|
Nguyên
nhân và hẬu quẢ tỪ vỤ tẤn công vào
khẢ năng vũ khí hoá hỌc cỦa Syria Đại-Dương
|
|
Tài
liệu tham khảo: Syria
strikes spark opposition in the West (Euronews) How
Will Moscow Respond to the Syria Strikes? (National Interest) US,
UK, France launch strikes on Syrian chemical weapons capabilities (DW) Inside
Syria: Reactions to US strikes range from excitement to fear (Fox News) Syria:
US, UK and France launch strikes in response to chemical attack (Guardian) U.S.,
Britain and France Strike Syria Over Suspected Chemical Weapons Attack (NYT) Nguyên
nhân và hẬu quẢ tỪ vỤ tẤn công vào
khẢ năng vũ khí hoá hỌc cỦa Syria
Đại-Dương Hôm
14 tháng tư năm 2018, Liên minh Mỹ-Anh-Pháp đă
mở cuộc tấn công hoả tiễn vào ba địa
điểm gồm có: Trung tâm Nghiên cứu Khoa học
ở Thủ đô Damascus, kho chứa vũ khí hoá
học ở Thành phố Homs, kho lưu trữ lẫn
trạm chỉ huy gần đó. Khoảng
103 hoả tiễn từ phi cơ và chiến hạm
của Anh, Pháp đă rót vào các vị trí đă định
làm 3 thường dân bị thương, thiệt
hại vật chất chưa tổng kết. Phát
ngôn viên Bộ Quốc pḥng Nga Nga biết Syria đă
bắn nổ 71 hoả tiễn trong khi Damacus đưa
ra con số 13, c̣n Mỹ cho biết không có hoả
tiễn nào bị rơi và chiến hạm, phi cơ
đều an toàn trở về nơi xuất phát. Năm
2017, Tổng thống Donald Trump đă ra lệnh phóng 59
hoả tiễn vào một phi trường có máy bay
của Syria xuất phát đi ném bom hoá chất vào thường
dân như một lời cảnh cáo Tổng thống
Bashar al-Assad. Mọi
phương tiện ngoại giao từ các cường
quốc Tây Phương với Damacus liên quan đến
vấn đề vũ khí hoá học đều không có
kết quả nên Liên minh bắt buộc áp dụng
biện pháp quân sự nhằm ngăn chặn hành vi man
rợ và coi thường luật pháp quốc tế
tiếp diễn. Mỹ,
Anh, Pháp không thể đưa vấn đề
trừng phạt Syria ra trước Hội đồng
Bảo an Liên Hiệp Quốc v́ gặp phải
quyền phủ quyết của Nga và Trung Quốc. Năm
2013, Syria đồng ư tiêu huỷ kho vũ khí hoá
học khoảng 1,000 tấn được cất
giữ tại 45 địa điểm khắp nước
dưới sự kiểm soát của hàng trăm chuyên
viên của Liên Hiệp Quốc suốt nhiều tháng
trời. Tuy nhiên, một số chuyên gia quốc tế
nghi ngờ thiện chí của Assad nên năm 2017 và 2018
vẫn xảy ra hai vụ tấn công nên bị Hoa
Kỳ và các đồng minh Anh, Pháp trừng phạt quân
sự.
Phản ứng quốc tế về cảm tính Một
số nhà truyền thông và chuyên gia khi nghe Tổng
thống Trump đang cứu xét việc trừng phạt
quân sự Syria đă nêu lên mối lo ngại về
cuộc đụng độ khó tránh giữa Nga và
Mỹ. Điều
đó đă không xảy ra v́ Nga và Mỹ có đường
điện thoại nóng để giới quân sự
hai bên giảm thiểu nguy cơ xung đột. Mỹ
không tấn công bất ngờ mà thông báo cho Nga và Syria
có th́ giờ di tản quân đội để tránh
thiệt hại nhân mạng và chiến cụ. Liên
quân chỉ muốn phá huỷ các phương tiện
nghiên cứu, chế tạo, sử dụng vũ khí hoá
học của Syria nhằm mục đích buộc nước
này tuân thủ luật pháp quốc tế về vũ
khí hoá học. Tổng
thống Vladimir Putin lên án vụ không kích như một
hành động xâm lược, phá huỷ toàn bộ
ảnh hưởng của hệ thống quan hệ
quốc tế v́ chưa được Hội đồng
Bảo an chấp thuận. Trung Quốc và Iran đồng
lên án vụ tấn công. Một
cuộc không kích của Liên quân Mỹ-Anh-Pháp chỉ làm
bị thương ba thường dân so với vụ
Syria tấn công bằng vũ khí hoá học ngày 7 tháng
4 năm 2018 khiến 70 thường dân chết và hàng
trăm người bị nhiễm độc. Chẳng
lẽ cộng đồng quốc tế phải làm ngơ
để cho Tổng thống Bashar al-Assad tiếp
tục hành vi man rợ? Giới
chính trị gia thế giới lên án hành động man
rợ của Assad, nhưng, chỉ trích Trump chẳng có
chiến lược tại Syria và có thể bị lún
sâu vào cuộc nội chiến kéo dài bảy năm. Lănh
tụ Laurent Wauquiez thuộc Đảng La Republicaines
của Pháp tuyên bố “Nếu Assad đứng đàng
sau vụ sử dụng vũ khí hoá học th́ phải
trả lới trước Toà án H́nh sự Quốc
tế (ICC). Chừng nào và làm sao lôi được
Assad ra Toà? Đại
diện cho phe Dân Chủ tại Quốc hội Mỹ như
các Thượng nghị sĩ Chuck Schumer và Elizabeth Warren
cũng như Dân biểu Nancy Pelosi đều thừa
nhận các vụ tấn công bằng vũ khí hoá
học là man rợ và vi phạm luật pháp quốc
tế, là tội ác chống nhân loại”. Nhưng,
đ̣i hỏi Tổng thống Trump phải được
phép của Quốc hội. Quốc hội thảo
luận cù cưa để Assad và Nga xoá hết dấu
tích hay sao? Phe
chống Assad hoan hô cuộc không kích. Phe theo Assad chúc
mừng quân đội đă bắn hạ hoả
tiễn của Mỹ, Tổng thống Bashar al-Assad cho
biết vũ không kích chẳng có tác động và
đe doạ trả đũa nếu Mỹ c̣n dám
tấn công nữa! Phản
ứng quốc tế liên quan đến chiến lược
Syria Tổng
thống Barack Obama tuyên bố sẽ đánh bại và
tiêu diệt ISIS, nhưng, lực lượng Hồi giáo
khủng bố vẫn hoành hành tại Trung Đông và
Châu Phi, đặc biệt ở Iraq và Syria. Nga nhảy
vào Iraq đă cùng với Iran, Thổ Nhĩ Kỳ
loại Hoa Kỳ ra khỏi bàn cờ Syria. Tổng
thống Donald Trump đă thoát khỏi vũng lầy
bằng cách sử dụng kỹ thuật hiện đại
để yểm trợ các lực lượng địa
phương đánh bại Hồi giáo khủng bố mà
không cần tới bộ binh nên đang xem xét điều
kiện ngưng tham gia trực tiếp vào nội
chiến Syria. Không
v́ thế mà Hoa Kỳ bỏ qua các hành động vô-nhân-đạo
và vi phạm luật pháp quốc tế của bất
cứ quốc gia nào. Việc
làm của Trump rất công khai và trong sáng nên đă
sử dụng vũ khí chính xác để tránh gây thương
vong cho thường dân mà vẫn đạt tới
mục tiêu chiến thuật, chiến lược. Không
những Tổng thống Assad bị phơi bày hoạt
động tồn trữ và sử dụng vũ khí hoá
học trong nội chiến mà Tổng thống Putin cũng
khó biện minh cho việc che chở hành động man
rợ tại Syria. Các
hệ thống pḥng không S-300 hoặc S-400 của Nga
được bố trí tại Syria đă không
chặn được 59 hoả tiễn Tomahawk của
Mỹ hồi 24-04-2017. Lần này, 103 hoả tiễn
Tomahawk tránh không bay vào vùng do S-300 và S-400 của Nga
kiểm soát để Putin khỏi mất mặt và quan
hệ Nga-Mỹ bớt căng thẳng. Bộ
trưởng Quốc pḥng Jim Mattis lập tức xác
nhận vụ tấn công vào hệ thống vũ khí
hoá học chỉ có một lần để nhắc dư
luận rằng Hoa Kỳ sẽ không rơi vào vũng
lầy nên Tổng thống Trump tuyên bố “nhiệm
vụ đă hoàn tất”. Nhóm
chuyên gia thuộc Tổ chức Cấm Vũ khí Hóa
học (OPCW) đă đến hiện trường Douma
hôm 14-04-2018 để lấy mẫu từ các nạn nhân
và môi trường mà xác định xem loại
chất độc nào đă được sử
dụng, nhưng, sẽ không kết luận ai là
thủ phạm. Vụ
sử dụng vũ khí hoá học tại Syria có
thể sẽ giảm v́ Nga không muốn bị thế
giới coi như đang tán thành hành động
chống nhân loại. Putin cũng chẳng muốn
đương đầu với Trump nên phải răn
đe Assad. Dư
luận quốc tế chưa đưa ra được
biện pháp hữu hiệu nào để ngăn Syria
chế tạo, tồn trữ và sử dụng vũ khí
hoá học, ngoại trừ hành động trừng
phạt quân sự cụ thể và quyết liệt. Đại-Dương |