BUTTIGIEG,
NGÔI SAO MỚI
Vũ Linh |
Cuộc chạy đua
bên đảng Dân Chủ tiếp tục xoay hướng
đổi chiều bất tử. Khi cuộc đua
bắt đầu th́ cụ Biden đè bẹp tất
cả hai tá đồng chí đang hăm he dành giựt
cái ghế đại diện đảng DC lên vơ đài
với TT Trump. Nhưng sau đó th́ thiên hạ mất
phương hướng, đầu óc bắt đầu
rối bù khi các ứng cử viên thay phiên nhau, nổi
lên rồi biến mất. Khiến người ta nhớ lại cuộc chạy
đua bên CH năm 2016.
Cũng
gần hai tá sao chổi vọt qua khung cửa sổ,
đến rồi đi, để rồi cuối cùng,
ông Trump, một người bắt đầu cuộc
đua với tỷ lệ hậu thuẫn đâu 1%-2%, đắc cử làm đại
diện cho đảng CH lên vơ đài đấu
với Hy Bà Bà. Lịch sử tái diễn với anh
Buttigieg chăng? Bài này
sẽ bàn qua ông Pete Buttigieg. Trước hết, xin phép bắt đầu từ màn
kịch đầu tiên. Khởi đầu, cụ Biden hoàn toàn thống trị
sân khấu DC với tỷ lệ hậu thuẫn đâu
hơn một phần ba cử tri, với hai tá ứng
cử viên c̣n lại chia nhau hai phần ba c̣n lại. Sự thống trị đó bị sứt mẻ
mạnh trong trận tranh căi đầu tiên trên TV là nơi
đă làm nổi bật bà thượng nghị sĩ
Cali Kamala Harris. Bà này đúng là hiện thân
của ứng cử viên lư tưởng của khối
cấp tiến DC: cấp tiến không quá khích, phụ
nữ, lại có máu da đen, đẹp, duyên dáng,
ăn nói mạnh bạo, đến từ tiểu bang có
nhiều phiếu cử tri đoàn nhất vừa ở
cấp bầu sơ bộ trong nội bộ DC, vừa
trong cuộc bầu tổng thống cuối cùng. Bà
Hillary nh́n bà Harris với cặp mắt cay cay, như
đang nh́n vào tổng thống phụ nữ đầu
tiên của Mỹ. Nhưng bong bóng Harris x́ hơi khá nhanh v́ chẳng có ǵ
đặc biệt ngoài tài đấm bể mũi
cụ Biden. Khi đó, ông Buttigieg vẫn c̣n là một bóng mờ chưa
ai để ư. Ngôi sao mới của DC thay thế bà Harris là cụ bà
xă nghĩa Elizabeth Warren. Nhưng bà này gặp hai cái
trở ngại lớn, thứ nhất là cùng quan điểm,
giống như sanh đôi với cụ ông xă nghĩa
Sanders, khiến khối cấp tiến cực đoan
nhất gặp bối rối, phân hoá giữa hai người.
Bà Warren cũng bị chất vấn v́ các chương
tŕnh quá đồ sộ, không tưởng, tốn kém
tới hơn cả chục lần ngân sách của
cả nước. Hậu thuẫn của bà hiện nay
h́nh như đă ổn định, khó leo cao hơn,
nếu không muốn nói là có phần bắt đầu
suy giảm. Cử tri DC Mỹ nh́n qua nh́n lại, chẳng c̣n bao nhiêu
người, chợt thấy bóng dáng anh Buttigieg, là
người có quan điểm tuy cũng cấp tiến
nhưng ôn ḥa và thực tế hơn xa hai cụ đồng
chí xă nghĩa, mà có vẻ điềm tĩnh, chín
chắn, đầu óc tỉnh táo hơn cụ Biden
nhiều. Đă vậy, lại c̣n có một điểm
rất ăn khách trong khối cử tri cấp tiến
trẻ là...
đồng tính. Ông
Buttigieg là thị trưởng thành phố South Bend,
tiểu bang Indiana, là người ra mắt với tỷ lệ hậu
thuẫn dưới cả 1% như ông Trump trước
đây, nhưng bây giờ đă thành ngôi sao đang
bừng sáng trong đảng DC tuy chưa lấn át
được 3 lăo đồng chí đang dẫn đầu
cuộc chạy đua. Ông Buttigieg là một ứng cử viên hạng rất
xoàng khi mới bắt đầu cuộc chạy đua.
Hầu như không ai để ư v́ ông là thị trưởng
một thành phố lớn hơn Kontum của ta một
chút. Ông đắc cử thị trưởng với
tổng số chưa tới 11.000 phiếu. Bây
giờ, ông hy vọng sẽ có năm bẩy chục
triệu người bỏ phiếu cho ông. Ngoài ra, chẳng có một ly thành tích nào khác, lư do chính
là c̣n rất trẻ, mới có 37 tuổi. Trong
thời gian làm thị trưởng, chắc v́ chẳng
có việc ǵ phải làm tại thành phố tư hon này,
ông đăng lính, t́nh nguyện gia nhập quân đội.
Năm 2014, ông
là trung úy t́nh báo hải quân, được gửi qua
Afghanistan trong 7 tháng, nhưng phần lớn
thời gian là làm tài xế lái xe cho đơn vị trưởng.
Không phải lính tác chiến, cũng chẳng phải
chuyên gia t́nh báo ǵ. Để hóa giải phần nào
‘thành tích’ ghê gớm này, ông Buttigieg thường nói
đùa ông từng làm nghề lái xe Uber tại
Afghanistan. Năm năm sau, ông trung úy tài xế cảm
thấy dư sức làm tổng tư lệnh quân
lực. Ông
Buttigieg theo học Đại Học Harvard rồi Oxford,
nhưng chỉ có bằng cử nhân, bachelor. Ông là người công khai đồng tính, có
‘chồng’ (hay vợ?) là anh (hay chị?) Chasten
Glezman, có chính thức và công khai ‘làm đám cưới’.
Đám
cưới này đă gây xích mích gia đ́nh lớn
trong nhà anh Glezman, là một gia đ́nh công giáo nặng,
đă không nh́n nhận đám cưới và từ luôn
ông Glezman. Trả lời những thắc mắc về kinh
nghiệm yếu kém của ông, ông Buttigieg tuyên bố
ông là người đến từ một tỉnh
nhỏ của tiểu bang Indiana, là tiểu bang đă
bầu cho TT Trump, nên ông hiểu rất rơ tâm lư
quần chúng tỉnh CH nhỏ, nên biết cách để
hạ Trump. Nôm na ra, ông đă nh́n nhận chỉ có
tự tin có thể hạ Trump chứ không biết nói ǵ
hơn về kinh nghiệm kinh bang tế thế. Hiển
nhiên, ông Buttigieg coi việc quản trị một thành
phố với khoảng 100.000 dân cũng chẳng khác
ǵ lănh đạo cả nước Mỹ với hơn 300 triệu
dân, hay thực tế hơn nữa, lănh đạo
cả thế giới luôn. Ông Buttigieg nổi lên trong thời gian qua nhờ
nhiều yếu tố thiên thời, địa lợi,
nhân ḥa, như các cụ ta vẫn nói. Thứ nhất, các đối thủ của ông
hay nói chung, tất cả các ứng cử viên tổng
thống của đảng DC đều chẳng ai
lọt vào mắt xanh của đại đa số
cử tri của đảng DC. Hai cụ xă nghĩa
Sanders và Warren có vẻ quá thiên tả cho khẩu vị
Mỹ. Cụ Biden ôn hoà và nhiều kinh nghiệm
lớn nhưng h́nh như đă qua cái tuổi xuân quá
lâu rồi, nên bây giờ lẩm cẩm, nói sai, làm
lộn nhiều chuyện, đă vậy lại c̣n
bị đạn lạc trong vụ Ukraine bắn trúng vài
phát, chưa chết nhưng cũng bị thương,
mà vết thương lại đang bị phe CH xé ra
cho to cho đau hơn nữa. Ngoài những lăo đồng
chí trên th́ chẳng c̣n ai ra hồn. Ngay cả ngôi sao
Kamala Harris cũng chỉ là sao chổi, vụt qua
rồi biến mất quá nhanh. Các ông da đen Cory
Booker, da vàng Andrew Yang, da nâu Julian Castro thực tế
chỉ đóng vai những chậu kiểng mang thêm màu
mè vào cho cái đảng tự gọi là túp lều trăm
hoa đua nở. Nói trắng ra, ông
Buttigieg không phải là một thần tượng
được nhiều người say mê ủng hộ
như ông Obama hồi mới ra tranh cử, nhưng cũng
có công dụng trám lỗ trống v́ không c̣n ai khác. Thứ nh́, ông Buttigieg là người tương
đối ôn ḥa, nói năng nhẹ nhàng, ít công kích người
khác quá mạnh. Một h́nh ảnh khiến một
số lớn cử tri DC cảm thấy thoải mái hơn
thái độ hung hăng đấm đá quá bạo
của bà Kamala Harris hay anh Cory Booker hay bà Tulsi Gabbard
chẳng hạn. Ngay cả các chương tŕnh tranh
cử của ông tuy cũng đượm màu cấp
tiến, nhưng ôn ḥa, cách xa các chương tŕnh
cực đoan của các cụ xă nghĩa. Ông công khai
chỉ trích kế hoạch Medicare For All tuyệt đối,
xoá bỏ mọi h́nh thức y tế tư nhân của
cụ bà Warren và cụ ông Sanders, trong khi ông cũng
chủ trương Medicare For All, nhưng vẫn duy tŕ
một hệ thống y tế tư nhân để
mọi người có quyền lựa chọn. Ông
Buttigieg cũng chống lại việc giáo dục
miễn phí cho tất cả v́ ông chủ trương
chỉ miễn phí cho những gia đ́nh có lợi
tức từ 100.000 đô một năm trở
xuống thôi. Ông cũng là một chính khách có quan
điểm cấp tiến theo DC mà thành công tại
một tiểu bang bảo thủ theo CH, nghĩa là tương
đối có quan điểm và cách làm việc khá
uyển chuyển. Thứ ba, ông Buttigieg cũng giống như ông
Trump ở điểm không phải là sản phẩm
của chính trị bẩn thỉu, hủ lậu
của đầm lầy Hoa Thịnh Đốn mà là chính
khách của tỉnh nhỏ, không lệ thuộc vào dàn
máy chính trị của thủ đô, với những mánh
mung, cấu xé, thủ đoạn, cạm bẫy đủ
loại, càng không lệ thuộc vào tiền bạc
của các đại tập đoàn hay đại tài
phiệt.
Cả hai ông Trump và Buttigieg đều đến từ
ngoài ṿng đai thủ đô, nhưng ông Trump là đại
tài phiệt của thành phố lớn nhất thế
giới, trong khi ông Buttigieg là chính khách nghèo kiết xác,
đến từ một thành phố nhỏ chỉ
bằng một khu phố của New York. Thứ tư, ông Buttigieg cũng là một loại
‘người hùng’ được TTDC tung hô như là
anh hùng đă dám bỏ ngang cái chức tỉnh trưởng
một thời gian ngắn để t́nh nguyện ‘hy
sinh xương máu’ đi tham chiến tận Afghanistan,
cho dù chỉ là đi làm “tài xế Uber”. Thứ năm, ông Buttigieg, mà diễn đàn này
‘phạm thượng’, thường gọi là
‘chị’ Buttigieg, là người đồng tính công
khai, một người mà xu thế thời thượng
cấp tiến muốn tôn vinh như những người
hùng của xă hội tiến bộ, dám đi tiên phong,
phá đổ những phong tục hủ lậu kiểu
như t́nh yêu và cưới hỏi phải là giữa
hai người khác giới tính. Trong chính trị Mỹ hiện nay, khối đồng tính
đă liên minh với các khối thiểu số khác như
khối chuyển giới, khối lưỡng giới,
để trở thành một liên minh chính trị
rất mạnh tuy rất ít người. Khối người
này đă thành công lật được một trang
sử lớn khi họ ép buộc được TT
Obama, PTT Biden, và cả bà ngoại trưởng Hillary
phải thay đổi quan điểm, chấp nhận hôn
nhân đồng tính ngay trong mùa tranh cử năm 2012. Khối này rất nhỏ tính trên đầu người,
nhưng ồn ào nhất và cũng là khối được
giới cấp tiến ủng hộ mạnh nhất
để chứng tỏ họ là những người
văn minh, tiên tiến. Khối đồng tính đang
được hậu thuẫn chính trị rất
mạnh của TTDC và hậu thuẫn tài chánh mạnh hơn
nữa của giới ca sĩ, tài tử Hồ Ly
Vọng, cũng như hậu thuẫn tinh thần
của giới trí thức trẻ. Nếu
đắc cử, ông Buttigieg sẽ là tổng thống
đồng tính đầu tiên trong lịch sử
Mỹ nói riêng và thế giới nói chung. Biết đâu có cụ tỵ nạn thích tổng
thống phải là ‘người đầu tiên' ǵ
đó, kiểu như tổng thống da đen đầu
tiên, hay tổng thống phụ nữ đầu tiên,
sẽ hồ hởi bầu cho ông Buttigieg để
Mỹ có ‘tổng thống đồng tính đầu
tiên’, bất kể kinh nghiệm, khả năng chăng? Tóm lại, ông Buttigieg có nhiều điểm tích
cực, giúp ông leo thang tuy chậm nhưng khá chắc,
ít nhất là cho tới nay. Đă vậy, gần đây một số tai to mặt
lớn thời Obama đă nhẩy ngựa chạy theo ông
Buttigieg, trong đó có cố vấn trưởng kinh
tế là ông Austan Goolsbee, và cố vấn trưởng
về Obamacare, bà Linda Douglass. Dù vậy, ông Buttigieg cũng không phải là người
hoàn hảo. Ông cũng có khá nhiều hành lư nặng
nề lôi theo. Hành lư lớn đầu tiên dĩ nhiên là cái kinh
nghiệm thị trưởng một thành phố cỡ
Kontum, chưa bao giờ phải nói chuyện với
bất cứ lănh đạo thế giới nào. Thử
thưởng tượng cái tướng ông TT Buttigieg
non choẹt đứng trước Putin hay Tập
Cận B́nh, hay ngay cả Cậu Ấm Ủn, hay
tổng thống Pháp, thủ tướng Anh,… Kinh
nghiệm lái xe Jeep bên Afghanistan có lẽ chưa đủ
để đối phó với ISIS hay Taliban hay Al Qaeda.
Kinh nghiệm đếm bạc cắc trong ngân sách vài
triệu đô của tỉnh South Bend chắc cũng không
đủ để quản trị ngân sách mấy ngàn
tỷ của cả nước Mỹ. Hay ngay cả việc đối phó với những tay
ma đầu chính trị, tài phiệt hạng nặng
của Mỹ cũng chưa có dịp thử lửa. Mà cũng chưa biết mùi xảo trá của TTDC. Bây
giờ ông Buttigieg có thể đang hưởng tuần
trăng mật với TTDC, nhưng một khi đắc
cử tổng thống th́ bảo đảm TT Buttigieg
sẽ được hưởng tuần dập
mật với TTDC ngay. Nhiều nhà báo đă bàn về cách ông Buttigieg trả
lời các câu hỏi cụ thể liên quan đến
kinh nghiệm và kế hoạch cụ thể của ông
Buttigieg: trả lời theo kiểu Mỹ gọi là …
bullsh…! Đại khái là nói bá láp, ḷng ṿng
chẳng có nghĩa ǵ hết và chẳng trả lời
ǵ hết. Cái hành trang lớn thứ hai của ông Buttigieg là
vấn đề tôn giáo. Chưa biết tương lai
vài chục năm hay vài năm nữa ra sao, nhưng cho
tới bây giờ, h́nh như chưa có tôn giáo nào
chấp nhận đồng tính hết. V́ ông ư
thức rơ công giáo không hồ hởi với chuyện
đồng tính, nên v́ muốn kiếm lại phiếu
của khối công giáo, ông Buttigieg đă nhiều
lần nhấn mạnh niềm tin tôn giáo của ông. Ông Buttigieg mới đây đă chọn cách biểu dương
niềm tin của ông bằng cách công kích PTT Mike Pence. Ông
Pence trước đây là thống đốc
tiểu bang Indiana là tiểu bang có thành phố South Bend
của ông Buttigieg. Hai ông đă có nhiều xung đột từ thời
đó. Đặc biệt trong vấn đề đồng
tính của ông Buttigieg, là chuyện thống đốc
Pence từng nhiều lần công kích. Ông Pence được
hậu thuẫn rất mạnh của khối gọi là
‘Fundamentalist’
là khối Thiên Chúa giáo rất bảo thủ và rất mạnh trên phương diện chính trị
với cả triệu cử tri trung kiên. Bây giờ, ông Buttigieg khơi lại đống tro tàn.
Công kích PTT Pence và khẳng định “việc tôi là
đồng tính đă mang tôi lại gần với Chúa
hơn; nếu ông Pence có vấn đề ǵ th́ đừng
chỉ trích tôi, mà hăy chỉ trích Đấng đă
tạo ra tôi”. Ông
Buttigieg làm đám cưới với ông Glezman tại
một nhà thờ, có một ông cha ban phước đầy
đủ. Nếu khối Fundamentalist chống, ông Buttigieg sẽ
gặp trở ngại lớn khó vào được Ṭa
Bạch Ốc. Hành trang thứ ba của ông Buttigieg c̣n lớn hơn
cả hai cái rương hành trang trên: đó
là xung khắc với khối dân da đen. Điểm
đầu tiên là khối dân da đen nói chung vẫn chưa
chấp nhận đồng tính. Ông Buttigieg hiểu được chuyện này nên t́m
cách xí xóa câu chuyện, đồng hóa t́nh trạng
kỳ thị đồng tính với t́nh trạng
kỳ thị da đen. Ông tuyên bố trong tư thế
đồng tính, ông cũng đă là nạn nhân của
kỳ thị không khác ǵ dân da đen đă từng là
nạn nhân của kỳ thị, do đó, ông rất thông
cảm nỗi ấm ức của dân da đen. Trong
thời gian gần đây, ông đă tham dự nhiều
lễ lạc tại các nhà thờ da đen, t́m cách ḥa
ḿnh với khối dân này. Tuy nhiên, thăm ḍ tại
South Carolina, là tiểu bang thứ ba có bầu sơ
bộ tổng thống, cho thấy ông Buttigieg có
tổng cộng đúng… zero hậu thuẫn trong
khối dân da đen. Thật ra, ông không được hậu thuẫn
của dân da đen phần lớn không phải v́ ông
đồng tính, mà v́ ông đă có một hành động
mà dân da đen thề không bỏ qua khi ông c̣n là
thị trưởng South Bend. Khi đó, năm 2012, South Bend có cảnh sát trưởng
da đen tên là Darryl Boykins. Ông này nghi ngờ các
cộng sự viên da trắng của ông là kỳ
thị da đen, đang âm mưu hại ông chuyện ǵ
đó, nên ông cho gắn máy nghe điện thoại lén
những cộng sự viên này. Ông thị trưởng
Buttigieg khám phá ra, lột chức cảnh sát trưởng
của ông Boykins v́ chuyện phạm pháp này. Ông này thưa
ông Buttigieg ra ṭa về tội kỳ thị da đen. Không
rơ việc thưa kiện đă đi đến đâu,
chỉ biết dân da đen dĩ nhiên đă đứng
về phiá ông cảnh sát trưởng và tố ông
Buttigieg kỳ thị thật. Nhiều lănh tụ
khối da đen như mục sư Al Sharpton không
cần biết sự thật ra sao, đă đổ
dầu vào lửa như thường lệ, t́m cách khích
động khối dân này. Đă vậy, hồi tháng Sáu mới đây, lại
xẩy ra một vụ xung đột khác với dân
đa đen tại South Bend. Một ngày đẹp trời, có người gọi
cảnh sát, báo có một người đáng nghi
ngờ đi lại trong một băi đậu xe, có
vẻ như muốn t́m cách ăn cắp xe hay ăn
cắp đồ đạc trên các xe đâu tại
đây. Cảnh sát tới và bắt anh da đen Eric Jack
Logan, 53 tuổi. Theo báo cáo của cảnh sát, anh
Logan cầm dao tấn công viên cảnh sát da trắng
Ryan O’Neil, anh O’Neil rút súng bắn anh Logan. Anh này
chết tại nhà thương. Trong một cuộc họp với dân South Bend cùng
với cảnh sát trưởng da trắng, ông Buttigieg t́m
cách bào chữa cho cảnh sát, nhưng bị dân cư,
phần lớn là dân da đen, phản đối, la hét
lấn át không cho ông nói chuyện. Một lần
nữa, ông Buttigieg lại bị khối dân da đen công
khai và ồn ào tố là kỳ thị da đen. Ngoài ra, khối dân da đen đa số càng ngày càng
đi về phiá tả, ủng hộ chính sách xă nghĩa,
trợ cấp và miễn phí đủ thứ của các
cụ xă nghiă Sanders và Warren. Theo thăm ḍ mới, ba
phần tư dân da đen ủng hộ giải pháp
Medicare For All của hai cụ xă nghĩa. Số đông
không ủng hộ xă nghĩa c̣n lại th́ ủng
hộ cụ Biden là cánh tay mặt của tổng
thống da đen Obama, thần tượng của
họ. Ngoài ra, khối dân da đen cũng c̣n ông Cory
Booker là da đen thứ thiệt đang tranh cử. Nôm
na ra, ông Buttigieg không có chỗ đứng trong khối
dân da đen. Nếu cuối cùng, ông Buttigieg trở thành đại
diện cho đảng DC ra chống TT Trump, nhiều chuyên
gia lo ngại đại đa số khối dân da đen
sẽ nản chí, nằm nhà, không đi bầu. Mà không
có phiếu dân da đen th́ đảng DC hoàn toàn vô
vọng. Nh́n chung, ông Buttigieg rất khó qua được
cuộc tuyển lựa nội bộ của đảng
DC. Ít người nghĩ ông hiện đang đứng
hạng tư, có thể hạ 3 cụ khủng long
đang đứng trên top danh sách DC. Nếu v́ các đối
thủ DC của ông quá tệ khiến ông đột
nhiên nhẩy lên top, trở thành đại diện cho
đảng DC ra chống TT Trump th́ hy vọng đắc
cử của ông chắc nhỏ hơn hạt tiêu. Không có hậu
thuẫn của khối dân da đen, cũng chẳng có
hậu thuẫn của khối dân da nâu v́ ông chẳng
có quan hệ ǵ với khối này, lại cũng không
được hậu thuẫn của khối Thiên Chúa
giáo, ông Buttigieg không thể trông chờ vào hậu
thuẫn của một nhúm giới trẻ cấp
tiến để mở cánh cửa Ṭa Bạch Ốc
cho ông. C̣n hai tháng
nữa mới có bầu sơ bộ đầu tiên
tại Iowa và New Hampshire. Ông
Buttigieg đă đánh cá tất cả gia tài vốn
liếng tiền bạc cũng như chính trị vào
hai cuộc bầu này, và cho đến nay, có vẻ
đă thành công khi ông ngoi lên hàng đầu, với
tỷ lệ hậu thuẫn cao hơn tất cả các
đồng chí DC. Cho dù ông đạt được
số phiếu cao nhất th́ cũng chỉ mới là
hai tiểu bang ̣đầu tiên thôi. C̣n 48 tiểu bang nữa. Và
nhất là c̣n... TT Trump. Con đường vào Toà Bạch Ốc của ông
Buttigieg c̣n xa vời vợi. Ta chờ xem. Vũ Linh |