Lá
phiếu cho Trump của người Mỹ trắng Đoàn Hưng Quốc |
Lá
phiếu cho Trump thể
hiện sự phẫn nộ của người Mỹ
trắng rằng mô h́nh xă hội bị dàn dựng
(rigged) bất lợi cho họ:
người da trắng bị đẩy lùi ra khỏi
hai vùng ven biển Đông và Tây trù phú (California, New
York,…); GDP của Hoa Kỳ và thương mại
thế giới tăng vọt nhưng lợi tức
của các gia đ́nh trung lưu đứng khựng
lại trong suốt 25 năm nay [1]; giới trung lưu
đóng thuế ngày càng nhiều nhưng gánh nặng
về bảo hiểm sức khỏe và giáo dục cho
con cái vẫn tăng nhanh trong khi các quyền lợi an
sinh xă hội bị người di dân lạm dụng;
giai cấp thợ thuyền bị thất nghiệp hàng
loạt v́ công ăn việc làm bị mang sang Trung
Quốc, Ấn Độ, Việt Nam,… thương
mại toàn cầu giúp củng cố các nhà cầm
quyền độc tài ở Trung Đông và Á Châu,
đồng thời giúp các đại gia Trung Quốc,
Nga, Việt Nam ồ ạt đổ tiền đi du
lịch, cho con đi du học và bơm giá địa
ốc ra khỏi tầm tay của dân bản xứ. Sau
hết, người Mỹ trắng khi lên tiếng nói lên
sự công phẫn của họ lại bị lên án
kỳ thị, bảo hộ và chủ nghĩa dân túy. Một
điều cần được quan tâm thêm nữa là
nền dân chủ Hoa Kỳ được xây dựng
trên cơ sở Cơ Đốc Giáo (Christian-Judaism)
trong khi sự đóng góp từ các nền văn hóa Nam
Mỹ, Á Đông, Phật Giáo, Ấn Độ Giáo,
Hồi Giáo, v.v. tuy đa dạng nhưng khiêm tốn. Chính
nền tảng xă hội này ngày nay cũng bị thách
thức bởi khuynh hướng tự do phóng khoáng
(liberalism) ủng hộ phá thai, LGBTQ, nền chính trị
xuôi ḍng (political correctness), tinh thần ḥa hợp
(tolerance) và chủ nghĩa đa văn hóa
(multi-culturalism). Nói một cách khác, người di dân
đến Hoa Kỳ được khuyến khích phô trương
nét đặt thù văn hóa và tôn giáo, nhưng đồng
thời nhà nước và luật pháp lại giới
hạn khắc khe những thể hiện Cơ Đốc
Giáo và niềm tự hào của người bản
xứ trong học đường và xă hội với lư
do chống áp đặt giá trị tôn giáo và kỳ
thị màu da [2]. Nước
Mỹ được xây dựng bởi người di
dân để rồi những người đến trước
và sau cùng nhau xây dựng một xă hội tốt đẹp
cho mọi người. Nhưng ngày nay người dân
bản xứ cảm thấy một số đông di dân
mới góp phần rất lớn xây dựng xă hội,
nhưng một số đông c̣n lại đem theo
nhiều tệ đoan như lạm dụng an sinh xă
hội, không chịu ḥa đồng, đe dọa an ninh
(Hồi Giáo bảo thủ) và đe dọa nền văn
hóa bản xứ. Người Mỹ trắng đang
dần trở thành thiểu số trên chính quê hương
của họ mà c̣n bị mắng nhiếc rằng
đây là một trào lưu không chuyển đổi. Nói
trắng ra, khi chủ nhà mời khách vào nhà, dọn
ăn, rồi sau đó khách tuyên bố rằng vài
chục năm nữa sẽ chiếm căn nhà, chắc
chắn chủ nhà sẽ nổi giận. Không
phải người Mỹ trắng nào cũng bỏ
phiếu cho Trump. Thành
phần gọi giới quyền lực (elite) nắm vai
tṛ chủ chốt trong chính quyền, thương
mại, truyền thông, học đường, cổ vơ
cho toàn cầu hóa (globalization) trật tự thế
giới (world order) và chính sách di dân rộng răi. Người
Mỹ ở hai vùng ven biển chủ trương đa
văn hóa (multi-culturalism), đa bản sắc
(multi-identities), LGBTQ, tự do phá thai, chống mọi
thể hiện Cơ Đốc Giáo và nền văn hóa
của người Mỹ trắng nhưng đ̣i b́nh
đẳng cho Hồi Giáo và các sắc tộc thiểu
số. Hai
thành phần này vừa có phương tiện tài chánh
lại nắm các kênh truyền thông ḍng chính (mainstream
media) nên trong 25 năm từ sau Chiến Tranh Lạnh
đă ảnh hưởng lên chính sách ngoại giao và
đối nội của các chính quyền Clinton (Dân
Chủ, 1993-2001), Bush (Cộng Hoà, 2001-2009), Obama (Dân
Chủ, 2009-2016).
Tuy giữa hai đảng vẫn có nhiều tranh
chấp, nhưng tựu trung vẫn nằm trong khung toàn
cầu hóa, đón nhận di dân và đa văn hóa. Cho
đến khi có Internet (Twitter, Facebook…) sang bằng thông
tin và giúp người bản xứ trong các vùng
Trung-Mỹ nói lên sự phẫn nộ của họ. Cuộc
bầu cử năm 2016 là một cơn chấn động
chính trị v́ Trump
với chủ trương “Nước Mỹ trên
hết” đă
đi ngược lại chính sách của ba đời
tiền nhiệm và quan điểm chính trị của
giai cấp quyền thế (elite) từ tả (liberalism)
đến hữu (neo-conservatism).
Chủ yếu đây là sự rạn nứt giữa người
Mỹ trắng gần
giống như cuộc Nội Chiến 1861-65 khi miền
Nam chủ trương có nô lệ trong khi miền
Bắc chống nô lệ, c̣n
nay h́nh ảnh tương lai cho nước Mỹ
rất khác nhau giữa hai vùng ven biển và khu vực
miền Trung nước Mỹ. Đa
số người Mỹ trắng ngày nay không kỳ
thị, không chống toàn cầu hóa và di dân.
Nhưng họ phải bảo vệ quyền lợi
của ḿnh và muốn thấy nền văn hóa bản
xứ được tôn trọng. Những người
bỏ phiếu cho Trump cũng kinh hoàng với hành vi và
những tuyên bố của ông này, nhưng
Trump lại lắng nghe và nói ngôn ngữ của họ.
Có thể Trump sẽ không đáp ứng được
nguyện vọng của họ nhưng ông đă
thổi bùng lên sự công phẫn mà nếu giai cấp
quyền thế và trí thức vẫn tiếp tục thái
độ thầy đời (paternalistic) sẽ c̣n xâu xé
xă hội và đe dọa cho nền dân chủ Hoa
Kỳ. *** [1]
Trái với lợi tức của các gia đ́nh trung lưu
Mỹ trắng không tăng th́ lợi tức của các
sắc dân di cư nhảy vọt. Thí dụ tiêu
biểu một gia đ́nh gốc Việt khi mới qua
Mỹ nhận trợ cấp xă hội hay đi làm
với đồng lương tối thiểu nhưng
sau 5-10 năm khi con cái có bằng cấp kỹ sư,
luật sư, bác sĩ th́ lợi tức gia đ́nh tăng
vọt 5-10 lần nhiều hơn. |