Hạ
màn hay chưa?
|
Sau những
đồn đoán kéo dài cả tuần, cuối cùng th́
ông Robert Mueller, tham vấn đặc biệt, cũng
đă chấm dứt cuộc điều tra kéo dài
gần hai năm, hay chính xác là sáu trăm bảy mươi
lăm ngày (17.5.2017- 22.3.2019), của ông ta và gửi
bản phúc tŕnh cuối cùng lên Bộ
trưởng Tư pháp William Barr. Thời
điểm để chuyển tập phúc tŕnh này
chắc không phải là t́nh cờ khi nó xảy ra vào
chiều muộn ngày thứ sáu, 22.3.2019, lúc công sở,
tư sở, các công ty, hăng xưởng, kể cả
một số báo, đă đóng cửa, nghỉ hai ngày
cuối tuần. Rơ ràng là ông Robert Mueller muốn hăm
bớt sức nổ của “quả bom” mà ông ta tung
ra. Nhưng liền sau đó, trên màn ảnh tất
cả các hệ thống truyền h́nh tại Mỹ
đều loan tin giờ chót, rồi b́nh luận và b́nh
luận, rồi phỏng vấn, rồi những
biến chuyển mới…về phúc tŕnh liên tục kéo
dài suốt hai ngày thứ bảy và chủ nhật.
Thủ đô nước Mỹ đă bị tràn
ngập trong sự rối loạn và tiếng ồn sau
khi phúc tŕnh của ông Mueller được loan báo. Qua những
tiết lộ đầu tiên từ Bộ Tư pháp, người
ta được biết ông Mueller đă viết trong phúc
tŕnh rằng không có bằng chứng ông Trump, hay ban
vận tranh cử của ông, đă thông đồng
với người Nga trong cuộc bầu cử năm
2016 và cũng không có bằng chứng về tội
cản trở công lư. Do đó, sẽ không có ai bị
truy tố thêm nữa. Tin này đúng
là một “quả bom” được ném vào phe Dân
Chủ trong Quốc hội đang nóng ḷng chờ đợi
tin mừng để “đàn hạc” ông tổng
thống. Thế này là thế nào? Tại sao lại không
có bằng chứng? Chẳng lẽ ông tham vấn đặc
biệt đă ngủ quên suốt sáu trăm bảy mươi
lăm ngày được gọi là điều tra? Trong khi ông
Trump lẳng lặng rời Ṭa Bạch Ốc để
đi nghỉ cuối tuần tại Mar-a-Lago, “hang
ổ” của ông ta ở Florida, th́ phe Dân Chủ trong
Quốc hội như sống trong cảnh dầu sôi
lửa cháy. “Chúng
tôi sẽ chiến đấu!”
Dân biểu Jerrod Nadler (Dân
Chủ- New York), chủ tịch Ủy ban Tư pháp
Hạ viện, hạ quyết tâm như vậy khi
nhấn mạnh các đồng viện đảng Dân
Chủ của ông ta sẽ đ̣i hỏi Bộ Tư pháp
phải công bố toàn bộ phúc tŕnh của ông
Mueller. Ngay tối
thứ sáu, khi được Bộ Tư pháp thông báo
về phúc tŕnh của ông Mueller, bà chủ tịch
Hạ viện Pelosi (Dân Chủ- California) đă cùng
Nghị sĩ Schumer (Dân Chủ- New York), lănh tụ
Khối Thiểu số tại Thượng viện,
đă phổ biến một bản tuyên bố chung nói
rằng: “Cuộc điều tra của Tham vấn
Đặc biệt được chú mục vào
những câu hỏi về sự thuần khiết
của chính nền dân chủ của chúng ta: các
quyền lực ngoại quốc có xen lấn một cách
ám muội vào những cuộc bầu cử của chúng
ta hay không, và những phương cách bất hợp pháp
có được dùng để cản trở cuộc
điều tra đó hay không. Người dân Mỹ có
quyền được biết sự thật.” Bà Pelosi và
ông Schumer đ̣i hỏi Bộ trưởng Tư pháp
Barr phải công bố phúc tŕnh của ông Mueller trước
khi TT Trump hay biết nội dung của phúc tŕnh ấy.
Bộ trưởng Tư pháp không được cho TT
Trump, các luật sư hay các nhân viên văn pḥng
của ông ta bất cứ bản tóm lược “lén
lút” nào của những phát hiện hay bằng
chứng trong phúc tŕnh của tham vấn đặc
biệt. Ṭa Bạch Ốc không được phép can
thiệp vào những quyết định phần nào
của những phát hiện hay bằng chứng
được công bố. Một câu
hỏi chính mà phe Dân Chủ muốn t́m lời giải
đáp là phải chăng ông Mueller đă có bằng
chứng về những hành động phạm pháp
của ông Trump nhưng đă không buộc tội ông ta
v́ trái với chính sách của Bộ Tư pháp là
một tổng thống tại chức không thể
bị truy tố. Họ đ̣i hỏi một tin như
vậy, nếu có, cần phải được công
bố. Trong một
bản tuyên bố chung, các dân biểu của sáu
ủy ban Hạ viện đang tiến hành những
cuộc điều tra nối tiếp công việc
của ông Mueller nói rằng: “Nếu Tham vấn
Đặc biệt Mueller có lư do để tin
rằng ông tổng thống đă phạm pháp hay làm
việc sai trái nghiêm trọng th́ Bộ Tư pháp có
nhiệm vụ không được che đậy tin
tức như vậy. Bất cứ cái ǵ không phải
là trong sáng hoàn toàn sẽ tạo nên những câu
hỏi nghiêm trọng rằng chính sách của Bộ Tư
pháp có đang đựơc dùng như một tiền
đề để che đậy sự vi phạm
luật pháp hay không. Câu hỏi
này được phe Dân Chủ đưa ra v́ lời
tuyên bố mới đây của Thứ trưởng
Bộ Tư pháp Rod Rosenstein rằng Bộ Tư pháp không
nên tiết lộ tin tức về người mà
bộ không truy tố về những tội h́nh sự.
Điều đó chỉ cho thấy rằng Bộ Tư
pháp sẽ không công bố những cuộc thẩm
vấn, những email và những tài liệu khác liên
quan tới tổng thống và các người khác không
bị truy tố, dù rằng những tin tức ấy có
thể hữu dụng cho các cuộc điều tra
đang tiến hành tại Hạ viện. Để có
được toàn bộ tập phúc tŕnh của ông
Mueller, trước tiên có lẽ phe Dân Chủ ở
Hạ viện phải điều đ́nh với Bộ
Tư pháp. Một giải pháp có thể được
bộ này đề nghị là cho phép các dân biểu
được đọc tập phúc tŕnh trong một căn
pḥng an ninh dành cho việc xem xét những tài liệu
mật. Nhưng Dân biểu Nadler đă bác bỏ
giải pháp đó: “No, no, no! Những tin tức
thuộc loại t́nh báo và hoạt động t́nh báo
không nên phổ biến. Nhưng, tất cả những
cái khác th́ nên cho mọi người biết.” Nếu
những cuộc điều đ́nh thất bại, không
đưa đến việc chuyển giao toàn bộ
tập phúc tŕnh, phe Dân Chủ sẽ phải dùng đến
biện pháp có tính cách cưỡng bách, thí dụ như
xuất trát đ̣i ông Mueller
ra điều trần trước Ủy ban Tư pháp
Hạ viện. Nếu
Bộ Tư pháp cưỡng chống lại, bà Pelosi có
thể phát động một trận chiến chính
trị bằng cách cáo buộc các viên chức chính
quyền phạm tội khinh thị Quốc hội,
một quyết định chắc chắn sẽ
đưa đến hậu quả là những phiên ṭa
kéo dài không biết đến bao giờ. Và, chính
quyền cũng có thể viện dẫn ưu quyền
hành pháp để không công bố những tài liệu,
hồ sơ liên quan tới tổng thống. Chiều
chủ nhật, 24.3.2019, Bộ trưởng Tư pháp
Barr gửi cho Quốc hội một văn thư dài
bốn trang, tóm tắt phúc tŕnh của ông Mueller, trong
đó có đoạn như sau: “Thứ
trưởng Bộ Tư pháp Rod Rosenstein và tôi đă
kết luận rằng bằng chứng được
khai triển trong cuộc điều tra của tham
vấn đặc biệt không đủ để
bảo rằng tổng thống đă có hành động
phạm pháp cản trở công lư. Trong khi phúc tŕnh này
không kết luận rằng tổng thống đă
phạm tội, nó cũng không giải tội cho ông.” Nhưng,
trong lúc tiếp xúc với phóng viên báo chí ở Florida,
ông Trump đă nói rằng phúc tŕnh của ông Mueller
đă là “một sự giải tội hoàn toàn.”
Ông nói thêm rằng cuộc điều tra trong hai năm
vừa qua đă gây tổn hại cho quốc gia và nói
rằng cuộc điều tra ấy đă là “một
hổ thẹn khi tổng thống của các bạn
đă phải trải qua chuyện này.” Trở
về Washington, tại Ṭa Bạch Ốc hôm thứ hai,
25.3.2019, ông Trump đă khen ông Mueller là đă làm
việc một cách danh dự trong cuộc điều
tra mà trước đây ông đă gọi là “cuộc
săn bắt phù thủy” (a witch hunt). Tầm
cỡ của cuộc “săn bắt phù thủy”
viển vông ấy đă được chi tiết hóa
trong văn thư của ông Barr nói trên: 19 luật sư,
40 thám tử FBI, hơn 2,800 trát đ̣i, 500 án lệnh khám
xét, gần 50 vụ nghe trộm điện
thoại, và 500 cuộc thẩm vấn. Không thấy nói
bao nhiêu triệu đô-la tiền dân đóng thuế
đă biến khỏi công quỹ. Cuộc
điều tra này đă đeo đẳng ông Trump, gia
đ́nh ông, và những người thân cận ông trong
cuộc bầu cử năm 2016, vụ bàn giao chức
tổng thống và th́ giờ của ông tại Ṭa
Bạch Ốc. Theo bản
tóm lược của ông Barr, ông Mueller đă phát
hiện có những cá nhân liên hệ với Điện
Kremlin đă làm nhiều móc nối với những người
trong ban bầu cử của ông Trump nhưng ban bầu
cử không đáp lại. Cũng có
tin đồn Donald Trump Jr., con trai ông Trump, và con rể,
Jared Kushner, đă là mục tiêu của cuộc điều
tra về vai tṛ của họ trong việc dàn xếp
một buổi họp vào năm 2016 tại Trump Tower
với một luật sư người Nga mà người
này hứa sẽ cung cấp chuyện bẩn về
Hillary Clinton, đối thủ của ông Trump trong
cuộc tranh cử tổng thống. Văn thư
của ông Barr không cung cấp chi tiết về việc
này. Trong thư
tóm lược, ông Barr viết: “Tham vấn đặc
biệt không t́m thấy ban tranh cử của ông Trump,
hay bất cứ ai quan hệ với nó, đă âm mưu
hay cộng tác với chánh quyền Nga trong nỗ
lực này, mặc dù có nhiều đề nghị
từ những cá nhân liên hệ với người Nga
để trợ giúp cuộc tranh cử của ông
Trump.” Văn thư
của ông Barr nói rằng ư định của ông là công
bố nhiều tối đa trong phúc tŕnh của ông
Mueller nhưng nói thêm rằng điều lệ của
Bộ Tư pháp ngăn cấm công bố tin tức có
hại về những người đă không bị
truy tố về một tội h́nh sự. Cuộc
điều tra của Tham vấn Đặc biệt
Mueller đă đưa tới những vụ khởi
tố, kết tội hay nhận tội của 34 người
và 3 công ty. Trong số đó có Paul Manafort, cựu
chủ tịch ủy ban tranh cử của ông tổng
thống, Michael Flynn, từng là cố vấn an ninh
quốc gia và Michael Cohen, cựu luật sư của ông
Trump. Không tội nào trong số này có liên hệ ǵ
tới vụ “thông đồng với người Nga
để lèo lái cuộc bầu cử năm 2016”,
mục đích chính khi ông Robert Mueller được
bổ nhiệm làm tham vấn đặc biệt.. Lên
tiếng tại Ṭa Bạch Ốc ngày 25.3.2019, ông Trump
đ̣i hỏi mở một cuộc điều tra xem
tại sao lại có cuộc điều tra vô ích và tai
hại này. Ông cũng chỉ ra rằng trong khi đó
“rất nhiều người đă có hành động
phản quốc chống lại đất nước
chúng ta”. Phải chăng
ông Trump muốn ám chỉ vài người trong Quốc
hội, các cử viên xă hội chủ nghĩa năm
2020 và một số người trong giới truyền
thông? Trong một
email mới đây để vận động
những người ủng hộ, ông Trump đă ghi
những tên: Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi,
những ứng cử viên đảng Dân Chủ năm
2020 và giới truyền thông bịa tin (Fake News Media). Ông
tổng thống kêu gọi những người ủng
hộ trung thành với ông gửi tiền cho ông để
chứng tỏ sự đoàn kết và nói rằng
cuộc điều tra của ông Mueller không phải
chỉ nhắm vào một ḿnh ông nhưng là một
nỗ lực để hủy bỏ kết quả
cuộc bầu cử năm 2016. “Sứ mạng
của họ là BỊT MỒM các bạn.” Chiến
dịch vận động cũng phát tán một video
online trong đó cho thấy những đảng viên Dân
Chủ cao cấp nói rằng họ đă thấy
bằng chứng của sự thông đồng với
Nga, như: Nghị sĩ Richard Blumenthal của Connecticut,
Dân biểu Adam B. Schiff
của California, chủ tịch Ủy ban T́nh báo, Dân
biểu Jerrold Nadler của New York, chủ tịch Ủy
ban Tư pháp, và chủ tịch Ủy ban Quốc gia
Đảng Dân Chủ Tom Perez. Những người
ủng hộ ông Trump coi văn thư của Bộ Tư
pháp không chỉ biện minh cho ông Trump, nhưng cũng
là một cú đấm cho giới truyền thông và
những kẻ tấn công, chỉ trích ông ta. Trong
suốt hơn hai năm, phần lớn trong giới
truyền thông báo chí đă liên tục nói rằng
đă có một âm mưu thông đồng với Nga và
rằng chức tổng thống của ông Trump là
bất hợp pháp, không chính thống. Ông Trump
gọi giới truyền thông loại này là “Fake
News Media” cũng không oan. Tờ
New York Times đă phải đính chính tin vịt 500
lần. Washington Post cũng sửa sai vài trăm lần,
và đang bị kiện đ̣i bồi thường
thiệt hại 250 triệu đô-la v́ loan tin thất
thiệt do thành kiến và phỉ báng một học
sinh 15 tuổi có đội cái mũ lưỡi trai
đỏ với chữ MAGA, tức là Make America Great
Again. Internet và truyền h́nh th́ tràn ngập hàng
ngàn “tin tức” phỏng đoán, như website của
Politico loan tin rằng ông Trump đă bị truy tố! Giới truyền thông này do ngạo
mạn thành ra quá ngu dốt, không biết rằng dân
Mỹ đă chuyển khỏi những đài, báo
ấy từ lâu rồi, và đă chán ngấy với cái
chuyện “thông đồng” từ lâu lắm rồi.
Họ quan tâm hơn tới kinh tế đang nở
rộ, tới chuyện bảo vệ biên giới và duy
tŕ an ninh quốc gia. Họ cũng thông minh hơn
những chuyên viên chính trị đă sai bét về
kết quả cuộc bầu cử năm 2016, và
sẽ lại sai nữa về cuộc bầu cử năm
2020 sắp tới. Dù tham vấn đặc biệt Robert
Mueller đă làm phúc tŕnh chung cuộc, nhưng chuyện
“thông đồng” cũng sẽ chưa hạ màn, ít
nhất cũng tới cuộc bầu cử năm 2020. Kư Thiệt |