Có người Mỹ quá
lạc quan nói TT Trump chưa đ́nh Chiến tranh thương
mại chống TC v́ Chủ Tịch Tập cận B́nh
chưa cúi đầu đủ thấp. Cũng có người
nói TC đă hụt hơi như CS Bắc Việt
cứng đầu ăn miếng trả miếng trong hoà
đàm Paris bị Mỹ dùng B 52 trải thảm Hà
nội nên phải hạ cờ Đỏ, giơ cờ
trắng đủ cao cho Mỹ thấy, mong hai bên hoà
đàm. Thử cùng nhau phân tích xem sao. Thử xem
cuộc hoà đàm hai bên có đi đến hoà
giải xung khắc để đ́nh chiến hay hoà b́nh
cho cuộc Chiến tranh Thương mại Mỹ Trung
hay không? Khó tin sẽ có một giải pháp tích
cực, xây dựng xảy ra v́ TC cũng như CS
bản tánh là nói khác, làm khác.
Một, TC lên tiếng ngỏ ư hoà đàm trước.
Thông thường bên nào cần nhiều mới lên
tiếng trước. Nguyên khởi do Thủ Tướng
TC Lư khắc Cường của TC ngỏ ư hoà đàm
với phái đ̣an Thượng Viện Mỹ công du
Bắc Kinh. Kế đó Chủ Tịch Tập Cận B́nh
có một cuộc điện đàm khá dài với TT
Trump. TT Trump tường thuật với dân chúng Mỹ,
Ông nói qua báo chí hy vọng sẽ có một thoả
thuận tốt, và Ông đă hứa sẽ gặp
Chủ Tịch B́nh ở bên lề hội nghị G20
ở Á căn đ́nh (Argentina).
TC lên tiếng hoà đàm trước, lại ngay
những ngày sắp bầu cử lớn giữa
nhiệm kỳ của Ông, bầu 435 dân biểu và 35 thượng
nghị sĩ liên bang và 36 thống đốc và cả
chục ngàn dân cử địa phương khác
của Mỹ. Về ngoại giao quốc tế Ông Trump
không thể chối từ, sẽ mang tiếng hiếu
chiến. Về chánh trị bầu cử trong nước
Ông cũng thế, phải OK v́ nhân dân và chánh
quyền trong đó có Mỹ ai cũng không muốn có
chiến tranh dù chiến tranh thương mại không có
máu đổ thịt rơi, nhưng hao tiền, tốn
bạc, thế và lực kinh tế.
Hai, nhưng hiện t́nh của tương quan
lực lượng giữa TC trong Chiến tranh Thương
mại cho thấy hoà đàm th́ có, hoà giải th́ không,
đ́nh chiến hay hoà b́nh th́ khó xảy ra trong
những thàng ngày sắp tới. Theo lẽ thường
xung đột, chiến tranh nào cùng vậy, cùng th́
tắc biến, biến tắc thông, thông tắc
cửu. Nhưng c̣n quá sớm để tin là chiến
tranh thương mại Mỹ-Trung nay đă leo thang
từ nhịp độ đến cường độ,
không dễ ǵ biến chuyển nhanh chóng, suôn sẻ
đến ngưng chiến hay hoà b́nh. Sự dè dặt
này thể hiện qua câu tḥng của TT Trump sau
mệnh đề chánh là Ông hy vọng có một
thoả thuận tốt nhưng sẽ không ngưng các
biện pháp trừng phạt quan thuế đối
với hàng hoá TC.
Giống như khi TT Trunp trước khi sang Singapore
họp thượng đỉnh với Chủ Tịch
CS Bắc Hàn, Ông khen nào Kim Jong un thông minh, bạn
tốt. Nhưng cốt lơi đàm phán của Mỹ là
CS Bắc Hàn phải giải trừ vũ khí nguyên
tử toàn bộ và kiểm soát được. Thế
nên gần nửa năm sau vấn đề cốt lơi
ấy vẫn c̣n là trở ngại trung tâm trong đàm
phán giữa Washington và B́nh Nhưỡng.
Đối với các cuộc đám phán với các
chế độ CS, câu để đời của TT
Nguyễn văn Thiệu người chống CS
triệt để, chống hoà đàm Paris khiến
Kissinger phải phản bội đồng minh VNCH. TT
Thiệu từng nói “Đừng nghe những ǵ CS nói
mà nh́n những ǵ CS làm”. Câu này có thể là một
dè dặt cần thiết khi phân tích liệu TC có
thực t́nh hoà đàm với Mỹ trong Chiến tranh
Thương mại hiện tiền.
TC đang rơi vào hoàn cảnh rất khó khăn kinh
tế, thương mại của phía nhà nước và
Chủ Tịch TCB trong nội bộ đảng
quyền, nên TC đang cần mở cuộc hoà đàm
với Mỹ để mua thời gian. Sở dĩ
Thủ Tướng TC phải mở lời trước
với phái đoàn Thượng Viện Mỹ, Chủ
Tịch TCB điện đàm dài với TT Trump là v́
nếu kéo dài, nếu không giảm cường độ
tấn công của Mỹ th́ TC có thể thất
bại thê thảm trong cuộc chiến thương
mại này. Chớ trước đó chưa đầy
hai tuần, chính TC đă từ chối hoà đàm và
đổ tội cho Mỹ là TC không thể đàm phán
với Mỹ khi Mỹ “kề dao vào cổ”.
Có thế nói Mỹ không kề dao vào cổ mà Mỹ
đă tấn công thương mại TC mạnh hơn
nữa, lùa TC đến bên bờ hố sâu phá sản
kinh tế thương mại và bên bờ chiến tranh
Biển Đông rồi. Mỹ công bố gói thuế
quan mới vào đầu tháng 12, đánh lên toàn bộ
hàng Trung Quốc có thể trị giá lên tới 257
tỷ đô la Mỹ.
Kinh tế TC bị thương vong
nặng. Trong tháng 10 hoạt động sản
xuất TQ tiếp tục suy yếu xấu đi dưới
sức ép của các đ̣n trừng phạt thương
mại từ Hoa Kỳ. Tỷ giá đồng nhân dân
tệ so với đồng đô la đang ở
mức thấp nhất trong 10 năm. Số đơn hàng
xuất cảng mới của Trung Quốc - một
chỉ dấu cho hoạt động sản xuất tương
lai - giảm tháng thứ 5 liên tục và đang giảm
ở tốc độ nhanh nhất trong ít nhất 1 năm
trở lại đây.
TC lần đầu phải công khai lo ngại về
hậu quả cuộc chiến thương mại
với Hoa Kỳ. Bộ Chính trị Trung Quốc bày
tỏ lo ngại về tăng trưởng kinh tế
chậm chạp của đất nước và
thừa nhận các doanh nghiệp đang gặp khó khăn.
Bộ Chính trị Trung Quốc là cơ quan hoạch
định chính sách tối cao do Chủ tịch Tập
Cận B́nh đứng đầu, hôm 31/10 ra tuyên
bố nền kinh tế đang phải chịu "áp
lực suy giảm ngày càng tăng" với
"những thay đổi sâu sắc" ở môi trường
bên ngoài. Số liệu chính thức
vừa công bố cho thấy GDP quư 3 của Trung
Quốc chỉ tăng 6.5% so với cùng kỳ năm ngoái,
tốc độ chậm nhất kể từ khủng
hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.
Trung Quốc phải bắt đầu giảm thuế
suất trên 1.585 mặt hàng chịu thuế, để
nâng cấp công nghiệp, giảm chi phí doanh nghiệp và
đáp ứng nhu cầu trong nước. Theo Ủy ban
thuế quan Hải quan của Hội đồng Nhà nước,
thuế suất trung b́nh sẽ giảm từ 10.5%
xuống c̣n 7.8% đối với các mặt hàng này.
TT Trump thấy Chủ Tịch Tập cận B́nh
thấm đ̣n, đă gục mặt đủ thấp,
nên Ông Trump cho uống nước đường. Ông
tuyên bố Mỹ-Trung 'là đối thủ, không
phải là kẻ thù'. Thủ tướng Trung Quốc Lư
Khắc Cường ngày 1/11, qua phái đoàn Thượng
Viện đă lên tiếng kêu gọi Hoa Kỳ giải
quyết mâu thuẫn thông qua tham vấn. C̣n Chủ
tịch Tập, Tổng thống Trump có cuộc tṛ
chuyện qua điện thoại, hứa sẽ gặp
nhau trong hội nghị thượng đỉnh G20
sắp tới ở Argentina. Ngày 31/10, Ngoại trưởng
Mike Pompeo tuyên bố đang nỗ lực trên nhiều
phương diện nhằm "thuyết phục Trung
Quốc hành xử như một quốc gia b́nh thường
về thương mại" và tôn trọng luật pháp
quốc tế.
Ba, nhưng nhiều nghi ngờ đàm phán không
đi đến đâu. TC nói khác làm khác. TC câu
giờ để “thay đổi cấu trúc lớn
trong quan hệ Mỹ-Trung", chuyên gia về Trung
Quốc Bill Bishop nói, nghi ngờ về khả năng
hai lănh đạo có thể đạt được
đột phá khi gặp nhau vào tháng tới. "Ngay
cả khi ông Trump và ông Tập có thể đạt
được thỏa hiệp tại G20 th́ việc
đó sẽ chỉ là câu giờ chứ không phải là
mọi việc sẽ quay trở lại quỹ đạo
b́nh thường".
Mỹ cũng biết, Tổng thống Mỹ Trump cho
biết, xung đột thương mại với Trung
Quốc vẫn có thể đi theo hai hướng là
Trung quốc muốn thiết lập một thỏa
thuận, hoặc không. Ông Trump nói. “Chúng
tôi đang tranh chấp rất lớn với họ và
chúng tôi đang thắng”. Theo Bloomberg, cuối
tuần trước, ông Trump đă yêu cầu các quan
chức Mỹ soạn thảo những điều
khoản tiềm năng nhằm ngăn chặn xung đột
thương mại leo thang sau cuộc điện đàm
với ông Tập Cận B́nh.
C̣n Chủ tịch Tập Cận B́nh cam kết tiếp
tục mở cửa nền kinh tế tại Triển lăm
nhập cảng quốc tế ở Thượng
Hải. Theo Washington Post Ông Tập tăng cường kêu
gọi Trung Quốc "tự lực".
Ông chỉ đạo Trung Quốc phải kiểm soát
trí tuệ nhân tạo và đảm bảo rằng nó
được "giữ chắc trong tay của chính
chúng ta". Khi cuộc chiến thương
mại ngày càng khốc liệt, ông Tập nhấn
mạnh Trung Quốc cần có khả năng tự
đứng vững, giảm phụ thuộc vào Mỹ,
đặc biệt là trong các công nghệ cần
thiết để thúc đẩy nền kinh
tế." Tự lực là khởi đầu cho
cuộc đấu tranh của Trung Quốc.
Bốn và sau cùng, TT Trump một người báo chí
quốc tế đánh giá là một nhà đàm phán khó
hiểu, không thể biết Ông sẽ nói ǵ, làm ǵ.
Nhiều người Việt nói Ông là
người chuyển thi triển vô chiêu, thành vô thượng
chiêu, coi quân tử nhứt ngôn quân tử dại, quân
tử nói đi nói lại là quân tử khôn. Trước
đề nghị đàm phán của TC này, TT Trump không
nói mà bày tỏ ‘dự đoán’ Hoa Kỳ sẽ
đạt được một thỏa thuận thương
mại tốt với Trung Quốc. Nhưng – chữ nhưng
của mệnh đề phụ, ông cũng đồng
thời cảnh báo rằng ông vẫn có thể áp
đặt thêm thuế quan lên hàng hóa Trung Quốc. Như
đă biết, từ lâu bên cạnh tăng quan thuế
đối với hàng hoá của TC nhập vào Mỹ
để công bằng giao thương hơn, tôn
trọng quyền sở hữu trí tuệ tức
bản quyền của Mỹ chính quyền Trump c̣n yêu
cầu Bắc Kinh thực hiện các thay đổi sâu
rộng đối với các chính sách về bảo
vệ tài sản tôn trọng sở hữu trí tuệ
tức bản quyền của Mỹ, ngưng đ̣i các
công ty Mỹ chuyển giao công nghệ, và TC ngưng
trợ cấp công nghiệp của TQ tạo cạnh
tranh không công bắng với Mỹ, và nhứt là
giảm thâm hụt thương mại hàng hóa của
Hoa Kỳ với Trung Quốc trị giá 375 tỉ
mỹ kim. Ngần ấy việc hai bên
đàm phán cả năm chưa chắc xong. Mà làm sao
xong v́ xong th́ TC coi như bị bó tay phần lớn
sản xuất với khoa học kỹ thuật cao
của TC. Lâu nay TC không có nghiên cứu, phát minh rất
tôn kém như Mỹ./.(VA)
|