|
ĐÔNG
NAM Á CẦN SUY NGHĨ ĐÚNG ĐẮN, HÀNH ĐỘNG
QUYẾT ĐOÁN Đại-Dương
|
|
Tài
liệu tham khảo: The
Great Decoupling? What’s Next for U.S.-China Rift (Bloomberg) South
China Sea: Beijing must learn to lead and share in disputed waters, experts
say (SCMP) China’s
foreigner ban leaves businesses in limbo (Asia Times) How
Huawei can work around US chip ban (Asia Times) European
machines than to invest heavily in domestic substitutes (Recruiting the
experts) How
This General Plans to Harness Advanced Technologies to Help America on the
Battlefield (National Interest) ĐÔNG
NAM Á CẦN SUY NGHĨ ĐÚNG ĐẮN, HÀNH ĐỘNG
QUYẾT ĐOÁN Đại-Dương
Cho
tới nay các quốc gia Đông Nam Á vẫn bám vào
chiến thuật đi dây: phó mặc nền an ninh trên
Biển Nam Trung Hoa (SCS) cho Hoa Kỳ; lo khai thác thị trường
1.4 tỉ dân Hoa Lục nên vẫn “Đường xưa
lối cũ” khiến cho kỳ vọng phát triển
toàn diện như Tứ Hổ Châu Á (Đài Loan, Tân
Gia Ba, Mă Lai Á, Hồng Kông) vẫn là “giấc mơ
ngắn ngũi giữa trưa Hè”. Kể
từ sau Đệ nhị Thế chiến 1945 cho đến
nay, vẫn chưa có quốc gia nào, kể cả Trung
Quốc đủ sức thay thế Hoa Kỳ trong vai tṛ
duy tŕ an ninh và bảo đảm phát triển toàn
diện trong khu vực Đông Nam Á. Chủ
tịch Tập Cận B́nh từ bỏ chiến lược
“Thao Quang Dưỡng Hối=Ẩn Ḿnh Chờ
Thời” của Lănh tụ Đặng Tiểu B́nh
để theo đuổi “Giấc Mộng Trung Hoa”
nhằm thống trị toàn cầu một cách lộ
liễu và quyết đoán. Tiếc
thay, giới lănh đạo các quốc gia Đông Nam Á
vẫn mang ảo tưởng rằng ḿnh ở vào
vị thế quan trọng mà Trung Quốc và Hoa Kỳ không
thể bỏ rơi. Thực
tế chua chát khi Bắc Kinh chiếm biển, đảo,
hiếp đáp ngư dân, cướp tài nguyên thiên nhiên
làm cho bản đồ chủ quyền và
quyền-chủ-quyền và quyền-tài-phán của
Đông Nam Á cứ teo dần. Giới lănh đạo
ASEAN khom lưng, uốn lưỡi trước lời
đe doạ hoặc hành động ngang ngược
của TCB. Viện
trưởng Viện Nghiên cứu Nam Hải Quốc gia
của Trung Quốc, Ngô Sĩ Tồn doạ sẽ có
biện pháp cứng rắn như khai thác dầu khí
tại Băi cạn Tư Chính (Vanguard Bank) và vô-hiệu-hoá
các vị trí trấn đóng của Việt Nam tại
Trường Sa nếu Hà Nội phỏng theo kiểu Phi
Luật Tân kiện Trung Quốc tại Toà án Trọng tài
Thường trực Luật Biển (PCA) vào năm 2016.
ASEAN
cần làm ǵ trong t́nh trạng căng thẳng
Mỹ-Trung không-lối-thoát? Thứ
nhất, Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) phải
xoá bỏ nguyên tắc “đèn ai nấy rạng=không
can thiệp vào chuyện nội bộ của nhau”.
Nếu không, kêu gọi đoàn kết chỉ là
khẩu hiệu sẽ chẳng bao giờ Trung Quốc lưu
ư và được Hoa Kỳ tin tưởng. Xé lẻ
kiểu Cambode, Lào, Phi Luật Tân chỉ làm cho sự
đoàn kết của ASEAN ngày càng tồi tệ. Làm
sao AEC đương đầu với nền kinh
tế lớn thứ hai trên thế giới khi mỗi
quốc gia bằng ḷng đi cổng sau như biểu
hiện “đỉnh cao trí tuệ loài người”?
Dân chúng Đông Nam Á công khai hay rỉ tai đàm
tiếu về giới lănh đạo chỉ biết làm
tay sai cho Bắc Kinh. Cha già dân tộc Tân Gia Ba, Lư Quang
Diệu tuyên bố cần phải dựa vào cường
quốc mạnh nhất … Vận mệnh Đông Nam Á
sẽ không do người Đông Nam Á quyết định”.
Tân Gia Ba thặng dư thương mại với Trung
Quốc trong khi các nước ASEAN khác đều
bị thâm hụt thương mại với Trung
Quốc. Làm ăn mà chỉ có lỗ th́ chuyện
sập vào chiếc bẫy nợ do Bắc Kinh giăng
ra chẳng chóng th́ chầy. Thứ
hai, AEC cần tôn trọng tuyệt đối và duy tŕ
luật pháp quốc tế: (1) Công ước Liên
Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS)
đă định nghĩa rơ ràng các thực thể
địa lư trên SCS (đảo, đá, đảo nhân
tạo, băi cạn, nhóm đảo, quần đảo);
mô tả chi tiết và rơ ràng (Nội thuỷ,
Đường cơ bản, Lănh hải, Tiếp giáp Lănh
hải, Vùng Đặc quyền Kinh tế, Thềm
lục địa, Vùng biển quốc tế, Ngư trường
truyền thống); xác định chi tiết về
(chủ quyền và quyền-chủ-quyền và
quyền-tài-phán của các quốc gia duyên hải;
quyền tự do hàng hải hoặc lưu thông vô
hại trong vùng lănh hải của quốc gia khác). (2)
Trong vụ Phi Luật Tân kiện Trung Quốc, PCA đă
phán ngày 12/07/2016: yêu sách “chủ quyền lịch
sử” của Trung Quốc trên SCS không có giá trị
pháp lư theo UNCLOS. Toà án Trọng tài Thường
trực về Luật Biển do UNCLOS thiết lập
để giải thích khi có tranh chấp
quyền-chủ-quyền và quyền-tài-phán về
biển, đảo, ngư trường truyền
thống nên Phán quyết có tính chung thẩm và các thành
viên Công ước phải có bổn phận thi hành. Thượng
đỉnh ASEAN không ra Tuyên bố chung sau phán quyết
tháng 7-2016 của PCA đă tự tát vào mặt ḿnh
để cho Bắc Kinh vừa cười vừa quân-sự-hoá
SCS; tuyên bố lập hai quận mới để cai
quản hai Nhóm đảo Tây Sa (Hoàng Sa, Paracel Islands) và
Nam Sa (Trường Sa, Spratly Islands); bắn tiếng
thiết lập Vùng Nhận dạng Pḥng không trên
Biển Nam Trung Hoa nhằm kiểm soát và giám sát
mọi hoạt động trong khu vực này. (3) Các
quốc gia duyên hải Đông Nam Á (Việt Nam, Phi
Luật Tân, Mă Lai Á, Brunei, Indonesia) nên hợp tác
giải quyết vùng chồng lấn giữa nhiều
hoặc hai quốc gia theo đúng quy định của
UNCLOS để tạo điều kiện khai thác tài
nguyên chung hầu đẩy mạnh phát triển kinh
tế. Nếu thiếu phương tiện th́ phải
đấu thầu quốc tế công khai, tránh ưu
đăi cho ngoại bang. (4) Việt Nam, Mă Lai Á, Indonesia
đă gửi công hàm lên Liên Hiệp Quốc để
phản đối đường 9 Đoạn của
Trung Quốc. Hoa Kỳ cũng tham dự v́ các nước
đó đă ư thức được tầm quan
trọng của hành động bảo vệ chủ
quyền và quyền-chủ-quyền và quyền-tài-phán
trên SCS. Thứ
ba, (1) Thuộc vào nhóm các quốc gia đă phát
triển được trang bị một lực lượng
quân sự vào bậc trung mà Nhật Bản, Đại
Hàn vẫn níu kéo Quân đội Mỹ đóng quân
hầu duy tŕ và bảo vệ an ninh khu vực. Hai Khu
trục hạm Trực thăng của Nhật Bản
mang theo 16 Tiêm kích cư tàng h́nh F-35B cất và hạ cánh
như trực thăng đă hội đủ khả năng
vượt trội hai Tàu sân bay nội địa Liêu
Ninh và Sơn Đông của Trung Quốc. (2) Phối
hợp tác chiến thực sự cần đến
sự thao dượt thường xuyên. Hoa Kỳ đă
chính thức mời Việt Nam tham dự Thao dượt
Vành đai Thái B́nh Dương (RIMPAC) năm nay diễn
ra từ ngày 17 đến 31 tháng 8 cứ 2 năm
một lần gồm 25 Hải quân trên thế giới
mà không mời Trung Quốc. (3) Khi Hải dương
Địa chất 8 và các Hải cảnh, Dân quân
Biển quấy nhiễu tàu thăm ḍ dầu khí
của Mă Lai Á, Hoa Kỳ liền phái hai đợt
chiến hạm đến theo dỏi và cổ vũ nước
nhỏ bị Trung Quốc chèn ép. Trung Quốc cho
biết đă có thêm 30 đầu đạn nguyên
tử nâng lên số 330 so với 1,750 đầu đạn
nguyên tử của Mỹ đă gắn lên hoả
tiễn và các căn cứ đang vận hành. Các
kênh thông tin thân-Kinh đang cố mô tả nền kinh
tế Đông Nam Á tin tưởng Trung Quốc hơn
Hoa Kỳ. Tổng thống Donald Trump cấm bán chip điện
tử cho Bắc Kinh chỉ làm thiệt hại người
Mỹ và thúc đẩy Trung Quốc nhanh chóng sản
xuất hàng thay thế. Họ
chỉ trích Tổng thống Trump huỷ bỏ Thoả
ước Đối tác Xuyên Thái B́nh Dương (TTP).
Thực sự, đây là một cam kết của
Tổng thống Barack Obama không được Quốc
hội Mỹ thông qua v́ chỉ có lợi cho Trung
Quốc mà hại cho các nước kư kết. Bắc
Kinh đă chuyển các công nghệ lỗi thời cho các
quốc gia đang phát triển, đầu tư vào các
công ty Đông Nam Á để đánh cắp công
nghệ tiên tiến được Hoa Kỳ chuyển
giao. Những công ty đó chỉ làm công cho các ông
chủ Trung Quốc. Tuy đă chuyển thành tên Thoả
ước Đối tác Toàn diện và Tiến bộ
Xuyên Thái B́nh Dương (CPTPP) mà chưa thấy
hiệu quả nên mong Mỹ nhảy vào. Bắc Kinh
bắn tiếng muốn tham gia có thể để thao túng.
Khi
đánh giá Trung Quốc th́ các quốc gia Đông Nam Á
nên xem xét thận trọng v́ bao nhiêu Hiệp ước,
Thoả thuận quan trọng đă kư mà Bắc Kinh
chẳng thi hành, hoặc bóp méo văn bản. Đại-Dương |