là thay v́ thế chúng
tôi đă thỏa thuận pháp lư với nhau về
việc sử dụng chung hải phận.
Bây
giờ tôi biết trong khu vực các bạn cũng có
những căng thẳng liên quan đến biển
trong vùng này, mà nó quan trọng hơn nhiều so
với vùng biển ở Nordsee. Nhưng câu hỏi
vẫn là liệu những căng thẳng được
giải quyết như thế nào về pháp lư và chính
trị. Có lẽ người này hay người kia
trong số các bạn c̣n đang t́m đề tài cho
một tiểu luận hoặc luận văn thạc
sĩ, th́ có thể lấy thí dụ vừa nêu
từ đất nước tôi để xem xét
kỹ. Đối
với chúng tôi và cả với Việt Nam, một nước
ngày càng đóng vai tṛ quan trọng trong ASEAN cũng như
tại Liên Hiệp Quốc, trong mọi trường
hợp rơ ràng rằng, ḥa b́nh chỉ được
bảo đảm nếu công pháp quốc tế và chính
trị kết hợp với nhau. Công pháp quốc
tế nhắm đến việc “lái” quyền
lực đi đúng trong “quỹ đạo” định
trước, và những cường quốc trong chính
trị phải chấp nhận “quỹ đạo”
này. Phán quyết mới nhất dựa trên cơ
sở của Công ước quốc tế về
luật biển của Liên Hiệp Quốc là một
bước pháp lư quan trọng. Bây giờ là tùy
thuộc vào việc, những yếu tố hướng
dẫn nêu trong phán quyết từng bước
một dần dần sẽ trở thành thực
tiễn pháp lư quốc tế. Trên
b́nh diện quốc gia cũng như quốc tế,
điều quan trọng là việc chung sống cần
phải có những luật lệ. Về việc áp
dụng những luật lệ này như thế nào th́
phải do những ṭa án độc lập quyết
định. Chỉ như vậy mới bảo đảm
được rằng, sức mạnh của pháp
luật chứ không phải luật của kẻ
mạnh là có giá trị.
Các
bạn sinh viên thân mến Bắt
đầu bài phát biểu tôi đă kể rằng,
giao thông ở Việt Nam khá là ấn tượng
đối với tôi… Nhưng dĩ nhiên đó không
phải là điều duy nhất đập vào
mắt, khi tôi đi trên đường phố Hà
Nội. C̣n một điều đă gây chú ư cho tôi và
điều đó quan trọng hơn nhiều: Có
biết bao người trẻ tuổi trên đường
phố! 2/3 người dân Việt Nam là dưới 30
tuổi – điều mà người ta ở nước
Đức không thể quả quyết được,
ở đó các bạn thường thường nh́n
thấy trên đường toàn mầu tóc giống như
tôi… Ở
đây tại Hà Nội tôi cảm nhận được
đất nước này thuộc về thế
hệ trẻ! Các bạn sinh viên thân mến, đó là
cơ may tuyệt vời cho các bạn! Tương lai
thuộc về các bạn, các bạn sẽ xây
dựng đất nước ḿnh và có thể
chứng minh rằng, tự do và b́nh đẳng có
thể được kết hợp hài ḥa với
nhau trong một xă hội, mà ở đó mỗi cá nhân
được tự do phát triển đồng
thời với cộng đồng lớn mạnh.
Đó là nhiệm vụ nặng nề và tôi chúc các
bạn nhiều thành công… nhưng dĩ nhiên trước
tiên là việc học hành. Cho việc học đại
học tôi chúc các bạn tất cả những điều
tốt lành và hy vọng các bạn t́m thấy
những điều lư thú trong luật Đức. Và
nếu đúng thế, th́ các bạn hăy giữ
sự hứng thú không chỉ trong khi nghiên cứu
học hỏi những điều khoản, mà cả
sau đó trong tương lai các bạn cộng tác
cụ thể làm việc chung với chúng tôi ở nước
Đức. Chúng tôi rất vui mừng về điều
đó. Xin
cảm ơn |