Vu Linh |
Tuần qua
đánh dấu một bước tiến mới
của cuộc khủng hoảng chính trị Mỹ, là
chuyện gần như thường trực không
ngừng nghỉ từ ngày ông Trump đắc cử
tổng thống. Liên tục cả tuần liền, đă có
những cuộc biểu t́nh gần như khắp nước,
lây lan qua tuốt bên Âu Châu và cả Úc Châu luôn. Đó
là tin không vui. Tin ‘vui’ là chỉ c̣n những cuộc
biểu t́nh tuần hành trong ôn ḥa và trật tự
được Hiến Pháp của thành đồng dân
chủ này bảo vệ, không c̣n bạo động
đốt nhà cướp của nữa. Tại sao bất th́nh ĺnh lại có
biểu t́nh tràn lan khắp nước? Đó là
loại câu hỏi mà dân Mỹ gọi là ‘million-dollar
question’, tức là loại câu hỏi ít ai có được
câu trả lời chính xác.
Đâu là vấn đề? Việc đầu tiên phải nói ngay là
như trên đă viết, đây là một chương
mới trong cuộc khủng hoảng chính trị thường
trực từ ba năm nay của Mỹ. Khủng
hoảng đó bắt đầu từ ngày ông Trump
đắc cử tổng thống trong sự bất
ngờ và thất vọng sâu xa của đảng DC và
cử tri của đảng này. Cả đảng DC, cả hệ thống
TTDC, và cả khối cấp tiến nói chung đă không
thể chấp nhận được cái thua kinh hoàng này.
Để rồi họ đă liên tục t́m cách thay
đổi kết quả bầu cử đó bằng
mọi cách, cho dù thất bại liên tục, mánh nào
đưa ra cũng thảm bại. Từ áp lực cử tri đoàn bỏ
phiếu ngược lại ư của tiểu bang
của họ, cho tới đ̣i đếm phiếu
lại, rồi cả triệu người biểu t́nh
ngay trong ngày tân tổng thống tuyên thệ nhậm
chức, tới những tấn tuồng cuội tố
giác rồi điều tra thông đồng với Nga,
tố giác rồi đàn hặc việc đổi chác
với Ukraine. Đó là những trận đánh lớn.
Trong khi cuộc chiến chống TT Trump kéo dài liên
tục mỗi ngày không ngừng nghỉ qua hàng
triệu trang báo tố cáo TT Trump đă mắc đủ
thứ tật, như nói láo triền miên, vô đạo
đức, dâm dục, bất nhất, bất tài, ngu
dốt, vi phạm đủ thứ tội, đủ
điều Hiến Pháp, rồi kỳ thị dân
Mễ, kỳ thị da đen, thượng tôn da
trắng, qua tới phản bội đồng minh, hèn
yếu với kẻ thù,… Tội nhỏ th́ xé ra cho
thật lớn, không có tội th́ chế ra tội.
Nếu có một tự điển liệt kê các
tội của nhân loại th́ TT Trump sẽ hân hạnh
được làm người duy nhất trong lịch
sử nhân loại đă phạm tất cả mọi
tội đó, không chừa tội nào. Câu hỏi tại sao lại có sự thù
ghét vô lư đến vậy đă được
kẻ này trả lời lâu rồi. Không phải là thù ghét vô lư đâu, mà có
lư cớ rất chính đáng. V́ TT Trump là một đe
dọa sinh tồn -existential threat- cho ư thức hệ
cấp tiến mà đảng DC và TTDC đang tôn
thờ, với bằng chứng hiển nhiên là cách ông
đang xóa bỏ gia tài cấp tiến mà các TT Clinton và
Obama đă dầy công xây dựng, cách ông thay đổi
toàn diện hệ thống tư pháp là hệ thống
bảo vệ ư thức hệ chính trị cho mấy
chục năm tới. Để ông thần Trump
ngồi trong Ṭa Bạch Ốc tới đầu năm
2025 th́ coi như đảng DC và tư tưởng
cấp tiến Mỹ có nhiều triển vọng
được lộng kiếng vĩnh viễn trong
viện bảo tàng cùng với tất cả ba cái
phải đạo chính trị lăng nhăng. Đó chính là cốt lơi của vấn
đề. Tất cả những mánh mung, những
tố giác tội này tật nọ chỉ là những
chiến thuật, vũ khí được mang ra sử
dụng để bứng TT Trump thôi. Với đảng DC và khối cấp
tiến, đây là cuộc chiến chính đáng hoàn toàn
có thể hiểu và chấp nhận được dù
nhiều phương tiện sử dụng đă không
chính đáng và không chính danh, v́ họ cần phải
bảo vệ ư thức hệ của họ. Nhưng
đối với những người mà quyền
lợi chẳng bị đụng chạm hay thiệt
hại ǵ, cũng chẳng dính dáng ǵ đến ư
thức hệ cấp tiến, trái lại, đă xách dép
thục mạng chạy trốn chế độ xă nghĩa,
mà vẫn nghiến răng sỉ vả TT Trump, th́ thành
thật xin lỗi chứ những người này
chỉ là một đám mà Lê-Nin đă gọi là
‘useful idiots’ thôi, bị khối cấp tiến sử
dụng, khích động và khai thác như những viên
đạn đồng để bắn Trump không hơn
không kém. Những cái thói hư tật xấu như nói
láo, vô đạo đức,… của TT Trump được
mang ra để chiêu dụ họ chống Trump, dễ
hiểu hơn là bảo họ chống ‘chủ trương
bảo thủ’ của Trump. Trở lại câu chuyện biểu t́nh
rầm rộ hiện nay, ai cũng nh́n thấy bàn tay
của khối cấp tiến, đảng DC và TTDC
đang khuấy động như trận chiến
mới sau những thất bại trước đây. Trước hết, phải hỏi
biểu t́nh với mục đích ǵ? Chống cái ǵ? Ở đây, kẻ này phải thành
thật thú nhận đă thật bối rối không
hiểu cả vạn người xuống đường
biểu t́nh chống cái ǵ. Nh́n vào các khẩu hiệu
được dân biểu t́nh dơ lên th́ lúc thấy
họ chống cảnh sát bạo hành, lúc chống
kỳ thị màu da, lúc chống cả hai, rồi có lúc
chống TT Trump. Ø
Nếu
là biểu t́nh để chống cảnh sát quá hung hăn,
bạo tay,… th́ h́nh như hơi quá sớm khi chưa
có kết quả hai cuộc điều tra của
tiểu bang và liên bang. Dù sao th́ câu hỏi là trách
nhiệm huấn luyện hay điều hành cảnh sát
ở đâu? Ở Ṭa Bạch Ốc hay ở cấp
tiểu bang và địa phương? Hiến Pháp Mỹ rất rơ ràng: nước
Mỹ là một kết hợp của 50 tiểu bang,
mỗi tiểu bang đều như là một quốc
gia riêng biệt, gần như toàn quyền trong các chính
sách nội bộ như hành chánh, giáo dục,…
Tất cả đều có Hiến Pháp và nhiều
luật riêng của tiểu bang. Quan trọng nhất là
mỗi tiểu bang đều có trách nhiệm riêng trên
vấn đề an ninh trật tự, tức là điều
hành cảnh sát. Chính quyền liên bang không có tới
một cảnh sát viên nào hết. Nghĩa là nếu có cảnh sát viên
phạm pháp, hay mạnh tay, hay tra tấn, hay giết
chết bất cứ một người nào, th́ đó
là trách nhiệm, là lỗi của các chính quyền
địa phương, của tỉnh, của quận,
của thành phố và của tiểu bang. Chính địa
phương phải là cơ quan lấy biện pháp
để trừng phạt hay sửa đổi. Không liên quan ǵ tới chính quyền liên
bang hết, đặc biệt là chẳng liên quan gi
đến ông tổng thống hết khi ông này
chẳng có quyền huấn luyện, bổ nhiệm, ra
lệnh, trừng phạt hay thăng thưởng
bất cứ một cảnh sát viên nào hết. Mà ông
tổng thống này cũng chẳng là ông xếp có
bất cứ quyền hành ǵ trên các ông cảnh sát trưởng,
thị trưởng, hay thống đốc nào hết.
Nước Mỹ không có bộ Nội Vụ hiểu
theo nghĩa b́nh thường của nhiều nước
trên thế giới là bộ lo an ninh trật tự
(bộ Nội Vụ của Mỹ chỉ lo quản
trị công viên, rừng núi, sông ng̣i, hầm
mỏ,…), cũng không có tư lệnh cảnh sát
quốc gia do tổng thống bổ nhiệm. FBI chỉ
là cơ quan điều tra và truy tố tội phạm
liên bang chứ không có một cảnh sát viên nào
trực thuộc FBI hết. Cảnh sát Minneapolis của tiểu bang
Minnesota giết dân th́ đi biểu t́nh chống
thị trưởng thành phố đó và thống đốc
tiểu bang đó, sao lại biểu t́nh trước Ṭa
Bạch Ốc chống TT Trump? Sao lại biểu t́nh
ở Los Angeles để chống TT Trump? Mà đằng
nào th́ dân Los cũng đâu có bầu cho ông Trump đâu,
biểu t́nh chống ông ta ở Los để làm ǵ? Cái h́nh ảnh giả dối thô bạo
nhất là h́nh ảnh các thống đốc, thị trưởng,..
xuống đường sát cánh với dân biểu t́nh
chống cảnh sát, đọc diễn văn hùng
hổ công kích TT Trump. Họ chỉ là biểu diễn
tṛ ảo thuật đổ trách nhiệm của chính
ḿnh lên đầu TT Trump để chạy tội. Cái
ngu xuẩn của đám quần chúng chung quanh là tưởng
thật rồi vỗ tay rối rít. Cái tṛ mỵ dân thô bỉ hơn nữa là
những nỗ lực mô tả tất cả các
cảnh sát như dă thú tàn ác nhất vũ trụ,
trong khi ai cũng hiểu xă hội sẽ không thể
tồn tại một ngày nếu không có cảnh sát, và
99,9% cảnh sát viên là những người hùng, ngày nào
cũng mang tính mạng ḿnh ra làm mộc bảo vệ
an toàn cho tất cả chúng ta. Ø
Nếu
là biểu t́nh để chống nạn kỳ thị
màu da th́ đó là việc làm có thể chính đáng và
chính danh, thậm chí c̣n cần thiết nữa. V́ ít
ai có thể chối căi nước Mỹ vẫn c̣n
nạn kỳ thị màu da khá nặng. Dù vậy, ở đây, cũng không
thể quên vài chuyện thực tế. Dĩ nhiên, khối da đen là khối
đông đảo nhất và cũng có thể bị
kỳ thị nặng nhất và họ cần phải
được đối xử khá hơn, nhất là
sinh mạng họ cũng cần phải được
tôn trọng hơn, như cái khẩu hiệu Black Lives
Matter của họ đă nhấn mạnh. Không sai, nhưng khi mà những người
hô All Lives Matter hay Cop Lives Matter bị liệt ngay vào
hạng kỳ thị, bị đánh chí tử th́ câu
chuyện trở nên vô lư, nếu không muốn nói là
đă trở thành … kỳ thị ngược. Chuyện kỳ thị ngược
thật ra là hiện tượng rất thật ở
Mỹ chứ không phải chỉ là xảo ngữ. Khi các trường học ra quy chế
nhận sinh viên theo tỷ lệ màu da thay v́ theo điểm
thi khảo sát nhập học, khi các công sở nhận
nhân viên theo tỷ lệ sắc tộc, khi các ngân hàng
cho các cơ sở kinh doanh vay tiền theo tỷ lệ màu
da của doanh gia, thậm chí khi số diễn viên đóng
phim cũng phải tính theo tỷ lệ màu da, khi thành
viên một hội đồng quản trị của
một tổ chức nào đó cũng phải tôn
trọng một tỷ lệ màu da nào đó, khi một
tổng thống được bầu nhờ màu da
của ông ta,… th́ tức là yếu tố mầu da
đă trở thành yếu tố then chốt quan
trọng nhất. Tức là kỳ thị đă
được chính thức nh́n nhận. Mà nếu
kỳ thị để ưu đăi dân da đen th́
đó chính là kỳ thị ngược, không hơn không
kém. Khi trường Đại Học Harvard
giới hạn số sinh viên gốc Á để dành
chỗ cho sinh viên gốc Phi th́ đó là ǵ nếu không
phải là kỳ thị ngược? Và dân tỵ
nạn Việt thay v́ biểu t́nh bênh vực dân da
đen, có nên biểu t́nh phản đối Harvard không? Một anh tỵ nạn ra vẻ có
hiểu biết, đưa thống kê cho thấy Mỹ
có 32 đội football mà chỉ có 2 ông chủ da đen
như bằng chứng kỳ thị. Ủa, sao lại
gọi đó là kỳ thị? Có ai cấm ông bà đen
nào làm chủ đội football đâu? Mà anh tỵ
nạn này gian trá không nhắc đến việc 80% các
cầu thủ football -hay bóng rổ- ở Mỹ là da
đen, nhiều anh lănh lương mấy chục
triệu một năm. Tại sao lại chỉ có 20% da
trắng? Kỳ thị da trắng sao? Tại sao lại
không có anh da vàng nào chơi football hay basketball hết?
Kỳ thị da vàng sao? Rơ là ngớ. Dân da đen thường hay khiếu
nại v́ kỳ thị mà họ khó ngóc đầu lên
được. Câu hỏi mà dân tỵ nạn ta có
thể đặt ra là tất cả các thống kê cho
thấy dân Mỹ gốc Á có thể nói thành công
nhất, hơn cả dân Mỹ trắng xa, học
giỏi nhất, có số người theo học đại
học nhiều nhất, các tiểu thương
Việt phát triển nhanh nhất, có mức lợi
tức tăng nhanh nhất,… Nh́n vào thành tích của các
học sinh gốc tỵ nạn Việt, không thiếu ǵ
valedictorian,… Nh́n vào sự sầm uất của các khu
Bolsa, Bellaire, Eden th́ biết. Cộng đồng tỵ
nạn cũng đóng góp không biết bao nhiêu nhân tài
vào xă hội Mỹ, các khoa học gia, tướng lănh,…
Nếu có kỳ thị, th́ sao họ ngóc đầu lên
được? Ø
Nếu
các cuộc biểu t́nh là để chống TT Trump v́
ông này đă khai sanh ra hay trầm trọng hóa chính sách
kỳ thị chống dân da đen hiện nay, th́
hiển nhiên đây là chuyện cần phải
chứng minh chứ không th́ chỉ là tố cáo phe
đảng vu vơ. Nh́n vào thực tế lịch sử,
kỳ thị màu da đă là vấn nạn của nước
Mỹ từ ngày anh nô lệ da đen đầu tiên
từ Phi Châu đặt chân đến nước
Mỹ cách đây mấy trăm năm rồi, chứ
không phải mới có từ ngày ông Trump tuyên thệ làm
tổng thống. Đồng hóa kỳ thị da đen
với ông Trump là việc làm không lương thiện. Trong khi đó, TT Trump là người đă
tạo công ăn việc làm nhiều nhất cho
khối dân da đen. Chưa khi nào tỷ lệ thất
nghiệp của khối dân này lại xuống thấp
như mức đang thấy dưới chính sách kinh
tế của TT Trump. Nếu cho rằng chuyện kỳ thị
không thể được định nghĩa bằng
số người có việc làm hay thất nghiệp,
th́ kẻ này xin thách thức các cụ
tỵ nạn cuồng chống Trump chuyên nhai đi nhai
lại lập luận Trump kỳ thị hăy đưa
ra một bằng chứng cụ thể nào xác nhận
là TT Trump đă kỳ thị dân da đen. Xin nhắc
lại, một bằng chứng cụ thể như
một câu tuyên bố miệt thị dân da đen, hay
một hành động, một quyết định,
một sắc luật nào kỳ thị dân da đen. Thật ra, chiêu bài Trump kỳ thị da
đen chỉ là khẩu hiệu mà các chiến lược
gia DC nghiên cứu thấy có vẻ nhạy cảm và
ăn khách nhất, dễ kích động tâm lư
quần chúng nhất, nên đă được khai thác
tối đa để hạ TT Trump sau khi các chiêu vơ khác
đều đă thất bại. LỜI KẾT Nói tóm lại, các cuộc biểu t́nh
hiện đang thấy cũng có lư do rất chính đáng
là may ra có thể giảm bớt tính mạnh tay của
cảnh sát cũng như khiến nạn kỳ thị
màu da giảm bớt đi. Về cách hành xử của cảnh sát,
muốn thay đổi là chuyện không có ǵ khó khăn,
chỉ cần quốc hội ngồi lại với
nhau, ra luật mới, bít lại những kẽ hở
hay kiểm soát thủ tục hành xử của cảnh
sát, hay huấn luyên cảnh sát kỹ hơn là xong. Nhưng
bảo quốc hội ngồi lại với nhau trong t́nh
trạng phân hóa chính trị hiện nay th́ là chuyện
gần như vô vọng. Phe DC tại Hạ Viện
đang thảo dự luật cột tay cảnh sát,
trong khi phe CH tại Thượng Viện cũng đang
thảo dự luật cột chân cảnh sát. Bên nào cũng
hùng hổ biểu diễn, nhưng đi đến
đâu là câu hỏi ít ai biết câu trả lời. A
million-dollar question! Cảnh sát nhẹ tay bớt th́ cũng
tốt, nhưng thay đổi hẳn, theo kiểu
cảnh sát phải ngả mũ chào ”Kính thưa ông
ăn cướp, xin ông vui ḷng đưa tay cho tôi c̣ng
v́ ông mới ăn cướp. Xin đa tạ ông” th́
chỉ là chuyện khùng điên. Cái nghề chuyên môn
của cảnh sát là đánh nhau với những
phần tử hầu hết là hung bạo nhất, nên
không thể đ̣i hỏi cảnh sát phải hiền lành,
lịch sự được. Không phải là ngẫu
nhiên mà cảnh sát phải có súng, có c̣ng, có vơ. Nhưng
cũng có nhiều việc có thể làm được,
như cảnh sát của Minneapolis đă được
lệnh cấm không được chặn cổ
họng nghi can, bất kể bằng chân hay bằng tay.
Như vậy có thể giảm rủi ro nghi phạm
bị chặn họng tới chết. Việc Hội Đồng Thành Phố
Minneapolis ra quyết định hủy bỏ cảnh sát,
thay thế bằng những những ‘nhân viên thiện
nguyện công đồng’ th́ thật ra chưa rơ
sẽ đi đến đâu, có hợp pháp hay hợp
hiến không, và có thể thành sự thật hay không v́
cho đến nay, thị trưởng Minneapolis đă tuyên
bố ông sẽ không chấp hành quyết định này.
Riêng kẻ này, th́ xin hoan nghênh quyết định
đó. Phim bộ Hồng Kông có câu “Chưa thấy
quan tài, chưa đổ lệ”, cứ giải tán
hết cảnh sát một năm thử xem chuyện ǵ
sẽ xẩy ra, cho biết. Hai ông thị trưởng New York và Los
Angeles vừa ra quyết định cắt giảm ngân
sách của cảnh sát thành phố đă bị
phản đối mạnh ngay lập tức. Ta chờ
xem quyết định của họ có thực hiện
được không và hậu quả sẽ ra sao. Dù sao, cũng là những quyết định
sai lầm tuyệt đối, ra đời trong cơn xúc
động mỵ dân thiếu suy nghĩ và vô trách
nhiệm nhất. Trong lịch sử nhân loại từ
mấy ngàn năm qua, không có xă hội nào có thể
tồn tại mà không có luật lệ và những người
bảo đảm việc các luật lệ được
tôn trọng. Không cần nghĩ xa hơn, cứ tưởng
tượng lái xe trên đường phố mà không có
luật lưu thông và không có cảnh sát lưu thông
xem chuyện ǵ sẽ xẩy ra. Thật t́nh mà nói, không có cảnh sát th́
chỉ có đám dân trung lưu, tiểu thương
chết, v́ dân cùng đinh th́ không có ǵ để
bị cướp trong khi dân giàu sẽ dư tiền
thuê bảo vệ tư lo an ninh cho họ. Nhất là
khối trung lưu, tiểu thương da đen và da nâu
trong những khu bất an nhất nước. Tin mới nhất, chính cụ Biden đă lên
tiếng bác bỏ việc cắt giảm ngân sách hay
hủy bỏ cảnh sát. Lâu lâu cụ Biden cũng
tỉnh táo, không nói nhảm hay nói nhầm. Cả
tổ chức NAACP, là tổ chức tranh đấu
bảo vệ quyền lợi của dân da màu, cũng
đă lên tiếng chống việc cắt giảm ngân
sách cảnh sát. Họ ư thức được vai tṛ
cực kỳ quan trọng của cảnh sát trong
những khu bất an dân da đen đang sống. Chuyện giảm kỳ thị da đen, nói
dễ làm khó v́ thực tế chẳng ai biết có
thể có biện pháp ǵ khác nữa để thực
hiện. Cả hai vấn đề trên đều
là vấn nạn lớn của xă hội Mỹ.
Những vấn nạn không phải là con đẻ
của TT Trump, không có ǵ mới mẻ mà đă có
từ ngày lập quốc. Trong quá tŕnh hơn 250 năm
lịch sử Mỹ, rất nhiều biện pháp đă
được lấy để cải đổi và nước
Mỹ đă có được những tiến bộ
rất lớn. Nhưng vẫn chưa đi đến t́nh
trạng hoàn hảo. ‘Hoàn hảo’ chỉ có trong mơ
mộng hăo huyền v́ trên cơi đời ô trọc này,
không bao giờ có thể có được bất
cứ cái ǵ ‘hoàn hảo’ hết, và những sửa
đổi cải cách ngàn năm nữa cũng vẫn
c̣n cần thiết. Nhưng nếu cuộc khủng
hoảng hiện nay tạo cơ hội để người
Mỹ trực diện hai vấn nạn lớn của
xứ này và t́m cách cải đổi, mỗi ngày
một bước, như TT Bush con mới nhận định
rất đúng, th́ đó là cơ hội không thể
bỏ qua. Tóm lại th́ những biến động
hiện nay có lợi cho bên nào, DC hay CH, cho cụ Biden
hay TT Trump? Kẻ này xin trích dẫn một đoạn của một bài của CNN: những kẻ cực đoan trong phe cấp tiến đă đẩy đảng DC vào góc tường, bắt buộc họ phải ôm lấy những thay đổi toàn diện cực đoan nhất, chẳng hạn như cắt ngân sách cảnh sát, là một biện pháp mà đại đa số dân Mỹ chống và TT Trump nghe rất mát tai v́ bảo đảm sẽ giúp ông rất nhiều trong cuộc bầu cử tới khi cử tri muốn nói lên nhu cầu bảo vệ an toàn cho họ. |