NƯỚC MỸ VĨ ĐẠI TRỞ LẠI DƯỚI THỜI TT DONALD TRUMP Lê Quế Lâm |
Sự
kiện ông Donald J. Trump đắc cử tổng
thống là bước ngoặc lớn trong lịch
sử Hoa Kỳ. Có thể nói đó là cuộc cách
mạng Năm 2015,
một năm trước mùa bầu cử tổng
thống và quốc hội Mỹ, ông Trump đă
xuất bản quyển Make America Great Again (Làm cho nước
Mỹ vĩ đại trở lại). Trong
những ḍng đầu cuốn sách, ông Trump đă báo
động đất nước ông đang trải qua
một thảm họa kinh tế toàn diện. Khi bắt
đầu cầm bút viết cuốn sách này, nợ
của Mỹ là 15 ngàn tỷ. Giờ th́ khoảng
nợ này đă vượt qua con số 18 ngàn tỷ và
không bao lâu nữa sẽ cán mức 20 ngàn tỷ. Là
một nhà kinh doanh, ngày nào ông cũng thấy nước
Mỹ bị cắt cổ và ngược đăi. Ông
lấy Trung Quốc làm ví dụ. Hiện nay
TQ có nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Nước Mỹ đă tạo ra sự
thịnh vượng cho TQ bằng việc mua toàn bộ
sản phẩm của họ, dù chúng ta làm ra được
những sản phẩm tốt hơn ở Mỹ.
Điều đáng tiếc là các doanh nghiệp Mỹ
không thể mua sản phẩm của Mỹ v́ tṛ phá
giá đồng tiền của TQ. Các
nhà sản xuất Mỹ không thể cạnh tranh
nổi với giá sản phẩm rẻ của TQ.
Kết quả là năm 2009, thâm hụt thương
mại của Mỹ với TQ là gần 230 tỷ đô
la. Vậy mà tháng 1/2011 TT Obama lại chào đón Chủ
tịch TQ Hồ Cẩm Đào đến Nhà Trắng.
Các thỏa thuận xuất khẩu lên đến 45
tỷ đô la, đội ngũ của TT Obama lập
tức tung hô ông ấy là nhà thương thuyết
bậc thầy. Năm 2014 con số thâm hụt mậu
dịch này vượt quá 340 tỷ và năm 2015 sẽ
vượt 350 tỷ đô la. Nước Mỹ đang
lún sâu vào thảm họa kinh tế. Nếu
cứ theo con đường này th́ TQ sẽ thế chân
HK ở vị trí cường quốc kinh tế số
1 thế giới. Ông Trump cho
đó là điều đáng buồn. Nước Mỹ
không cần van cầu một vài hợp đồng
cỏn con như vậy. Một vị tổng thống
chân chính cần phải đ̣i hỏi một thỏa
thuận tốt hơn nhiều. Hoặc TQ phải chơi
theo luật hoặc Mỹ sẽ đánh thuế quan lên
hàng hóa TQ. Tôi yêu
nước Mỹ nên sẽ hết ḷng bảo vệ nó
thậm chí bằng một cách hung hăn. Tôi khao khát
được nh́n thấy chúng ta sẽ hùng mạnh và
giàu có trở lại. Sự thịnh vượng là
nền tảng cho tự do, là lư tưởng của nước
Mỹ. Muốn
phục hồi vị trí số 1 cho nước Mỹ,
đất nước này cần phải có một
tổng thống biết cách cứng rắn với Trung
Quốc, biết cách đàm phán thắng TQ và biết cách
làm thế nào để bọn họ đừng
giở tṛ lừa gạt ta hết lần này đến
lần khác. Khôi
phục sự thịnh vượng của nước
Mỹ đ̣i hỏi vị tổng thống kế
tiếp phải hiểu rằng công việc của
Mỹ là kinh doanh. Chúng ta cần một vị tổng
thống biết cách hoàn thành công việc đó,
mới có thể giữ cho nước Mỹ vững
mạnh, an toàn và tự do. Mới có thể thương
lượng các thỏa thuận có lợi cho nước
Mỹ. Không c̣n thời gian để lăng phí nữa. Chúng
ta là người Mỹ, chúng ta có tiềm năng, chúng
ta chỉ cần lănh đạo đúng đắn để
khôi phục sự vĩ đại của nước
Mỹ. Đối với Trung Quốc, chúng ta có thể
dễ dàng kiềm v́ chúng ta là khách hàng to lớn
nhất của họ. Họ phải hành sử theo nguyên
tắc hoặc phải trả giá. Tất cả
những ǵ chúng ta cần là một vị tổng
thống sẳn ḷng đứng lên, chứ không
phải cúi đầu trước TQ. Chúng ta cần
một nhà lănh đạo cứng rắn, khôn ngoan
đưa nước Mỹ hoạt động trở
lại,vĩ đại như trước. Đă
đến lúc phải cứng rắn. Bây giờ chính là
thời điểm đó. Quyển sách
của Donald Trump có cái nh́n khá toàn diện về
thực trạng nước Mỹ ngày nay dưới
sự phân tích của một doanh gia thành đạt. Ông
luôn tự hào đă thành công trong các thỏa thuận
mà ông đă kư giúp ông giàu, rất giàu, ông đă làm
việc với các nhà lănh đạo thế giới. Và
ông biết cách làm cho nước Mỹ vĩ đại
trở lại. Nhiều người không thích ông, cho
đó là thái độ hănh tiến, tự phụ
của một kẻ gặp thời, “thời lai đồ
điếu thành dị”. Tuy nhiên những lập
luận giúp nước Mỹ vĩ đại trở
lại được người dân Mỹ chú ư theo dơi,
điển h́nh là sách của ông thuộc loại bestseller.
Nên nhớ, dân trí Mỹ rất cao. Ông cho
rằng nước Mỹ ngày nay không c̣n là siêu cường,
không c̣n chủ động trong các vấn đề
lớn của thế giới. Về nội bộ, nước
Mỹ đă thất bại nặng nề về công
ăn việc làm, việc này đă xảy ra dưới
thời TT George W. Bush.
Từ 2001 đến 2008, Mỹ đă mất 2,4
triệu việc làm vào tay TQ. Thảm họa kinh tế
trở nên trầm trọng từ khi TT Barack
Obama cầm quyền. Ông này quá nhu nhược không
những trước TQ về kinh tế, mà c̣n thua
thiệt về dầu hỏa đối với nước
OPEC. Trong Chương
3. Đánh thuế Trung Quốc để cứu việc
làm Mỹ, ông “Nói
thẳng: Trung Quốc không phải bạn ta. Họ xem
ta như kẻ thù. Tốt hơn là Washington nên tỉnh
ra thật nhanh, v́ Trung Quốc đang cướp công
ăn việc làm của ta, phá hủy ngành công
nghiệp chế tạo của ta, ăn trộm công
nghệ và năng lực quân sự của ta với
tốc độ âm thanh. Nếu nước Mỹ không
sớm khôn lên, tổn thất sẽ là không thể văn
hồi”. Ông đề
cập đến ba đề tài: -Sản
xuất tại Mỹ,
-Chấm dứt tṛ thao túng tiền tệ, -Hăy
ngưng trộm cắp công nghệ của chúng tôi.
Nếu TQ không đáp ứng, “Ta
cần một tổng thống sẽ đập lên
Trung Quốc mức thuế 25% trên mọi mặt hàng
xuất khẩu của họ vào Mỹ, nếu họ
không ngừng việc định giá thấp đồng
nhân dân tệ”. Đúng
là cách ăn nói bộc trực, nói thẳng vào vấn
đề của một tên “Cao bồi Mỹ”. Trong Chương
4. Đó là tiền của bạn – nên giữ
nhiều hơn, ông Trump cho biết “Đă đến
lúc phải khôn ngoan về thuế”. Theo ông, “Tư
bản chủ nghĩa phải cần có tư
bản”, các nhà đầu tư góp phần đảm
bảo của nền kinh tế hùng mạnh của nước
Mỹ. Do đó, chính phủ cần phải bỏ
thuế di sản, một thuế vô đạo đức
khi chính quyền đánh thuế các bạn ngay cả
khi bạn đă chết, để chiếm lấy
một phần tiền và tài sản của những người
đă bỏ cả đời gầy dựng và họ
cũng đă trả thuế cho những thứ đó
rồi. Bỏ loại thuế này sẽ tạo ra 1,5
triệu việc làm, đẩy mạnh vốn cho các
doanh nghiệp nhỏ gia đ́nh lên đến 1,6 ngàn
tỷ đô la, nâng bản lương lên 2,6 % và
mở rộng đầu tư lên 3%. Tiếp
đó là hạ giảm thuế doanh nghiệp Mỹ
xuống mức thấp nhất để khuyến khích
các công ty Mỹ ở lại Mỹ và thuê nhân công
Mỹ. Đồng
thời lôi kéo các công ty nước ngoài dời doanh
nghiệp của họ đến Mỹ, tạo ra công
ăn việc làm cho Mỹ. Ông Trump lạc quan cho
rằng “V́ chúng ta là đất nước vĩ
đại nhất trên trái đất này, nên các công
ty của thế giới đều muốn có mặt
ở đây”. Đối
với những công ty Mỹ di chuyển ra nước
ngoài, sẽ chịu thuế 20%.
Ngoài ra, thuế thu nhập cũng hạ giảm, theo
kế hoạch của ông Trump: Kiếm
được dưới 30 ngàn đô la, thuế 1%.
Từ 30 ngàn đến 10 ngàn, thuế 5%. Từ 100 ngàn
đến 1 triệu đô la, thuế 10%. Trên 1
triệu đô la, thuế 15%. Trong Chương
6. Tăng cường sức mạnh nước Mỹ,
ông Trump cho rằng “Nếu
cái mạng ta không giữ được th́ các
quyền tự do dân sự của ta sẽ thành vô nghĩa.
Đó là lư do tại sao chức năng quan trọng
nhất của chính phủ liên bang là quốc pḥng”. Ông tin rằng bất kỳ học thuyết
chính sách ngoại giao đáng tin cậy nào của nước
Mỹ cũng cần được định nghĩa
bởi ít nhất 7 nguyên tắc cốt lơi sau: -Lợi ích của nước
Mỹ là trên hết, -Chuẩn bị sẳn sàng
tối đa về hỏa lực và sức mạnh quân
sư, -Chỉ bước vào cuộc chiến khi
chắc thắng, - Trung thành với bằng hữu và hoài
nghi kẻ thù, -Luôn giữ lưỡi kiếm công
nghệ sắc bén, -Chuẩn bị sẳn sàng đối
mặt với các mối đe dọa trước khi chúng
trở thành hiện thực, -Tôn trọng và hỗ
trợ chiến binh và cựu chiến binh. Có thể nói quyển Make
America Great Again là
cương lĩnh tranh cử của ông Donald Trump. Mục tiêu của ông là đổi
mới cơ chế (An institutional reform) v́ hệ
thống chính trị Mỹ đang suy sụp nghiêm
trọng dẫn đến thảm họa kinh tế toàn
diện. Muốn
thực hiện điều này, ông đặt lợi ích
của nước Mỹ lên trên hết (America First) và
tranh đấu cho quyền lợi thiết thực
của giới công nhân và giai tầng trung lưu trong xă
hội. Ông đă nắm bắt được
sự bất măn ầm ỷ của tầng lớp
đông đảo này. Nhiều người cho đó là
“chủ nghĩa dân túy”. Nhăn hiệu này
được giới lănh đạo chính trị, thường
được coi là thành phần ưu tú, tinh hoa trong xă
hội (elites) gán cho những chính sách được
giới b́nh dân ủng hộ. Chủ trương tranh cử của ông
Trump gặp rất nhiều khó khăn. Một là
xuất phát từ giới ưu tú, những chính khách
lỗi lạc của hai đảng Dân chủ lẫn
Cộng ḥa. Hai là, để bảo vệ quyền
lợi của Mỹ, ông đơn phương áp đặt
thuế quan lên các đối tác kinh tế của
Mỹ. Có nghĩa là ông
muốn xóa bỏ 50 năm Tự do hóa Mậu dịch
trong khuôn khổ của Tổ chức Thương
mại Thế giới (WTO) và Hiệp định Chung
về Thuế quan và Thương mại 1994 (GATT-1994) Ông Trump là một doanh nhân chưa
từng giữ chức vụ dân cử nào ở
cấp liên bang hoặc tiểu bang…Nhưng trong các
cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng
Cộng ḥa, ông đă chiến thắng các ứng viên
nổi tiếng như Thượng nghị sĩ Ted Cruz
(Texas), Thượng Nghị sĩ Marco Rubio (Florida),
Thống đốc John Kasich (Tiểu bang Ohio), Cựu
Thống đốc Jeb Bush (Florida) có cha và anh từng là
tổng thống. Ông Trump bước vào ṿng chung
kết, tranh cử với bà Hillary Clinton là một chính
khách lăo luyện. Bà là Đệ Nhất Phu nhân vợ
của TT Bill Clinton, Thượng nghị sĩ Tiểu
bang New York, từng giữ chức vụ Ngoại trưởng
trong nhiệm kỳ đầu của TT Obama. Kết quả bầu cử đă trái
nguợc với những ǵ mà giới truyền thông suy
đoán. Ông Donald Trump đă đánh bại bà Hillary
Clinton, trở thành tổng thống thứ 45 của HK.
Điều này đă nói lên ư nguyện của người
dân Mỹ và cũng chứng tỏ dư luận
của giới truyền thông chưa hẳn là ư
nguyện của người dân. Đó là cuộc cách
mạng, báo hiệu một vận hội mới trong chính
trường Hoa Kỳ. Làm cho nước Mỹ vĩ
đại trở lại. Muốn thấy nước Mỹ vĩ
đại như thế nào, xin nh́n lại lịch
sử của họ trong 100 năm qua, từ khi họ
can dự vào vũ đài thế giới. Khi thế
chiến I bùng nổ (1914), HK vẫn c̣n duy tŕ nguyên
tắc mà vị tổng thống của họ là Jefferson
đề ra là: “Gây
t́nh hữu nghị chân thành với mọi quốc gia,
cố tránh liên hệ vào mọi liên kết tai hại
đến quyền lợi của Hiệp Chủng
Quốc”.
HK đứng hoàn toàn trung lập trong cuộc chiến
Âu châu. Nhưng mấy năm sau, khi cuộc chiến lan
rộng gây nhiều ảnh hưởng tai hại đến
quyền lợi của Mỹ v́ Âu châu là thị trường
quan trọng nhất của họ lúc bấy giờ nên
TT Woodrow Wilson kêu gọi văn hồi ḥa b́nh
bằng thương thuyết. Trong diễn văn ngày 17/1/1917, ông
chủ trương kiến tạo một nền ḥa b́nh
không có kẻ chiến thắng có nghĩa là không phe nào
có thể lợi dụng để giành phần
chiến thắng và HK sẽ đóng vai tṛ trung gian
để giúp các bên giải quyết cuộc chiến.
Wilson đưa ra 14 điểm làm căn bản cho
một nền ḥa b́nh hợp chính nghĩa: Băi bỏ
những những thỏa hiệp bí mật trên trường
quốc tế. Bảo đảm tự do lưu thông trên
mặt bể. Băi bỏ hàng rào thuế quan giữa các
nước. Tài giảm binh bị đến mức
tối thiểu đủ bảo đảm nền an
ninh quốc gia. Qui định quyền hạn đế
quốc trong việc tôn trọng quyền lợi của
các dân tộc chưa được tự trị.
Bảo đảm quyền dân tộc tự quyết và
tự do phát triển kinh tế. Thiết lập một
cơ cấu quốc tế bảo đảm lẫn
nhau nền độc lập về chính trị cũng
như sự toàn vẹn lănh thổ của các quốc
gia. Từ tháng 2/1917, Đức
đe dọa tấn công các tàu bè trung lập, nhiều
thương thuyền Mỹ bị tàu ngầm Đức
đánh ch́m. Ngày 2/4/1917 TT Wilson gởi đến
Quốc hội một thông điệp cho biết “Chiến
tranh chống chính phủ quân phiệt Đức là
một điều không thể tránh khỏi”. Bốn ngày sau Quốc hội biểu
quyết với đa số chấp nhận cuộc
chiến tranh mà Wilson đề nghị với Quốc
hội như là một cuộc thánh chiến “để
xây đấp ḥa b́nh vĩnh cữu của thế
giới, quyền tự do của các dân tộc và để
bảo vệ nền dân chủ”. Đây là lần
đầu tiên trong lịch sử của họ, HK
sẳn sàng hy sinh “xương máu và sức lực v́
những nguyên tắc đă sản sinh ra quốc gia
của họ”. Gần
hai triệu binh sĩ Mỹ được gởi sang Âu
châu chiến đấu. TT Wilson giải thích “Sự
tham chiến của các nước dân chủ là để
chống chế độ quân phiệt Đức,
chớ không phải chiến đấu chống nhân dân
Đức mà chính phủ Hoa Kỳ đầy ḷng tôn
trọng và mến chuộng”. Tháng
10/1918 một đạo quân Mỹ gần 1, 2 triệu
người tấn công hai mục tiêu trên sông Meuse và
Argonne, bẻ găy chiến tuyến trứ danh Hinderbourg.
Chính phủ Đức kêu gọi TT Wilson nghị ḥa trên
căn bản 14 điểm. Ngày 11/11/1918 hiệp định
đ́nh chiến được kư kết. Sau khi đóng góp vào các nổ lực
quốc tế chấm dứt Thế chiến I với
gần 12 vạn tử thương, hơn 20 vạn
bị thương, 10.350 triệu đô la cho đồng
minh vay mượn, HK cùng các nuớc chiến thắng
đến Paris thảo luận việc xây dựng
một cơ cấu ḥa b́nh cho thế giới…Nhưng
sau đó chán nản trước thái độ
của Anh Pháp tại hội nghị ḥa b́nh Versailles,
họ chỉ muốn đặt điều kiện ḥa
b́nh thay v́ thương thuyết ḥa b́nh với Đức.
Họ buộc kẻ bại trận phải cắt
đất bồi thường chiến tranh nặng
nề…Quốc
hội HK không phê chuẩn hiệp ước Versailles và
Hiến chương Hội Quốc Liên, đồng
thời tuyên bố chấm dứt t́nh trạng
chiến tranh với Đức và rút ra khỏi liên minh
pḥng thủ tay ba Anh, Pháp, Mỹ. Từ giữa thập niên 1930,
những chỉ dấu chiến tranh bắt đầu
xuất hiện ở châu Á, châu Âu do chính sách gây
hấn của Đức, Ư, Nhật, song HK vẫn
cho thế giới hay rằng “không một trường
hợp nào cho phép Hoa Kỳ trợ giúp bất cứ
quốc gia nào trong ṿng chiến tranh”. Tháng 8/1935, tháng
2/1936, tháng 5/1937 Quốc hội chấp thuận từng
phần đạo luật về lập trường
trung lập, ngăn cấm mọi giao thiệp và cho vay
mượn với các nước đang chiến đấu,
t́m đủ mọi cách không để HK bị dính líu
vào các cuộc chiến không phải của Mỹ. Năm
1937 Nhật chiếm Bắc Kinh và Thượng
Hải. Năm 1938 Đức thôn tính Áo và
Tiệp. Năm sau Đức kư thỏa ước quân
sự tay đôi với Ư và hiệp ước bất
tương xâm với Liên Xô. Đầu
tháng 9/1939, một tuần sau khi kư hiệp ước
với Stalin, Hitler xua quân chiếm Ba Lan. Anh Pháp tuyên bố v́ hiệp ước
liên kết với Ba Lan nên khai chiến với Đức.
Thế chiến II thực sự bùng nổ. Lúc bấy
giờ Quốc hội Mỹ mới tin rằng sự liên
kết của 4
lực lượng Quốc Xă Đức, Phát Xít Ư, Quân
Phiệt Nhật và Cộng sản LX là nguy cơ to
lớn đối với các nước tự do dân
chủ. Tháng 11/1939 Quốc hội thông qua đạo
luật trung lập mới, cho phép chính phủ bán
chiến cụ và khí giới cho các nước tham
chiến với điều kiện họ phải
trả tiền mặt và tự chuyên chở lấy. Đến giữa năm 1940, toàn
bộ lănh thổ Tây Âu đă lọt vào tay Hitler. Anh
Quốc là thành tŕ cuối cùng trong cuộc chiến
bảo vệ Tây Âu. Để tăng cường
nổ lực chiến tranh giúp các quốc gia tự do
vừa tôn trọng đạo luật trung lập, Roosevelt
đưa chương tŕnh cho thuê mượn
(Lend-Lease) Kế hoạch này được quốc
hội phê chuẩn, cho phép chính phủ “cho thuê”
chiến cụ và đồ tiếp liệu cho bất
cứ quốc gia nào mà tổng thống thấy cần
phải bảo vệ v́ quyền lợi thiết
yếu của Mỹ. Tháng 6/1941 Hitler xé bỏ hiệp
ước bất tương xâm, tuyên chiến với
LX. Qua kế hoạch cho thuê mượn HK đă
viện trợ giúp LX lên đến 11 tỷ đô la.
Mỹ đă điều động hàng trăm tàu
chở chiến cụ trực chỉ Bắc Nga để
giúp Hồng quân Nga cầm cự với quân Đức
ở mặt trận phía Đông. Đến cuối 1941, Nhật
bất thần tấn công các căn cứ hải quân
Mỹ ở Trân Châu Cảng. Quốc hội tức khắc tuyên
bố t́nh trạng chiến tranh với Nhật. Ba ngày
sau Đức Ư tuyên chiến với Mỹ. HK chính
thức nhảy vào ṿng chiến. TT Roosevelt tuyên
bố: “Chúng
tôi long trọng cam kết trước thế giới
rằng trước khi nền tự do được tái
lập khắp nơi chúng tôi không hạ khí giới,
khí giới mà chúng tôi phải sử dụng để
bảo vệ tự do”. Mỹ nhảy vào ṿng chiến, nhưng
lúc đầu họ chỉ phối hợp với Liên
quân Anh Pháp đổ bộ lên Bắc Phi để
đẩy lùi quân Đức ra khỏi Phi châu. C̣n
tại Âu châu, Hồng quân LX trực diện đối
đầu với quân Đức trong ba năm liền.
Măi đến ngày 6/6/1944, quân
Mỹ mới đổ bộ lên Normandy mở mặt trận ở phía Tây
tiến vào Bá Linh. Tháng 5/1945 Đức đầu hàng.
C̣n ở Á châu, Mỹ yểm trợ vũ khí giúp
hai phe Quốc Cộng Trung Hoa (Tưởng Giới
Thạch và Mao Trạnh Đông) chống Nhật. Tháng
8/1945 Nhật đầu hàng. Sau khi Thế chiến II chấm dứt,
chỉ có HK là cường quốc có vũ khí nguyên
tử và một lực lượng quân sự hùng
hậu hầu như c̣n nguyên vẹn. Mỹ c̣n là
một quốc gia duy nhất trong các nước tham
chiến đă chịu thiệt tḥi ít nhất trong
thời chiến tranh. Cuộc chiến diễn ra bên ngoài
lănh thổ khiến HK không chịu một tổn
thất nào trên đất nước mà c̣n trở thành
“một đại công binh xưởng” cung cấp vũ
khí và là một kho vũ khí khổng lồ về lương
thực và tài chánh yểm trợ cho các nước
đồng minh. Với nền kỹ nghệ hoàn toàn không
bị sứt mẻ v́ chiến tranh, có khả năng
sản xuất không một nước nào trên thế
giới sánh kịp. HK đă phát triển tiềm
lực quân sự, chính trị, kinh tế của ḿnh
một cách vượt bậc sau chiến tranh. Sản lượng
công nghiệp chiếm gần nửa tổng sản lượng
của toàn thế giới lúc bấy giờ.Sản lượng
nông nghiệp gấp hai lần sản lượng
của 5 nước Đức, Ư, Nhật, Anh, Pháp
cộng lại. Về
tài chánh, HK có một khối lượng vàng dự
trữ lớn nhất hoàn cầu trị giá 25 tỉ
đô la, chiếm ¾ khối lượng vàng của
thế giới tư bản. Từ tháng 6/1948, qua
kế hoạch Marshall, HK đă dành một ngân khoản lên
đến 22,4 tỷ đô la để viện trợ
giúp các nước Âu châu bị chiến tranh tàn phá.
Ngoại trưởng Marshall tuyên bố: “Sự
giúp đỡ này không đ̣i hỏi bất cứ
một điều kiện nào, chỉ yêu cầu các nước
xử dụng viện trợ cũa Mỹ để
phục hồi nền kinh tế Âu châu”. Trong Thế chiến II, Mỹ cung cấp
vũ khí cho cả Mao Trạch Đông lẫn Tưởng
Giới Thạch chống Nhât. Nhưng khi thế
chiến chấm dứt, nội chiến xảy ra, Mỹ
không ủng hộ Tưởng nữa, giúp Mao chiếm
Hoa Lục (1949). Chỉ có Mao và Đặng Tiểu B́nh
mới có đủ bản lĩnh chống Stalin, giúp
Mỹ thực hiện chủ trương chia rẻ Nga
Hoa khi cuộc đối đầu giữa HK và LX đă
diễn ra (chiến tranh lạnh). Trong cuộc chiến này, LX và HK chỉ
đấu vơ mồm, chiến tranh thực sự
diễn ra VN giữa Mỹ và CSVN. Để chấm dứt chiến tranh
VN, năm
1969 TT Nixon bắt đầu rút quân khỏi
miền Nam VN, mở đầu học thuyết “Phi
Mỹ Hóa” (Học thuyết Nixon). HK sẽ dần
dần rút lui khỏi các địa bàn tranh chấp
khắp nơi để tránh xung đột với LX,
mang lại ḥa b́nh cho thế giới. Chiến tranh VN
được chấm dứt bằng một giải pháp
ḥa b́nh trong danh dự. Không có ai thắng, ai bại. HĐ
Paris 1973 đă quy định rơ: Công việc miền Nam
do hai bên miền Nam quyết định, không có sự
can thiệp từ bên ngoài. Quyền tự quyết
của nhân dân miền Nam là thiêng liêng bất khả xâm
phạm. Lợi dụng sự rút lui của
Mỹ, Cộng sản Hà Nội cưỡng chiếm
miền Nam. Trong khi đó LX đưa ra học
thuyết Brezhnev cho rằng họ có quyền xử
dụng sức mạnh can thiệp bất cứ nơi
nào mà họ muốn. Cộng sản cướp chính
quyền nhiều nơi trên thế giới. TT Reagan
gởi thư yêu cầu Brezhnev v́ nền ḥa b́nh
thế giới hăy chấm dứt sự can thiệp
của LX. Brezhnev từ chối. Để bảo vệ
ḥa b́nh dựa vào sức mạnh, TT Reagan đề ra
kế hoạch SDI. Đó là thứ vũ khí pḥng
thủ chiến lược, chống sự tấn công
của vũ khí nguyên tử -hỏa tiễn chống
hỏa tiễn. Kế hoạch này buộc LX phải
chạy đua vũ trang hoặc từ bỏ học
thuyết Brezhnev. Lănh tụ LX Gorbachev
chấp nhận từ bỏ học thuyết Brezhnev. Hai
năm sau, LX và khối CS Đông Âu sụp đổ
(1991) Trên đây là giai đoạn nước
Mỹ vĩ đại. HK là siêu cường duy
nhất trên thế giới. Mười năm sau, có
lẽ không c̣n đối thủ nên Mỹ lơ là,
mất cảnh giác. Khủng bố 9/11/2001 xảy
ra làm chấn động nước Mỹ. Toà Tháp
đôi chọc trời của Trung Tâm Thương măi
Thế giới (WTC) ở New York, biểu tượng
sức mạnh kinh tế của Mỹ đă bị
sụp đổ trong khoảnh khắc. Ngũ Giác Đài,
biểu tượng sức mạnh quân sự của
Mỹ đă bị đánh sập một góc. Ông
Donald Trump là tỷ phú địa ốc ở đây,
tự hào đă làm giàu cho nước Mỹ, nên
phải ra tay. Không những làm cho nước Mỹ vĩ
đại trở lại, mà c̣n đặt quyền
lợi của Mỹ lên trên hết. Trong diễn văn nhậm chức, ông
tuyên bố: “Tôi
muốn nói với thế rằng, cho dù chúng đặt
quyền lợi của nước Mỹ lên hàng đầu,
chúng ta cũng sẽ đối xử với các nước
khác một cách b́nh đẳng. Chúng ta sẽ t́m
những mẫu số chung, phát huy những điểm
tương hợp, tránh những xung khắc”. Ông c̣n nói “Chúng
ta sẽ giao hảo với bất cứ quốc gia nào
muốn giao hảo với chúng ta. Chúng ta sẽ tạo
quan hệ tốt đẹp với họ”. Trong thời đại toàn cầu hóa,
tự do mậu dịch nhưng phải dựa trên
nền tảng công bằng. TT Donald Trump chủ trương
xét lại những thỏa thuận nào không ṣng
phẳng gây thiệt hại cho Mỹ. Những thỏa
thuận này cần phải thương thảo trở
lại trên cở sở đôi bên đều có
lợi ( A win-win) V́ quy ền lợi quốc gia,
trong thời toàn cầu hóa, việc ǵ có lợi cho
Mỹ th́ áp dụng, không lợi th́ xét lại
hoặc để qua một bên. Phát pháo đầu tiên,
khi vừa nhậm chức là tên Mỹ khỏi Hiệp
định TTP. Ông Trump cũng không hài ḷng về NATO,
tổ chức này thành lập từ thời chiến
tranh mới bắt đầu để chống mưu
đồ bành trướng của LX. Nay chiến tranh
lạnh đă kết thúc từ lâu, cá
nhân ông tạo mối giao hảo tốt với TT Putin,
nên việc HK đóng góp gần 70% vào ngân sách quốc
pḥng của NATO là không cần thiết. Nếu các nước Âu châu lo sợ nước
Nga bành trướng trở lại th́ họ phải
đóng góp ít nhất
2% ngân sách quốc gia cho NATO. Một số thỏa hiệp hoặc
những tổ chức nào có Mỹ tham dự đều
phải được xét lại. Ngày 1/6/2017 Mỹ rút
khỏi thỏa thuận biến đổi khí hậu
Paris. TT Trump lư giải: “Trong
lúc thỏa thuận khí hậu cấm Mỹ phát
triển công nghệ than sạch, th́ TQ lại
được phép xây dựng thêm hàng trăm nhà máy
nhiệt điện chạy bằng than. Ấn Độ
được quyền tăng gấp đôi lượng
than đá sử dụng trên toàn quốc từ nay đến
2020. Ngay cả Âu châu cũng có quyền mở thêm nhà
máy điện sử dụng than đá. Nhưng
Mỹ th́ không. Tóm lại thỏa thuận Paris
chỉ nhằm cướp đi công việc làm của
người Mỹ trong ngành than đá. Thỏa hiệp
Paris đẩy Mỹ vào một thế hết sức
bất lợi về kinh tế”. Ngày 18/9/2017, TT Trump chủ tŕ một
cuộc họp tại LHQ nhằm thúc đẩy tổ
chức này phải cải tổ sâu rộng để
LHQ “hoạt động hiệu quả và hoàn
thiện hơn”. Khi vận động tranh cử,
ông đă từng ví LHQ như là một câu lạc
bộ của những người nhàn rổi, nhưng
chi phí quá nhiều. Nay ông muốn cắt giảm
mạnh chi phí hoạt động của LHQ. Mỗi năm
Mỹ đóng góp 22% trong ngân sách 5,4 tỷ đô la cho
việc vận hành các cơ quan LHQ. Mỹ đóng
góp 28,5% trong ngân sách 7,3 tỷ đô la cho các hoạt
động giữ ǵn ḥa b́nh. Ngoài ra Mỹ đóng góp
hơn 40% cho ngân sách Cao ủy Tị nạn LHQ (HCR). Mỹ
cũng đă rút khỏi tổ chức UNESCO, mỗi năm
Mỹ đóng góp 22% cho tổ chức này. Và HK vừa rút tên khỏi Hội đồng
Nhân quyền LHQ. Hành động này cho phép suy đoán là
Mỹ muốn phá bỏ trật tự thế giới
do chính họ đề xướng từ năm 1945. HK
cũng rút khỏi Thỏa thuận hạt nhân Iran, cho đó là một thất bại không
giải quyết được chương tŕnh phát
triển tên lữa đạn đạo của Iran. Việc
chấm dứt cấm vận, giúp Iran có thêm 150 tỷ
đô la trong ngân sách để tài trợ cho nhóm
khủng bố Hezbollah. Trong khi đó, từ cuối năm 2017
người dân Iran đă xuống đường
biểu t́nh v́ nạn thất nghiệp quá cao, sinh
hoạt đắt đỏ, măi lực đồng
tiền quá yếu, nạn tham nhũng…Đầu năm
mới 2018, trên mạng Twitter, TT Trump viết: “Đă
đến lúc có thay đổi ở Iran do dân chúng nước
này đang khao khát tự do”. Ông quyết định
“sẽ áp đặt các lệnh trừng phạt kinh
tế ở mức độ cao nhất” lên Iran. Ngày 18/1/2018, Bộ trưởng
Quốc pḥng Jim Mattis đă công bố Chiến lược
Quốc pḥng mới của Mỹ, xem TQ và Nga là hai
mối đe dọa chính đang thách thức an ninh và
thịnh vượng của Mỹ. Đây là chiến lược
Quốc pḥng đầu tiên kể từ khi ông Trump lên
nhậm chức cách đây đúng một năm. Ông
Matts tuyên bố: “Chúng ta đang đối đầu
với mối đe dọa ngày càng tăng từ
những cường quốc xét lại như Trung
Quốc và Nga, những nước đang t́m cách
thiết lập một thế giới theo mô h́nh độc
đoán của họ, tiếp tục dùng quyền
phủ quyết để bác bỏ toàn bộ những
quyết định về kinh tế, ngoại giao và an
ninh của những quốc gia khác”. Chiến
lược Quốc pḥng mới của Mỹ dự báo
“Trung Quốc sẽ tiếp tục chương tŕnh
hiện đại hóa quân sự để làm bá
chủ vùng Ấn Độ-Thái B́nh Dương trong
ngắn hạn và đẩy lùi Mỹ để giành
thế áp đảo trên toàn cầu trong tương
lai”. Đầu tháng 6/2018, trước
khi đến Singapore gặp lănh tụ Triều Tiên Kim
Jong-un, TT Trump đă đến Canada tham dự
hội nghị thượng định G7. Ông đă gây
sốc khi đề nghị cho phép Nga trở lại G7
và cáo buộc các đồng minh thực hành thương
mại không công bằng và không chi đủ cho an ninh.
Thủ tướng Canada Trudeau chỉ trích việc
ông Trump lấy lư do an ninh quốc gia để lư
giải cho việc áp thuế của Mỹ đối
với hàng nhập khẩu thép và nhôm. Ông cho rằng
quyết định đó “xúc phạm” những
cựu chiến binh Canada đă sát cánh với đồng
minh trong nhiều cuộc chiến.
Nhiều lần ông Trump phàn nàn Canada đă đánh
thuế đối với các sản phẩm sữa
của Mỹ lên đến gần 300% và ngăn
cản các công ty chế biến sữa của Mỹ
đặt chân vào thị trường Canada. Theo ông Trump loại thuế đó làm
tổn hại người dân Mỹ và giết chết
ngành nông nghiệp Mỹ. Trên máy bay đến Singapore,
TT Trump c̣n dọa áp thuế nặng thêm nữa và xe hơi
của Âu châu và hàng của Canada bán sang Mỹ. Xét
cho cùng, việc áp đặt thuế quan lên các đồng
minh, là để giúp Mỹ tăng cường sức
mạnh để đối phó với hai đối
thủ chiến lược của các nước dân
chủ tự do là Nga và Trung Cộng. Ba ngày sau khi đạt được
thỏa thuận, mang lại ḥa b́nh cho bán đảo
Triều Tiên. Ngày 15/6/2018 chính quyền Mỹ công
bố mức thuế 25% đối với 50
tỷ đô la giá trị hàng hóa nhập khẩu
từ TQ. TT Trump nói rằng thương mại với
TQ hết sức bất công trong một thời gian dài
và mức thuế suất mới này là nhằm
trừng phạt TQ đă ăn cắp quyền sở
hữu trí tuệ và công nghệ của Mỹ. Ông cũng
cảnh báo rằng bất cứ biện pháp trả
đũa nào của Bắc Kinh cũng sẽ khơi
động một đợt áp thuế mới lên hàng
hóa TQ. Ba ngày sau, TT Donald
Trump yêu cầu đại diện thương mại
Mỹ đưa ra một danh sách các mặt hàng TQ
sẽ bị áp thuế 10% với tổng trị giá 200
tỷ đô la.
Ông cho rằng biện pháp này nhằm trả đũa
quyết định của Bắc Kinh đánh thuế
nhập khẩu lên hàng hóa của Mỹ với
tổng trị giá 50 tỷ USD. Mức thuế này
của TQ tương đương với loạt
thuế đầu tiên mà ông Trump áp lên hàng TQ. Thông báo áp thuế này xác nhận
lời đe dọa mà TT Trump đă đưa ra hồi
tháng Ba và sau nhiều tháng đàm phán giữa hai bên.
Vừa nhậm chức, TT Trump đă bổ nhiệm Giáo
sư Peter Navvaro, tác giả quyển Death
by China: Confronting the Dragon - A Global Call to Action (Chết
bởi TQ - Đương đầu với con
rồng -Lời kêu gọi hành động toàn cầu)
làm chủ tịch Hội đồng Thương
mại Quốc gia. Nay ông Trump mời ông Larry Kudlow
làm cố vấn kinh tế. Ngày 6/4/2018, Kudlow đă
mời một số nhà báo TQ đến Washington để
nghe ông tŕnh bày về 100 tỷ đô la thuế quan
đánh vào hàng hóa TQ. Nhà báo TQ đă hỏi ông Kudlow: “Chủ
tịch Tập Cận B́nh rơ ràng là không có bao nhiêu
lựa chọn trong tay v́ chính ông cũng nhận
thấy hiện đang có cao trào tinh thần dân tộc
tại TQ. Theo quan sát của tôi th́ có đến 90% dân
chúng TQ sẳn sàng chiến đấu chống lại
Mỹ trong cuộc chiến thương mại. Nhưng
tại Mỹ tôi không nghĩ là có 90% dân Mỹ sẳn
sàng chiến đấu chống lại TQ. Như
vậy làm sao ông chờ đợi rằng TQ sẽ nhượng
bộ trong t́nh trạng này”. Ông Kudlow trả lời: “Liệu
TQ có muốn là một phần của của hệ
thống kinh tế và thương mại toàn cầu hay
không? Thưa bạn, họ đang ở trong một t́nh
trạng không thể tiếp tục được.
Họ không thể nào tiếp tục vi phạm các
luật lệ về thương mại như họ
đă làm trong 20 năm qua. Họ không có ai khác ủng
hộ. Đây không phải là vấn đề thể
diện mà là vấn đề của một nền
kinh tế hàng đầu hội nhập vào với
phần c̣n lại của thế giới”. Chính
quyền Trump đă khai chiến c̣n TQ qua lời của
Thứ trưởng Tài chính Chu Quang Dao: “Trung
Quốc không sợ chiến tranh mậu dịch”. Ông
nhắc lại lịch sử của “Tân Trung
Quốc” đă bắt đầu cuộc hồi sinh
kinh tế phi thường cách đây bốn thập niên
như là bằng cớ rằng nó sẽ “không bao
giờ đầu hàng áp lực từ bên ngoài”. Trước
đây LX đă dành hết nổ lực để
thụ đắc một lực lượng vũ khí
tấn công chiến lược (bom nguyên tử) vượt
trội HK để đánh bại Mỹ…Nhưng
cuối cùng chịu thảm bại trước vũ khí
pḥng thủ chiến lược của Mỹ. Không
biết lần này trong chiến tranh thương
mại, thành quả thương mại vượt
bậc của TQ trong 40 năm qua có đánh bại
được Mỹ hay không? Liệu TQ có dám
đương đầu hay không? Kết thúc
Chương 3. Đánh thuế Trung Quốc để
cứu việc làm Mỹ, trong cuốn sách Make America
Great Again, ông Trump viết “Trung
Quốc là đối thủ của ta. Đă đến
lúc ta phải hành động giống đất nước
này…và nếu ta làm đúng việc của ḿnh, Trung
Quốc sẽ đi tới sự tôn trọng hoàn toàn
đối với nước Mỹ, và khi đó ta có
thể hạnh phúc du hành trên đường cao
tốc đến tương lai cùng Trung Quốc như
một người bạn”.
Lê Quế Lâm |