CÁC
VỤ ÁN MANAFORT VÀ COHEN
VŨ LINH |
Tuần qua, TTDC đă mở tiệc liên hoan
ăn mừng cái mà họ gọi là “thảm
họa” cho TT Trump, sau khi hai cộng sự viên của
ông bị kết tội. Ông Paul Manafort, cựu
giám đốc Ủy Ban Tranh Cử của ông Trump
bị một bồi thẩm đoàn kết án 8
tội, trong khi ông Michael
Cohen, cựu luật sư của ông Trump, thú
nhận vi phạm 8 tội khác. Ta thử xem lại câu
chuyện. Mỗi lần có tin
xấu là y như rằng, TTDC hư hửng loan tin với
những danh từ như “worst
day”, “most
terrible day”, “beginning
of the end”,... Các cụ tỵ
nạn hư hửng thông ngôn ngay “ngày thảm họa”,
“ngày đại nạn”, “ngày tàn đă điểm”,...
Nếu kẻ này nhớ không lầm th́ tất cả
đều đă được thấy nhan nhản trên
báo Mỹ từ ngày ông Trump đọc bài diễn văn
chửi di dân lậu Mễ khi ra mắt để tranh
cử tổng thống mùa hè 2015, cách đây cũng ba
năm hơn. Nếu ta tin vào TTDC th́ ông
Trump đă đối diện với tận thế
cả trăm lần. Xin liệt kê một vài thí
dụ nhé: - Ngày ông bị khui ra đă
bốc phét về chuyện ‘chụp bướm’
với một nhà báo. - Ba lần ông tranh luận
với bà Hillary trên TV. - Một ngày trước ngày
bầu cử khi New York Times khẳng định bà
Hillary có 98%
hy vọng đắc cử. - Ngày ông tuyên thệ
nhậm chức khi nửa triệu phụ nữ
xuống đồng chống. - Ngày tướng Michael
Flynn bị ép từ chức. - Ngày ông sa thải giám
đốc FBI Comey. - Ngày công tố Mueller
được bổ nhiệm. - Ngày ông so sánh nhóm thượng
tôn da trắng với nhóm Antifa. - Ngày ông bắt tay với
Putin tại Helsinki. - Ngày cô Omarosa lên TV tố
ông kỳ thị. C̣n nhiều lắm, nhưng
xin quư vị tha lỗi diễn đàn này không đủ
chỗ để liệt kê ra hết. Tin bất lợi nào cũng
được biến thành tin cực xấu. Tin
xấu nào của Trump cũng được hóa phép thành
tận thế, cho tới vài hôm sau lại một đại
họa mới, rồi lại tận thế khác. Ba năm
tận thế rồi mà vẫn chưa... tận
thế. Các cụ tỵ nạn cứ kiên nhẫn
chờ nhé. Trở lại câu chuyện
hai ông Manafort và Cohen,
đây là hai vụ án hoàn toàn khác biệt, không liên
hệ ǵ với nhau tuy cả hai đều dính dáng
đến TT Trump. VỤ
MANAFORT
Mùa xuân 2016,
ứng
cử viên Donald Trump bất th́nh ĺnh nổi lên như
cồn, có triển vọng thắng cử trong cuộc
chạy đua trong nội bộ đảng CH để
ra tranh cử tổng thống. Ủy ban vận động
của ông Trump lớn như thổi, cần có văn
pḥng tại cả mấy chục tiểu bang và
nhất là cần sự điều động và
phối hợp chặt chẽ của một chuyên gia có
kinh nghiệm. Ông Trump nh́n qua nh́n lại quanh ḿnh
chẳng thấy ai hết. Chung quanh toàn là các doanh gia
đầy kinh nghiệm doanh thương, nhưng về
chính trị, nhất là chính trị tranh cử tổng
thống trên tầm mức quốc gia th́ chẳng có
một người nào hết. Qua
sự giới thiệu của một ‘cố
vấn’, ông t́m ra được ông Paul Manafort. Ông này
là chuyên gia tổ chức sinh hoạt chính trị
từ hơn 30 năm nay, đă từng hợp tác
với các ủy ban vận động của các
ứng cử viên CH từ thời TT Reagan. Đă
vậy, lại có quan hệ rất rộng răi với
giới chính khách Hoa Thịnh Đốn, CH và cả DC,
cũng như các giới ngoại giao. Ông Manafort
được mời tham gia với tư cách cố
vấn trong Ủy Ban Vận Động Tranh Cử cho ông
Trump tháng Ba, 2016. Sau một tháng, được
bổ nhiệm làm giám đốc. Chỉ
vỏn vẹn có hai tháng sau, tháng Sáu, sau khi ông Trump
biết được ông Manafort đă từng nhận
bạc triệu đô của Ukraine, ông Trump mau mắn
sa thải ông Manafort ngay, bổ nhiệm ông Steve Bannon
thay thế. Đó là ‘lịch
sử’ quan hệ giữa ông Manafort và ông Trump, trong khi
TTDC cố gắng tô vẽ ông Manafort như là một
cận thần lâu năm, đồng lơa đủ
thứ tội với ông Trump. Mục đích là cài
kết hai ông vào với nhau để tố một người
có tội là đương nhiên người kia cũng
có tội lây. Tiếng Mỹ gọi là guilty
by association. Nhắc
lại chuyện xưa, TT Clinton bị dính dáng vào
cả chục vụ x́-căng-đan nhưng vẫn
chẳng mất chức, dù có tới hơn 40 đàn em
vào tù. TT Trump c̣n thua xa. Chưa ai đi tù. Ông Manafort bị công
tố Mueller chụp bắt, đưa ra ṭa truy tố
về 18 tội. Tất cả đều là những
tội liên quan đến doanh thương hay làm
việc cho khối áp lực Ukraine cách đây hơn
một chục năm. Cả thế giới đều
nh́n thấy rơ điều mà quan ṭa xử vụ ông
Manafort đă nói huỵch tẹt ra: “các ông [luật sư
của ông Mueller] thật ra chẳng cần biết ông
Manafort đă phạm tội ǵ, chỉ là cố bắt
được ông Manafort để ép ông ta khai báo
tội của Trump thôi”. Ngay
cả trong vụ xử ông Manafort, một bà trong
bồi thẩm đoàn đă nh́n nhận họ
thấy rơ tính toán ‘truy lùng phù thủy’ của
ông Mueller, nhưng vẫn đành phải kết tội
ông Manafort v́ ông này có tội thật. Bồi thẩm đoàn
của phiên xử ông Paul Manafort đă tuyên án ông này
phạm 8 tội, gồm có 5 tội khai gian thuế,
một tội không khai trương mục ngân hàng
tại ngoại quốc (Ukraine), và hai tội chuyển
tiền bất hợp pháp qua ngân hàng. Một chục
tội c̣n lại đă không đạt được
sự nhất trí của bồi thẩm đoàn nên coi
như không bị kết tội. Chưa rơ chừng nào th́
quan ṭa mới tuyên án. Chỉ biết việc tuyên án này
sẽ giúp công tố Mueller áp lực, ép ông Manafort
phải hợp tác, tố Trump chuyện ǵ đó, hy
vọng nhẹ án hơn. Ngược lại, cũng
có thể ông Manafort sẽ bất hợp tác mạnh hơn
để hy vọng được TT Trump ân xá. Ai biết được
họ tính toán những chuyện ǵ trong hậu trường?
TT
Trump ngay sau vụ kết án này, đă công khai ca
tụng ông Manafort, khiến TTDC đoán ṃ TT Trump có ư
định ân xá cho ông Manafort. Tội của ông Manafort khá
nặng, theo các chuyên gia, có thể bị tù tổng
cộng tới 80 năm nếu chống án thất
bại, hay nhẹ nhất cũng hai ba chục năm. Ông
Manafort năm nay 69 tuổi, tương lai bóc lịch
đến chết. Dĩ nhiên là câu chuyện chưa
kết thúc. Quan
ṭa chưa tuyên án và ông Manafort tất nhiên sẽ kháng
cáo, chưa biết tới cấp nào, biết đâu
sẽ lên tới Tối Cao Pháp Viện và sẽ kéo dài
cả năm trời? Hay có khi TT Trump sẽ ân xá? Vụ án Manafort có ảnh hưởng
như thế nào với TT Trump? Câu trả lời là ‘zero’!
Bất kể TTDC khua phèng la cỡ nào. Tội
của ông Manafort có thật, đến độ ông
Trump khi vừa nghe đến đă vội vă sa thải
ông này ngay. Nhưng những tội đó tuyệt đối
chẳng dây dưa rễ má ǵ đến TT Trump hay
cuộc vận động tranh cử năm 2016, hay
việc thông đồng với Nga là mục tiêu
thực sự của cuộc điều tra của công
tố Mueller. Thế
th́ tại sao TT Trump có ư định ân xá? Đó là v́
TT Trump là người rất coi trọng ḷng trung thành
của bạn bè, đồng nghiệp và cộng
sự viên. Ông
Manafort từ ngày bị sa thải, qua những ngày
bị công tố Mueller rượt đuổi, cho đến
bây giờ bị bồi thẩm đoàn kết án,
đă không hề tuyên bố bất cứ một câu nào
bất lợi cho TT Trump, không hợp tác ǵ với ông
Mueller. Đó là điều TT Trump coi rất trọng. Ân
xá ông Manafort cũng là một thông điệp cho
tất cả những ai khác có thể bị ông Mueller
rượt bắt. VỤ
COHEN
Không biết là cố t́nh v́ thiếu lương
thiện, hay vô t́nh v́ u mê, một cụ tỵ nạn
đă viết “Trump thuê luật sư Cohen để
biện hộ cho ông ta”. Trước
hết, TT Trump chưa bị ai kết án bất cứ
tội ǵ hết nên chẳng có ǵ để phải
được biện hộ hết. Sau đó, ông Michael Cohen đă
là luật sư riêng của ông Trump từ hơn 20 năm
qua, không phải mới được “thuê” để
“biện hộ” cho ông Trump trong vụ công tố
Mueller điều tra. Ông Cohen cũng chẳng là luật
sư biện hộ bất cứ chuyện ǵ hết.
Ông là loại luật sư cố vấn pháp luật,
lo thủ tục giấy tờ cho các vụ giao dịch
doanh thương của ông Trump, cũng như giúp
giải quyết những tranh chấp pháp lư, đề
nghị phương cách giải quyết hay đi thuê
luật sư cho ông Trump. Hầu hết các đại gia Mỹ đều
có loại luật sư cố vấn riêng này, không
phải chỉ một luật sư mà có khi nguyên
một văn pḥng luật sư. Với
tư cách cố vấn pháp luật đó, ông Cohen là
người biết rất rơ tất cả những
giao dịch doanh thương, xă giao, chính trị, hay
bất cứ ǵ khác của ông Trump từ mấy
chục năm nay, kể cả việc trả tiền
chơi gái. Đó chính là cái lư do quan trọng nhất công
tố Mueller ŕnh bắt ông Cohen. Cái tội của ông này là ngoài việc làm
cố vấn pháp luật cho ông Trump, cũng đă có
rất nhiều giao dịch riêng tư với nhiều
thân chủ khác. Ngoài
ra, ông Cohen cũng thuộc loại ma giáo, mánh mung
kiếm tiền cho ḿnh bằng nhiều cách bất chính,
đặc biệt là trốn thuế.
Dù sao, những việc này
cũng chẳng liên quan sơ múi ǵ đến ông Trump
là một thân chủ như những thân chủ khác thôi.
Nhưng là một thân chủ mà ông Mueller đang ŕnh
bắt. Lấy một ví dụ
dễ hiểu: quư vị có một vị bác sĩ riêng
từ nhiều năm nay. Vị bác sĩ này bị
bắt về tội khai gian Medicaid chẳng hạn,
chuyện này chẳng liên quan ǵ đến quư vị
hết, đúng không? Thế th́ tại sao quư vị
phải thắc mắc? Tại v́ có người đang
muốn biết quư vị có bị bệnh ǵ hay không và
ông bác sĩ đó là người biết rơ chuyện
này hơn ai hết. Thộp cổ ông bác sĩ này
để bắt ông ta khai quư vị có bệnh ǵ hay không,
đó là toàn bộ câu chuyện vụ án Cohen. Ông Micheal Cohen bị công
tố Mueller truy tố không rơ bao nhiêu tội và
những tội ǵ. Chỉ
biết ông sợ hăi đến độ điều
đ́nh và nh́n nhận đă phạm 8 tội, 6 tội
trốn thuế và 2 tội vi phạm luật tài
trợ bầu cử mà theo ông Cohen, ông đă làm theo
chỉ thị của ông Trump. Tất
cả cũng chẳng có tội nào liên quan đến
chính trị, hay ‘thông đồng’ với Nga. Chấp nhận đi tù
từ 3 đến 5 năm đổi lấy việc
miễn tố nhiều tội khác cũng như đổi
lấy việc hợp tác với công tố Mueller, ‘thành
thật khai báo’ với ông Mueller tất cả
những ǵ ông biết về ông Trump. Việc
công tố Mueller miễn tố nhiều tội lớn
của ông Cohen hiển nhiên là bằng chứng cụ
thể nhất ông Cohen chỉ là con mồi để ông
Mueller đi bắt con tôm hùm Trump thôi. Ông Mueller cũng đă
miễn tố nhiều người khác như ông
chủ nhiệm báo National Enquirer, ông Giám Đốc Tài
Chánh của Trump Organization,... trong cố gắng đi
bắt TT Trump. Trong hai ông Manafort và Cohen,
tội của ông Manafort nặng hơn trên mặt pháp
lư, có thể lănh án tới vài chục năm tù, trong
khi tội của ông Cohen nhẹ hơn, chỉ lănh án vài
năm thôi. Nhưng tội của ông Cohen có quan hệ
trực tiếp đến TT Trump hơn, liên quan đến
cuộc vận động tranh cử tổng thống,
và đe dọa Trump nhiều hơn v́ dính dáng đến
chuyện ‘tiền bịp miệng’ –hush money-
hai bà đào của Trump trong mùa bầu cử. TTDC khua chiêng trống
ầm ĩ đây là những tội đại h́nh,
thậm chí có thể là tội đáng đàn hặc
luôn. Sự thật không hẳn
như vậy. Chuyện
trả tiền để ‘bịt miệng’ tuy nghe bá
đạo nhưng chẳng có luật nào cấm
hết, mặc dù TTDC t́m cách tố đây là dùng
tiền vận động tranh cử bất hợp pháp. Ông
Cohen trả tiền cho hai bà này, rồi ông Trump hoàn
trả lại ông Cohen bằng tiền túi của ḿnh,
chẳng ai phạm tội ǵ hết. Nói
chuyện trả tiền ăn bánh này đáng bị
đàn hặc là nói chuyện bá láp. Chỉ là gây tai
tiếng cho TT Trump chứ chẳng có ǵ là bất
hợp pháp. Trong vụ án Cohen này, cái
nguy cơ lớn đối với ông Trump không phải
là những tội hiện hữu của ông Cohen hay
vụ trả tiền ‘bịt miệng’, mà là
những chuyện ǵ khác chưa ai biết, mà ông Cohen và
những người khác có thể sẽ khai với công
tố Mueller. Nếu TT Trump đă phạm những
tội chẳng hạn như trốn thuế, chuyển
tiền lậu, ... th́ công tố Mueller sẽ không tha. Việc
‘thông đồng’ với Nga coi như nước
chẩy qua cầu rồi, không ai nhắc đến
nữa. Việc cản trở công
lư có thể có căn bản vững chắc hơn nên
công tố Mueller vẫn tiếp tục truy lùng, nhưng
chưa đi đến đâu. Vấn đề lớn là
những vụ như trốn thuế, chuyển tiền
bất chính,... có nhiều triển vọng doanh gia Trump
hay tổ chức Trump Organization đă vi phạm.
Trốn thuế là chuyện muốn bắt là bắt
được rất dễ dàng v́ hầu như 90% dân
Mỹ đều trốn thuế, bất kể giàu hay
nghèo. Trong một tổ chức kinh doanh với hơn
500 công ty lớn nhỏ, giao dịch bạc tỷ trong
mấy chục năm, có nhiều triển vọng là
đă có những sơ hở, hay cũng có thể có
những cố t́nh ‘nấu nướng sổ sách’.
Đây có lẽ là lư do chính tại sao cuộc điều
tra của công tố Mueller đă kéo dài quá lâu: ông này
đang tra cứu sổ sách, giấy tờ giao dịch
của mấy trăm công ty này từ mấy chục năm
qua để đi t́m sâu bọ, sau khi thất bại
không t́m được manh mối ǵ về ‘thông
đồng’ với Nga hay cản trở công lư. Nếu TT Trump trước
đây có phạm tội trốn thuế, hay chuyển
tiền bất hợp pháp, th́ ông Cohen là người
biết rơ hơn ai hết. Có lẽ đây mới là
mối lo chính của TT Trump. Nhưng vấn đề là
ông Cohen có đáng tin cậy không? Vấn đề lớn hơn
là cho dù công tố Mueller có khám phá ra được
vụ phạm tội nào đó th́ hậu quả
sẽ ra sao? Trên
căn bản pháp lư, bộ Tư Pháp từ thời
Nixon qua đến thời Clinton đă nhiều lần xác
định tổng thống không thể bị bị
truy tố ra ṭa về bất cứ tội dân sự
hay h́nh sự nào khi c̣n đương nhiệm. Trong
lịch sử Mỹ, cũng chưa có một tổng
thống nào bị truy tố như vậy. Nếu công tố Mueller t́m
ra được chuyện phạm pháp nào đó và
quyết định truy tố TT Trump, vấn đề
chắc chắn là sẽ lên tới Tối Cao Pháp
Viện, có thể kéo dài tới mùa bầu cử
tổng thống năm 2020 không chừng và không ai
biết kết quả ra sao. Và đây lại là một
lư do quan trọng khiến phe
DC đang t́m mọi cách cản việc phê chuẩn
thẩm phán Kavanaugh vào TCPV, v́ ông này chủ trương
rơ rệt không thể truy tố tổng thống khi c̣n
đương nhiệm. Đảng DC có thể
dựa trên những tội này để đàn hặc
TT Trump không? Đàn
hặc là một biện pháp chính trị, không phải
là pháp lư. Do đó,
chuyện TT Trump có tội ǵ hay không có tội ǵ
chẳng bao giờ là lư do thật sự để
đàn hặc hay không đàn hặc. Quyết
định đàn hặc hay không hoàn toàn là một tính
toán chính trị. Đàn hặc trên nguyên
tắc rất dễ dàng, chỉ cần đa số 218
phiếu tại Hạ Viện là đủ. DC
hiện có 193 ghế, CH
có 236 ghế và 6 ghế bỏ trống. Ở đây, ta chỉ nói
chuyện đàn hặc, chưa nói chuyện
truất phế là
việc đ̣i hỏi 67 phiếu tại Thượng
Viện trong khi DC
hiện chỉ có 48 phiếu, cần 19 phiếu nữa,
là chuyện không thể có. Nếu
DC thất bại không chiếm được đa
số tại Hạ Viện trong kỳ bầu cuối năm
nay, th́ sẽ chẳng bao giờ có chuyện đàn
hặc, trừ phi TT Trump bị bắt quả tang có
bằng chứng quá lộ liễu là đă thông đồng
với Nga hay cản trở công lư. Nếu DC thắng,
chiếm đa số tại Hạ Viện, có nhiều
triển vọng họ sẽ đàn hặc TT Trump tuy
vẫn phải cân nhắc hậu quả. Năm xưa,
CH chú tâm đàn hặc TT Clinton bằng mọi giá,
đưa đến phản ứng ngược, TT
Clinton được hai phần ba dân Mỹ ủng
hộ. Bây giờ cũng không khác. Một
vài dân biểu DC cực đoan hô hào đàn hặc TT
Trump trong khi cấp lănh đạo đảng DC như bà
Pelosi th́ xác nhận không có ư định đó,
chỉ v́ họ sợ tạo phản ứng ngược,
khiến cử tri của ông Trump đổ xô đi
bỏ phiếu cho ứng cử viên CH vào quốc
hội, th́ sẽ là đại họa cho đảng
DC. Một câu hỏi lớn
trong vụ Cohen: chuyện ân xá. Tổng thống có
quyền ân xá bất cứ ai về bất cứ
tội ǵ, không cần lư do ǵ hết. Cả nước
đă bàn đến chuyện TT Trump sẽ dùng
quyền ân xá với những người đang
bị công tố Mueller lùng bắt. Trong khi đó th́ luật
sư của ông Cohen, Lanny Davis, cũng là luật sư trước
đây đă biện hộ cho TT Clinton trong vụ đàn
hặc, đă huênh hoang tuyên bố ông Cohen sẽ
hợp tác với công tố Mueller, không chấp
nhận uy tín bị hoen ố qua một ân xá của
tổng thống. Trong thời gian qua, ông Cohen đă
hiện rơ nguyên h́nh là một tay luật sư ma giáo
hạng nhất, bây giờ lại lớn lối vỗ
ngực không thèm nhận ân xá của TT Trump v́ là người
“yêu nước, có tinh thần trách nhiệm”. Sự
thật là quyền ân xá của tổng thống có
giới hạn, chẳng hạn như ông chỉ ân xá
được những tội ở cấp liên bang thôi,
không ân xá những tội tiểu bang được. Ông Cohen có thể đă
bị công tố Mueller đe dọa chuyển hồ sơ
cho tiểu bang New York để truy tố nhiều
tội lớn ở cấp tiểu bang như trốn
thuế tiểu bang, lừa đảo ngân hàng tiểu
bang, chuyển tiền lậu vi phạm luật tiểu
bang,... Sẽ truy tố ông này trước ṭa án
tiểu bang New York. Ông Cohen có thể sẽ lănh án
mấy trăm năm tù mà TT Trump không ân xá được
cho dù muốn ân xá. Phạm tội tiểu bang,
chỉ có thống đốc tiểu bang ân xá
được, mà thống đốc New York là ông DC
Andrew Cuomo, chống Trump kịch liệt. Do đó,
đường binh đỡ hại nhất cho ông Cohen
là phản lại ông Trump, điều đ́nh lănh án năm
ba năm tù và hợp tác khai tội thật hay phịa
tội giả của ông Trump. Chẳng có chuyện
bảo vệ uy tín cá nhân không nhận ân xá của
tổng thống. Bốc phét, không hơn không kém.
Cụ tỵ nạn nào tin ông Cohen “yêu nước”
xin giơ tay cho thiên hạ biết. Tổng kết toàn bộ câu
chuyện hai vụ án trên như thế nào? Kinh
khủng tới mức nào? Lại tận thế? Tối Thứ Ba qua, ngay sau
khi tin hai vụ án nổ ra sau khi thị trường
chứng khoán đă đóng cửa, TTDC la hoảng ngày
mai Thứ Tư, thị trường sẽ xụp đổ
mạnh, rớt giá nặng. Qua ngày sau, Dow Jones rớt
vài chục điểm, NASDAQ tăng vài chục điểm.
Nghĩa là theo giới kinh tế tài chánh, hai vụ lùm
xùm này vẫn chẳng có ảnh hưởng ǵ đến
việc ông Trump vẫn ngồi trong Ṭa Bạch Ốc.
Ít nhất cho đến khi có biến cố tận
thế mới nữa. Nếu cuộc điều
tra của công tố Mueller được giới
hạn trong đúng mục tiêu điều tra thông đồng
với Nga hay cản trở công lư, th́ phúc tŕnh của
công tố Mueller sẽ là tờ giấy trắng.
Nếu cuộc điều tra lân la qua quá tŕnh kinh doanh
hơn nửa thế kỷ của TT Trump th́ không ai
biết sẽ có ǵ trong đó. Trong trường
hợp này, không ai tin TT Trump sẽ khoanh tay ngồi đợi
phúc tŕnh. Sẽ có ‘đại chiến’. VŨ LINH
Thông
báo:
theo lời yêu cầu của một số độc
giả, bài “My Vantage Point: American Politics” đă
được dịch ra tiếng Việt và đăng
trong trang đó, ngay dưới phần tiếng Anh.
|