BẦU
CỬ TỚI
VŨ LINH |
|
Tại sao lại thua?
Bầu giữa mùa không có bầu tổng thống mà
chỉ là những cuộc bầu quốc hội liên
bang và bầu bán quan chức và dân cử địa phương
nên ít hấp dẫn, số cử tri đi bầu thua
xa số người đi bầu tổng thống.
Chỉ những người để ư nhiều đến
chính trị hay những thành phần cực đoan, hay
những người có chuyện bực ḿnh, bất măn
với tổng thống mới chịu khó đi bầu
hơn, trong khi những người thỏa măn với t́nh
trạng hiện tại th́ không rảnh đứng
xếp hàng cả mấy tiếng đồng hồ
để bỏ phiếu. Dựa trên yếu tố tâm
lư và lịch sử này, và nhất là trong không khí phân
hoá nặng dưới trào của TT Trump, các chuyên gia
cho rằng DC sẽ thắng lớn, ít nhất là
tại Hạ Viện. Kẻ này dĩ nhiên không
phải thầy bói chuyên đoán ṃ, cũng không
muốn tiên đoán theo tính phe đảng, nhất
định là ‘phe ḿnh’ phải thắng, ‘phe địch’
phải thua. Do đó sẽ tránh việc đoán ṃ này.
Chỉ giới hạn nội dung bài này trong phạm vi
xét qua những yếu tố lợi hại cho cả hai
bên. Về
phiá CH, như bài b́nh luận tuần trước đă
bàn qua, TT Trump trên thực tế đă đi từ thành
công này tới thắng lợi khác. Quan trọng nhất là thành
quả kinh tế khi tất cả các chỉ dấu kinh
tế như tỷ lệ tăng trưởng GDP,
chỉ số thị trường chứng khoán, tỷ
lệ thất nghiệp, tỷ lệ số người
lệ thuộc trợ cấp, phiếu thực phẩm,
chỉ số tin tưởng vào tương lai,... đều
chưa bao giờ tốt đẹp như hiện nay,
kề từ vài chục năm qua. Đối ngoại,
thành quả có thể nói chưa rơ ràng bằng v́
những vấn đề lớn như thuế quan,
Bắc Hàn, NATO,... đều c̣n đang trong ṿng thương
thảo với đồng minh cũng như với
kẻ thù. Nhưng điểm yếu
lớn là tất cả những thành công lớn
nhỏ, đều bị phe cấp tiến, đảng
DC và nhất là TTDC t́m mọi cách xí xoá, khỏa
lấp, dấu nhẹm, hay giảm thiểu tối đa,
trong khi phóng đại đến mức lố
bịch, thậm chí chế tạo, những sai lầm,
đặc biệt là những điểm bất
lợi về cá nhân, con người của TT Trump. Những chi tiết lặt
vặt nhất như lỗi chính tả trong mấy
vạn cái tuưt của ông Trump cũng được
thổi phồng lên thành loại tin “Breaking News”
như đại hoạ của thế kỷ. Một
cuốn sách bôi bác Trump th́ dĩ nhiên được
phong lên thành một loại ‘Kinh Thánh’, kéo dài vài ba
tuần cho đến khi có ‘Kinh Thánh’ mới xuất
hiện. Khi khách sạn Trump có vài
quan khách quốc tế đến ngủ đêm trả
vài trăm đô như từ cả mấy chục năm
nay th́ TT Trump bị hô hoán là làm giàu bất chính.
Việc Trump không nhận lương th́ đă quên
từ lâu rồi. Trong khi TT Clinton mời quan khách vào
ngủ tại Ṭa Bạch Ốc một đêm đổi
lấy vài trăm ngàn tiền yểm trợ tranh cử
th́ đó là tổng thống lịch sự, tiếp khách
trong Ṭa Bạch Ốc rồi được lịch
sự cám ơn bằng tiền yểm trợ. Hay khi bà
ngoại trưởng và tổng thống tương lai
(như tất cả mọi người dự đoán)
Hillary nhận lănh vài trăm triệu đô cho Quỹ
Clinton Foundation từ một công ty Nga rồi công ty đó
được bộ Ngoại Giao phê chuẩn việc
mua lại một công ty Uranium Mỹ, th́ TTDC cho đó là
chuyện … t́nh cờ. Đủ loại
‘thầy bàn’ ra đời để bàn về đủ
mọi chuyện, kể cả những chuyện họ
mù tịt như những chuyện phức tạp
về ngân sách, công nợ, thất nghiệp,... Mù
tịt đến độ dịch qua tiếng Việt
cũng không xong. Điều đáng nói là
những chi tiết lặt vặt hay những chuyện
xấu xa bất cần bằng chứng lại rất
hợp ‘gu’ với đại đa số quần chúng
vừa có tính hiếu kỳ vừa không đủ tŕnh
độ đọc, hiểu và bàn về chuyện chính
sách lớn. Hậu quả của những tấn công
TT Trump là CH sẽ gặp nhiều khó khăn hơn b́nh
thường trong kỳ bầu cử quốc hội
tới v́ bị họa lây. Về
phần đảng DC th́ t́nh h́nh khác xa. Điểm nổi bất
nhất là đảng DC đưa cả ngàn ứng
cử viên ra tranh cử mà lạ lùng thay, chẳng có
một chương tŕnh ǵ ghê gớm hơn kế
hoạch đánh Trump. Tất cả quan điểm,
chủ trương, sách lược, chiến thuật,
kế hoạch, khẩu hiệu, ... tất cả có
thể tóm lược lại trong đúng hai chữ
“chống Trump”. Chống hết, chống tất
cả những ǵ Trump nói, làm, đề nghị,
hứa hẹn. Chống vô điều kiện và vô
giới hạn. Chống luôn cả những chuyện
Trump chưa làm hay chưa nói. Nếu cần phịa luôn
ra chuyện để có dịp chống, dùng bài
viết nạc danh, hay bất cứ sách nào bôi bác
những chuyện kín hậu trường, bất
kể có thật hay không ra làm lư cớ để
chống. Đó chính là ‘đại cương lĩnh’
của đảng DC. Nhận xét này có quá đáng
không? Quư độc giả có thể tự kiểm tra
xem trong cuộc bầu tới này, DC đề nghị
chính sách ǵ? Mở báo hay TV ra xem th́ sẽ thấy TTDC
đang bàn về chính sách mới của DC hay đang
chửi Trump? Thật ra, cũng có vài
ứng cử viên tránh không bàn đến ông Trump.
Đó là một nhúm các ứng cử viên DC ra tranh
cử trong những vùng ông Trump đă thắng bà
Hillary. Họ bị kẹt trong thế đu giây
giữa chống ông Trump v́ đảng, và bênh ông Trump
để kiếm phiếu của cử tri của Trump.
Kết quả là họ chọn giải pháp dễ
nhất: tập trung tranh cử trên vài vấn đề
có tính địa phương trong khi tránh né bàn
chuyện quốc gia, liên quan đến TT Trump. Công bằng mà nói th́ cũng
có vài ba ứng cử viên DC có chủ trương khá
rơ nét, không dính dáng đến việc bôi bác cá nhân
ông Trump. Có chương tŕnh hành động cụ
thể, đi xa hơn việc chống Trump thật.
Đó là vài ứng cử viên –đếm trên đầu
vài ngón tay của một bàn tay- của khối ‘tinh
hoa xă hội chủ nghiă’ mới chớm nở
của đảng DC. Tiêu biểu là hai cô ứng
cử viên dân biểu da đen c̣n trong tuổi hỷ mũi
chưa sạch, Alexandria Ocasio-Cortez và Ayanna Pressley. Chương
tŕnh của hai cô này, bảo đảm cụ Các Mác bên
kia thế giới đang khui sâm banh ăn mừng:
miễn phí tất cả cho dân: đi học miễn phí,
săn sóc sức khỏe miễn phí, lương
tối thiểu 15 đồng một giờ cho tất
cả mọi người bất kể làm nghề ǵ,
Nhà Nước trả tiền chống hâm nóng điạ
cầu cho cả thế giới, mở toang biên giới
(no ban, no wall, no ICE). Tiền đâu ra? Dễ thôi: tăng
thuế ‘nhà giàu’! Chẳng ai rơ ai là ‘nhà giàu’. So
với nhu cầu của hai cô này th́ tất cả
những ai không phải ăn ḿ gói đều là ‘nhà
giàu’ cần phải đánh thuế hết. Không kể các cụ
tỵ nạn sống bằng trợ cấp dĩ nhiên
tung hô hết cỡ, câu hỏi cho cả nước là
tại sao lại có người có thể đề
nghị những chương tŕnh quái gở như
vậy? Câu trả lời rất giản dị: đó
là cách ‘chơi nổi’ tạo tên tuổi để
kiếm phiếu, nhưng chẳng có hại ǵ v́ đám
cực tả này biết chắc chương tŕnh
của họ có đúng 0,0000% hy vọng được
thực hiện. V́ chẳng bao giờ có ai nghĩ ra
được cách nào kiếm đủ tiền để
chi trả những dự án đại đồng vĩ
đại này. Đám quá khích có thể
sẽ thắng trong các cuộc bầu nội bộ
trong đảng DC, nhưng sẽ là đại họa
khi ra tranh cử chống phe CH. Dù vậy, không ai có
thể coi thường đám thiên tả quá khích này.
Có nhiều triển vọng nội bộ DC sẽ
bị xâu xé nặng giữa hai khối cấp tiến
già và thiên tả trẻ. Bây
giờ, ta nh́n qua cuộc bầu bán. Trước hết là Thượng
Viện. Hiện nay, CH nắm đa số, nhưng
rất mỏng, có đúng một phiếu, 51-49. DC
chỉ cần thắng thêm 2 ghế là đủ
chiếm đa số. Chẳng những đa số CH
mong manh, mà khối DC có vẻ đoàn kết tuyệt
đối trong khi khối CH phân tán làm hai phe ủng
hộ hay chống TT Trump. Lợi
thế lớn của CH là chỉ có 10 ông nghị sĩ
phải ra tranh cử lại trong khi bên DC có tới 23
vị, mà gần một nửa phải ra tranh cử
lại tại những tiểu bang TT Trump đă
thắng. Theo nghiên cứu của
trang mạng Real Politics, trong cuộc bầu tới, DC có
thể mất ba ghế và CH cũng mất ba ghế,
đưa đến kết quả là sẽ không có
thay đổi ǵ hết, CH sẽ giữ thế đa
số 51 ghế. Tiên đoán này bị nhiều người
cho là có phần thiên về DC, và thực tế, DC có
thể sẽ mất nhiều ghế hơn, và khối
đa số CH có thể sẽ tăng lên tới 53 hay
54 ghế. Dù sao th́ đa số 51 hay
55 ghế th́ cũng chẳng có ǵ khác biệt
nhiều. Sự
kiện quan trọng nhất vẫn là phe chống đối
TT Trump sẽ không có cách nào có đủ 67 phiếu
để truất phế TT Trump nếu ông này bị
Hạ Viện đàn hặc. Cũng chẳng có đảng
nào đạt được đa số tuyệt đối
60 ghế để có thể thông qua những luật
lớn. Nghĩa là sẽ có bế tắc lớn. C̣n
Hạ Viện th́ sao? Hiện nay, CH đang
giữ đa số tại Hạ Viện, nhưng là
một đa số cũng mong manh. Chỉ cần phe DC
chiếm được 24 ghế là họ sẽ
chiếm đa số, một việc không khó khăn
lắm. Trong hai lần bầu quốc hội giữa mùa
đầu tiên của các TT Clinton và Obama, năm 1994 và
2010, đảng nắm quyền DC đă mất 54 và 63
ghế. Chiếu theo kinh nghiệm lịch sử, bây
giờ đảng CH có mất 24 ghế th́ cũng không
phải là chuyện lạ. Theo nhiều chuyên gia, DC có
thể sẽ thắng từ 30 đến 40 ghế,
chiếm đa số khoảng một chục ghế
tối thiểu. Trước hết,
phải nói cho ngay, mọi tiên đoán của ‘chuyên
gia’ đều không khác ǵ các tiên đoán của
mấy ông thầy bói, bất kể mù hay không. Tháng 9
năm 2016, bao nhiêu chuyên gia tiên đoán ông Trump sẽ là
tổng thống thứ 45 của Mỹ? Bên nào thắng, bên nào
thua, phải đợi sau bầu cử mới biết
được chứ bây giờ ai cũng mù tịt,
phần lớn đoán ṃ theo tính phe đảng của
ḿnh thôi. Điều chúng ta có
thể bàn là chuyện ǵ sẽ xẩy ra sau kết
quả bầu cử. Nếu CH giữ được
đa số Hạ Viện, TT Trump sẽ thúc đẩy
hai dự án lớn mà ông muốn thực hiện mà
hiện nay chưa đi đến đâu hết. Đó
là việc xây bức tường biên giới Mễ và
nâng cấp hạ tầng cơ sở, đường
xá, cầu cống. Dĩ nhiên c̣n hai dự án nữa mà
ông sẽ cố xúc tiến là giải quyết vấn
nạn di dân Nam Mỹ, và Obamacare. Ta sẽ thấy tranh
căi ồn ào nhất, nhưng rồi cuối cùng TT Trump
sẽ được măn nguyện, không nhiều th́ ít. Nếu CH thắng th́
sẽ là chiến thắng vĩ đại của TT
Trump, coi như ông này đă hoàn tất việc
‘chiếm’ đảng CH. Việc ông ra tái tranh cử
năm 2020 coi như chắc chắn, tuy tái đắc
cử hay không là chuyện khác. Có điều chắc
chắn không kém là TT Trump sẽ cải tổ nội các
xâu rộng, kiếm người thực sự đồng
chí hướng mà ông có thể tin tưởng
tuyệt đối, để chuẩn bị cho
cuộc tranh cử 2020. Về phần đảng
DC, đây sẽ là đại họa. Trước tiên,
đảng này sẽ bị phân hoá nặng giữa phe
‘già’ tương đối ôn hoà Nancy Pelosi và Chuck
Schumer, và phe thiên tả nặng của ông cháu
Sanders-OcasioCortez. Ta sẽ có dịp chứng kiến
đại chiến nội bộ DC, với hai bên
xỉa tay đổ lỗi cho nhau về thất bại
bầu cử. Bên nào thắng không biết, nhưng có
nhiều triển vọng cho dù phe già, ôn ḥa thắng th́
ông Schumer và nhất là bà Pelosi có nhiều hy vọng
mất job lănh đạo đảng. Các chuyên gia sẽ mổ
xẻ vấn đề và nghiên cứu cách cứu
sống cái xác ma DC. Có nhiều triển vọng DC
sẽ không hồi sinh lại kịp cho kỳ bầu
tổng thống năm 2020. Nếu DC chiếm đa
số tại Hạ Viện như nhiều người
dự đoán, chính trường Mỹ sẽ đi
từ bế tắc đến khủng hoảng. Trường hợp nhẹ
nhàng nhất, lạc quan nhất là phe DC sẽ
đưa ra hàng loạt dự luật để TT
Trump bác bỏ. Và Hạ Viện cũng sẽ biểu
quyết chống lại tất cả mọi đề
nghị của TT Trump, và ông này sẽ chẳng làm ǵ
được hết. Hai bên sẽ đổ thừa
qua lại suốt ngày. TT Trump có thể đi đánh gôn
7 ngày một tuần, 50 tuần một năm, cũng
chẳng sao ngoài việc bị chửi rủa mà ông
sẽ lănh đủ, cho dù ngồi nhà không đi đánh
gôn ǵ hết. Không đi đánh gôn th́ có cả ngày
ngồi tuưt cho TTDC và phe cấp tiến phát điên. Trường hợp
thực tế hơn, Hạ Viện sẽ mở ra vài
chục cuộc điều tra đủ kiểu, đủ
loại về cá nhân TT Trump, về tất cả các
quyết định, các câu nói của ông từ ngày ông
bắt đầu biết nói, về các hoạt động
của vợ lớn, vợ bé, vợ mới, vợ cũ,
con trai, con gái, dâu, rể, chú, bác, cô, d́, phụ tá
kể cả tài xế, đầu bếp và cận
vệ. Tất cả các cô gái đứng đường
tại New York từ 20 tuổi đến 80 tuổi
sẽ được mời ra điều trần trước
quốc hội. Cô nào ‘may mắn’ có dịp giao du
với ông Trump và sẵn sàng ra kể lại cho các dân
biểu nghe những chi tiết hấp dẫn sau bức
màn the, sẽ được phong làm ‘anh hùng dân
tộc’, tặng cho ch́a khoá Hạ Viện. Cả
quốc hội sẽ làm việc overtime không ngừng
nghỉ 365 ngày một năm cho đáng đồng lương
từ tiền thuế của chúng ta. Trường hợp gia
trọng nhất, Hạ Viện sẽ đàn hặc TT
Trump. Tất cả đều tùy thuộc tính toán chính
trị qua thăm ḍ dư luận do các báo Washington Post
và New York Times tổ chức. Phe chủ trương
đàn hặc có đủ túc số phiếu để
đàn hặc hay không là chuyện không quan trọng v́
yếu tố chủ chốt là có dịp tố cáo, bôi
bác, và hạ nhục TT Trump trong màn kịch đàn
hặc thôi v́ ai cũng biết đàn hặc cuối cùng
cũng chẳng đi đến đâu v́ không bao
giờ có đủ phiếu tại Thượng
Viện để truất phế. Có khi thủ tục
đàn hặc sẽ kéo dài năm này qua tháng khác, càng
lâu càng tốt. Ít ra th́ cũng cản không cho ông Trump
ra tranh cử lại năm 2020. Giống như cuộc
điều tra của công tố Mueller, kéo dài lê thê lướt
thướt để nuôi dưỡng những nghi
ngờ và chỉ trích. Sau khi thất bại, đảng
CH sẽ phải tự mổ xẻ, nghiên cứu cách
cứu văn t́nh thế. Cuộc chiến giữa TT Trump và
phe #NeverTrump sẽ tăng cường độ và
cả hai bên sẽ đổ thừa qua lại về
trách nhiệm thất bại trong cuộc bầu
quốc hội. Phúc tŕnh của công tố
Mueller cũng sẽ đóng một vai tṛ, quan trọng
hay không tùy theo t́nh h́nh. Nếu phúc tŕnh được
đưa ra trước ngày bầu cử và tố giác
TT Trump về một hay nhiều tội nào đó th́
sẽ là đại họa cho đảng CH v́ sẽ
được phe DC khai thác triệt để trong
cuộc bầu cử. Ngược lại nếu
bạch hóa ông Trump th́ phe CH sẽ khai thác tối đa
và phe DC mất thêm một lư do để được
bầu. Nếu ông Mueller đợi
sau khi bầu bán mới công bố phúc tŕnh th́ cũng
tùy trong đó có tố cáo TT Trump tội ǵ hay không, và
tùy phe nào thắng cuộc bầu cử. Phe DC thắng và phúc tŕnh
kết tội TT Trump, bất kể tội ǵ, lớn
hay nhỏ, th́ phúc tŕnh sẽ được nâng lên
tới mức quan trọng ngang hàng với Hiến Pháp
và đàn hặc sẽ dựa trên phúc tŕnh này.
Nếu phúc tŕnh của ông Mueller bạch hóa mọi
tội của ông Trump, th́ chỉ ba ngày sau là cả nước
không c̣n nhớ ông Mueller là ai nữa. Vào Google t́m tên
‘Mueller’ cũng không c̣n thấy nữa. Nếu phe CH thắng
cuộc bầu, phúc tŕnh của ông Mueller sẽ mất
hết ư nghiă, sẽ bị phe ông Trump t́m cách chôn vùi
bất kể TT Trump có tội ǵ hay không. Quư độc giả
thấy ngay quá nhiều cái ‘nếu’ nên tất
cả những lời bàn đều vô giá trị. Dù sao th́ cũng chẳng có
cách nào TT Trump bị truất phế bất kể
kết quả bầu cử, và ông sẽ ngồi
tới 2020. Ra tranh cử nữa hay không khi đó
mới tính được. Cuộc bầu quốc
hội cuối năm nay sẽ là yếu tố
quyết định lớn nhất. Các cuộc tấn
công của ông Mueller và TTDC là con dao hai lưỡi, chưa
biết sẽ chém trúng Trump hay trúng đảng DC. Câu hỏi tới, dân
tỵ nạn sẽ làm ǵ? Dĩ nhiên, một số
lớn sẽ chẳng để ư ǵ hết, một
số nhỏ sẽ rủ nhau đi bầu, nhất là
khi có một ứng cử viên gốc Việt tranh
cử. Hầu hết dân tỵ
nạn ta chẳng là đảng viên đảng chính
trị Mỹ nào, phần lớn v́ không hiểu rơ khác
biệt về hai đảng. Một số lớn
sẽ bầu cho ứng viên gốc Việt, bất
kể thuộc đảng nào. Nếu có hai ứng
cử viên gốc Việt th́ đa số sẽ bầu
cho ông/bà DC, chỉ v́ thành kiến cố hữu DC là
‘đảng của dân nghèo’, DC là ‘đảng
của trợ cấp’. Thái độ đúng đắn
nhất có phải là không a-dua theo chiều gió của
TTDC không? Nên quên chuyện đảng phái chính trị
Mỹ đánh nhau, quên chuyện cấp tiến, bảo
thủ Mỹ đánh nhau, hay chuyện TTDC đánh
tổng thống, quên luôn ba cái tuưt lăng nhăng
của Trump mà chính ḿnh cũng chưa đọc hay
đọc mà không hiểu rơ, mà hăy nh́n cho kỹ đảng
nào đang làm ǵ có lợi hay có hại cho gia đ́nh và
cá nhân ḿnh, cho cộng đồng tỵ nạn, và cho
quyền lợi dân và nước Việt của ta. Với khối dân lao động,
nhớ lại xem đảng nào đang mang lại công
ăn việc làm cho dân, trong đó dĩ nhiên có dân
tỵ nạn ta? Nếu là dân trung lưu
phải đóng thuế bá thở, th́ có nên suy nghĩ
lại xem đảng nào đă giảm thuế cho ḿnh
không? Hay nh́n xa hơn nữa, đảng nào chủ trương
thu hồi luật giảm thuế của TT Trump? Nếu là dân đang
sống nhờ trợ cấp, cần tự hỏi trong
lịch sử, đă có tổng thống CH nào cắt
trợ cấp như phe cấp tiến hù dọa chưa?
Nếu là người có
nhu cầu y tế, hăy coi lại xem với Obamacare, ḿnh
đóng bảo hiểm đắt hơn hay rẻ hơn,
tiền deductible cao hơn bao nhiêu, lấy hẹn bác sĩ
chờ lâu hơn bao lâu? Nếu c̣n nghĩ đến
quê nhà, nghĩ lại thử Mỹ bắt tay với
Nga chặn Trung Cộng tốt hơn? Hay Mỹ đánh
Putin, bắt tay với Tập Cận B́nh lập đặc
khu kinh tế tại VN tốt cho nước ta hơn? Cuối cùng, nghĩ lại
thân phận tỵ nạn có ‘sướng’ không?
Rồi nghĩ lại đảng nào đă cắt
hết viện trợ quân sự không cho QLVNCH súng đạn
để tự vệ chống CSBV. Nhất là nghĩ
lại đảng của các ông Biden, Kerry, Brown,... có
hoan nghênh khi ḿnh mới thoát nạn CS đặt chân
đến nước Mỹ không? Những câu hỏi trên, có
cần viết câu trả lời ra không? VŨ LINH |