NÓI CHUYỆN KINH TẾ TRUMP Vũ Linh |
Câu chuyện
đàn hặc TT Trump cũng chẳng khác ǵ câu
chuyện tranh cử bên đảng DC, nhàm chán đến
độ kẻ này vừa viết vừa ngủ
gật. Bây giờ,
đành phải thay đổi đề tài để
đầu óc tỉnh táo lại cũng như để
có dịp thu hút sự chú ư của độc giả,
chứ không th́ các độc giả cũng bắt
đầu ngủ gật và chẳng ai c̣n đọc
diễn đàn này nữa. Tuần này, ta bàn chuyện
kinh tế Trump chơi. Trước hết, đôi lời phi
lộ. Bài này
được viết một phần v́ kẻ này t́nh
cờ vừa đọc được một bài
viết về kinh tế Trump của một cụ
tỵ nạn cuồng chống Trump, dĩ nhiên chê bai
kinh tế Trump trong khi bôi bác ông về nhiều
chuyện khác. Tựa đề
bài viết “Trump, Nhà Kinh Tế
Đại Tài?” khiến người ta tưởng
đó là một tiểu luận nghiêm chỉnh bàn
về chính sách kinh tế. Rất tiếc, chuyện kinh
tế chiếm chưa tới một phần ba bài
viết. Phần c̣n lại chẳng liên quan ǵ đến
kinh bang tế thế hết, mà chỉ là bôi bác,
sỉ nhục cá nhân ông Trump, tố ông ta là gian ác,
trốn thuế, chuyên gia lường gạt, keo
kiệt không chi tiền cho các việc phước
thiện, vua nói láo,… Những công kích ‘đường
ṃn’ không một chút sáng tạo, nhai đi nhai lại,
mà thiên hạ đă đọc gần như mỗi ngày
từ ngày ông Trump chưa được bầu làm
tổng thống. Bây giờ có lập lại những
‘tội’ này th́ cũng bằng thừa. Chỉ
những người có thành kiến ghét ông Trump
sẵn mới đọc một cách say sưa v́
được găi đúng chỗ ngứa. Hiển nhiên,
tác giả không phải chuyên gia kinh tế, nói
chuyện kinh tế hơi khó, dặn ra được
một phần ba bài viết là hết sức, trong khi
sỉ vả lăng nhăng dễ hơn nhiều. Cấu trúc bài
viết dưới đây giản dị: nêu nguyên văn
vài điểm chê bai chính (chữ nghiêng) kèm với lời bàn của
kẻ này. Cũng chỉ bàn đến các đề tài
kinh tế, không rảnh bàn những ư kiến thù ghét,
sỉ vả cá nhân vớ vẩn. Phải nói
ngay, đúng với nguyên tắc của DĐTC, kẻ này
sẽ không bàn về cá nhân tác giả, không bao giờ
xiá vào “đời tư” bất cứ ai, chỉ bàn
về những luận cứ của bài viết với
mục đích hiển nhiên là lư luận ‘trái
chiều’ với những lập luận đó để
bàn dân thiên hạ có một cái nh́n khác. Ai đúng ai
sai, hiểu sao tùy mỗi người, không cần
phải sỉ vả hay vái lạy nhau. NGUYÊN
TẮC TỔNG QUÁT: VAI TR̉ CỦA TỔNG THỐNG Trong kinh tế
cũng như trong chính trị, bao giờ cũng có
khuynh hướng cấp tiến và bảo thủ,
rồi trong mỗi khuynh hướng c̣n có đủ
loại ‘trường phái’. Họ đều có cách
chẩn bệnh và chữa bệnh khác nhau, cho dù cùng
một con bệnh và cùng một bệnh. Nhận định
tài hay dốt dựa trên phe đảng chính trị
kiểu cứ thích là tài, ghét là dốt là chuyện làm
vớ vẩn của người không hiểu biết.
Khác biệt chính kiến một cách lương
thiện là chuyện b́nh thường, nhưng khi
cố t́nh bóp méo dữ kiện để xuyên tạc
th́ đó là chuyện của người thiếu tư
cách. Trước
khi bàn đến cái tài hay cái dốt của tổng
thống, cần phải hiểu quyền hạn của
tổng thống Mỹ trong vấn đề kinh tế
và tài chánh rất giới hạn. Nước
Mỹ theo chế độ kinh tế thị trường
thật sự, tất cả đều do luật cung
cầu do cả triệu doanh gia và cả trăm
triệu người mua và bán quyết định.
Tổng thống và cả lập pháp, đều
chỉ có thể điều hành kinh tế một cách
gián tiếp qua các luật thuế, luật kinh doanh,…
khuyến khích đường hướng này, cổ vơ
chính sách nọ. Cần ghi
nhận trong nội các Mỹ, không có bộ trưởng
kinh tế, cũng không có bộ trưởng tài chánh.
Người thường được gọi là
bộ trưởng tài chánh thật ra chỉ là bộ
trưởng ngân khố -Treasury Secretary, lo giữ
tiền và in tiền, đóng vai tṛ cố vấn cho
tổng thống lấy quyết định, chẳng
hạn như giảm thuế. Mà ngay cả việc
giảm thuế cũng phải là quyết định
qua một luật do lưỡng đảng quốc
hội thảo và phê chuẩn, chứ không phải
tổng thống ban sắc lệnh là xong. Quyền
lực tài chánh thật sự nằm trong tay Hội
Đồng các chủ tịch Ngân Hàng Dự Trữ Liên
Bang (12 vị) mà các thành viên đều do nhiều
đời tổng thống bổ nhiệm rồi Thượng
Viện phê chuẩn, nhưng với những quyền
hạn hoàn toàn độc lập với tổng
thống, nội các và quốc hội. Bất cứ
tổng thống nào cũng được bao quanh
bởi cả dàn cố vấn và phụ tá thượng
thặng với đủ thứ bằng cấp cùng
với cả mấy chục năm kinh nghiệm
thực tế, cả nội các, cả trăm dân
biểu, nghị sĩ, chưa kể cả ngàn chuyên
gia, doanh gia ngoài chính quyền góp ư hay áp lực. Ít ra cũng
có tới nửa tá Hội Đồng Cố Vấn
về mọi lănh vực như kinh tế, tài chánh, lao
động, kinh doanh, mậu dịch,… Thành ra một
quyết định nếu có hậu quả không
tốt th́ không thể nói đó là v́ tổng thống
dốt, hay tất cả ê-kíp siêu chuyên gia của
tổng thống là một đám dốt. Ngược
lại, có hậu quả tốt cũng không phải do
một tổng thống và ê-kíp là thiên tài. Dĩ nhiên
tổng thống là người lấy quyết định
cuối cùng, nhưng chỉ sau khi đă cân nhắc
cả trăm ư kiến. Ta cũng không
thể quên tổng thống lấy quyết định,
bất cứ về chuyện ǵ, kinh tế hay quốc
pḥng,… cũng đều phải cân nhắc mục tiêu
và hậu quả chính trị. Chẳng
hạn như kinh tế tŕ trệ, thất nghiệp kéo
dài lê thê dưới thời TT Obama không nhất
thiết v́ ông ta ‘dốt’ kinh tế, mà có thể
đó là bài toán cố t́nh của TT Obama, khi ông coi phát
triển kinh tế không phải là ưu tiên mà tái phân
phối lợi tức cho công bằng mới là ưu tiên,
giải quyết nạn thất nghiệp cũng có
thể bất lợi cho ông v́ bớt người
lệ thuộc trợ cấp, mất đi một
số cử tri cho đảng DC và cho chính ông. Hay TT
Trump có làm khó Tây Âu cũng không phải v́ ‘phản
bạn’ mà v́ tính toán cho quyền lợi Mỹ mà ông
có trách nhiệm bảo vệ. Tổng thống
được bầu để bảo vệ quyền
lợi của nước ḿnh, không phải để làm
vui ḷng các nước khác dù là đồng minh. Yếu tố
may rủi cũng quan trọng không kém. Nhiều người
ca tụng TT Clinton ‘giỏi’ về kinh tế v́ ông
đă đẻ ra thặng dư ngân sách, là điều
ít tổng thống làm được. Ngân sách
của TT Clinton thặng dư nhờ 3 yếu
tố mà cả 3 đều ngoài tầm tay của ông
ta: 1) TT Bush cha tăng thuế, 2) kỹ
nghệ điện toán bộc phát, đóng thuế
khẩm, và 3) CH chiếm đa số tại Hạ
Viện năm 1994, chặn hết chi
tiêu của TT Clinton. Trong khi
tiền thuế thu vào tăng mạnh th́ chi tiêu lại
bị Hạ Viện CH khoá tay, dĩ nhiên ngân sách
của Clinton thặng dư. Nhưng cả 3 nguyên nhân
vừa nêu chẳng đến từ bất cứ
quyết định nào của TT Clinton, nên không thể
nói ông này ‘giỏi’ về kinh tế. Chỉ là
chuyện may mắn. Hay chính xác hơn nữa, phải nói
là công của CH khi TT Bush cha tăng thuế và Hạ
Viện CH chặn chi tiêu. Kinh tế
Mỹ cũng bị nhiều yếu tố phi kinh tế
hay ngoài nước Mỹ chi phối, như chiến
tranh, mậu dịch quốc tế, ảnh hưởng
của truyền thông, chính trị thế giới,… Ví dụ mới nhất là thương
lượng mậu dịch Mỹ-Trung Cộng sẽ
gặp khó khăn khi TT Trump kư luật ủng hộ dân
quyền Hồng Kông. Nhưng
tổng thống không phải ông phỗng đá
ngồi nh́n diễn biến thời sự. Vai tṛ
của ông đúng là vai tṛ ‘lănh đạo’, đứng
trên đỉnh núi chỉ hướng đi, để
rồi các phụ tá, cố vấn, nội các t́m cách
đi về hướng đó, khi đúng đường,
khi trật đường, phải điều
chỉnh, không ai hoàn hảo. TT Obama có khuynh
hướng thiên tả, chú trọng vào ‘công
bằng’, tái phân phối lợi tức, củng
cố quyền lực của Nhà Nước kiểm soát
kinh tế, trong khi TT Trump chủ trương thả
lỏng kinh tế thị trường, cắt giảm
luật lệ, giảm thuế để người dân
có nhiều tiền hơn, tự quyết định
cuộc sống của ḿnh và gia đ́nh. Phụ tá nào
cùng chia sẻ hướng đi hay có khả năng làm
được việc th́ giữ, ai khác ư hay thiếu
tài th́ chia tay, chuyện b́nh thường của văn
hóa thực tiễn của Mỹ, không bao giờ
lẫn lộn chuyện công và t́nh cảm cá nhân. Nh́n
TT Trump xử dụng người, phải hiểu đó
là mô thức của một tổng giám đốc kinh
doanh, business CEO nh́n vào thành quả, chứ không phải
một chính trị gia chỉ lo vuốt, tính toán
hậu quả chính trị. TT Trump đắc
cử v́ nhiều người thấy chính sách của
TT Obama đă không đáp ứng được nhu
cầu của họ, đặc biệt là cả
triệu dân lao động mất job đă hy vọng ông
Trump sẽ mang lại job cho họ nên bầu cho ông ta.
Ông ta không phải “được nâng lên vị trí đó bởi
những kẻ ngu xuẩn” như một cụ
tỵ nạn cuồng chống Trump đă khẳng định
một cách hết sức phe đảng và ngớ
ngẩn, theo kiểu chỉ có ta là thông minh, ai nghĩ
khác là ngu hết. Những người
trong suốt cuộc đời chưa bao giờ
biết chính trị là ǵ, kể cả chính trị
cấp huyện, cấp làng, mà chê cả mấy
chục triệu dân Mỹ là “ngu xuẩn’ chỉ là
cóc ngồi đáy giếng b́nh loạn. Lư luận
kiểu đó th́ cứ nói chuyện với đầu
gối để tự sướng chứ viết lên
báo chỉ tổ làm người ta cười. XX Bây giờ ta bàn vào cụ thể, vào
vài điểm công kích của bài viết vừa nêu. THÂM THỦNG NGÂN SÁCH Tác giả bài chỉ trích kinh tế
Trump đă viết “Trong năm
đầu làm Tổng Thống, tiền ngân sách
thiếu hụt của Trump - $666 triệu dollars - đă
vượt hẳn qua năm cuối cùng Obama tại
chức”. TT Trump tuyên thệ nhậm chức
cuối tháng Giêng 2018. Năm đầu của TT Trump mà
tác giả dẫn chứng theo người đọc
hiểu là từ Tháng Hai 2018 tới cuối Tháng Giêng
2019. Nhưng năm tài chánh của Mỹ kéo dài từ
đầu tháng 10 tới cuối tháng 9 năm sau. Nghĩa
là ngân sách cuối cùng của TT Obama kéo dài từ
đầu tháng 10/2017 khi ông c̣n làm tổng thống
tới cuối tháng 9/2018. Có nghĩa là từ khi
nhậm chức cho đến cuối tháng 9/2018, tức
là trong 8 tháng đầu, TT Trump xài tiền trong ngân sách
Obama v́ ông chưa có ngân sách. Sau đó, nước
Mỹ bị bế tắc ngân sách, hai chính đảng
căi nhau đưa đến đóng cửa Nhà Nước
tháng 12/2018. Tức là trong khoảng thời gian từ tháng
10/2018 đến đầu năm 2019, TT Trump vẫn không
được chuẩn chi ngân sách mới, vẫn
phải xài tiền từ ngân sách Obama. Nghĩa là nguyên
‘năm đầu’ của Trump nằm trong ngân sách
Obama. Tố TT Trump là thủ phạm thâm
thủng ngân sách trong năm đầu tiên chứng
tỏ người viết không hiểu ǵ về tài chánh
công -public finance- của Mỹ. Khi tác giả bài viết công kích
việc năm đầu của TT Trump, ngân sách vẫn
thâm thủng, người ta có cảm tưởng ông tác
giả nghĩ kinh tế Mỹ là cái xuồng một người
chèo trong một con lạch nhỏ tại Hậu Giang, tân
tổng thống lên nắm quyền, ngày hôm sau là có chính
sách mới hết rồi. Mà không hiểu kinh tế
Mỹ là cái hàng không mẫu hạm khổng lồ mà
muốn rẽ phải, rẽ trái, hay quay đầu
lại, là chuyện cần rất nhiều không gian và
thời gian, một hai năm đầu chẳng làm
được bao nhiêu nhất là khi ông thuyền trưởng
không hoàn toàn một ḿnh nắm tay lái tàu. Trong vấn đề này, có cụ
tỵ nạn cuồng chống Trump phóng đại thâm
thủng ngân sách của TT Trump đă lên tới “3.429
tỷ” (3.4 trillion). Theo báo phe ta New York Times, thâm
thủng ngân sách cho tài khóa 2020 –sang năm- mới lên
tới mức 1.000 tỷ, làrm sao bây giờ đă thâm
thủng tới hơn 3.400 tỷ được? Trong 8 năm Obama, thâm thủng ngân sách
đă lên tới tổng cộng 7.300 tỷ, với
trung b́nh của 3 năm đầu là 1.400 tỷ mỗi
năm. Bây giờ chưa tới 1.000 tỷ đă lo phóng
đại lên hơn 3.400 tỷ để có dịp
chửi. “Xuất
cảng dưới thời Trump vẫn thua nhập
cảng: Năm 2017, nhập cảng nhiều hơn
xuất cảng $566 tỷ dollars. Năm 2018, nhập
cảng nhiều hơn xuất cảng $891 tỷ dollars.
7 tháng đầu của năm 2019, nhập cảng
nhiều hơn xuất cảng $374 tỷ dollars,
nhiều hơn 7 tháng đầu của năm 2018 là
$346 tỷ dollars”. Câu hỏi cho mọi người:
tại sao sau khi ông Trump nhậm chức, cán cân mậu
dịch phải hết thâm thủng ngay? Tân TT Trump không
phải là người ra sắc lệnh phải
nhập cảng hay xuất cảng bao nhiêu đúng theo
kế hoạch như CS. Ông chỉ có thể ra
những chính sách để thay đổi cách tính toán
của các doanh gia trong ngành xuất nhập cảng,
chẳng hạn như tăng thuế quan hàng nhập
để giới hạn lại nhập cảng. Đó
là việc ông đă làm. Nhưng thay đổi quan
trọng liên quan đến 500 tỷ đô thâm
thủng không phải là chuyện ra chợ mua bó rau
về ăn phở. Ai theo dơi thời sự cũng
đă biết TT Trump đang gắt gao điều đ́nh
với hai ông hàng xóm, các đồng minh Âu Châu, cả
Nhật và Nam Hàn, và nhất là Trung Cộng để
sửa lại cán cân mậu dịch. Và ai cũng
biết những khó khăn chồng chất v́ đụng
chạm đến quyền lợi bạc trăm tỷ
của các nước dính dáng. Chưa kể sự
chống đối hay bất hợp tác của phe DC
trong quốc hội, như thỏa ước mới
về mậu dịch giữa Mỹ, Mễ, và Canada
vẫn bị phe DC ngâm tôm từ mấy tháng nay, không
chịu phê chuẩn. Năm 2018, chưa có tăng thuế
quan trên bất cứ hàng nhập từ xứ nào, trong
khi tất cả mọi giao dịch quốc tế
vẩn bị chi phối bởi chính sách cũ từ
thời Obama. Tiến tŕnh gia tăng thâm thủng
mậu dịch đă bắt đầu từ lâu trước
thời Trump, TT Obama chống mắt nh́n. Ít ra th́ TT Trump
đă có cố gắng sửa đổi tuy chưa
thực hiện được ǵ. Như vậy làm sao
cán cân mậu dịch có thể chuyển hướng
ngay trong năm 2018 hay 2019 được? Đổ
thừa tại Trump làm thâm thủng mậu dịch
tiếp tục tăng năm 2018 nghe như cố bóp méo
để chỉ trích. Cũng phải nói thêm, qua năm 2019,
quả là thâm thủng mậu dịch tăng v́
cuộc chiến thuế quan do TT Trump khởi xướng
để cắt giảm thâm thủng về lâu về
dài, bảo vệ kinh tế Mỹ. Các doanh gia nghe phong
phanh tăng thuế quan vội đi đặt mua hàng
nhập tích trữ sớm, đưa đến gia tăng
hàng nhập trong thời gian từ giữa năm 2018.
Một hậu quả ngắn hạn của cuộc
chiến mậu dịch, của chính sách mới của
TT Trump. “Không
tiền vào mà Trump lại gia tăng chi tiêu cho các
quỹ khác như Bộ Quốc Pḥng, muốn xây tường
biên giới với Mexico... V́ thế nợ công dưới
thời Trump càng gia tăng trầm trọng”. Gia tăng chi phí quốc pḥng th́ có, mà
tất cả mọi người kể cả phe DC
đều đồng ư trước hiểm họa bành
trướng của Trung Cộng và mưu đồ
phục hồi đế chế Liên Xô của Putin. Nhưng
mới có ‘muốn xây tường’ (mà quốc
hội cản nên chưa xài được đồng
nào) mà chi tiêu và công nợ đă gia tăng th́ quả
là lư luận kiểu cưỡng hiếp sự
thật. Thật ra, ngân sách thâm thủng cũng
như công nợ đă tăng vọt từ thời
Bush con v́ cuộc chiến chống khủng bố và hai
cuộc chiến Afghanistan-Iraq, qua đến thời Obama
th́ tiếp tục tăng v́ khủng hoảng kinh
tế và chính sách vung tiền trợ cấp qua cửa
sổ. Phải nói thẳng, chính quyền Obama đă
lợi dụng khủng hoảng để cố thay
đổi xă hội, t́m cách tái phân phối lợi
tức, đúng như chánh văn pḥng Rahm Emanuel đă
nói “Không thể bỏ qua cơ hội của một
khủng hoảng”. Thời Trump, cũng chẳng
cản được mức tăng v́ nhu cầu tiêu xài
phần lớn cho trợ cấp mà Trump không thể
cắt ngang được. So sánh với các tổng thống tiền nhiệm, ta
sẽ thấy trong cùng thời gian 3 năm đầu,
TT Clinton vay thêm 800 tỷ (+19%), TT Bush con 1.100 tỷ (+20%),
TT Obama 4.300 tỷ (+41%), và TT Trump 3.100 tỷ (+15%). [Nguồn: Yahoo
Finance: https://news.yahoo.com/national-debt-just-barrelled-past-174151571.html] Chỉ nh́n vào
tỷ lệ th́ biết ai tăng nhiều nhất, ai tăng
ít nhất. Các cụ trước khi sỉ vả Trump
về chuyện công nợ, xin nh́n biểu đồ cho
kỹ. GIA TÀI
CỦA TT OBAMA “Trump
hưởng kinh tế sung túc từ Obama, đă không có
khả năng tạo ra công quỹ dư thặng mà c̣n
gia tăng nợ công gần kỷ lục th́ là
Tổng Thống quá tệ lậu”. Obama tăng 41% nợ được
gọi là tạo “kinh
tế sung túc”; Trump tăng 15% khi chưa kịp thay
đổi ǵ th́ bị gọi là “tệ
lậu”. Nghe có phe đảng không? Nói “Trump hưởng kinh tế sung túc
từ Obama” là bài ca ‘con cá vàng’ ngớ ngẩn
nhất. Bỏ qua việc thị trường
chứng khoán bốc lên mây, một cách nh́n chính xác hơn
để thấy khác biệt giữa kinh tế Obama và
kinh tế Trump: lăi suất trên tiền Ngân Hàng Dự
Trữ Liên Bang (NHDTLB) cho các ngân hàng vay, mà Mỹ
gọi là Federal Funds rate hay viết ngắn gọn là Fed
Funds rate. Lăi suất liên bang là chuyện một tá
thống đốc NHDTLB quyết định dựa trên
cả vạn dữ kiện thống kê họ nghiên
cứu, để kiểm soát kinh tế một cách gián
tiếp. Dưới đây là biểu đồ lăi
suất tiền Nhà Nước cho vay do NHDTLB ấn định: Nh́n vào biểu đồ th́ thấy ngay trong suốt 8 năm thời
Obama (2009-2016), kinh tế ‘sung túc’ đến độ
lăi suất gần mức zero để cố gắng kích
động kinh tế nhưng không đi đến
đâu. Rồi qua thời Trump, kinh tế bộc phát
từ năm 2017, ngay từ một ngày sau khi ông đắc
cử, thị trường chứng khoán đă vọt
lên ngay dựa trên hy vọng vào chính sách phát triển
kinh tế của ông. Rồi sau đó, kinh tế phát
triển mạnh thật, đến độ NHDTLB
phải tăng lăi suất để ḱm hăm lại v́
họ sợ kinh tế bốc quá nhanh sẽ gây lạm
phát, giá cả gia tăng. Nếu có một ly công tâm hay một
ly hiểu biết về kinh tế nhập môn, hay
biết nh́n biểu đồ, khó ai có thể nói kinh
tế Trump là tiếp nối của kinh tế Obama. Gia tài của TT Obama để
lại thật ra có vài mâm cỗ lớn mà những người
chống Trump không nh́n thấy, hay không muốn nh́n
thấy, hay nh́n thấy mà không dám nói tới: - Đó là cái công nợ 10.000 tỷ mà nếu
chỉ tính tiền lăi không thôi cũng đă là gánh
nặng hơn 200 tỷ một năm
rồi, tính theo lăi suất trung b́nh 2,2% của công
khố phiếu Mỹ trong những năm qua (nếu tính luôn tính tiền lăi trên
số 10.000 tỷ nợ đă có
từ trước thời Obama th́ tiền lăi không
đă xấp xỉ 400 tỷ một năm rồi). Ta cũng đừng
quên dưới thời TT Obama, năm 2014, điểm tín
dụng –credit rating- của Mỹ lần đầu tiên
trong lịch sử đă bị hạ, với hậu
quả là lăi suất Mỹ đi vay ngoài nước
đă phải tăng, thêm một gánh nặng tài chánh
lâu dài. - Đó là những
kỷ lục về trợ cấp đủ loại như
trợ cấp thất nghiệp, lợi tức thấp,
đông con, phiếu thực phẩm,... Từ kỷ
lục số người lănh đến kỷ lục
về số chi của Nhà Nước, tất cả
đă là gánh nặng bạc trăm tỷ trên chi tiêu
trong ngân sách Nhà Nước mà TT Trump khó có thể
cắt ngang nếu không muốn bị phe DC, TTDC và dân
ăn trợ cấp tru di cửu tộc. - Đó là cả núi
luật lệ, thủ tục kinh doanh rườm rà
nhất lịch sử, đưa đến một
hệ thống công chức cồng kềnh, vĩ đại
(một phần v́ đó là cách TT Obama giúp giảm
tỷ lệ thất nghiệp), vừa làm tê liệt
kinh tế và gây khó khăn vô tận cho giới kinh
doanh, nhất là giới tiểu thương, vừa hao
tốn ngân sách. - Đó là Obamacare
với gánh nặng tài chánh đè đầu đám dân
trung lưu và nhất là giới kinh doanh tiểu và trung
thương. Đưa đến t́nh trạng Obamacare
bị giới trung lưu chống toàn diện trên
cả nước ngay từ đầu khi Obamacare
chỉ có thể được thông qua bằng cửa
sau, qua một kẽ hở của thủ tục
biểu quyết trong Thượng Viện mắc dù
đảng DC nắm quyền tuyệt đối
tại cả hai viện quốc hội. XXX Bất kể nh́n dưới khiá
cạnh nào, kinh tế đă là điểm thành công
lớn của TT Trump. Cứ nh́n vào cả loạt tranh
luận giữa các ứng cử viên DC th́ thấy.
Họ tranh căi và công kích TT Trump đủ chuyện, nhưng
tuyệt nhiên từ cả năm nay, chưa hề hé môi
bàn về kinh tế. Trong các tranh luận công khai trên
TV, TTDC đồng lơa cũng im re không dám đặt câu
hỏi nào về kinh tế, về công ăn việc làm,
về công nợ, về ngân sách, về thị trường
chứng khoán,… Họ cũng hiểu phải lái dư
luận ra khỏi chuyện kinh tế, không cho TT Trump
đấm ngực khoe công. Bởi vậy mới hùng hục lo đàn hặc. |