Tài
liệu tham khảo:
America
and China sign a trade deal (Economists)
US
Trade Deal Ends China’s ‘Slow Walk’ of Trade Violation Enforcement
(Epoch Times)
China’s
imports from the US fell by a fifth in 2019, as trade war stripped away
demand (SCMP)
U.S.
Passes Global Growth Baton to Rest of World, For Now (Bloomberg)
China
economy improving but too early to call bottom (Asia Times)
What
Grade Does Trump’s China Trade Deal Deserve? Incomplete (NYT)
China's
economy grows at slowest rate in decades (DW)
China
logs first import fall in 3 years as trade war takes toll (Nikkei)
ẢNH HƯỞNG TỪ HƯU CHIẾN THƯƠNG
MẠI MỸ-TRUNG
Đại-Dương
Tổng
thống Donald Trump và Phó thủ tướng Lưu
Hạt của Trung Quốc, được Chủ
tịch Tập Cận B́nh uỷ nhiệm toàn quyền,
đă kư Hưu chiến Thương mại Giai đoạn
I dài 86 trang hôm 15/01/2020 tại Hoa Kỳ trong tiến tŕnh
“Đối thoại Kinh tế Toàn diện, CED”.
“Đối
thoại Kinh tế và Chiến lược Mỹ-Trung,
S&ED” do Tổng thống George W. Bush xướng
xuất nhằm “san bằng sân chơi cho công ty và công
nhân Mỹ tại Hoa Lục”. Tổng thống Barack
Obama tiếp tục với 8 phiên họp mà ưu tiên thúc
đẩy Trung Quốc tăng cường hợp tác
về các thách đố toàn cầu như biến
đổi khí hậu, thoả ước nguyên tử
Iran.
Lần
đầu tiên “Đối thoại Kinh tế Toàn
diện” bán niên diễn ra vào tháng 7-2017 đă bế
tắt do hai bên chỉ trích gay gắt về hành vi thương
mại quốc tế. Sau khi kư Thoả ước Thương
mại Giai Đoạn I, Tổng thống Trump cho
biết CED sẽ sớm nối lại và sẽ đi
thăm Trung Quốc trong tương lai không xa.
Các
vị tiền nhiệm tôn trọng thể thống khi
đàm phán. Nhưng, Tổng thống Trump thực
dụng hơn nên dù có phải gặp các nguyên thủ
quốc gia nhỏ bé mà đem lại lợi ích cho Hoa
Kỳ th́ không từ. Tổng thống Donald Trump đă
hội đàm với Chủ tịch Kim Chính Ân của
Bắc Triều Tiên tại Tân Gia Ba và Nhật Bản;
đích thân vượt lằn ranh vĩ tuyến 38
để dắt tay Nhà lănh đạo trẻ tuổi
của B́nh Nhưỡng, Kim Chính Ân đến gặp
Tổng thống Đại Hàn, Moon Jae-in tại Làng Bàn
Môn Điếm để hai bên Nam-Bắc tự hoá
giải hận thù. Nhưng, chỉ thảo luận
về giải giới nguyên tử Bắc Triều Tiên
mà không hề nới lỏng cấm vận. Tổng
thống Trump kêu gọi Iran ngồi vào bàn để tái
đàm phán Thoả ước Nguyên tử Iran trong khi
gia tăng cấm vận kinh tế nước này,
kể cả chặt đứt chiếc ṿi khủng
bố của Lực lượng Vệ binh Cách mạng
Iran ở nước ngoài.
Một
số chỉ trích lời Tổng thống Trump xưng
tụng Tập Cận B́nh, Kim Chính Ân, Vladimir Putin mà quên
tinh thần thể thao của người Mỹ:
bắt thay thân thiện trước và sau khi giao đấu,
nhưng, xuất chiêu vũ băo lúc lâm trận.
Bưu
điện Hoa Nam Buổi sáng trích số liệu từ
Tổng cục Quan thuế Trung Quốc cho thấy hàng
hoá của Mỹ nhập vào Hoa Lục 123 tỉ USD trong
năm 2019 so với 154 tỉ USD của 2017.
Trung
Quốc đă đồng ư mua thêm 200 tỉ USD hàng hoá
của Hoa Kỳ gồm có 75 tỉ hàng hóa sản
xuất, 50 tỉ năng lượng, 40 tỉ Mỹ
sản phẩm nông nghiệp, 35 tỉ dịch vụ.
POLITICO
tính “Trung Quốc chỉ mua phân nửa số lượng
đă hứa th́ hàng xuất cảng của Hoa Kỳ cũng
tăng 67% so với năm 2019. Trung Quốc xuất sang
Hoa Kỳ giảm 12.5% nên chỉ c̣n 419 tỉ USD. Tuy nhiên,
thặng dư mậu dịch của Trung Quốc có 70%
từ Hoa Kỳ chứng tỏ giao thương với
nền kinh tế lớn nhất thế giới quan
trọng như thế nào đối với Bắc Kinh.
V́
thế, Bắc Kinh khó tảng lờ cam kết trong Giai
đoạn I v́ nếu lật lọng lập tức
bị Hoa Kỳ áp thuế quan tức khắc mà không
cần báo trước.
Nghi
ngờ là đức tính của giới phân tích, nhưng,
Bắc Kinh phải rất thận trọng để
khỏi bị thiệt mà lại c̣n mất uy tín
với các đối tác khác, đặc biệt
với Liên Minh Châu Âu và Cộng đồng Kinh tế
ASEAN. V́ thế, Bắc Kinh vội trấn an dư
luận “Trung Quốc là một thị trường
lớn nên các đối tác sẽ không bị ảnh hưởng
về vụ cam kết với Hoa Kỳ.
Giám
đốc Trung Tâm Nghiên Cứu Triển Vọng và Thông
Tin Quốc Tế CEPII của Pháp, Sébastien Jean cho
rằng “Thỏa thuận với Trung Quốc đi ngược
lại những ǵ mà tổng thống Donald Trump đang
t́m kiếm: Giảm thâm hụt thương mại và
sửa đổi cung cách làm ăn của Trung
Quốc”.
Thực
tế, đă có giảm thâm hụt thương mại
và sẽ tiếp tục giảm. Trung Quốc đă cam
kết tuân thủ việc bảo vệ tài sản trí
tuệ, không phá giá tiền tệ, cho phép các công ty nước
ngoài tham gia lĩnh vực dịch vụ.
Khi
Tể tướng Đức, Angela Merkel sang Bắc Kinh
kư các hợp đồng kinh tế không hề đề
cập tới cung cách làm ăn kiểu luật rừng
của Bắc Kinh! Tiếp theo, Tổng thống Pháp,
Emmanuel Macron cũng đến Bắc Kinh nâng ly chúc
mừng các hợp đồng béo bở làm cho cứng
họng! Liên minh Châu Âu có một văn kiện
cứng rắn với Trung Quốc hơn Thoả
thuận Giai đoạn I của Tổng thống Trump?
Cuộc
thương chiến 18 tháng đă làm cho nền kinh
tế Trung Quốc lao đao và các quốc gia tiếp
tay gian lận thuế quan với Hoa Kỳ cũng bị
hậu quả như trường hợp thép xuất
cảng của Việt Nam bị phạt 450% và bị
lọt vào sổ đen theo dơi.
Hoa
Kỳ giảm thuế quan cho 120 tỉ USD hàng hoá
nhập từ Trung Quốc, nhưng, 250 tỉ USD khác
vẫn giữ nguyên mức thuế quan. Đại
diện Thương mại Mỹ, Robert Lighthizer có
thể áp đặt thuế trở lại nếu
Bắc Kinh không thi hành nghiêm chỉnh.
Tăng
trưởng kinh tế Trung Quốc 6% GDP thấp
nhất trong 30 năm qua. Nhưng, một số chuyên gia
ở Hoa Lục cho rằng chỉ bằng phân nửa
hoặc số âm.
Chỉ
có tháng 12-2019 tăng trưởng cao do nhu cầu tiêu
thụ trong dịp Giáng Sinh, Tết Dương Lịch
và Tết Âm Lịch. Mây đen có thể kéo tới
buộc Bắc Kinh phải kư thoả thuận Giai đoạn
I để dân đón Xuân.
Kinh
tế trưởng Ting Lu của Nomura cho rằng tăng
tưởng GDP của các tam cá nguyệt tiếp theo
sẽ dưới 6%.
Kinh
tế gia Michael Hanson thuộc JPMorgan Chase & Co. tiên
đoán nền kinh tế Hoa Kỳ trong năm 2020 tăng
nhanh hơn các quốc gia kỹ nghệ, kể cả
Nhật Bản và Đức.
Kinh
tế trưởng Tom Orlik của Bloomberg nhận xét
“Lạc quan về triển vọng tăng trưởng
2020 có ư nghĩa. Nới lỏng tiền tệ 2019 thêm
một chút động lực. Một thỏa thuận
thương mại nhỏ đă được
thực hiện. Tuy nhiên, “tốt hơn so với
dự kiến” không đồng nghĩa như
“tốt”. Hoa Kỳ và Trung Quốc sẽ phải
đối mặt với sự chậm lại vừa
phải”.
Báo
cáo “2018 Report to Congress on China’s WTO Compliance” của Chính
phủ Trump về việc Trung Quốc gia nhập Tổ
chức Thương mại Thế giới (WTO): “không
có hiệu quả trong việc bảo đảm Trung
Quốc mở cửa theo định hướng
thị trường đối với nền kinh tế
và thương mại. Bắc Kinh tŕ hoăn các phán
quyết thực thi của WTO trong nhiều năm
dựa trên việc duy tŕ chế độ đối
xử đặc biệt và khác biệt với tư cách
là một quốc gia đang phát triển, mặc dù có
nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đặt
ra các rào cản gia nhập thị trường cao hơn
các quốc gia phát triển như Hoa Kỳ”.
Diễn
biến thương chiến Mỹ-Trump cho chúng ta hai ư
niệm rơ rệt: (1) Hành vi thương mại và kinh
tế của Trung Quốc hoàn toàn đi ngược
với những quy định của WTO cần phải
chống đối mạnh mẽ cho tới lúc
triệt tiêu th́ mới tạo môi trường kinh
kế lành mạnh, minh bạch trên toàn cầu. (2) Không
nhất thiết phải đưa Trung Quốc trở
lại thời kỳ Mao Trạch Đông. Cộng đồng
quốc tế đừng v́ lợi ích riêng tư mà
chiều chuộng Bắc Kinh để gây thiệt
hại cho kẻ khác.
Cộng
đồng quốc tế nên lấy năm 2020 làm
mốc tẩy sạch môi trường ỷ mạnh
hiếp yếu, lớn ép nhỏ.
Đại-Dương
|