LẠI
MỘT NGÔI SAO MỚI ELIZABETH WARRREN
Vũ Linh |
Cách
đây vài tuần, ta đă có dịp nh́n vào một ngôi
sao mới nổi của đảng Dân Chủ, bà thượng
nghị sĩ Cali, Kamala Harris. Đó là khi hậu
thuẫn của bà Harris nhẩy vọt từ đâu
6%-7% lên tuốt tới 12%, nhờ bà lên TV biểu
diễn đánh đấm bầm mặt cụ
‘bạn già gia đ́nh’ Joe Biden. Cử tri DC mê bà
v́ nghĩ họ cần một vơ sĩ gân guốc như
bà Harris mới có thể thắng được vơ sĩ
CH, Donald Trump. Lửa
rơm bốc nhanh, tàn c̣n nhanh hơn nữa. Chẳng
may cho bà Harris, ngôi sao chổi này tạt ngang qua khung
cửa sổ nhanh như chớp, bây giờ hậu
thuẫn của bà Harris lại rớt về lại
khoảng 5%-6%. Thiên hạ khám phá ra bà vơ sĩ Harris này
ngoài tài đấm thẳng mặt ba cái như Tŕnh
Giảo Kim, không c̣n ǵ khác. Tuy có phần gốc da
đen nhưng trước đây biểu diễn
nhốt dân da đen cả đám để lấy
điểm với đại đa số cử tri da
trắng khi đó, cũng là lúc TT Clinton ra luật
chống tội phạm gắt gao nhất lịch
sử cận đại. Bà nói chuyện đạo
đức chống Trump nhưng lại quên việc ḿnh
từng làm vợ bé cho một cụ lục thập
đang có vợ con. Về chuyện bảo hiểm y
tế th́ lập trường chao đảo, chưa ngă
ngũ, lúc th́ đ̣i cấm bảo hiểm tư nhân
song hành, khi th́ muốn chấp nhận. Trên
hai cuộc tranh luận người ta thấy bà này
giỏi đánh người, nhưng khi bị người
khác đánh th́ lính quưnh không biết đường
đỡ, kiểu này đụng ông thần Trump hay tay
ma giáo Tập hay tên khùng Kim, th́ chỉ có từ bị
thương đến chết. Cử
tri DC chán nản, đi t́m thần tượng mới.
Và họ t́m ra được… cụ bà Elizabeth
Warren. Bà này không phải là loại ngôi sao mới
từ trên trời rơi xuống, mà thật ra là
loại b́nh cũ rượu cũ luôn. B́nh cũ
được lôi ra lau chùi cho bóng lại, rượu
cũ được ủ từ hơn 70 năm, bỏ chút đường
cho đỡ chua. Bà Warren là một cụ bà nếu
đắc cử, sẽ là tổng thống … cao niên
nhất khi tuyên thệ, 72
tuổi. TT Reagan tuyên thệ
khi 70 tuổi, TT Trump 71 tuổi. Bà
Warren xuất thân không phải là chính trị gia, mà là
giáo sư đại học Harvard, chuyên về luật
phá sản, bankruptcy law. Bà sống với chồng
thứ nh́, Bruce Mann, cũng là giáo sư luật
Harvard. Bà
bắt đầu nổi tiếng khi được
bổ nhiệm làm trong Ủy Ban Giám Sát Ngân Hàng do
Hạ Viện thành lập ngay sau cuộc khủng
hoảng tài chánh cuối năm 2008, rồi
sau đó được TT Obama bổ nhiệm làm
cố vấn đặc trách Văn Pḥng Bảo Vệ
Người Tiêu Thụ -Consumer Financial Protection Bureau-. Khi
đó bà chủ trương Nhà Nước can thiệp
mạnh để kiểm soát gắt gao các ngân hàng và
toàn bộ hệ thống tài chánh Mỹ. Năm 2012, bà ra tranh cử thượng
nghị sĩ tại tiểu bang cấp tiến nhất
nước, Massachusetts và đắc cử dễ dàng.
Từ ngày đó đến nay, bà đă chứng minh là
một chính trị gia thiên tả nhất, có lẽ
chỉ thua cụ xă nghĩa Bernie Sanders nửa bước. Tuy nhiên, đối với quần chúng,
bà vẫn là... vô danh. Cho đến khi nổ ra vụ
‘gốc dân da đỏ’. Câu chuyện nghe như
chuyện tiếu lâm. Bà Warren đi vận động trong
một bộ lạc da đỏ, vỗ ngực tự
xưng là dân gốc da đỏ. Mọi người
trố mắt nh́n: bà này da trắng hơn bột, tóc
vàng, mắt xanh, sao lại là dân da đỏ được?
TT Trump chuyên nghề chọc quê thiên hạ, phong ngay cho
bà là ‘công chúa Pocahontas’. Pocahontas là tên một công
chúa một bộ lạc da đỏ, được
Walt Disney thần thoại hóa trong phim tranh hoạt
họa cho con nít. TT Trump cũng chơi ác, thách bà Warren
đi thử máu chứng minh được là dân da
đỏ, ông sẽ tặng bà một triệu đô.
Bà Warren mới đầu phớt lờ thách thức
của TT Trump, nhưng sau đó, v́ áp lực chính
trị cũng như để tránh bị tố là nói
láo, đi thử máu thật. Kết quả cho biết
bà có đâu 1/2024 phần máu da đỏ, tương
đương với việc trong một lít máu, bà có
đúng một giọt máu da đỏ. Chẳng ai
biết các chuyên gia thử nghiệm cách nào, chỉ
biết theo cái tỷ lệ đó, hơn 90% dân Mỹ
cũng có thể vỗ ngực nhận là có máu da
đỏ, chỉ trừ 10% dân gốc Chú Ba. Các bộ
lạc da đỏ nổi giận, tố bà lợi
dụng họ v́ mưu đồ chính trị. Bà Warren
đành xin lỗi và xác nhận bà không phải là
gốc da đỏ ǵ hết. Bà đổ thừa
tại bố mẹ bà từ khi bà c̣n nhỏ, đă
tạo cảm tưởng bà là dân gốc da đỏ.
Dù sao th́ câu chuyện tếu này cũng đưa tên
tuổi bà lên mặt báo cả mấy tháng trời
liền. Khai thác việc thiên hạ biết
nhiều về bà, bà đă nhẩy ra tranh cử vào Ṭa
Bạch Ốc. Và bà mau mắn t́m cái áo kỳ thị
dân da màu khoác ngay lên người, lớn tiếng hô hoán
“người nào khai thác chuyện dân gốc da đỏ
của bà chỉ là những người kỳ thị
dân da đỏ”. Chính trị gia nói chuyện nhiều
khi rất khó hiểu v́ quá vô lư, nhưng những
cử tri của bà ‘nhất trí’ gật gù hưởng
ứng ngay. Bà là ứng cử viên thiên tả
nặng thứ nh́, sau cụ xă nghĩa Bernie Sanders.
Tất cả những thăm ḍ dư luận trong
thời gian đầu cho thấy bà về hạng ba,
sau hai cụ ông Biden và Sanders. Việc tranh cử của bà đụng
phải một vấn đề lớn: bà và cụ
Sanders cùng chia nhau khối cử tri thiên tả nhất,
và nguy hại hơn nữa, cả hai cụ đều
cùng một vùng, đông-bắc Mỹ, khi hai tiểu
bang Massachusetts của bà và Vermont của cụ Sanders là
láng giềng. Đại khái là hai người cùng tranh
nhau một khối cử tri trong khi ra ngoài vùng đông
bắc, cả nước, chẳng ai biết ǵ về
hai vị này. Từ đầu năm nay tới
giờ, tỷ lệ hậu thuẫn của bà Warren
từ từ leo thang từ đâu khoảng 6% lên
tới hạng nh́ sau cụ Biden, với hơn 17%; trong
khi hậu thuẫn của cụ Sanders tuột dộc
từ gần 25% xuống đâu 16%. Cũng phải nói ngay, bà Warren
leo thang v́ sách lược gặm nhấm kín đáo, không
quá ồn ào hay hung hăn đánh đối thủ
kiểu như bà Kamala Harris, nhưng một phần quan
trọng cũng nhờ hậu thuẫn mạnh của
TTDC. TTDC có vẻ không thích cụ Biden,
bị cho là quá già, quá cũ kỹ, quá ‘ôn ḥa’ không
phải là đối thủ cân tay của ông thần
Trump, trong khi cụ Sanders th́ chẳng những c̣n già hơn
và cũ kỹ hơn, mà lại c̣n thiên tả quá
nặng. Theo các chuyên gia, bà Warren leo thang
thật ra là v́ cụ Biden mất hậu thuẫn,
cử tri bớt ủng hộ cụ, đi t́m người
khác và lựa bà Warren, chứ không phải nhờ bà
đă làm ǵ đặc biệt được hậu
thuẫn mạnh. Nói về quan điểm chính
trị, việc cụ Sanders bị coi như thiên tả
quá nặng so với cụ bà Warren chỉ là cách tô
vẽ của TTDC thôi, chứ trên thực tế, cụ
ông Sanders xă nghĩa 10 th́ cụ bà Warren cũng xă nghĩa
9 chứ không thua xa đâu. Bà Warren xă nghĩa đến mức
nào? Đây là tóm lược đại cương vài
món quà bà muốn tặng dân Mỹ: - Bà chủ trương
‘Medicare for All’, tức là áp dụng chế độ
bảo hiểm y tế Medicare cho người cao niên
hiện nay cho tất cả dân Mỹ, từng bước
một, trong ṿng một chục năm. Trong thời gian
đó, chi phí được ước tính khoảng
30.000 tỷ, hay 3.000 tỷ một năm. - V́ có Medicare cho
cả nước do Nhà Nước quản trị, nên
h́nh thức bảo hiểm y tế tư nhân sẽ
đóng cửa dần, đến mức biến
mất hoàn toàn, không c̣n hệ thống bảo hiểm
y tế tư nữa. - Bà Warren đề
nghị chương tŕnh gọi là Universal Child Care,
theo đó Nhà Nước sẽ trợ cấp tiền
giữ trẻ cho các bố mẹ nhà nghèo. Ước tính
sơ khởi chương tŕnh này sẽ tốn 100
tỷ một năm. - Bà Warren cũng
sẽ xóa nợ học hành cho phần lớn sinh viên
đă tốt nghiệp, tuy xóa ít hơn cụ Sanders.
Đại khái khoảng gần 1 tỷ
nợ của 45 triệu sinh viên sẽ được
xóa. - Bà Warren cũng
đề nghị một chương tŕnh trợ
cấp thuê nhà tương tự như kiểu Voucher 8
đang có nhưng mở rộng ra, đặc biệt
cho dân da đen và da nâu. Tổng cộng theo ước
tính của bà, riêng chương tŕnh này sẽ tốn
khoảng 500 tỷ. - Bà Warren cũng như
tất cả các ứng cử viên DC khác, chủ trương
nước Mỹ v́ ḷng nhân đạo, mở cửa
đón di dân nam Mỹ, nhưng cũng như các đồng
chí, không nói đến giới hạn nào. Dĩ nhiên là
đám di dân mới vào sẽ được hưởng
Medicare miễn phí ngay lập tức. - Để chuộc
lỗi với dân da đỏ, bà lớn tiếng công kích
đám di dân lập quốc Mỹ đă quá tàn ác
với thổ dân da đỏ, do đó, Nhà Nước
cần phải chính thức xin lỗi dân da đỏ,
và nghiên cứu việc bồi thường thiệt
hại vật chất cho dân da đỏ tuy bà chưa nói
rơ số tiền bà nghĩ cần thiết, vài trăm
tỷ chăng? - Bà cũng nh́n
nhận chế độ da đen làm nô lệ là
một sai lầm và một tội ác lớn cần
phải xin lỗi và bồi thường. Bà Warren cũng
chưa nói rơ cần bồi thường bao nhiêu cho dân
da đen và bằng cách nào. Tuy nhiên bà đồng chí
Marianne Williamson tranh cử tổng thống cho biết
số tiền bồi thường tối thiểu cũng
không dưới 500 tỷ. - Một biện pháp
khác để lấy điểm với dân da đen:
bà Warren hứa sẽ cải tổ quy mô hệ
thống luật pháp để truy lùng những tội
ác của... cảnh sát (vâng, quư vị không đọc
lộn đâu, không phải truy lùng tội phạm mà là
truy lùng tội ác của cảnh sát!). Bà Warren cũng
hứa nếu đắc cử, việc đầu tiên
bà làm sẽ là dùng quyền ân xá của tổng
thống để ân xá hay giảm án những nạn
nhân của những lạm quyền của cảnh sát
và hệ thống tư pháp. Theo
những thăm ḍ mới nhất, bà Warren chỉ
được chừng 8% hậu thuẫn của dân da
đen, ít hơn cả hậu thuẫn của TT Trump,
do đó rất cần t́m ra quà tặng cho dân da đen. - Để chi
trả cho hệ thống bảo hiểm công cũng như
chi trả cho tất cảc các quà cáp khác mà bà thân
tặng, bà sẽ thu hồi luật giảm thuế
của TT Trump để mọi người trở
lại mức thuế cao của thời Obama, và tăng
thuế lợi tức ‘nhà giàu’ cũng như tăng
thuế lợi nhuận công ty, tuy chưa rơ đến
mức nào. - Ngoài ra, bà sẽ
áp đặt một thứ thuế mới, đánh trên
trị giá tài sản hiện có: 2% trên trị giá tài
sản từ 50 triệu trở lên, 3% trên tài sản
từ 1 tỷ trở lên. Trong tỷ lệ này, ông
Jeff Bezos, chủ báo Washington Post và Amazon, cũng là người
giàu nhất thế giới, mỗi năm sẽ đóng
thuế khoảng 4,5 tỷ trên gia tài 150 tỷ của
ông ta, ngoài việc đóng vài triệu trên lợi
tức hàng năm. Hai ông Bill Gates và Warren Buffett sẽ
đóng mỗi người khoảng 3 tỷ; vị chi
chỉ 3 vị này không cũng đă đóng xấp
xỉ 10 tỷ tiền thuế mỗi năm cho bà
Warren. Theo ước tính sơ sơ của kẻ này,
cả ba vị trong ṿng 20 năm sẽ phải xếp hàng
xin phiếu thực phẩm mỗi tuần để
sống qua ngày. Ai tin tưởng biện pháp của bà
Warren sẽ hữu hiệu xin dơ tay cho thiên hạ
biết mặt. Ngoài câu hỏi về chuyện bà
Warren thiên tả đến mức nào và bà lấy
tiền đâu để chi trả những chương
tŕnh khổng lồ của bà, th́ cử tri Mỹ cũng
thắc mắc nhiều chuyện khác về bà. Đầu tiên dĩ nhiên là trước
đây, bà đă lợi dụng chuyện ‘gốc da
đỏ’ đến cỡ nào trong việc leo thang
trong sự nghiệp của bà. Dĩ nhiên là bà đă
chối bai bải chuyện này, nhưng người ta
đă thấy bà khai ‘gốc da đỏ’ trong
nhiều đơn xin việc, đặc biệt là
đơn xin hành nghề luật sư cũng như
trong đơn ghi danh tranh cử thượng nghị sĩ.
Ai cũng biết nước Mỹ có chính sách giúp
đỡ, dễ dăi hay ưu tiên cấp việc làm hay
được điểm cao trong các cuộc thi cử
cho dân thiểu số. Câu hỏi là bà Warren nếu không
ghi là dân da đỏ có thể có những việc mà bà
đă xin không? Câu hỏi tiếp theo trong vấn
đề này là bà Warren có thật sự là người
thanh liêm trong sạch không khi bà mạo danh là dân da
đỏ cả đời, cho đến khi bị TT
Trump bắt tẩy. Theo Washington Post, ngôi sao Warren đang ngày
càng sáng, tuy nhiên, con đường của bà Warren có
nhiều chông gai. Trở ngại lớn nhất của
bà chính là quan điểm thiên tả quá cực đoan
của bà, hơn xa quan điểm chung của đại
đa số dân Mỹ, và ngay cả trong nội bộ
đảng DC. Những thăm ḍ của báo Economist
cho thấy trong khối tương đối ‘bảo
thủ’ của đảng DC, hậu thuẫn của bà
Warren gần con số ... zero, trong khi hậu thuẫn
trong khối ôn ḥa chỉ đâu 12%. Trong khối thiên
tả nhất của đảng DC, hậu thuẫn
của bà xấp xỉ ở mức 40%, cao nhất, nhưng
lại thua ... cụ Sanders. Một thăm ḍ khác của
đài CBS cũng cho thấy kết quả tương
tự. Nghĩa là bà Warren không được hậu
thuẫn mạnh của khối bảo thủ và ôn ḥa,
nhưng lại chưa đủ thiên tả trong con
mắt của đám thiên tả cực đoan. Nói cách khác nữa, hậu thuẫn
của bà trong giới cấp tiến ôn hoà rất
thấp, trong khi với khối thiên tả cực đoan
th́ bà lại phải cạnh tranh với cụ Sanders. Bà
Warren chỉ có một hy vọng là ... loại cụ
Sanders và trở thành ứng cử viên duy nhất
của khối cực tả. Là chuyện không dễ chút
nào khi cụ Sanders, lạ lùng thay, lại là thần tượng
của giới trẻ thiên tả cực đoan
nhất Mỹ, là những thanh niên thanh nữ vẫn c̣n
mơ hồ và mơ màng về thiên đàng xă nghiă mà
chẳng có một khái niệm nào về thực tế
xă nghĩa. Một khó khăn lớn hơn
nữa cho bà Warren là bà này... da trắng hơn bột,
không có một chút quan hệ hay thành tích đấu
tranh nào cho dân da màu, như da đen, da nâu, hay da vàng,
trong khi lại bị dân da đỏ oán ghét. Thế th́
bà trông cậy vào đâu để thắng? Khối
cử tri của bà Warren chỉ giới hạn trong
một phần của khối trẻ thiên tả
cực đoan nhất. Bà rất khó có thể hạ
được cụ Biden, khoan nói tới chuyện
đối đầu với TT Trump. Đưa đến câu hỏi
lớn và quan trọng hơn nhiều: liệu bà Warren có
thể hạ được cụ Biden để ra
tranh cử chống TT Trump được không? Hiện
nay, bà Warren đang thua xa cụ Biden cho dù bà đang
đứng hạng nh́. Nhưng nếu cụ Biden
tiếp tục nói hớ làm nhầm th́ tương lai
của bà Warren tươi sáng hơn nhiều. Bà Warren có thể ngồi chung, làm phó
cho cụ Biden được không? Hai người này chưa
có dịp cùng nhau lên vơ đài nên chưa đánh nhau mà
cũng chưa ôm nhau, thành ra chưa biết hai người
có hợp t́nh hợp ư với nhau không. Trong chính
trị Mỹ, chuyện ǵ cũng có thể xẩy ra,
nhưng có nhiều triển vọng hai vị này sẽ
không ngồi cùng thuyền. Trước hết hai đại
bô lăo da trắng bóc ngồi chung với nhau chẳng
hấp dẫn được ai hết nhất là trong
thời buổi này, chắc 90% dân Mỹ sẽ nằm
nhà coi phim Lư Tiểu Long hấp dẫn hơn nhiều.
Sau đó, hai cụ đến từ hai tiểu bang hàng
xóm vùng đông bắc, sẽ chẳng thu được
phiếu của dân ngoài vùng này. Chuyện đáng bàn khác: nếu như
bà Warren thắng cử trong nội bộ đảng DC,
bà sẽ ra chung với ai? Nhiều hy vọng bà sẽ
phải t́m một người khác xa bà: đàn ông,
trẻ, không phải da trắng, sống ngoài vùng đông
bắc. Ngoài ṿng các ứng cử viên tổng thống
th́ có quá nhiều người có thể đáp ứng
những điều kiện này nên chẳng thể
đoán được. Trong ṿng các ứng cử viên
tổng thống hiện nay, th́ người có nhiều
hy vọng nhất có lẽ là ông Julian Castro, đàn ông
thứ thiệt, da nâu gốc di dân Mễ, dân Texas, khá
thành công trong hai cuộc tranh luận trên TV mới đây,...
Ông Beto cũng có hy vọng, nhưng vấn đề là
ông là dân cũng da trắng như bột nhưng
lấy tên Beto, giả trang là dân gốc Mễ, tuy có
thể hợp với bà Warren đă từng giả trang
làm dân da đỏ. Ông Buttigieg cũng có chút hy vọng
nhưng cũng lại da trắng như bột mà
lại... giả trang là đàn ông. C̣n một năm nữa mới
tới đại hội của hai chính đảng, và
cả năm rưỡi nữa mới có bầu cử
tổng thống, và do đó, c̣n quá sớm để
biết rơ ngôi sao Warren sẽ thọ hay không. Cứ
giả dụ như bà Warren đắc cử trong
nội bộ đảng DC, trở thành ứng cử
viên của đảng DC chống TT Trump, bà có hy
vọng đắc cử tổng thống không? Một lần nữa, kẻ này không
phải Trạng Tŕnh, chẳng thể biết được
chuyện tương lai, nhất là trong chính trị
Mỹ. Nhưng nếu bà Warren –hay ngay cả cụ
Sanders- ra tranh cử chống TT Trump, th́ sẽ có
nhiều người nhớ lại chuyện ông George
McGovern năm 1972. Năm đó, TT Nixon ra tranh cử
lại. TT Nixon là một trong những tổng thống
với nhiều thành quả có thể nói lớn
nhất trong lịch sử cận đại Mỹ. Ông
là tổng thống Mỹ đầu tiên đi gặp
Mao và mở màn cho việc chia thế giới làm
một thứ Tam Quốc tân thời, với ba chân
vạc Mỹ – TC – Nga, trong khi trước đó,
chỉ có hai chân vạc là Mỹ và khối CS. Cũng
là bước đầu đưa đến sự phá
sản của chủ nghĩa CS và các chế độ
CS quốc tế. Dù vậy, TT Nixon vẫn bị TTDC
đánh tả tơi, không thua ǵ TTDC đang đánh TT
Trump hiện nay. H́nh ảnh mà TTDC đưa ra là h́nh
ảnh một tổng thống gian trá, lưu manh,
chuyên lừa đảo, vua nói láo, thiếu tư cách,
bảo thủ quá trớn, kỳ thị đủ
thứ,... Ông cũng được mô tả như
một tổng thống bị dân Mỹ ghét nhất,
chắc chắn sẽ không thể nào tái đắc
cử được. TT Nixon c̣n bị tố là
hiếu chiến hiếu sát, cố t́nh kéo dài cuộc
chiến thảm khốc tại Nam VN. Khối DC nhất tề chống phá
ông tận cùng. Kết quả, đưa thượng
nghị sĩ George McGovern ra tranh cử chống Nixon. Ông McGovern thuộc thành phần thiên
tả cực đoan nhất thời đó. Dĩ nhiên
có cả lô quà cáp tặng tất cả mọi người.
Nhưng món quà lớn nhất ông tặng dân Mỹ là
... chấm dứt việc tham chiến tại Nam VN
chỉ với một điều kiện duy nhất, VC
trả lại hết tù binh Mỹ, c̣n chuyện ǵ
xẩy ra với cuộc chiến, với số phận
của Nam VN là điều không liên quan ǵ đến
Mỹ hết. Ông McGovern là biểu tượng của
tất cả những ǵ trái ngược hoàn toàn
với ông Nixon. Đảng DC tin chắc như đinh
đóng cột là dân Mỹ quá chán ngán hay sợ Nixon và
ông McGovern sẽ là thuốc mầu nhiệm hàn gắn
mọi vết thương của Mỹ. Tất cả
thăm ḍ dư luận ban đầu cho thấy TT Nixon
tuyệt đối vô vọng, nhưng dần dà cho
thấy ông McGovern tuy hậu thuẫn giảm, nhưng
vẫn thắng xa ông Nixon. Kết quả bầu cử, ông
McGovern thắng tại đúng 1 tiểu bang Massachusetts và
quận Columbia –District of Columbia- với tổng cộng
17 phiếu cử tri đoàn, trong khi TT Nixon đại
thắng, chiếm được 49 tiểu bang với
520 phiếu cử tri đoàn. Lịch sử có thể sẽ tái
diễn? Vũ Linh |