Những
Tổng Thống tồi tệ của nước
Mỹ Trọng Đạt |
Harry Truman Người Mỹ
xếp hạng những Tổng Thống tồi tệ
không phải v́ hạnh kiểm, tư cách mà v́ ông làm
thiệt hại cho Kinh tế và Chính trị đất
nước. Thí dụ Jimmy Carter, Tổng Thống
thứ 39 của Mỹ, ông là nhà đạo đức
nhưng làm thiệt hại cho Kinh tế và chính trị
Mỹ:tỷ lệ lạm phát, thất nghiệp cao,
khủng hoảng chính trị tại Iran… V́ phạm vi
giới hạn của bài viết, tôi chỉ đề
cập giai đoạn từ sau Thế chiến Thứ
Hai tới nay và nhất là những vấn đề
thời sự gần đây. Trước hết
xin nói về TT Harry Truman (Dân Chủ), ông lên thay TT
Roosevelt ngày 12/4/1945, cầm quyền từ tháng 4/1945 cho
tới tháng 1/1953, là TT thứ 34 của Mỹ. Trong
thời gian từ 1945, 1946 cuộc chiến Trung Hoa bùng
nổ. Mới đầu Truman ḥa giải đôi bên v́
c̣n tin tưởng Staline, sau có giúp họ Tưởng
chống Mao nhưng không đủ mạnh để
thay đổi cán cân, Mao được CS giúp đỡ
thắng lớn và tháng 10/1949 tuyên bố thành lập
Cộng Ḥa Nhân Dân Trung Hoa, thủ đô là Bắc B́nh,
nay đổi là Bắc Kinh. Cuối năm 1949 Tưởng
Giới Thạch và khoảng 2 triệu người
thuộc phe Quốc Dân Đảng chạy khỏi Đại
Lục tới đảo Đài Loan. Dư luận
Mỹ lên án TT Truman đă để mất Trung Hoa vào
tay Cộng Sản. Người ta bắt đầu
hỏi ai đă làm mất Trung Hoa? tỷ lệ ủng
hộ Truman từ 70% xuống c̣n 35%. Thượng
nghị sĩ Joe McCarthy cho rằng việc cứu nguy
Quốc Dân Đảng cần phải viện trợ
nhiều hơn, phải dùng cả không lực. V́ để
mất Trung Hoa năm 1949, người Mỹ phải
chịu hậu quả tàn khốc ngay sau đó, giữa
năm 1950 Trung Cộng giúp Bắc Cao Ly đánh chiếm
miền Nam gây cuộc chiến đẫm máu kéo dài cho
tới cuối tháng 7/1953. Đồng thời
Trung Cộng cũng giúp vũ khí, huấn luyện
Việt Minh đánh Pháp từ 1950, khi Triều Tiên đ́nh
chiến giữa năm 1953, họ giúp Việt minh ồ
ạt và thắng Pháp tại Điện Biên Phủ tháng
5/1954. Sự sai lầm
của TT Truman khi để một giải đất mênh
mông, đông dân nhất thế giới lọt vào tay
CS, ảnh hưởng của nó kéo dài cho tới
tận ngày nay. Truman có lẽ là vị Tổng Thống
đầu tiên sau Thế chiến đă gây ảnh hưởng
rất tồi tệ cho nước Mỹ.
Cựu Đại Tướng
Eisenhower (Cộng Ḥa) thắng cử ngày 4/11/1952 hứa
sẽ đem lại ḥa b́nh tại Triều Tiên.
Cuối nhiệm kỳ hai của ông, ngày 8/11/1960 Kennedy
(Dân Chủ) thắng Phó TT Nixon với số phiếu
Phổ thông rất sít sao (112,827) và hơn Nixon 84
phiếu Cử tri đoàn (303/219), ông là Tổng
Thống Mỹ thứ 35. TT Kennedy tại chức gần
ba năm th́ bị ám sát ngày 22/11/1963, phó TT Johnson lên
thay trở thành TT thứ 36. Dưới thời Johnson
chiến tranh tại miền nam VN mở rộng, từ
1964, Hà Nội đưa nhiều trung đoàn chính qui
thiện chiến vào để chiếm miền Nam,
giữa năm 1965 TT Johnson phải đưa quân ồ
ạt vào để cứu VNCH. Trong khi phong trào
phản chiến bắt đầu lên cao, TT Johnson
lại cho áp dụng chiến tranh giới hạn (limited
war), không cho mở rộng oanh tạc miền Bắc, không
cho đánh sang Miên, Lào v́ sợ Trung Cộng sẽ tham
chiến như tại Triều Tiên. CSBV tăng cường
chiến tranh, họ chấp nhận đổi 10,
thậm chí 15 sinh mạng cán binh để giết
một linh Mỹ đẩy mạnh phong trào phản
chiến. Cuộc Tổng
tấn công Tết Mậu Thân tháng 2/1968 khiến người
dân Mỹ quá chán chiến tranh VN, họ biểu t́nh
dữ dội đ̣i chính phủ phải rút bỏ
Đông Dương, VNCH coi như sụp đổ. TT
Johnson là người chịu trách nhiệm nặng
nề nhất cho cuộc chiến này: nó đẫm máu,
tốn kém 150 tỷ, khiến gần 60 ngàn thanh niên
Mỹ tử trận, cuối cùng để mất
Đông Dương. Khi mới nhậm chức, TT Johnson
tuyên bố sẽ giữ được Đông Dương
không để lọt vào tay CS như TT Truman, thế nhưng
sau gần hai nhiệm kỳ, ông đă đắc
tội với nước Mỹ về nhiều mặt,
cuộc chiến VN nay vẫn c̣n ám ảnh người
Mỹ Năm 1968, Nixon
(Cộng Ḥa) thắng phó TT Humphrey (Dân Chủ), thành TT
thứ 37của Mỹ hứa sẽ đem lại ḥa b́nh,
dưới thời Nixon cuộc chiến tàn khốc hơn
nhưng đánh để rút, A war to end a war. Gần
cuối năm 1972, Nixon đă rút quân về nước
gần hết sau khi đă thực hiện VN hóa
chiến tranh. Ngày 7/11/1972, Nixon đại thắng
McGovern với số phiếu cao nhất từ xưa
đến nay. Ông được 520 phiếu Cử tri
đoàn (96% số phiếu), hơn đối thủ
McGovern 18 triệu phiếu Phổ thông. Năm 1973, 74
Nixon bị Quốc hội đàn hặc, ông từ
chức ngày 8/8/1974 để khỏi bị truất
phế, phó TT Ford lên thay là TT thứ 38 của Mỹ. Ngày 2/11/1976, Jimmy
Carter (Dân Chủ) thắng TT Ford và thành Tổng
thống thứ 39 của Mỹ. TT Carter thắng với
tỷ lệ b́nh thường. Dưới thời TT
Carter kinh tế tŕ trệ, thất nghiệp nhiều và
tăng trưởng chậm, cuối nhiệm kỳ
của ông từ 1979-1981 gặp nhiều khủng
hoảng chính trị như Iran bắt con tin Mỹ, năm
1979 khủng hoảng năng lượng, Sô viết xâm
lăng Afghanistan… Carter là một Tổng Thống
tồi tệ của Mỹ cuối thập niên 70 đầu
thập niên 80. Lạm phát trung b́nh là 12.5%, tỷ
lệ thất nghiệp 7.5% … kinh tế cũng như
chính đối ngoại của Mỹ thê thảm dưới
sự lănh đạo của TT Carter. Ngày 4/11/1980 Reagan
(Cộng Ḥa) thắng Carter với tỷ lệ cao (489/49
phiếu CTĐ), ông trở thành TT thứ 40 của
Mỹ, những năm cuối nhiệm kỳ (1988)
của TT Reagan lạm phát chỉ c̣n 4.4%, tỷ lệ
thất nghiệp giảm từ 7.5% (thời Carter)
xuống c̣n 5.4%, GDP thời TT Carter tăng trung b́nh 3.4%,
thời TT Reagan tăng trung b́nh 7.4%. Reagan đă cứu nước
Mỹ trên đống đổ nát của TT Carter để
lại. Sang nhiệm kỳ
hai, ngày 6/11/1984 Reagan Đại thắng Walter Mondial (Dân
Chủ) với tỷ lệ 97% phiếu cử tri đoàn
(525/13), hơn đối thủ 17 triệu phiếu
phổ thông, đây là một Landlide Victory (đại
thắng) ngang với Nixon năm 1972. Bốn năm sau, ngày
8/11/1988 Phó TT Bush cha (Cộng Ḥa) thắng Landslide ứng
cử viên Micheal Dukakis (Dân Chủ) với tỷ lệ
(426/111phiếu CTĐ), hơn đối thủ 7
triệu phiếu phổ thông, thành Tổng thống
thứ 41 của Mỹ. Cộng Ḥa
thắng Landslide ba lần với Dân Chủ suốt 3
nhiệm kỳ, thập niên 80 là thảm bại lớn
nhất của Dân Chủ từ sau Thế chiến. TT
Bush cha chấm dứt chiến tranh lạnh, làm tan ră
khối CS Liên xô, lấy lại ḥa b́nh sau cuộc
chiến Vùng Vịnh nhưng kinh tế tŕ trệ,
thất nghiệp nhiều. Tại cuộc
Bầu cử Tổng Thống ngày 3/11/1992, Bill Clinton (Dân
Chủ) thắng Bush cha tỷ lệ 370/168 (Cử tri
đoàn), hơn Bush cha khoảng 5 triệu phiếu
phổ thông. Clinton trở thành Tổng Thống thứ
42 của Mỹ. TT Bill Clinton gặp may trước
sự bùng nổ của high tech, internet, kinh tế lên,
tỷ lệ thất nghiệp giảm, chính ông Bush con
sau này cũng được hưởng sự bùng
nổ của high tech. Từ ngày Clinton nhậm chức
tới hết nhiệm kỳ tỷ lệ thất
nghiệp giảm từ 7.4 tới 1994 c̣n 6 chấm, khi
hết nhiệm kỳ khoảng 4.2. Clinton bị Hạ
Viện Luận tội ngày 19/12/1998 v́ nói dối qua
vụ bê bối t́nh dục tại ṭa Bạch Ốc.
Bill Clinton bị đàn hặc v́ nói dối và cản
trở công lư, Thượng Viện tha tội cho ông ngày
12/2/1999, với tỷ lệ phiếu bầu 55/45. TT
Clinton làm nhục cả nước Mỹ v́ những
vụ án t́nh dục với Paula Jones và Lewinsky. Ông thoát
tội v́ người dân không muốn truất phế
Tổng Thống từ sau vụ Watergate 1974, họ cho là
truất phế chỉ là tṛ đảng phái đánh phá
nhau. Ngày 7/11/2000 ông Bush
con, Thống Đốc tiểu bang Texas (Cộng Ḥa)
thắng phó TT Al Gore (Dân Chủ) với tỷ lệ
271/266 phiếu cử tri đoàn nhưng thua Al Gore
nửa triệu phiếu phổ thông. Bush con trở thành
Tổng Thống thứ 43 của Mỹ. Ông Bush con làm
Tổng thống chưa được một năm th́
Al Qaeda mở cuộc tấn công ṭa Tháp Đôi Nữu
Ước ngày 11/9/2001, làm chết 3,000 người, gây
ảnh hưởng tâm lư và tại hại cho nền
kinh tế Mỹ. Cả nước kinh hoàng và căm
hờn đưa tới cuộc chiến Afghanistan trong năm
và cuộc chiến Iraq hai năm sau. Mỹ tấn công
Afghanistan từ 7/11/2001 cùng với các nước NATO.
Cấp lănh đạo Taliban trốn qua Pakistan, cuộc
chiến kéo dài cho tới nay, chiến phí tính tới năm
2011 là 467 tỷ Mỹ kim, có 2,200 người Mỹ
thiệt mạng tính tới tháng 8/2014. Tiếp theo
Afghanistan là một cuộc chiến lớn và tàn
khốc hơn. Ngày 11/10/2002 Quốc Hội Hoa Kỳ
thuận cho TT Bush đánh Iraq v́ sản xuất vũ khí
giết người hàng loạt. Hoa Kỳ và các nước
tham chiến gồm 265,000 người, trong đó Hoa
Kỳ 148,000 quân, Anh 45,000, c̣n lại các nước khác.
Ngày 20/3/003 Mỹ mở cuộc tấn công xuất phát
từ Kuwait vượt 186 miles chưa tới một
tuần. Ngày 9/4/2003 quân Iraq bị đánh tan, phía Liên
quân có 200 người tử thương, Hoa Kỳ 138
người, quân của Saddam Hussein chết vào
khoảng từ 7,600 tới 10,800 người. TT Bush con tái đắc
cử năm 2004 v́ người dân muốn ông tiếp
tục chiến dịch tại Iraq, phần v́ đối
thủ John Kerry do Dân Chủ đưa ra quá tệ. Bush
con được 286 phiếu cử tri đoàn so
với 251 của Kerry, Cộng Ḥa đồng thời
kiểm soát Quốc Hội với 232 ghế Hạ
Viện và 55 ghế Thượng Viện. Người
ta bầu cho Cộng Ḥa nắm cả Hành pháp, Lập
Pháp để họ dễ dàng chống khủng
bố, anh nhà giầu sợ chết. Sau đó bọn
khủng bố đánh du kích từ bên ngoài vào Iraq, chúng
đánh bom tự sát, đặt bom giết hại
cả dân, lính. TT Bush con bị chỉ trích điều
hành cuộc chiến kém đưa tới chỗ sa
lầy làm chết nhiều người cho một
mục đích không chính đáng. Chính phủ không t́m
được kho vũ khí hủy diệt hàng loạt
như đă nói, bị đối lập chỉ trích là
nói láo, Hoa Kỳ không bị đe dọa: Bush lied, people
died. Tổn thất nhân mạng tính tới 2011: Mỹ
4,470 người, Anh 179 người, các nước khác
139 người, bị thương 32,600 người. Khi chuẩn bị dư
luận để đánh Iraq các nước Tây Âu
nhất là Pháp, Đức chống đối cuộc
chiến mạnh. Dư luận bi quan cảnh báo
cuộc chiến tranh Iraq sẽ sa lầy như tại
Việt Nam, ông Bush con quả quyết Iraq khác Việt
Nam v́ quân đội VNCH không chịu đánh chỉ
chờ Mỹ dánh dùm !! Khi không t́m thấy vũ khí
hủy diệt ông lại đưa ra một mục tiêu
mới: dân chủ hóa Iraq. Nhiều người cho
rằng cuộc chiến Iraq là do ư muốn riêng của
một ḿnh TT Bush con. Về kinh tế
tỷ lệ thất nghiệp thời Bush con rất
thấp, thấp nhất trong mấy thập niên vừa
qua, thấp hơn cả thời Clinton, ở đây không
cần biện luận mà chỉ cần t́m trên Google
hoặc vào link. Chúng ta sẽ t́m
được tỷ lệ thất nghiệp theo năm
và từng tháng một, nguồn tư liệu do văn
pḥng thống kê Bộ lao động Mỹ cung cấp.
Tỷ lệ thất nghiệp trung b́nh toàn bộ
nhiệm kỳ thứ nhất (2000-2003) là 5.1, nhiệm
kỳ thứ hai (2004-2008) trung b́nh là 5 chấm. Chỉ có
tháng cuối cùng của nhiệm kỳ hai 12/2008 tỷ
lệ lên 7.3 Hai Tổng Thống
Clinton, Bush con đều hên nhờ sự bùng phát
của internet, của công nghiệp điện tử
high tech, computer… khiến kinh tế phồn thịnh.
Mặc dù ông Bush con mang lại công ăn việc làm cho
mọi người nhưng họ vẫn chán nản,
chỉ trích ông về sự sa lầy tại Iraq,
cứ vài ngày lại có đánh bom tự sát. Năm 2008 người
dân quá chán Bush con và Cộng Ḥa với cuộc
chiến Iraq, Afghanistan, họ nói nước Mỹ đă
đi sai đường, người dân vô cùng
thất vọng. Trước ngày bầu cử Tổng
Thống năm 2008 khoảng sáu tuần lễ th́
khủng hoảng tài chính diễn ra dữ dội.
Thị trường chứng khoán lao xuống đáy
vực, có ngày chỉ số Dow Jones mất gần 800
điểm, có ngày mất tiêu một ngàn tỉ, ngày nào
cũng tụt xuống từ 700 tới 500 điểm,
khủng hoảng kéo dài mấy tuần liên tiếp
đă làm tiêu tan trên 8 ngàn tỉ Mỹ kim. Nhiều ngân
hàng phá sản, hăng xưởng cho công nhân viên
nghỉ hàng loạt… Biện pháp Bail out lấy công quĩ
700 tỉ của chính phủ để cứu nguy
thị trường chứng khoán y như muối
bỏ biển. Kinh tế Mỹ thường
là mười hoặc hơn mười năm sẽ
suy thoái một lần, nó giống như một trái
banh khi ném xuống đất banh sẽ nẩy lên,
một nhà bơi lội nhẩy từ trên cầu cao
xuống hồ tắm anh ta ch́m dưới làn nước
rồi sẽ nổi lên. Một phần TT Bush con
gặp xui, nhưng phần lớn do ông đi sai
đường v́ sa lầy cuộc chiến Iraq và do
thị trường địa ốc, quá dễ dăi
trong việc cho mượn tiền mua nhà. Dư luận
và truyền thông đă xếp ông Bush con vào hạng
Tổng Thống tồi tệ hàng đầu của
Mỹ. Mặc dù Cộng Ḥa
đưa bà Sarah Palin trẻ đẹp ra làm ứng
cử viên phó Tổng thống cho McCain nhưng cũng
không cứu văn nổi t́nh thế. Mới đầu thăm
ḍ cho thấy Cộng Ḥa lên điểm nhờ mỹ
nhân kế nhưng rồi cũng tàn lụi dần. Trong khi hai bên
Cộng Ḥa, Dân Chủ đang tranh cử, TT Bush con sang
Iraq họp báo thuyết tŕnh thành tích và bị một
phóng viên rút dầy ống dưới chân ra ném, nhưng
Bush con né được hết. Năm 2016, khi Donald Trump
tranh cử thắng 16 ứng cử viên khác, thấy
Trump có đường lối khác lạ, ông cựu TT
Bush con bèn tuyên bố một câu xanh rờn: “Có lẽ tôi là
một Tổng Thống Cộng Ḥa cuối cùng” Lời tự đề
cao ḿnh của ông khiến người ta càng chán
ngấy ông đến tận cổ v́ những tại
hại kinh hoàng mà ông đă làm cho nước Mỹ,
không ai muốn nhắc đến tên ông, có lẽ ông
nên im miệng th́ hay hơn. Ngày 4/11/2008 Obama (Dân
Chủ) thắng McCain (Cộng Ḥa) khá lớn: tỷ
lệ 365 /173 phiếu CTĐ, hơn McCain gần 10
triệu phiếu phổ thông, Obama trở thành Tổng
Thống thứ 44 của Mỹ. Obama đắc cử là
nhờ 42% phiếu của người da trắng,
giới trẻ cũng ủng hộ nhiều, họ tin
là ông sẽ thay đổi ḍng lịch sử. Người
ta quá chán Cộng Ḥa và bỏ sang bầu cho Obama tin tưởng
vào chính sách cứu nguy nền kinh tế của ông. Dân
Chủ thắng lớn cả Hành Pháp lẫn Lập Pháp
với Hạ Viện 257/178, Thượng Viện 57/41. Cộng Hoà 4 năm
trước đây hân hoan ăn mừng chiến
thắng vĩ đại, họ kiểm soát cả Hành
pháp và ṭa nhà Quốc Hội nay sụp đổ tan tành
thê thảm. Sau 8 năm cầm quyền, 4 năm kiểm
soát cả toà Bạch ốc lẫn điện Capitol,
nay Cộng Hoà tan như xác pháo trước sự
phẫn nộ của người dân. Khi mới nhậm
chức TT Obama bail out gấp 3 lần Bush con để
cứu nền kinh tế suy sụp, ông cứu được
thị trường chứng khoán trong vài tháng, người
ta cho là đi đúng đường. Nhưng ngày vui
qua mau, thất nghiệp ngày càng tăng cao, khi nhậm
chức tháng 1/2009 tỷ lệ 7.3, sau nó tăng lên 10
chấm (tháng 10/2009), một năm sau thất nghiệp
vẫn cao, tỷ lệ 9.6 cuối năm 2010. Người
dân thất vọng biểu t́nh đầy đường
đ̣i việc làm, cơm áo. Họ phẫn nộ và
bầu cho Cộng Ḥa chiếm 63 ghế tại Hạ
Viện và thêm 6 ghế Thượng viện. Năm 2012
người ta bầu cho Obama làm tiếp nhiệm kỳ
hai để hoàn tất chương tŕnh Obamacare và cũng
v́ Mitt Romney (Ứng viên CH) quá tệ. TT Obama rút hết quân
khỏi Iraq cuối năm 2011 mà ông cho là cuộc
chiến ngu xuẩn nhất trong lịch sử. Nhưng
ở đời thật không biết thế nào là khôn
là dại, khi kéo binh từ Iraq về nước để
lấy ḷng dân, Obama không nghĩ tới hậu quả
tai hại của nó. Cái giá mà ông phải trả cho
quyết định mỵ dân này là cuộc chiến
chống ISIS. Bọn phiến loạn ISIS tiến từ
Syria qua Iraq mở nhiều mũi tấn công mạnh
từ cuối tháng 5/2014, lính Iraq hoảng sợ bỏ
chạy để lại nhiều vũ khí, nhiều
tỉnh thành lọt vào tay đối phương. ISIS
chiếm hơn một phần ba đất nước
Tây Bắc Iraq rồi thành lập Nhà nước
Hồi giáo, ISIS tàn ác, sát hại tù binh và cả thường
dân vô tội. Mối nguy Đế chế Nhà nước
Hồi giáo đang đe dọa các nước trong khu
vực và cả Hoa Kỳ và các nước Tây phương. Nguy cơ Iraq
sụp đổ khiến TT Obama cho oanh tạc phiến
quân để yểm trợ cho chính phủ Iraq bắt
đầu từ 7/8/2014. Cuộc oanh kích kéo dài mấy
tháng, phiến quân vào khoảng 80,000 người
gồm 50,000 tại Syria và 30,000 tại Iraq. Kế
hoạch oanh kích ISIS đă thất bại không ngăn
cản được đà tiến quân của chúng.
Sau khi thất bại lớn trong cuộc bầu cử
giữa kỳ Mid term 2014 vừa qua khiến Cộng Ḥa
giữ ưu thế cả Thượng Viện (54/44) và
Hạ Viện (247/188). TT Obama vội đưa thêm 1,500
quân sang để tỏ ra cứng rắn. Cuộc
chiến Syria đă kéo dài hơn hai năm tổng
cộng có từ 202,354 cho tới 282,354 người
thiệt mạng. Chiến tranh
tại biên giới Ukraine do Putin yểm trợ nhóm thân
Nga từ bốn tháng gây thiệt hại cả hai bên lên
tới từ 4,000 tới 5,600 người. Thế mà ông
Tổng Thống siêu cường Obama cứ tai ngơ măt
điếc coi như không hay biết ǵ. Gần cuối
tháng 2/2014 Putin đưa vũ khí lén giúp bọn
gốc Nga chiếm bán đảo Crimea, cuối tháng 3
họ tổ chức bầu cử ma mănh để sáp
nhập vào Nga. TT Obama chỉ phản đối xuông,
sự nhu nhược của ông đă khiến người
Mỹ vô cùng bất măn, họ đâm lo, nay các cường
quốc hạng nh́ dám giở tṛ hăm dọa siêu cường
Mỹ, Putin nói: “Nga là nước
duy nhất trên thế giới có thể biến Hoa
Kỳ thành tro bụi” Người dân
thất vọng vào chính sách đối ngoại của
Obama và theo nhiều thăm ḍ, ông được
xếp hạng Tổng thống tồi tệ nhất nước
Mỹ từ sau Thế chiên thứ hai, tỷ lệ
ủng hộ tụt xuống c̣n từ 35 tới dưới
40%. Dưới thời
TT Obama tỷ lệ thất nghiệp cao mà người
ta thường gọi là chính sách No-jobs, sau 8 năm nó
mới xuống được 5 chấm, nợ công
thời TT Obama tăng cao kỷ lục: gần 20 ngàn
tỷ. Thảm bại của Dân Chủ trong kỳ
bầu cử giữa nhiệm kỳ 2014 tại Lưỡng
Viện Quốc Hội và cả trong kỳ bầu
cử Thống Đốc các tiểu bang là một bài
học đáng ghi nhớ cho các vị chức sắc
trong đảng. Nó đă cho Dân Chủ thấy “Chính
sách Mỵ dân” của họ đă lỗi thời không
c̣n ăn khách, nó cũng báo hiệu số phận
của đảng vào năm 2016 coi như đă
được quyết định rồi. Trong kỳ bầu
cử cuối năm 2008 người dân nô nức
bầu cho Obama v́ những lời hứa hẹn của
ông, và v́ họ quá chán Cộng Ḥa. Ai cũng tin là ông
sẽ cứu nguy được nền kinh tế đang
sụp đổ do TT Bush con để lại. Nhưng
chưa tới một năm, thất nghiệp ngày càng
tăng, hăng xưởng đóng cửa sa thải nhân công
hàng loạt, thị trường chứng khoán tụt
dốc thê thảm y hệt như dưới thời
Bush con cuối năm 2008. Người dân quá chán
những lời hứa hẹn của ông, họ cho là “mười
voi không được bát nước sáo” và
thất vọng, lo âu. Chưa bao giờ nước
Mỹ có hai ông Tổng Thống tồi tệ kế bên
nhau trong khoảng gần hai thập niên như thế. Trọng Đạt |