Chương
tŕnh y tế của bà Warren
Vũ Linh |
Ta đă biết khá nhiều về cụ Biden, bây
giờ thử nh́n bà Warren kỹ hơn Phải nói
ngay, con đường đến Ṭa Bạch Ốc
của bà Warren c̣n xa,
rất xa. Phải hạ được lăo đồng
chí Sanders trước rồi đánh bại cụ Biden,
hay bất cứ ứng cử viên nào khác có hy vọng
trúng số, rồi phải thắng được
cả TT Trump luôn. Không dễ dàng chút nào cho dù cả
hai ông Biden và Trump đều đang bị đính líu vào
nhiều rắc rối chính trị khổng lồ trong
khi cụ Sanders c̣n đang uống thuốc trợ tim sau
khi bị đứng tim cách đây vài tuần. Như
nhiều người đă biết, cụ bà Warren sanh năm
1949, năm nay đă đúng 70 cái xuân nâu. Để tránh
thiên hạ thắc mắc về cái nợ năm tháng
chồng chất này, mỗi lần xuất hiện trước
công chúng là bà Warren luôn luôn t́m cách ‘chạy’ ra, vung
tay vẫy lia lịa, thỉnh thoảng lắc lư theo
kiểu nhẩy tuưt mấy cái. Tất cả để
chứng tỏ ḿnh… chưa già. Bỏ qua
những chi tiết vớ vẩn này, ta thử nh́n vào
chương tŕnh kinh bang tế thế của bà Warren
nếu bà may mắn đắc cử thật (may
mắn cho bà nhưng không may mắn cho chúng ta!). Phải nói
ngay, bà Warren có quan điểm chính trị thiên tả
cực đoan nhất, c̣n hơn cả cụ xă nghĩa
Bernie Sanders nữa. Bà Warren chỉ cần nhích thêm
một bước nhỏ nữa là sẽ đi đến…
thiên đàng xă nghĩa mà Lê-nin mơ mộng, theo
chế độ ‘kinh tế thị trường
với định hướng xă hội chủ nghĩa’. Dĩ nhiên
là bà sẽ không trở thành một tay độc tài
sắt máu như Lê-nin, càng không giết vài chục
triệu dân như Mao hay Pol Pot. Cũng không núp dưới
lá cờ đỏ để thành đại gia như
Nguyễn Tấn Dũng. Như vài cụ sống trong xă
hội chủ nghĩa Tây Âu đă bào chữa, xă
hội chủ nghĩa không phải là cộng sản
chủ nghĩa, với bà TT Warren, sẽ không có ai
bị đấu tố trước lưỡi cầy,
cũng không ai bị đi tù cải tạo mút mùa.
Hiến Pháp Mỹ cũng như dân Mỹ nói chung
sẽ không cho phép bà đi quá xa như vậy. Nhưng bà
tổng thống cấp tiến cực đoan Warren
sẽ vươn cánh tay tới từng nhà, từng túi
quần của mỗi người dân, sẽ khuếch
trương vai tṛ công chức kế hoạch hóa
mọi chuyện, rồi kiểm soát tất cả qua
một Nhà Nước Vú Em thư lại cực kỳ
hùng hậu và quyền thế, t́m mọi cách tái
phối trí tài sản và lợi tức của người
dân nhân danh ‘công bằng và nhân bản’,
bằng đủ loại thuế và luật lệ.
Để rồi cuối cùng, toàn dân sẽ được
công bằng trước chén bo bo. Hậu
quả trước mắt của một chế độ
vú em kiểu đó, là giới nhà nghèo cùng đinh
vẫn cùng đinh, không khá hơn, khối trung lưu
đang ngắc ngư sẽ ngắc ngư mạnh hơn,
và khối gọi là nhà giàu sẽ chết tiêu. Chỉ
có một khối ‘ăn nên làm ra’ là khối công
chức cạo giấy càng ngày càng đông đảo,
đặc biệt là những người ở
những địa vị có thể ‘làm ăn ngoài
lề’. Cái ngành học có tương lai
nhất là quốc gia hành chánh, theo gương Phú Lăng
Sa với trường Ecole Nationale d’Administration -ENA- là
trường chuyên đào tạo đại quan, bộ
trưởng và tổng thống Pháp. Một cách
tổng quát bà Warren được coi như là một
trí thức thiên tả lớn trong số các ứng
cử viên lăng nhăng của đảng DC, một
người với một chương tŕnh vĩ đại
nhưng cụ thể, mạch lạc, rơ ràng là hùng
hục đi về phiá tả, sặc mùi đấu
tranh giai cấp chống cường hào ác bá. Vấn
đề của bà cũng là vấn đề của
những bậc đại trí thức, giáo sư đại
học, tiến sĩ, bác sĩ, bàn sĩ,… tức là
toàn những ư kiến cao siêu, nặng lư thuyết trên
mây, nặn ra trong bốn bức tường không có
cửa sổ nh́n ra thực tế đời sống
của thiên hạ ǵ hết. Nói lư thuyết ít ai
bằng, nhưng chỉ có các vị trí thức với
nhau hiểu nhau và vái lạy nhau thôi. Chương
tŕnh của bà rất nhiều, tuy nhiên trong khuôn
khổ bài b́nh luận này, ta sẽ chỉ nh́n vào chương
tŕnh y tế của bà. Những chương tŕnh khác
thật sự chỉ là những quà cáp mỵ dân linh
tinh tặng cho đủ tầng lớp cử tri để
lấy phiếu, toàn là chuyện bá láp không đáng
để tâm quá nhiều v́ sẽ chẳng thực
hiện được bao nhiêu. Thực
tế mà nói, hệ thống y tế của Mỹ
từ nhiều thế hệ qua, đă gặp nhiều
vấn đề gai góc mà chưa có một tổng
thống nào giải quyết được, bất
kể DC hay CH. Điểm đặc biệt của y
tế Mỹ là cái ǵ cũng quá đắt, nếu không
có bảo hiểm là sẽ mệt, phá sản như chơi,
trong khi bảo hiểm lại quá đắt, nhiều người
không mua nổi hay không muốn mua. Giải pháp
của TT Clinton do bà Hillary sáng chế ra chết từ
trong trứng nước năm 1993 khi không t́m được
hậu thuẫn ngay trong nội bộ đảng DC.
Giải pháp Obamacare, được thông qua bằng
cửa sau, qua một kẽ hở của thủ tục
biểu quyết trong Thượng Viện, th́ đang trên
đường phá sản khi cả triệu người
bỏ mua bảo hiểm khiến hàng ngàn công ty bảo
hiểm nhỏ khai phá sản v́ không thu đủ
tiền bảo phí để bù đắp chi phí. Bà Warren
đă có một cố gắng phi thường để
đưa ra một giải pháp, một việc đáng
khen. Vấn đề là thiện chí chữa bệnh có
thể có, nhưng toa thuốc th́ vẫn sai bét. Cái
giải pháp của bà không có ǵ mới lạ, không
biết bao nhiêu người đă ‘nghĩ’ tới,
nhưng chưa ai đưa ra được một
đề nghị cụ thể và thực tiễn
khả thi nào. Chỉ v́ cái giải pháp đó thật
ra là hoàn toàn không tưởng, hoang đường v́
tốn kém đến mức vô lư mà tất cả
những người biết làm tính 1+1=2 đều
thấy không có cách nào thực hiện được. Nhiều người
tung hô cái gương của Na Uy mà quên mất cả nước
Na Uy chỉ có 5 triệu dân trong khi Mỹ có tới 330
triệu. Miễn phí cho 5 triệu người dễ hơn
nhiều. Bà Warren
đưa ra một chương tŕnh y tế có tính
thật sự ‘cách mạng’ – hay chính xác hơn, có
tính ‘cắt mạng’ không hơn không kém. Theo bà
đề nghị, trong ṿng 5 năm tới, cả nước
Mỹ sẽ từng bước, đi vào cái bà
gọi là chương tŕnh Medicare For All,
tức là chế độ bảo hiểm y tế
Medicare hiện nay của các vị cao niên từ 65
tuổi trở lên, sẽ được dần dần
áp dụng cho tất cả dân Mỹ, để rồi
tất cả mọi người sống trên đất
Mỹ, kể cả di dân lậu, đều sẽ
được Nhà Nước chăm lo sức khỏe
đầy đủ như bên Âu Châu hết, và
tất cả đều… miễn phí
hết. Ngay cả chế độ bảo hiểm y
tế Medicaid -hay MediCal tại Cali- cho dân lợi tức
thấp cũng bị hủy bỏ để sát
nhập vào Medicare For All luôn. Dĩ nhiên, chương tŕnh
sẽ đi từng bước. Đại khái Medicare
for All sẽ áp dụng ngay lập tức cho tất
cả những trẻ em dưới 18 tuổi và
những người được định nghĩa
là ‘nghèo’. Sau đó, mỗi năm sẽ có thêm
một khối dân gia nhập tuy chưa có chi tiết chính
xác. Cuối cùng th́ hệ thống bảo hiểm và
dịch vụ y tế tư nhân sẽ hoàn toàn không
tồn tại nữa. Theo sự tính
toán và thú nhận của chính bà Warren, chương tŕnh
Medicare For All của bà sẽ ngốn 52.000 tỷ trong ṿng
10 năm, hay 5.200 tỷ một năm. Đây là con
số chính thức bà Warren đưa ra, có nghĩa là
con số thực sự chắc chắn sẽ cao hơn
rất nhiều. Cứ cho là con số này đúng đi,
th́ vẫn là con số kinh hoàng cho tất cả
những ai biết được thực tế ngoài
mấy trang giấy trắng vẽ hiêu vẽ vượn.
Mà đó là chưa kể cả chục món quà khác mà
bà Warren đă hứa như cả trăm tỷ để
xóa tất cả các nợ của sinh viên, để
trợ cấp tiền thuê nhà của dân nghèo, để
trợ cấp tiền giữ trẻ cho bố mẹ
đi làm, rồi đến các quà cáp lặt vặt vài
trăm triệu như tiền giải phẩu cho
tất cả lính Mỹ muốn chuyển giới,… Muốn có
một khái niệm về con số 5.200 tỷ lớn
nhỏ ra sao th́ ta chỉ cần nh́n qua ngân sách
hiện tại của cả nước Mỹ, là cường
quốc giàu và lớn nhất thế giới. Ngân sách
cả nước hiện nay đă đạt mức
kỷ lục, khoảng 4.000 tỷ (trong khi ngân sách
của Anh Quốc chỉ có dưới 800 tỷ), trong
đó có tất cả các chi tiêu như quốc pḥng, y
tế, giáo dục, môi sinh, an ninh trật tự, canh nông,
giao thông vận chuyển, trợ cấp đủ
loại, và cả tiền lăi trả trên công nợ luôn.
Chỉ chi tiêu có 4.000 tỷ thôi, mà nước Mỹ
đă bị thâm thủng ngân sách cả ngàn tỷ
mỗi năm trong khi đă phải đi vay mượn
tứ tung tới gần 23.000 tỷ. Vậy mà bây
giờ bà Warren đưa ra một chương tŕnh y
tế, vâng chỉ một chương tŕnh y tế không,
đă là hơn 5.000 tỷ rồi. Cả thế
giới không ai hiểu bà Warren làm sao kiếm ra
được số tiền này. Nếu kể các chi
phí khác đang có, nước Mỹ của TT Warren
sẽ cần chi tiêu gần một chục ngàn tỷ
một năm. Công nợ sẽ vọt ngay lên khoảng
50-60.000 tỷ, gấp ba lần tổng sản lượng
của cả nước hiện là 19.000 tỷ. Không
hiểu những vị đang ngoác miệng ra chửi công
nợ của Trump nghĩ sao về kế hoạch
của bà Warren. Nếu phải bầu giữa ông Trump
với 23.000 tỷ nợ và bà Warren với 60.000 tỷ
nợ, họ sẽ lựa ai nhỉ? Có cụ nào
dám trả lời không? Cho đến
nay, bà Warren luôn luôn tảng lờ không trả lời rơ
câu hỏi đầu tiên là tiền đâu? Trước
áp lực quá lớn, mới đây bà Warren đă
đưa ra một kế hoạch tương đối
chi tiết nhất theo đó, bà khẳng định
đám dân nghèo không phải đóng thuế ǵ từ
trước đến nay vẫn tiếp tục không
đóng một xu thuế nào, đám dân trung lưu
đóng ít thuế cũng vẫn đóng thuế ít,
chỉ có các đại gia, đại công ty mới
phải đóng thuế nặng, đặc biệt qua
một loại thuế mới, đánh trên tài sản
của các đại gia, từ 1% đến 3%. Cụ
thể, một tỷ phú như Bill Gates sẽ phải
đóng khoảng 3 tỷ tiền thuế trên
tải sản mỗi năm, chưa kể mức
thuế đánh trên lợi tức hàng năm. Bill Gates
sẽ có bao nhiêu năm để tuột xuống
mức ‘trung lưu’ với mức thuế này?
Nếu cỡ như Bill Gates mà c̣n trở thành trung lưu
trong có vài năm th́ khi đó bà Warren sẽ kiếm
tỷ phú ở đâu ra để nộp thuế cho bà
chi xài? Nên ghi nhớ kế hoạch y tế của bà là
52.000 tỷ trong 10 năm đầu, sau đó sẽ là
bao nhiêu trăm ngàn tỷ nữa trong khi nước
Mỹ khi đó sẽ không c̣n tỷ phú nào nữa? Nhiều
chuyên gia phân tích kế hoạch của bà Warren, cho
rằng kế hoạch hoàn toàn không tưởng, không
thực tế, sẽ không thực hiện được.
Thậm chí có chuyên gia đă đi xa hơn, và lấy
giả thuyết cứ cho là bà Warren sẽ tận thu
được tất cả loại thuế mà bà đề
nghị, th́ bà cũng vẫn chỉ thu được
một phần nhỏ số tiền bà cần.
Chẳng hạn kế hoạch đánh thuế trên tài
sản các tỷ phú của bà sẽ giúp bà thu
được gần 3.000 tỷ trong 10 năm nếu
tận thu (nghĩa là nước Mỹ có tới 100 ông
Bill Gates!), khoảng hơn 5% nhu cầu 52.000 tỷ. Một nghiên
cứu ‘không đảng phái’ của Ủy Ban Cho
Một Ngân Sách Liên Bang Có Trách nhiệm (Committee for
Responsible Federal Budget) cho chúng ta một khái niệm
cụ thể và thực tế về sự tốn kém
của chương tŕnh Medicare for All của bà Warren, không
kể bất cứ chương tŕnh nào khác. Muốn
thực hiện chương tŕnh y tế này, Nhà Nước
sẽ phải:
Một cách
cụ thể, giả dụ như một độc
giả thuộc thành phần trung lưu thấp,
hiện nay đang phải đóng 15% thuế lợi
tức + 7% quỹ tiền già = tổng cộng 22%
thuế. Với bà TT Warren, vị đó sẽ phải
đóng 40% thuế lợi tức + 16% thuế tiền già
= 56% thuế. Cụ thể, nếu vị đó lănh lương
cho là 36.000 đô một năm, hiện nay phải đóng
khoảng 8.000 đô tiền thuế, mỗi tháng c̣n
mang về nhà được 2.300 đô; với bà TT
Warren, vị đó sẽ phải đóng tới 20.000
đô tiền thuế, mỗi tháng mang về nhà
được 1.300 đô, không kể các khấu
trừ ǵ khác. Khác biệt đóng thêm 1.000 đô
một tháng chính là chi phí vị đó bị bắt
buộc phải trả cho Medicare For All của bà Warren mà
bà gọi là miễn phí. Không phải miễn phí đâu
các cụ ơi. Và đó là cái mà bà Warren đă loay
hoay giấu diếm không dám nói thật cho mọi người. Đây là
những mức thuế c̣n cao hơn mức của các
nước Tây Âu như Anh, Pháp, Đức, hay cả
Canada, ngang ngửa với mức thuế Bắc Âu
của Na Uy, Thụy Điển,… Câu
hỏi dĩ nhiên là dân Mỹ có sẵn sàng chấp
nhận đóng thuế tới mức đó không? Chưa
kể một câu hỏi khổng lồ khác mà chưa
ai có câu trả lời cụ thể, bằng những
con số. Đó là câu hỏi tăng thuế tới
những mức ghê gớm đó sẽ có tác dụng
như thế nào trên năng xuất của người
dân, trên t́nh trạng kinh doanh, trên sự tăng trưởng
của kinh tế, trên lạm phát hay giảm phát? Bao nhiêu
đại gia và đại công ty sẽ chân chỉ
hạt bột đóng đầy đủ thuế không
thiếu một xu? Bao nhiêu đại gia và đại công
ty sẽ tẩu tán tài sản và lợi tức ra ngoài
nước, cho gia đ́nh, bạn bè, công ty ma,…? Bao nhiêu
công ty sẽ duy tŕ cơ xưởng ở Mỹ để
đóng đủ thuế cho bà TT Warren, bao nhiêu sẽ
đóng cửa đi mở hẵng xưởng mới
tại Nam Mỹ, Phi Châu hay Á Châu? Bao nhiêu dân lao động
Mỹ sẽ mất job giống như dưới
thời Obama? Theo chính như
bà Warren thú nhận, ít nhất sẽ có 2 triệu người
bị thất nghiệp. Một lần nữa, nếu bà
Warren nói hai triệu th́ con số thực sự sẽ
cao hơn rất nhiều, ai biết được bao
nhiêu, có thể 5 hay 7 triệu không? Bà Warren có
giải pháp cho nạn thất nghiệp này không? Dĩ
nhiên là có. Bà tuyên bố “chẳng có ǵ quan
trọng, đó là cái giá phải trả để
tất cả mọi người được hưởng
Medicare miễn phí”, những người bị
mất job phải đi t́m việc làm khác như “bán
bảo hiểm, bảo hiểm nhân thọ, bảo
hiểm xe hơi,…” (nguyên văn ư kiến của
bà Warren). Bà Warren quên mất cả triệu người
mất job th́ c̣n bao nhiêu người có tiền mua xe và
mua bảo hiểm xe, hay mua bảo hiểm nhân thọ, là
một thứ xa xỉ phẩm mà dân lao động và
trung lưu ít khi mua. Thế th́ làm sao bán bảo
hiểm mà sống được? Chương
tŕnh khủng long của bà Warren mang nhiều hậu
quả vĩ đại trên phương diện
tiền bạc, công ăn việc làm cho dân, và kinh
tế nói chung. Vĩ đại đến mức nào?
Chẳng ai biết rơ. Một khiá
cạnh khác của vấn đề đă được
một giáo sư của Đại Học Harvard
giải thích một cách ngắn gọn: “Sự
lựa chọn hậu thuẫn cho cạnh tranh, cạnh
tranh tiếp sức cho sáng tạo, sáng tạo là cách
duy nhất khiến mọi thứ tốt hơn và
rẻ hơn”. Đây
hiển nhiên là nền tảng của kinh tế
cạnh tranh thị trường. Khi Nhà Nước không
cho dân lựa chọn, hủy cạnh tranh trong ngành y
tế th́ sẽ tạo ngay phản ứng ngược
là mọi thứ sẽ xấu hơn và đắt hơn.
Bằng chứng cụ thể nhất là sự thất
bại của các xứ cộng sản là những
xứ đă tập trung tất cả vào tay một nhúm
công chức sáng xách ô đi, chiều vác cặp
về, tự cho là ḿnh tài giỏi hơn cả nước,
có thể làm kế hoạch cho cả nước.
Chẳng những vậy, đây cũng là một đám
tham nhũng, rất dễ bị mua chuộc bởi các
đại tập đoàn chuyên mua bán ảnh hưởng
gọi là lobbyist groups. Nước
Mỹ đi tiên phong trên cả thế giới, kể
cả Tây Âu, trong lănh vực nghiên cứu –research-
đưa đến những phát minh tiến bộ
nhất về mọi ngành, kể cả trong việc
chế thuốc, t́m phương cách chữa bệnh và
phát minh máy mọc và dụng cụ y khoa. Nhà Nước
tập trung hết, trả lương công chức
chết đói cho tất cả th́ ai rảnh hơi lo
nghiên cứu sáng tạo nữa? Cứ nh́n vào những
phát minh mới th́ thấy ngay hầu hết đều
phát xuất từ Mỹ chứ không phải từ Tây
Âu. Cứ đếm giải Nobel khoa học xem bao nhiêu
được tặng cho Mỹ. Nh́n vào lịch sử
nhân loại, có công chức nào lănh giải thưởng
nào về sáng tạo chưa? Kết
luận là ǵ? Cho đến
nay, chưa có đến một người nào cho
rằng kế hoạch của bà Warren sẽ có thể
áp dụng được, nhất là khi bà cũng long
trọng hứa khối dân trung lưu sẽ không
phải đóng thêm một xu thuế nào để có
Medicare For All. Những
đồng chí DC của bà Warren nghĩ sao? Cụ Biden
nhún vai cho rằng đây là chuyện không thể
thực hiện được –impossible-. Dân biểu
DC John Delaney đang tranh cử tổng thống cho đây
là chuyện khùng điên –insane. Bà Hillary tuyên bố
thẳng thừng bà không hiểu cái kế hoạch
Warren đó làm sao thực hiện được. Bà Warren ra
tranh cử với một chương tŕnh thiên tả
cực đoan c̣n hơn cả cụ xă nghĩa Sanders.
Vấn đề các chuyên gia đang găi đầu găi
tai t́m câu trả lời là tại sao các chế độ
thiên tả từ cực đoan cộng sản đến
xă nghĩa màu hồng của Tây Âu đă đi từ
thất bại toàn diện như khối CS Liên Xô
đến khó khăn triền miên trong các xứ Tây Âu,
vậy mà tại sao lại đưa đến sự
nổi bật của các ứng cử viên thiên tả
xă nghĩa Sanders và Warren tại Mỹ? Câu
trả lời không khó lắm có thể t́m thấy
tại ba nơi:
Câu hỏi
cuối cùng, nếu bà Warren chiến thắng trong
khối DC, ra đấu tay đôi với TT Trump th́ sao?
Hầu hết các chuyên gia của đảng DC đều
xanh mặt nhớ lại thượng nghị sĩ
George McGovern ra tranh cử chống TT Nixon. Khi đó ông
McGovern chiến thắng, hạ đo ván TT Nixon tại
đúng… một tiểu bang. Trở
lại giả thuyết trong đoạn mở đầu
của bài này, cuộc đua bên DC dường như là
giữa hai người, cụ ông Biden, và cụ bà
Warren. Đối với cử tri DC Mỹ, đây là
một lựa chọn có vẻ dễ, giữa cấp
tiến vừa vừa hay cấp tiến nặng. Nhưng
đối với khối cử tri tỵ nạn
Việt ủng hộ đảng DC, đây sẽ là
một… nhức răng vĩ đại trong mùa
bầu sơ bộ. Một bên là cụ xă nghĩa
của phe thiên tả đă từng suốt ngày
xuống đường hoan hô đám ‘người hùng
dép râu VC’, và một bên là cụ Biden là người
đă nhất quyết không nhận dân tỵ nạn
Việt khi họ đang kiếm chỗ trốn chạy
xe tăng VC. Lựa bên nào đây? Thôi th́ nằm nhà chùm
mền ngủ vậy! Vũ Linh 22/11/2019 |