Ở
Mỹ, đi xin việc làm, nếu vào thấy có
ứng viên tốt nghiệp trường West Point cùng
tham gia th́ thôi coi như ḿnh cầm chắc rớt.
Đi về cho nhanh, khỏi phỏng vấn nữa.
Rất đông các CEO của các tập đoàn ở
Mỹ tốt nghiệp trường West Point, tỷ
lệ CEO trên sinh viên tốt nghiệp (nhớ là tỷ
lệ nhé) cao hơn Harvard, Stanford hay Yale…
Ở
Mỹ nghe ai nói tôi từng học ở West Point, người
ta nh́n ḿnh từ trên xuống dưới, như 1
thực thể lạ, một con người hoàn
hảo. Không xếp hạng được v́ nó không có
tiêu chuẩn để xếp.
Vậy
West Point là trường ǵ?
Đó
chính là học viện quân sự Hoa Kỳ. Điều
khá lạ là mặc dù là học viện quân sự, nhưng
lại cung cấp các quản trị cao cấp cho
nền kinh tế Mỹ và thế giới. Sau 5 năm
bắt buộc phải phục vụ trong quân đội,
phần lớn các bạn rời bỏ binh nghiệp,
học thêm một MBA rồi đi làm cho các tập
đoàn. Rồi thăng tiến rất nhanh. Ở West
Point, có một slogan là cứ đưa cho tôi một người
không phải tâm thần, tôi đều có thể đào
tạo thành 1 công dân ưu tú.
Mỗi
năm West Point chỉ tuyển khoảng 1300 bạn. Và
trong 4 năm học, bắt buộc phải loại
thải 10%/năm. Tức năm cuối chỉ c̣n dưới
1000 bạn ra trường. Chương tŕnh học
từ thiên văn vũ trụ đến cách bắt
tay, cách uống rượu vẫn tỉnh táo, cách
gấp mùng mền chiếu gối đến tranh
luận các tác phẩm của Victor Hugo. Trên thông thiên văn,
dưới tường địa chất, giữa
thấu nhân tâm. Tony quen với anh bạn, tốt
nghiệp trường WP và đang làm sếp một công
ty đa quốc gia ở Singapore, mỗi lần gặp,
ảnh kể về trường WP với một thái
độ tự hào, ḿnh nghe mà say mê, chiếc nhẫn
biểu tượng của cựu sinh viên WP trên tay anh
lấp lánh.
Ảnh
kể, sinh viên vừa vào trường đă phải
bị khủng bố tinh thần. Quan niệm là
trụng nước sôi 100 độ rồi đem qua
trụng nước đá. Nên sau này, dù có sự
cố ǵ trong đời, họ cũng cảm thấy b́nh
thường, chẳng xi nhê ǵ. Đầu tiên là
họ nhốt sinh viên từng tốp vào trong pḥng, sau
đó 2h sau th́ thả ra, yêu cầu trả lời các câu
hỏi như có bao nhiêu bóng đèn trong pḥng, bàn
ghế màu ǵ, lúc vào mấy giờ mấy phút, lúc ra
mấy giờ mấy phút, người ngồi bên trái
bạn có đeo đồng hồ không, người bên
phải tên ǵ….
Trả
lời không được là tự động
cuốn gói về nhà. Bài học đầu tiên về
ÓC QUAN SÁT, cái quan trọng nhất của một nhà
quản trị tài ba. Và bài học tương tự như
vậy. Sau này, ảnh đem các bài học này chế
biến lại thành tài liệu dạy sinh viên các đại
học khác hay nhân viên thực tập cho tập đoàn,
cứ 1 đứa “đoạt giải nhất ngáo ngơ
toàn quốc” vào mà chịu học, 6 tháng sau th́
lột xác thành 1 người mới hoàn toàn, thành Steve
Job luôn.
Tony
xin tài liệu của ảnh, đem về VN dịch, áp
dụng cho hăng của ḿnh và đang biên tập lại
cho câu lạc bộ con dượng.
Rơ
ràng dấu ấn đào tạo rất quan trọng
với người trẻ. Nếu chịu khó và có phương
pháp đào tạo đúng, ngây ngô ngáo ngơ vẫn
trở thành xuất sắc, v́ chúng ta giỏi lắm
chỉ sử dụng có 1/10 khả năng của
bộ năo. Giáo dục Mỹ nói chung là kỹ, v́
họ đào tạo là cho nước Mỹ có thể
sử dụng, không phải chỉ với mục đích
xuất khẩu giáo dục như một số nước
khác. Nên với sinh viên ngoại quốc, đầu vào
cũng rất khó, phải vượt qua các kỳ thi
như Toefl, SAT, GMAT, GRE…tuỳ theo cấp và ngành, c̣n
trường nào không kiểm tra đầu vào, th́ trường
đó hoặc là diploma mill, hoặc không ai biết
tới.
Họ
cho rằng, việc học viên có được các
chứng chỉ này thể hiện sự nghiêm túc trong
việc theo đuổi học thuật. Thật ra, các
kỳ thi này, so với khả năng của sinh viên VN,
th́ chẳng là ǵ, v́ để vào đại học
VN, kiến thức c̣n khổng lồ hơn nhiều, khó
hơn nhiều. Cũng v́ là đào tạo để nước
Mỹ có thể sử dụng, nên thời gian cũng lâu
hơn, như MBA cũng phải mất 3 năm….so
với 12 hay 18 tháng ở một số nước.
Trở
lại học viện WP lừng danh bên bờ sông
Hudson, cách không xa New York, đây là ước mơ
của mọi ông bố khi có đứa con ra đời,
và muốn nó ” đă mang tiếng ở trong trời
đất, phải có danh ǵ với núi sông”. Đào
tạo trở thành công dân có ích, giỏi giang, để
thoả chí tang bồng hồ thỉ, vùng vẫy
giữa đất trời.
Khi
18-30 tuổi, trong lúc đám ngây ngô kia đốt
tuổi trẻ trong các quán bar, các quán cà phê, vũ trường,
rũ rượi xoă tóc đi ra đi vô v́ không
biết làm ǵ, suốt ngày chit chat nhăng cuội,
ngủ nhiều hơn học và làm nên đầu óc u
u mê mê, nông cạn, cái ǵ cũng làm biếng, cũng lười…th́
các bạn này đă phải vất vả đầu tư
trí lực và thể lực. Thư viện West Point
mở 24/24, ở đó người ta thấy những
cái đầu cắm cúi ghi ghi chép chép, những
cuốn sách dày cộm phải đọc xong trong
một vài ngày.
Đọc
nhanh và rất nhanh, để sau này đi làm, giấy
tờ công văn, đọc nhoay nhoáy để phúc
đáp, chứ thể loại thấy chữ nhiều
đọc nhức mắt, th́ thôi khỏi tuyển
dụng. Nó đánh vần 1 công văn đọc xong
mất hết cả ngày, năng suất lao động
sẽ kém. Trí thức là phải đọc nhanh để
làm việc giỏi, mà muốn đọc nhanh th́
phải tập luyện. Kỹ năng thuyết tŕnh,
thuyết pháp sao cho người khác nghe mà rụng
rời tay chân nằm trong chương tŕnh học.
Những bức tường ở WP luôn đông
nghẹt học viên đứng nh́n vào đó, tập nói
với bức tường, thu âm, nghe đi nghe lại,
nói đi nói lại sao cho hay mới thôi.
Dưới
trời tuyết lạnh khủng khiếp, họ
phải lăn lê ḅ trườn để tập
thể lực. 5h sáng là kẻng đánh thức
dậy, tập thể lực bằng các bài tập
với cường độ nặng của vận
động viên nhà nghề. Tập bơi, đứng nước
5h, ai đuối quá th́ vớt lên, coi như rớt.
Rồi tập vượt mọi địa h́nh. Rèn
luyện thể lực sao cho mọi điều kiện
thời tiết đều phải thích nghi, nóng 45 độ
ở châu Phi hay âm 20 độ ở Alaska đều
chịu được. Kỹ năng tồn tại và
óc sáng tạo được chú ư đào tạo
kỹ.
Những
lần trong đêm tối, họ bị thả giữa
rừng, và t́m cách về lại trường bằng
mọi khả năng có thể, nh́n các v́ sao trên
trời đoán hướng, t́m thức ăn, dựng
lều. Kiến thức lănh đạo phải có và
phải nhớ vanh vách. Và có khi đang ngủ say
giấc, 2h sáng bị đánh thức dậy để
kiểm tra, với các câu hỏi như 10 vị tướng
giỏi nhất mọi thời đại là ai, nếu
bạn là Napoleon, bạn sẽ viết lại lịch
sử của Waterloo như thế nào….Không trả
lời được, phải đứng ngoài hành lang
cả đêm để suy nghĩ. Đào tạo để
mỗi WPer có được dáng vóc của một người
mẫu, sức khoẻ của một vận động
viên Olympic, trí tuệ của một học giả,
ăn nói như một thuyết gia, cư xử như
một chuyên gia tâm lư….
Khi
về già, họ thành lập các hội WPer alumni, đi
câu cá bên bờ biển Caribe, đi ngắm hoàng hôn
ở Bali, thong dong tự tại, phong lưu tuyệt
đỉnh, v́ ai cũng có một tuổi trẻ
học và làm như điên. C̣n có những người
đàn ông trên đời, về già rồi, mà vẫn
cứ vật lộn mưu sinh, xin tiền vợ, xin
tiền con cái, th́ cũng có thể họ kém may
mắn, nhưng cũng có thể họ đă lăng phí
tuổi trẻ một cách vô bổ trong các tṛ trai gái,
ăn chơi đàn đúm, xài tiền của cha
mẹ, hay đơn giản là lười nhớt thây.
Làm biếng th́ sau này phải khổ, thế thôi. Trách
ai.
Nh́n
các học viên WP đánh đàn, nhảy, khiêu vũ, vơ
thuật, hát, ảo thuật, thám hiểm, vẽ…hay
thậm chí tỉ mỉ ngồi cắt tỉa giấy
để rèn luyện đôi tay khéo léo, bạn sẽ
thấy ḿnh sẽ phải cố gắng thật
nhiều. Một ngày chỉ có 24h, là công bằng cho
tất cả mọi người. Chúng ta phải
ngủ 6-8 tiếng, ai cũng chỉ c̣n 16h trong ngày.
Nên
phải chia ra, làm ǵ, học ǵ trong quỹ thời gian
ít ỏi đó. Một WPer nếu sáng sớm không
nộp được bảng mô tả công việc
trong ngày ( daily to-do list) cho bạn trưởng nhóm, th́
coi như nắm chắc suất cuốn gói về quê.
Không có chuyện ngủ dậy và ngày đó không
biết ḿnh phải làm ǵ.
Sinh
viên người Việt ở West Point khá đông, nhưng
đều là Việt kiều, nữ nhiều hơn nam.
Du học sinh quốc tế ở WP một năm
chỉ vài ba chục bạn, v́ đầu vào khó quá.
Con trai cả của thủ tướng Cambodia Hun Sen cũng
tốt nghiệp trường này. Bạn mà nh́n
thấy cậu này, không mê th́ thôi. Đẹp ngời
ngời từ ngoại quan đến nhân cách, mạnh
mẽ nam tính và thông tuệ, quư phái từ cốt cách
đến tinh thần, một nụ cười cũng
chứa sự bao dung như trời đất, thật
là không có ǵ có thể so sánh nổi.
Sự
cố tranh chấp đền Preah vihear với Thái Lan,
hai bên quyết không bên nào chịu nhường bên nào,
thậm chí đă vang lên tiếng súng. Trước t́nh
h́nh cấp bách đó, anh nhận nhiệm vụ
của tổ quốc và lên đường đi đàm
phán với người Thái. Và chỉ với ánh
mắt ấm áp và vài câu nói sắc sảo theo phong cách
West Point, bên Thái Lan phải xin lỗi và rút quân, nhường
lại ngôi đền này cho quê hương Cambodia
của anh
Tân thiếu úy Amanda Nguyễn sau buổi lễ
tốt nghiệp tại Học Viện Quân SựWest
Point, hôm 28 Tháng 5.
Nam nhi và chí tang bồng (con trai Hun Sen bên phải)
Rèn
luyện thể lực là một khoa mục rất quan
trọng đối với các cadet.
Khi đến thăm Học viện, bạn có
thể thấy các cadet chạy ṿng quanh khuôn viên trường
vào bất cứ lúc nào.
Ở
trước cổng của học viện là bức tượng
của cố Tổng thống George Washington
Ở cách đó một khoảng là tượng
của Tổng thống Eisenhower – người đă
từng theo học tại Học viện này từ năm
1911 đến 1915.
Hầu hết các lớp học của học
viện đều có sĩ số dưới 20 người.
Đây là một lớp học về kinh doanh.
Kinh doanh là một trong những môn học chính
của Học viện.
Ngoài
ra các học viên c̣n phải học các môn như Cơ
khí, Ngoại ngữ, Khoa học xă hội.
Học
viên không được phép đội mũ khi bước
vào trong ṭa nhà nhưng ngay khi bước ra khỏi
ṭa nhà họ bắt buộc phải đội mũ
bất kể khi nào.
Phù hiệu gắn trên áo khoác của các học viên
cho biết họ thuộc đơn vị nào c̣n năm
tốt nghiệp sẽ được thêu ở ngay bên
dưới.
Trong
ảnh là chiếc áo của một học viên sẽ
tốt nghiệp vào năm 2014.
Tổng số học viên của Học viện là
khoảng 4.400 người.
Nữ
giới chiếm khoảng 15%.
Cùng với các môn học, thể thao cũng là
một yêu cầu bắt buộc đối với các
học viên.
Nhà nguyện duy nhất của Học viện
được xây dựng từ năm 1910. Đây cũng
là ṭa nhà đẹp nhất.
Trong khi đang theo học tại trường, các
học viên không được phép kết hôn nhưng
có rất nhiều người sau khi tốt nghiệp
đă quay trở lại trường và làm lễ cưới
trong nhà nguyện này.
Nơi đây cũng có chiếc đàn organ lớn
nhất thế giới.
Tuy nhiên, ấn tượng nhất chính là nhà ăn
của Học viện nơi phục vụ các bữa
ăn cho toàn bộ 4.400 người cùng lúc.
Trên các bàn ăn, luôn có sẵn một số đồ
ăn nhẹ để phục vụ những người
đang quá đói mà chưa đến giờ ăn.
Trước
khi vào ăn, tất cả phải xếp hàng nghiêm
chỉnh bên ngoài ṭa nhà.
Và ào ạt đổ về nhà ăn.
Các học viên chỉ có 20 phút để hoàn thành
bữa ăn của ḿnh.
Và sau đó lại hối hả tỏa ra các lớp
học khác ngay sau giờ ăn.
Gặp
tân Thiếu úy xuất thân West Point, Amanda Nguyễn
|