Một
tuần ông Trump làm nổi bật nghị tŕnh “Nước
Mỹ trên hết” |
Để
có thể hiểu được những điều
kỳ diệu của những ngày qua, đầu tiên
phải nhớ rằng nước Mỹ đang ở
đâu trước khi có Tổng thống Trump. Dưới
thời của Tổng thống Obama, người Mỹ
đă phải gánh hậu quả của nhiều năm
“ngoại giao” không
hiệu quả và những dàn xếp đối
ngoại thiếu suy nghĩ vốn đề cao
những mục đích mang tính toàn cầu nhưng
chẳng làm ǵ nhiều để thúc đẩy
những lợi ích của chính nước Mỹ,
của người dân Mỹ. Thỏa
thuận biến đổi khí hậu Paris đă áp
đặt những mục tiêu cắt giảm khí
thải carbon đầy gánh nặng lên ngành năng lượng
Mỹ và khiến các gia đ́nh người Mỹ
gặp nguy cơ phải sử dụng giá điện
cao, trong khi cho phép Trung Quốc và những nước gây
ô nhiễm khác tiếp tục làm loạn. Thỏa
thuận hạt nhân Iran đă giải phóng tới 150
tỷ USD tài sản của nước này – ngay cả
Viện nghiên cứu Brookings có xu hướng nghiêng
về cánh tả cũng thừa nhận đă đem
lại lợi ích cho nhóm khủng bố Hezbollah – trong
khi nhắm mắt làm ngơ đối với chương
tŕnh hạt nhân nguy hiểm của Tehran. Và,
tất nhiên, Tổng thống Obama chỉ biết đứng
nh́n khi “thương mại
tự do” không bị ràng buộc phá hủy hết
ngành công nghiệp này đến ngành công nghiệp khác
của Mỹ, đóng cửa vô số nhà máy và để
cho quá nhiều cộng đồng công nghiệp
phải tự lo cho ḿnh. Rồi
Tổng thống Trump xuất hiện. Ông đă thể
hiện ḿnh là người ra quyết định, đặt
ra các điều khoản cho chương tŕnh nghị
sự và buộc những người lănh đạo nước
ngoài phải đáp ứng ḿnh. Bất kể vấn
đề đang cần giải quyết là sữa hay
thép hay viện trợ nước ngoài, tổng
thống Mỹ đều kiểm soát câu chuyện. Và
ông đă thề sẽ chấm dứt việc nước
Mỹ trở thành “một con
lợn đất mà mọi người đều
đang cướp bóc”. Không
có ví dụ nào tốt hơn của việc nước
Mỹ đang bị lợi dụng là câu chuyện
Canada đánh thuế đối với các sản
phẩm sữa của Mỹ lên đến gần 300% và
ngăn cản các công ty chế biến sữa của
Mỹ đặt chân vào thị trường Canada.
Tổng thống Trump lập luận rằng, thuế
của nước ngoài cao tới 300% đang “làm
tổn hại những người nông dân của chúng
ta” và “đang giết
chết ngành nông nghiệp của chúng ta”. Ông
Trump là tổng thống đầu tiên trong nhiều năm
qua nói lên sự thật, thừa nhận rằng “thương
mại tự do” là điều không thể khi các nước
khác thường xuyên dựng lên các rào cản thương
mại trong khi mong đợi Hoa Kỳ ngoan ngoăn chấp
nhận. Thủ tướng Canada Justin Trudeau hiện
đang phải ở thế thủ, đánh giá lại
thỏa thuận thương mại của nước
ḿnh với Hoa Kỳ. Như
một quan chức Hoa Kỳ mô tả hội nghị thượng
đỉnh G7, “Nếu họ tưởng
rằng họ sẽ rao giảng cho ông Trump về
những điều huy hoàng của thương mại
tự do, họ đă phải thức tỉnh một cách
bàng hoàng. Ông đă đến cuộc đấu súng
với một chiếc máy bay ném bom tàng h́nh”.
Cái
bẫy mà Tổng thống Trump đặt ra cho tầng
lớp tinh hoa toàn cầu và những đối thủ
theo đường lối tự do cánh tả của ḿnh
không thể bị coi nhẹ. Trong ṿng vài ngày, tổng
thống đă nhấn mạnh sự cần thiết
phải đánh thuế nhôm và thép, thu hút sự coi thường
của cả những chuyên gia theo đường
lối tự do và bảo thủ vốn ca ngợi
những ưu điểm của lư thuyết kinh tế
thị trường tự do. Sau đó ông Trump quay sang
một lập trường Cộng ḥa truyền
thống hơn, công nhận rằng nhiều nước
tiếp tục dựa vào những chính sách bảo
hộ và tuyên bố “quư
vị muốn một [thỏa thuận] miễn thuế”
“không có rào cản” và “không
có trợ giá.” Việc xoay chuyển này đă
buộc các quan chức nước khác vốn ban đầu
phản đối việc Tổng thống Trump kêu
gọi áp thuế lên nhôm và thép giờ lại bào
chữa cho chủ nghĩa bảo hộ của chính
họ, nếu không th́ phải chấp nhận việc
buôn bán tự do hơn và công bằng hơn đem
lại lợi ích cho người Mỹ. Trong khi đó
những người theo chủ nghĩa tự do cánh
tả chống Trump giờ cũng buộc phải
thừa nhận rằng thương mại tự do và
công bằng giúp thúc đẩy ngành sản xuất
của Mỹ – như Tổng thống Trump đă lư
luận trong nhiều năm qua. Tổng
thống Mỹ đă chiến thắng ngoạn mục
tất cả những người đó, bỏ rác vào
cái rổ bảo hộ mậu dịch của tầng
lớp tinh hoa theo chủ nghĩa toàn cầu và những
rào cản đối với sự tự do của người
dân Mỹ. Bức
ảnh biểu tượng hồi cuối tuần
chụp Tổng thống Trump trong một vị trí
quyền lực chẳng phải là một kỳ quan hay
sao? Bất chấp sự phẫn nộ theo khuynh hướng
tự do cánh tả điển h́nh của ḿnh, Thủ
tướng Đức Angela Merkel rơ ràng là đang
phải đưa ra những đề xuất cho
Tổng thống Trump, trong khi ông vẫn ngồi khoanh tay
cân nhắc những lựa chọn của ḿnh. Vị
tổng thống Mỹ không chỉ cho thấy ḿnh là
một nhà thương thuyết không nói những
lời vô nghĩa, mà c̣n ngồi ở trong tâm của
sự chú ư trong khi phần c̣n lại của thế
giới phản ứng với ông. Đó là h́nh ảnh
“Nước Mỹ trên hết”. Và
rồi Tổng thống Trump rời Canada trước khi
thượng đỉnh G-7 hạ màn để tới
Singapore cùng lănh đạo Bắc Hàn viết một “trang
sử mới” cho bán đảo Triều Tiên và cho
toàn thế giới. Trong khi những tổng thống
Mỹ tiền nhiệm đă phớt lờ Bắc Hàn
(và người dân bị bần cùng hóa của nước
này), Tổng thống Trump t́m kiếm những nhượng
bộ từ phía ông Kim Jong-un để thiết lập
một mối quan hệ thân thiện hơn giữa hai
nước. Sau
nhiều giờ làm việc với ông Kim và phái đoàn
Bắc Hàn tại khách sạn Capella, đảo Sentosa,
Singapore, cuối cùng ông Trump cùng với lănh đạo
Bắc Hàn đă kư tuyên bố chung, trong đó ông Kim
cam kết phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo
Triều Tiên. Chiến
lược kết hợp ngoại giao, chế tài kinh
tế và đe dọa quân sự đáng tin cậy
của ông Trump đă đưa được ông Kim
Jong-un vào bàn đàm phán. Tổng thống Mỹ đang
đem lại hy vọng ḥa b́nh và thịnh vượng
cho nhân dân Bắc Hàn, cho bán đảo Triều Tiên,
cho toàn thế giới và cũng là v́ sự an toàn cho nước
Mỹ, cũng là v́ “Nước
Mỹ trên hết”. Tú
Anh (Theo Daily Caller) |