CÂU CHUYỆN TỐI CAO PHÁP VIỆN

VŨ LINH

Tuần qua, hai trái bom khinh khí đã bị thả xuống thủ đô Hoa Thịnh Đốn, ngay trụ sở Tối Cao Pháp Viện. Đảng Dân Chủ đã phất cờ báo động đỏ, kêu gọi đảng viên, cử tri, và dân cấp tiến nói chung khẩn cấp di tản về… Cali để tránh diệt vong, cũng như để có dịp bỏ phiếu tách Cali ra khỏi Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ, để trở thành nước mới, Cộng Hòa Dân Chủ Nhân Dân Xã Hội Chủ Nghĩa California, dưới sự lãnh đạo anh minh của bà tổng thống Hillary Clinton. Các cụ tỵ nạn chống Trump nên vào Google tìm mua nhà tại Texas cho sớm.

Đây là nói đùa cho vui, xin quý độc giả đừng tố kẻ này tung fake news! Sự thật là đã có hai biến cố với hậu quả cực lớn mới xẩy ra, hết sức tai hại cho phe cấp tiến.

Trái bom đầu tiên là TCPV biểu quyết tổng thống ‘có quyền ra sắc lệnh bảo vệ an ninh cho xứ Mỹ’, và trái bom thứ hai là vị thẩm phán then chốt, luôn luôn có lá phiếu quyết định giữa hai phe bảo thủ và cấp tiến đã treo ấn từ quan về đi câu. Ta coi lại hai câu chuyện.  

1.     TCPV VÀ SẮC LỆNH DI DÂN

Trong một quyết định hết sức quan trọng mà cả thế giới trông chờ, TCPV đã phán TT Trump có quyền ra sắc lệnh giới hạn di dân cũng như dân tỵ nạn từ một số quốc gia mà thủ tục thanh lọc vào Mỹ không được bảo đảm, có thể có kẽ hở cho khủng bố cuồng tín xâm nhập vào Mỹ. Công dân của 7 nước Libya, Syria, Iran, Yemen, Somalia, Venezuela và Bắc Hàn bị cấm không được vào Mỹ, du lịch hay tỵ nạn hay bất cứ lý do nào khác.

Ta còn nhớ TT Trump đã ký sắc lệnh này vài tuần sau khi đắc cử, nhưng ngay sau đó, bị hàng loạt quan tòa cấp tiến của Cali, New York, Hawaii,… chặn lại, cho rằng tổng thống không có quyền lấy những biện pháp an ninh bảo vệ dân Mỹ chống lại đám quá khích cuồng tín Hồi giáo vì như vậy là kỳ thị tôn giáo. Theo quan điểm nhân ái không kỳ thị này, thà để chúng vào Mỹ giết dân Mỹ chứ không thể thiếu văn minh, kỳ thị không cho chúng vào. Đúng theo luật Mỹ, chưa bị kết án là chưa có tội, chúng chưa giết ai nên chưa có tội, không thể cấm chúng vào Mỹ, ai xui xẻo bị chúng giết sau đó thì đó là tại số mạng thôi.

Lên đến cấp phá án cũng vẫn bị các quan tòa cấp tiến ở cấp đó chặn lại. Bây giờ lên đến TCPV mới thắng và được thông qua nhờ đa số thẩm phán cho rằng tổng thống có đủ quyền hạn để bảo vệ dân chống cuồng tín xâm nhập giết họ.

Phe cấp tiến nổi điên, đả kích loạn xà bần. Bà thượng nghị sĩ DC Mazie Hirono của Hawaii lên tiếng cảnh giác “Bước tới TT Trump sẽ cấm dân Canada vào Mỹ”! Dân biểu Keith Ellison cho rằng thẩm phán TCPV đã nhận tiền hối lộ của Trump (suy bụng ta ra bụng người?).

Trong cuộc tranh cãi về sắc lệnh của TT Trump, phe chống đối, qua giải thích của bà thẩm phán Sonia Sotomayor, nhấn mạnh ‘ý đồ kỳ thị chống dân Hồi giáo của TT Trump qua các hô hào thời tranh cử quá rõ’, và các sắc lệnh chỉ là chuyện kỳ thị bằng miệng bây giờ đã được thi hành. Phe chấp thuận sắc lệnh cho rằng lời tố cáo của bà Sotomayor đúng hay sai không phải là vấn đề, vì kỳ thị hay không là chuyện chính sách. Vai trò của TCPV không phải là tìm cách củng cố hay sửa sai chính sách của Hành Pháp, cũng không phải là luận tội dựa trên các hô hào và khẩu hiệu khi tranh cử, mà là bảo đảm sự tôn trọng luật pháp theo đúng những quy định của Hiến Pháp. Đây là nói chuyện luật pháp chứ không phải là chuyện chính trị hay chính sách.

Theo các thẩm phán bảo thủ, việc ký các sắc lệnh đó hoàn toàn nằm trong quyền hạn của tổng thống là người đứng đầu Hành Pháp, trực tiếp chịu trách nhiệm bảo vệ an ninh cho xứ này. Họ cũng cho biết là Hành Pháp đã đưa ra đầy đủ bằng chứng có tính thuyết phục về nhu cầu thi hành sắc lệnh để bảo đảm an ninh quốc gia, không liên quan gì đến bất cứ tôn giáo hay chủng tộc nào. Họ cũng dẫn chứng sắc lệnh không mang ý nghĩa kỳ thị Hồi giáo khi tổng cộng dân Hồi giáo của những xứ bị cấm chỉ có chưa tới 8% dân Hồi trên cả thế giới. Những quốc gia Hồi lớn trên thế giới như Ả Rập Saud, Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ, Pakistan, Bangladesh, Mã Lai, và Indonesia, và cả chục nước Hồi khác, đều không bị cấm gì.

Tiêu chuẩn cấm là việc kiểm soát dân, và những xứ bị cấm là những xứ đang đại loạn chẳng có kiểm soát, thanh lọc dân được như vài xứ Trung Đông, hay những xứ thề sống chết với Mỹ như Iran và Bắc Hàn. Venezuela là trường hợp đặc biệt: vì khủng hoảng kinh tế trầm trọng do chính sách kinh tế theo mô thức CS, cả triệu dân đang tìm cách trốn khỏi xứ trong khi hệ thống chính quyền đang xụp đổ mau lẹ, không thể kiểm tra lý lịch những dân muốn đi Mỹ được nữa.

Phán quyết của TCPV được lấy với 5 phiếu của các thẩm phán bảo thủ và sự chống đối của 4 thẩm phán cấp tiến do các TT Clinton và Obama bổ nhiệm. Không phải là bốn vị chống đã sai hay không hiểu luật, mà chỉ là vấn đề khác biệt quan điểm về vai trò của TCPV nói riêng và ngành Tư Pháp nói chung.

Trên căn bản, sự phân biệt bảo thủ và cấp tiến trong ngành Tư Pháp, nhất là ở cấp Tối Cao Pháp Viện không giống như trong chính trị bình thường. Ở đây, bảo thủ, Mỹ gọi là ‘originalist’, có nghĩa là tuyệt đối tuân theo câu văn cũng như ý định nguyên thủy của các ‘Cha Già Khai Quốc’ khi họ viết Hiến Pháp, trong khi phe cấp tiến chủ trương uyển chuyển, thay đổi cách diễn giải Hiến Pháp theo xu hướng thời đại.

Thông điệp của TCPV cho các quan tòa rất rõ: xin vui lòng thi hành triệt để Hiến Pháp và luật hiện hành, đừng cương ẩu theo phải đạo chính trị! Thông điệp cho các cụ tỵ nạn: các cụ không biết gì về luật Mỹ thì không nên bàn sảng chửi Trump ngu dốt không biết luật.

Trong vụ lộn xộn cách ly trẻ em, TT Trump dựa trên việc triệt để thi hành luật, tức là án lệ đã có từ thời TT Clinton, trong khi phe cấp tiến cho rằng luật đó không hợp thời, thậm chí có hơi hám ‘vô nhân đạo’ nên việc thi hành phải châm chế, du di bớt thay vì áp dụng ‘zero tolerance’.

Trên căn bản, khác biệt bảo thủ - cấp tiến dưới khiá cạnh này là một vấn đề rất nghiêm trọng, với hậu quả rất lớn trong chính trị cũng như xã hội Mỹ.

Cái đáng tiếc là thay vì có những thảo luận nghiêm chỉnh để tìm đồng thuận thì cả hai bên trong thời gian qua đã tung hỏa mù, tin phịa, tin úp mở, đánh nhau túi bụi khiến thiên hạ hoàn toàn bị tàu hỏa nhập ma lây, chẳng còn biết lý lẽ hay thật giả gì nữa. Ai cũng sẵn sàng tung fake news vì tính phe phái mù quáng. Tiêu biểu cho thái độ phe phái mù quáng là một bài viết gần đây của một cụ tỵ nạn.

Cụ này trong truyền thống thông ngôn mắt nhắm mắt mở theo TTDC, viết bài mô tả hàng đoàn những bà mẹ di dân công khai đến biên giới xin tỵ nạn, không băng đèo lội sông, lén lậu gì hết, tràn ngập hy vọng vào nước Mỹ, để rồi bất ngờ thấy con mình bị giựt khỏi tay đem đi trại tập trung. Sau đó, mẹ thì bị ra tòa, đi tù, và con nhỏ thì bị nhốt trong trại tập trung. Đọc mà muốn khóc.

Đây là bằng chứng cụ thể nhất là bệnh fake news đã lây qua cộng đồng tỵ nạn. Các cụ muốn vẽ gì thì vẽ, mà bất cứ cái gì các cụ vẽ ra thì đều được khẳng định là sự thật. Vấn đề là cái mà các cụ vẽ ra không phải sự thật.

Đây là sự thật. Những gia đình công khai đi đến biên giới, chính thức làm đơn xi tỵ nạn –asylum petition- đều được cho ở trong các trại tạm trú, không phải trại giam, không bị ra tòa kết án hay bị tù gì hết mà chỉ chờ tòa cứu xét đơn xin tỵ nạn thôi. Được chấp nhận thì cả gia đình được cho vào sống ở Mỹ, yên ổn, nhận được giúp đỡ và trợ cấp cần thiết trong những ngày đầu. Không được thì sẽ bị trục xuất cùng với cả gia đình. Trong khi chờ đợi, họ sống trong trại tạm cư cùng với gia đình, không có đứa con hay chồng hay vợ nào bị cách ly, kéo ra khỏi tay ai hết. Trường hợp cách ly mà TTDC và cụ thông ngôn la hoảng chỉ áp dụng với di dân lậu, bị bắt tại trận, bị nhốt chờ quyết định của tòa.

Không có bố mẹ di dân nào bị án tù gì hết. Chỉ trong trường hợp bố mẹ là bố mẹ giả, là dân buôn người chuyên nghiệp thì mới bị tù, còn nếu là bố mẹ thật thì chỉ bị trục xuất là cùng.

Cái hình cô bé mà báo TIME tung lên trang bià cho thấy rõ. Hai mẹ con trả tiền cho môi giới chở họ đến biên giới, xin tỵ nạn một cách hợp pháp, chỉ bị yêu cầu đặt đứa bé xuống, xét người, rồi cho bế con lên lại, đi xe về trại tạm cư. Có anh phóng viên TIME chứng kiến, chụp hình, nhưng anh này gian trá, phụ đề là mẹ con bị cách ly, lên hai xe khác nhau đi về hai trại. Sau đó, bị lòi ra là nói láo, TIME cải chính: hai mẹ con không hề bị cách ly gì hết, đi chung xe về một trại. Cái mánh của TTDC là đăng fake news, xong rồi sửa sai, cũng không khác gì cố tình thổi cơm khê, có xin lỗi thì cơm cũng đã khê rồi.

Chưa hết, cụ tỵ nạn đó cũng nhìn nhận là luật cách ly đã có từ lâu rồi, nhưng các TT Clinton, Bush, và Obama đều không thi hành vì họ đều không muốn ngoan cố như “tướng cướp Từ Hải”. Nói cách khác, Trump thi hành luật nên đã thành tướng cướp. Xin lỗi, không biết có phải kẻ này già nua, quá lẩm cẩm nên không biết bây giờ, theo nhân sinh quan cấp tiến văn minh tiến bộ của cụ thông ngôn, tuân thủ luật là cách cư xử của tướng cướp! Phải uyển chuyển, không thi hành luật như các tổng thống Clinton, Bush và Obama thì mới là những người lương thiện, gương sáng xứng đáng lãnh đạo dân. Thế giới hình như đang chổng bốn vó lên trời!

Một lời khuyên các cụ tỵ nạn: thứ nhất, các cụ nên tìm hiểu vấn đề cho kỹ trước khi viết lung tung trong cơn say thuốc lào; thứ hai, nếu tìm hiểu rồi, thì nhớ viết theo đúng sự thật, đừng vì đầu óc phe phái mà bóp méo sự thật. Đừng nhắm mắt dịch CNN. Các cụ nên cẩn thận hơn để bảo vệ tên tuổi của chính mình cũng như có cơ hội chỉ trích Trump một cách chính đáng, được nhiều người tin hơn.

Qua vụ tranh cãi về cách ly trẻ con, ta cũng thấy rõ ngành Tư Pháp của Mỹ hình như đang gặp khủng hoảng lớn trong việc chấp hành luật lệ, khi việc chấp hành nghiêm chỉnh bị coi là vô nhân đạo, mà thiên hạ lại đòi phải có sự châm chế, du di. Du di đến mức nào, ai quyết định?

Ngay sau khi ký sắc lệnh ngưng thi hành án lệ không được nhốt trẻ em trên 20 ngày, TT Trump đã nộp đơn xin một tòa Cali thu hồi cái án lệ đó, hay ít ra, cũng cho ngưng áp dụng nó. Thật ra, đó không phải là án lệ mà chỉ là một thỏa thuận giữa tòa án và chính quyền Clinton. Nhưng thỏa thuận đó đã được một quan tòa, bà Dolly Gee, xác nhận lại như một án lệ.

Năm 2015, chính quyền Obama cũng gặp khó khăn tương tự như TT Trump bây giờ (nhưng quý độc giả không ai hay biết gì vì khi đó, TTDC giúp TT Obama ém nhẹm những rắc rối về di dân, chứ không đào bới ầm ĩ như với Trump bây giờ). TT Obama xin tạm ngưng thi hành án lệ, nhưng bà Gee chẳng những đã bác, mà còn ra lệnh TT Obama phải tuyệt đối tuân thủ án lệ đó, phải thả ngay lập tức những trẻ em đã bị tạm giữ quá 20 ngày, và nếu cần, phải thả luôn bố mẹ chúng theo. TT Obama chấp hành một phần, tức là thả một phần, nhưng vẫn cách ly một số. Ông Jeh Johnson, cựu bộ trưởng An Ninh Lãnh Thổ của TT Obama mới đây đã xác nhận chính quyền Obama cũng có cách ly trẻ con y như TT Trump vì đó là “chuyện cần thiết phải làm” (xin xem chi tiết trong bài báo trên trang ‘Báo Mỹ’). Bây giờ thì quý độc giả đã hiểu tại sao TT Obama im re trong vụ ‘khủng hoảng’ cách ly hiện nay, vì chính ông cũng đã từng ra lệnh cách ly.

TT Trump đệ đơn xin thu hồi hay hoãn thi hành án lệ 1997, và quan tòa thụ lý lại chính là bà Dolly Gee này, dân Mỹ gốc Tầu do TT Obama bổ nhiệm. Bà Gee có nhiều hy vọng sẽ xác nhận lại quyết định trước đây của bà, nghĩa là cho TT Trump được giữ trẻ con được tới 20 ngày, nhưng sau đó phải cách ly hay nếu cần thả luôn cả bố mẹ chúng.

Có nhiều triển vọng TT Trump sẽ không chịu thả hết, sẽ thi hành luật cách ly, trở về tình trạng loạn xà ngầu của mấy tuần qua. Nhưng với khác biệt lớn: bây giờ TT Trump sẽ có thể đưa quyết định của bà Gee ra làm mộc đỡ đạn. TTDC không còn tố giác TT Trump chế luật mới được nữa.

Cũng có thể TT Trump sẽ không chấp nhận phán quyết của bà Gee, mà sẽ tiếp tục kháng cáo, có thể lên tới Tối Cao Pháp Viện luôn. Nếu lên tới TCPV, dựa trên phán quyết về sắc lệnh di dân của TT Trump, có triển vọng TT Trump sẽ lại thắng nữa thôi, tức là TCPV phán tổng thống có quyền thi hành luật trong khi chờ đợi quốc hội ra luật về di dân.

Trong vụ khủng hoảng cách ly hiện nay, ý kiến của quần chúng mang nhiều ý nghĩa. Theo CBS (không phải Fox News đâu nhé), con số dân Mỹ ủng hộ việc xây bức tường bất ngờ tăng vọt lên 51%, và hai phần ba (63%) đồng ý phải nhốt hay trục xuất di dân lậu. Đặc biệt hơn, 84% dân Mỹ ủng hộ việc khai báo dân ở lậu với cảnh sát theo khảo sát của Mark Penn, cựu chuyên gia thăm dò của bà Hillary. Giải pháp được hậu thuẫn nhất: không cách ly mà trục xuất nguyên cả gia đình ngay. Đó chính là ly do tại sao TT Trump hô hào việc trục xuất di dân lậu ngay tại biên giới mà không cần đưa ra tòa gì hết.

Thăm dò mới nhất của Washington Times cho biết đa số dân Mỹ cho rằng chuyện cách ly không phải lỗi của chính quyền Trump và sẽ chẳng ảnh hưởng gì đến bầu cử quốc hội tới. Điểm đáng nói là 57% dân độc lập không đảng phái coi những ồn ào về chuyện cách ly như chẳng có ảnh hưởng gì đến lá phiếu của họ. Mất công TTDC khua chiêng trống vô ích.

Nói chung, dân Mỹ không có thiện cảm với di dân lậu. Trong mấy ngày qua, đã có nhiều bài báo cảnh giác đảng DC đã ‘chọn lầm ngựa’ khi coi việc đánh Trump trong vấn đề di dân lậu sẽ giúp họ, trái lại, có thể bị phản ứng ngược trong kỳ bầu quốc hội cuốn năm nay.

2.     TP KENNEDY NGHỈ HƯU

Tin chấn động và có hậu quả lớn và lâu dài hơn là thẩm phán Anthony Kennedy, 81 tuổi, về hưu cuối tháng 7 này.

Đây không phải là một tin bất ngờ vì ông này đã đánh tiếng từ lâu rồi, nhưng sự ra đi của ông đang khiến khối cấp tiến choáng váng. Ông Kennedy do TT Reagan bổ nhiệm, có khuynh hướng thiên về bảo thủ, nhưng cũng rất nhiều lần biểu quyết theo cấp tiến, do đó đã là vị thẩm phán với lá phiếu quyết định, trong khi TCPV có 4 vị thẩm phán bảo thủ kiên trì và 4 vị cấp tiến kiên trì không kém.

TT Trump sẽ có dịp bổ nhiệm một thẩm phán bảo thủ chắc nịch như TP Neil Gorsuch, và TCPV sẽ nghiêng hẳn về khối bảo thủ.

Trước đây, việc bổ nhiệm thẩm phán TCPV rất khó khăn, cần tối thiểu 60 phiếu tại Thượng Viện, một việc khó hơn lên cung trăng trong thời buổi phân hoá chính trị trầm trọng hiện nay. Nhưng bây giờ thì trở thành rất dễ, chỉ cần 51 phiếu, là con số mà CH đang có. Dễ như vậy, chính là nhờ cựu lãnh tụ DC tại Thượng Viện, ông Harry Reid và đảng DC quá tự kiêu, cho rằng DC sẽ nắm quyền vĩnh viễn, nên thông qua cái luật phê duyệt nhân sự không phải vượt qua thủ tục câu giờ filibuster.

Nhờ sự dễ dãi đó mà phe cấp tiến bị gậy ông đập lưng ông, đang hoảng hốt trước viễn tượng TT Trump sẽ có dịp bổ nhiệm thêm một hay hai thẩm phán nữa vào TCPV, ngoài ông Gorsuch và một vị khác để thay thế ông Kennedy, khiến cán cân có thể nghiêng qua 6-3 hay 7-2 luôn, trong khi DC chỉ có thể ngồi nhìn và khóc. Bà Ginsburg đã 85 tuổi, đi không muốn vững, họp lâu thì ngủ gật, trong khi bà Sotomayor bị tiểu đường khá nặng, đã phải vào nhà thương khẩn cấp mấy lần, rồi ông Breyer cũng đã 80 rồi. Cái đáng lo nữa là những thẩm phán do TT Trump bổ nhiệm đều trong lứa tuổi ngũ tuần, tức là có thể ngồi trong TCPV hai ba chục năm dễ dàng.

TT Trump cho biết sẽ thông báo tên người ông bổ nhiệm ngày 9 tháng 7 tới. Ý của phe DC muốn trì hoãn qua sau bầu cử vì hy vọng DC sẽ chiếm đa số tại Thượng Viện và sẽ chặn được việc bổ nhiệm thẩm phán quá bảo thủ.

CH hiện nay chỉ nắm có đa số đúng một phiếu tại Thượng Viện. TNS McCain đang bệnh nặng sẽ không có mặt, tức là hai bên ngang ngửa, chỉ cần một nghị sĩ CH chuyển hướng là TT Trump sẽ thất bại. Mà muốn có sự đồng thuận của toàn thể 50 nghị sĩ CH thì thật khó hơn... nói chuyện với Bắc Hàn.

Bù lại, cũng chỉ cần hai ba nghị sĩ DC ủng hộ là TT Trump thành công, như trường hợp ông Gorsuch đã có 3 nghị sĩ DC ủng hộ.

Phản ứng của TTDC về sự từ nhiệm của TP Kennedy? Bà Jill Abramson cựu chủ bút của New York Times hô hào “chúng ta phải chống tất cả những ai được TT Trump đề cử”. Phản ảnh rõ hơn hết thái độ của TTDC: chống, chống và chống, bất kể chuyện gì. Ông Trump chưa đề cử ai, không cần biết là người như thế nào, đã chống rồi.

Cuộc chiến này sẽ rất gay go.

VŨ LINH 

Trở lại