|
ĐỊnh
kiẾn dỄ tác đỘng tỚi tri thỨc Đại-Dương |
|
Tài
liệu tham khảo: Trump tariffs put China trade deal
further out of reach (Nikkei) China Slams Trump's ‘Flip-Flop’ on
Tariffs as Trade Spat Worsens (Bloomberg News) How ZTE Ended Up in the Middle of a
U.S.-China Trade War (Bloomberg News) White House to impose 25% tariff on $50bn
worth of Chinese goods (Guardian) US-China Trade Relations: White House
Says $50 Billion Worth Of Chinese Goods Subject To 25% Tariff (IBT) Hysteria and pragmatism? Just another day
in trade war saga (Asia Times) US to impose limits on some Chinese visas
(AP) Ivanka Trump Abruptly Leaves Call After
Question About China Trademarks (NYT) ĐỊnh
kiẾn dỄ tác đỘng tỚi tri thỨc Đại-Dương Kể
từ khi doanh nhân Donald Trump đắc cử chức
Tổng thống Hoa Kỳ thứ 45 đă tạo ra
cuộc chiến tư tưởng gay gắt khắp
thế giới. Phần
lớn bênh và chống dựa vào định kiến hơn
sự kiện nên lắm khi sự thật bị bẻ
cong cho khớp với quan điểm từng phe,
từng người. Trump
bị cáo buộc không có kinh nghiệm chính trị. Nhưng,
đă có tổng thống Mỹ xuất thân từ
giới tướng lănh được dân chúng
chọn. Doanh
nhân, chính trị gia, tướng lănh của Hoa Kỳ
đều học chung nguyên tắc quản trị
(management), chỉ khác về khả năng ứng
dụng.
Doanh nhân Trump ở vị thế yếu từng thương
lượng thành công với nhiều quốc gia khi
đầu tư th́ sao bảo thiếu kỹ năng
ngoại giao. Không
phải Donald Trump bất thần nhảy ra tranh cử mà
đă tạo ra một bộ tham mưu nghiên cứu và
chuẩn bị từ lâu. Không một doanh nhân thành
đạt nào mà hành động thiếu kế
hoạch được nghiên cứu kỹ lưỡng
và chu đáo trên phương diện tiến, thoái, hoà,
chiến. Trump
bị chỉ trích không có chiến lược Châu Á-Thái
B́nh Dương, chiến lược kinh tế toàn
cầu, chiến lược an ninh thế giới. Sau
một năm cầm quyền, Tổng thống Donald
Trump đă công bố Chiến lược An ninh Quốc
gia xác định Trung Quốc và Nga là hai “đối
thủ chiến lược” thay cho danh hiệu “đối
tác chiến lược” được duy tŕ qua
nhiều đời tổng thống Mỹ.
Trump vẫn b́nh thản đối phó với
Chủ tịch Tập Cận B́nh và Tổng
thống Vladimir Putin bất chấp sự đả
kích quyết liệt từ phe thất cử lẫn nhóm
“mất lợi ích toàn cầu”, ngay cả trong
thời kỳ “trăng mật 100 ngày” dành cho tân
tổng thống. Dù
Tổng thống Barack Obama tiếp nhận quyền
lực trong an b́nh mà măi hơn ba năm sau mới đề
xướng “Chính sách Xoay trục hoặc tái cân
bằng” Châu Á-Thái B́nh Dương. Chính
sách này giống như con hổ giấy khi chạm
mặt với rồng Trung Quốc đang phun lửa trên
hai Biển Đông Trung Hoa và Biển Nam Trung Hoa (SCS). Năm
2012, Bắc Kinh cưỡng chiếm Băi cạn Scarborough
của Phi Luật Tân v́ Obama kém cỏi; 2013,
công
bố Vùng Nhận dạng Pḥng không (ADIZ) bao trùm Nhóm
đảo Senkaku của Nhật Bản và đá
ngầm Socotra của Đại Hàn; 2014, đưa dàn
khoan nước sâu HD 981 vào hoạt động trong Vùng
Đặc quyền Kinh tế (EEZ) của Việt Nam;
2015, xây 7 đảo nhân tạo tại Spratly Islands (Hoàng
Sa, Tây Sa); hoàn tất việc quân-sự-hoá toàn bộ
SCS mặc dù năm 2013, Tập cam kết với Obama
sẽ không làm. Chính
sách xoay trục ngập ngừng, hoặc không có chương
tŕnh hành động cụ thể của Chính phủ
Obama đă tạo điều kiện cho Tập giành
ưu thế quân sự trên Biển Nam Trung Hoa, đồng
thời, gây phân hoá ASEAN bằng đe doạ quân
sự và giăng bẫy nợ, làm mất niềm tin
giữa ASEAN và Hoa Kỳ. Obama
cho phép 4 chuyến Tự do Hải hành (FONOP) quanh các
đảo nhỏ của Nhóm Hoàng Sa và Trường Sa
trong t́nh trạng “thông
qua vô hại”
như công nhận chủ quyền thuộc về Trung
quốc nên Bắc Kinh cấp tốc xây dựng các
cứ điểm quân sự đủ khả năng
kiểm soát và thiết lập Vùng Nhận diện Pḥng
không thực tế trên Biển Nam Trung Hoa. Mỹ không
thể triệt hạ các cứ điểm quân sự
của Trung Hoa trên SCS, ngoại trừ lúc chiến tranh.
Tổng
thống Donald Trump không thể hô hào chiến tranh
với Trung Quốc khi chưa có ưu thế quân
sự và thiếu đồng minh đáng tin nên đang
đẩy mạnh hai hoạt động cụ thể:
(1) Gia tăng phương tiện chiến tranh
hiện đại tới Đông Á. Tăng cường
các cuộc tập trận trong khu vực Ấn Độ
Dương-Thái B́nh Dương. Phối hợp với
Nhật Bản và vài nước Âu Châu nâng cao khả
năng pḥng vệ cho các quốc gia duyên hải Đông
Nam Á. Bổ nhiệm Đô đốc Phil Davidson làm Tư
lệnh Lực lượng Mỹ tại Thái B́nh Dương.
Vị
này từng tuyên bố “chỉ có chiến tranh mới
ngăn Trung Quốc độc chiếm Biển Đông”.
Nhất quyết duy tŕ an ninh và bảo vệ luật pháp
quốc tế. (2) Tái tạo lại Bộ Tứ
(Mỹ, Nhật, Úc, Ấn) làm nền tảng cho
Chiến lược “Ấn Độ Dương-Thái
B́nh Dương Tự do và Cởi mở” để
đối đầu với chính sách bành trướng
bá quyền của Trung Quốc trên hai mặt trận quân
sự và kinh tế. Anh,
Pháp cũng bắt đầu hợp tác để
bảo vệ luật pháp quốc tế trên SCS.
Không xen vào vấn đề nội trị để
dễ dàng huy động các quốc gia duyên hải
Đông Nam Á tham gia hoạt động chống bành trướng
bá quyền Trung Quốc. Với
món nợ công trên 20,000 USD so với GDP 19,000 USD nhờ
Obama đă bơm 10,000 tỉ USD do chủ trương
đem tiền của dân đi mua tiếng thơm cho cá
nhân theo kiểu “mượn hoa cúng Phật” nên Trump
chưa tiến hành chiến tranh kinh tế cùng Trung
Quốc. Cũng không thể làm ngơ để Bắc
Kinh tiếp tục kiểu thương mại bất chính
gây thiệt hại tới Hoa Kỳ và nhiều nước
khác. Do
đó, Trump
chọn cách “trừng phạt kinh tế” liên quan
đến các vi phạm luật pháp quốc tế
của Trung Quốc trong lĩnh vực kinh tế, và
đâm đơn kiện lên Tổ chức Mậu
dịch Thế giới (WTO). Một
vụ kiện lên WTO sẽ mất nhiều năm và
rất tốn kém trong khi đó Trung Quốc vẫn
tiếp tục thương mại bất chính. Dù thua
kiện, Bắc Kinh cứ thu lợi càng nhiều hơn.
Trừng
phạt kinh tế nhắm vào những vi phạm mà
Bắc Kinh cam kết khi gia nhập WTO như không mở
cửa thị trường, không giảm mà lại tăng
lĩnh vực kinh tế quốc doanh, không dân-chủ-hoá,
không cho phép thành lập Công đoàn Độc lập,
bắt buộc chuyển giao kỹ thuật, đánh
cắp tài sản trí tuệ và sáng chế … Kể
từ ngày 15-06-2018, Hoa Kỳ sẽ đánh thuế quá
quan 25% đối với một số hàng hoá của
Trung Quốc tổng cộng 50 tỉ USD do vi phạm
luật pháp thương mại quốc tế. Trung
Quốc tuyên bố trả đũa bằng 60 tỉ
USD hàng nông phẩm và nhiên liệu của Hoa Kỳ dù
cho các công ty Mỹ không hề vi phạm luật pháp
quốc tế. Lập
tức, Tổng thống Trump ra lệnh nghiên cứu gói
trừng phạt kinh tế Trung Quốc trị giá 100
tỉ USD. Bắc Kinh thề trả đũa, nhưng,
chưa công bố chi tiết mà lo tiếp tục đàm
phán kinh tế Mỹ-Trung. Bộ
Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết kể từ 11 tháng 6
chỉ cấp chiếu khán một năm cho sinh viên
Trung Quốc theo học các ngành người máy, chế
tác công nghệ cao, hàng không v́ phục vụ cho kế
hoạch Made in China vào năm 2025 của Bắc Kinh.
Công
ty Sản xuất Thiết bị Viễn thông (ZTE Corp), có
75,000 nhân viên, lớn thứ nh́ của Trung Quốc
đă bán công nghệ Mỹ cho Iran năm 2016, vi
phạm lệnh cấm vận của Hoa Kỳ nên
bị phạt khoảng 3.1 tỉ USD. Sản phẩm
của ZTE cần 30% cơ phận từ các công ty
Mỹ nên có thể phá sản nếu bị Tổng
thống Trump cấm bán cơ phận trong 7 năm. Tập
thương lượng sẽ tiếp tục mua nông
sản và nhiên liệu của Hoa Kỳ để cho
Trump cho ZTE sống lại với điều kiện
phải chịu phạt 1.2 tỉ USD. Trump
phải xuống thang để bảo vệ công ăn
việc làm cho các hăng cung cấp Qualcomm Inc, Intel Corp,
và các thấu kính quang học từ Lumentum Holdings Inc, và Acacia Communications Inc. Đồng
thời, làm cho kinh tế Hoa Kỳ từ từ hồi
phục. Người
ta nghi ngờ Ivanka Trump, thứ nữ của Tổng
thống được Bắc Kinh ưu đăi có
thể rơi vào trường hợp “mâu thuẫn
lợi ích”. Dĩ nhiên, chẳng ai bác bỏ âm mưu
của Tập Cận B́nh, nhưng,
chắc các luật sư phụ tá Ivanka Trump sẽ không
để t́nh trạng này xảy ra. Có
lẽ, sản phẩm của Ivanka được
Bắc Kinh chấp nhận bản quyền như
bắt đầu việc mở cửa thị trường
cho mọi công ty ngoại quốc. Chỉ
có Trump mới dám đơn phương phạt một
tập đoàn lớn của Trung Quốc. Các
cường quốc Châu Âu dù bị Trung Quốc chèn ép
vẫn chỉ than phiền. Tấm
gương này làm cho các công ty ngoại quốc cũng
như Hoa Kỳ không dám mạo hiểm bán hoặc
chuyển giao công nghệ hiện đại cho Trung
Quốc. Chính
phủ Trump ra đ̣n kinh tế mà không gây ra chiến
tranh kinh tế như dư luận thế giới xôn
xao v́ Hoa Kỳ chỉ trừng phạt những vi
phạm mà các nước trên thế giới không dám
ho he với Bắc Kinh. Tổng
thống Donald Trump lần lượt khép Chủ
tịch Tập Cận B́nh vào khuôn khổ luật pháp
quốc tế mà Trung Quốc đă phê chuẩn không
những mang lại lợi ích cho Hoa Kỳ mà cả
thế giới. Đại-Dương |