...Ưu tư dân Mỹ là cải tổ y tế,
giảm thuế, tạo công ăn việc làm,...
Trên
nguyên tắc, nhân vật quyền thế nhất nước
Mỹ phải là tổng thống, tức là ông Trump. Trên
thực tế, người quyền thế nhất
hiện nay là thẩm phán Robert Mueller, công tố
đặc biệt điều tra vụ Nga can dự vào
bầu cử tổng thống vừa qua.
Thật
vậy, nếu ông Mueller ngày mai họp báo tuyên bố
TT Trump thông đồng với Putin để đạt
thắng lợi trong cuộc bầu cử vừa qua, cũng
như đă băi chức giám đốc James Comey bất
hợp pháp để ngăn chặn cuộc điều
tra của FBI, hay TT Trump bất ngờ ra lệnh băi
nhiệm ông Mueller, th́ bảo đảm cái ghế
tổng thống lắc lư mạnh. Dù không mất
job th́ uy tín TT Trump cũng bị sứt mẻ khó hàn
gắn.
Những kịch bản trên có thể thành sự
thật không? Không ai biết hết. Chỉ v́ chẳng
ai rơ quan hệ giữa TT Trump và các phụ tá của ông
với Nga như thế nào, ai đă liên lạc với
ai, trao đổi những ǵ? Bởi vậy mới có
cuộc điều tra của ông Mueller.
Câu
chuyện Nga can dự vào cuộc bầu tổng
thống nổ bùng cách đây khoảng một năm
khi Ủy Ban Quốc Gia của Đảng DC tố Nga thâm
nhập hệ thống emails của họ. Chẳng có
bằng chứng cụ thể nào, x́ hơi, đi vào
quên lăng. Chẳng ai nói đến điều tra điều
trần ǵ ráo. Cả bà Hillary lẫn TT Obama đều
cố d́m đi v́ tin chắc bà Hillary sẽ đắc
cử, không muốn làm khó TT Putin, bất lợi cho bà
tổng thống Hillary. Nhưng sau khi bà Hillary thất
cử, câu chuyện được hồi sinh lại v́
là lư do duy nhất có thể giải thích sự
thất cử quá bất ngờ của bà Hillary. Ít ra
th́ cũng là lư cớ đánh phá TT Trump cho đỡ
tức.
Việc
bổ nhiệm ông công tố mang ư nghĩa và có
thể có hậu quả nào?
Nh́n lại câu chuyện, ta thấy TT Trump làm việc
rất lủng củng. Ông sa thải ông Comey, giải
thích là làm theo đề nghị của thứ trưởng
Tư Pháp, Rod Rosenstein, là người đă viết
một phúc tŕnh nặng nề chỉ trích giám đốc
Comey tắc trách, vi phạm rất nhiều nguyên
tắc và thủ tục công vụ trong việc điều
tra emails của bà Hillary, cần phải băi nhiệm. Sau
đó, lại có tin TT Trump đă quyết định băi
nhiệm trước khi hỏi ư ông Rosenstein. Tức là
TT Trump quyết định trước, rồi vịn vào
phúc tŕnh của ông này để biện giải.
Ông Rosenstein bực ḿnh, coi như bị lợi dụng.
Mặt khác bị phe DC và TTDC tố là tay sai của
Trump. Ông muốn chứng tỏ ḿnh công tâm và độc
lập, bổ nhiệm một công tố đặc
biệt để điều tra toàn bộ câu
chuyện Nga can thiệp. Ông có quyền này v́ bộ trưởng
Sessions đă tự ư rút ra khỏi cuộc điều
tra để tránh xung khắc quyền lợi v́ nghĩ
chính ông cũng có thể sẽ bị điều tra.
Một lư do nữa cần điều tra là cuộc nói
chuyện riêng giữa TT Trump và ông Comey bị ông này x́
ra làm bằng chứng FBI đă bị TT Trump áp lực
chấm dứt điều tra tướng Flynn, tức là
cản trở công lư. Chính ông Comey xác nhận ông
cố ư x́ cuộc nói chuyện này ra cho báo chí để
tạo áp lực bắt buộc phải bổ nhiệm
công tố đặc biệt.
Như vậy, ngay từ đầu, việc bổ
nhiệm công tố đặc biệt đă bị
tỳ vết v́ là kết quả của hai hành động
mang tính đ̣n thù của hai ông Rosenstein và Comey.
Đă vậy, việc ông Rosenstein lựa ông Mueller
lại c̣n mờ ám hơn nữa.
Để chống đỡ những chỉ trích ông
đă đánh ông Comey quá mạnh với bản phúc tŕnh
nặng nề chỉ trích ông Comey, ông Rosenstein lựa
ngay… ông bạn chí thân của ông Comey làm công tố.
Hai ông Mueller và Comey có quan hệ mật thiết với
nhau từ hơn 15 năm nay, tự coi nhau như
“brothers in arms”, đại khái như “huynh đệ
chi binh”.
Tháng Ba năm 2004, ông Comey là thứ trưởng Tư
Pháp, dưới quyền bộ trưởng John Ashcroft,
do TT Bush con bổ nhiệm. Ông Mueller làm giám đốc
FBI, cũng do TT Bush con bổ nhiệm. Khi đó, một
luật liên quan đến việc theo dơi điện
thoại các người bị nghi ngờ là khủng
bố Hồi giáo măn hạn, cần phải được
gia hạn. Phe diều hâu của PTT Cheney muốn gia
hạn v́ chủ trương mạnh tay với
khủng bố. Bộ trưởng Tư Pháp Ashcroft và
thứ trưởng Comey không đồng ư v́ cho
rằng luật này đi quá xa, có thể vi phạm nhân
quyền. Hai bên giằng co căi nhau. Bất th́nh ĺnh,
bộ trưởng Ashcroft bị đột qụy, vào
nhà thương, thứ trưởng Comey xử lư.
Gần ngày hết hạn, luật được
sửa đôi chút, PTT Cheney ô-kê, ra lệnh mang qua cho ông
Comey kư. Ông này từ chối không chịu kư.
Câu chuyện lên đến TT Bush con. Ông ra lệnh
mọi người đến gặp ông. Ông Comey
gặp trước, nói thẳng nhất định không
kư, nếu bị ép sẽ từ chức ngay. Rồi ông
dọa thêm, nếu ông từ chức, giám đốc
FBI Mueller cũng từ chức luôn. TT Bush hỏi ông
Mueller, ông này xác nhận sẽ từ chức cùng ông
Comey.
Hai ông Comey và Mueller sát cánh bên nhau áp lực TT Bush con.
Cuối cùng TT Bush chịu thua, không gia hạn luật,
bắt sửa lại luật cho nhẹ hơn.
Sau thắng lợi của liên minh Comey-Mueller, hai ông
gắn bó với nhau từ ngày đó đến nay. Qua
thời TT Obama, ông Mueller đi làm cho một văn pḥng
luật chuyên lùng bắt tham nhũng trong các đại
công ty, dĩ nhiên hợp tác chặt chẽ với ông
Comey khi đó đă được TT Obama bổ
nhiệm giám đốc FBI, v́ thành tích chống TT Bush
con.
Trở lại t́nh trạng ngày nay.
Việc bổ nhiệm ông Mueller làm công tố điều
tra việc Nga can dự vào bầu cử tổng
thống chẳng có ǵ đáng thắc mắc. Nhưng
rồi cuộc điều tra dường như đă
ra ngoài đề, bắt đầu bằng việc
cứu xét xem TT Trump có cản trở công lư khi áp
lực rồi băi nhiệm ông Comey hay không.
Nếu có chuyện này thật th́ tất nhiên có
vấn đề lớn. Nếu cuộc điều tra
bây giờ nhắm vào việc ông Comey bị sa thải,
th́ làm sao thiên hạ có thể tin là ông Mueller sẽ
đủ công tâm, không t́m cách bảo vệ hay giúp
đỡ ông “huynh đệ chi binh” từ mười
mấy năm qua của ông?
Giáo sư luật Glenn Reynolds của đại học
Tennessee viết bài trên USA Today, nhận định đây
là chuyện xung khắc quyền lợi lớn nhất
và rơ ràng nhất. Ông Mueller không thể nào được
phép điều tra về việc ông Comey bị băi
nhiệm. Luật lệ Mỹ rất rơ rệt ghi
nhận xung khắc quyền lợi, kể cả
quyền lợi cá nhân –personal conflict of interest-.
Đă vậy câu chuyện lại trở thành rắc
rối hơn khi ông Mueller bắt đầu thuê
luật sư vào ê-kíp của ông. Cho đến nay, ông
đă kiếm được một chục.
TTDC dĩ nhiên đă tung hô mấy ông bà luật sư
mới này lên đến chín từng mây. Theo TTDC, đây
là một ê-kíp chuyên gia có một không hai, vô địch
về thành tích, khả năng, và công tâm. Toàn là siêu
nhân.
Tất cả đều là chuyên gia về luật h́nh
sự -criminal law-, không có một ai là chuyên gia về
luật công quyền, luật bầu cử, hay Hiến
Pháp. Một cách cụ thể, mấy ông bà luật sư
này là chuyên gia đi bắt tham nhũng, gian lận
sổ sách. Đưa đến câu hỏi ông Mueller h́nh
như muốn chui vào sổ sách xem ông Trump và gia đ́nh
làm ǵ, kinh doanh như thế nào, chẳng dính dáng ǵ
đến chuyện Nga can dự bầu cử.
Đă vậy, đa số những luật sư ông
Mueller mới thuê vào đều là phe DC, đă đóng
từ vài ngàn đến vài chục ngàn đô yểm
trợ cho ông Obama, bà Hillary, và các chính khách DC như Al
Gore, John Kerry,... Không có một người nào góp
tiền yểm trợ TT Trump hết.
Trong đám, có một bà luật sư gốc Hàn
Quốc, Jeannie Rhee, từng là luật sư riêng của
bà Hillary, biện hộ cho Quỹ Clinton Foundation trong
một vụ thưa kiện lớn. Bà này có đủ
công tâm không hay sẽ t́m cách trả thù dùm bà Hillary?
Một luật sư khác trước đây dính dáng vào
một vụ thưa kiện chống con rể TT Trump, và
hai ông này trở thành ḱnh địch. Vài ngày sau khi ông
luật sư này gia nhập nhóm điều tra, văn
pḥng ông Mueller loan báo họ sẽ điều tra luôn
tất cả những giao dịch kinh doanh của ông con
rể. Những giao dịch kinh doanh của ông này có liên
quan ǵ tới vụ Nga can thiệp bầu cử?
B́nh tâm mà nhận xét, bây giờ c̣n quá sớm để
khen hay chê. Rất có thể ê-kíp của ông Mueller là
những chuyên gia rất công tâm, làm việc rất nghiêm
chỉnh, nhưng dù muốn hay không, với những
yếu tố vừa nêu trên mà sau đó họ ra
kết luận bất lợi, đưa đến
việc truy tố hay đàn hặc TT Trump th́ thật
sự mà nói, họ sẽ khó giải thích cho hơn 60
triệu cử tri đă bầu cho TT Trump. Khối
cử tri này đang coi toàn bộ câu chuyện Nga can
dự như là một đ̣n bề hội đồng
của phe cấp tiến, của cái trục Cấp
Tiến-Dân Chủ-TTDC nhắm vào tổng thống
của họ. Một kết luận bất lợi cho
TT Trump sẽ bị coi như là một bước
nữa trong cuộc “đảo chánh”, lật đổ
một tổng thống đă được bầu và
đắc cử hoàn toàn hợp pháp, hợp Hiến, và
chính danh.
Thực tế, lịch sử cho thấy những
cuộc điều tra này thường kéo dài lê thê lướt
thướt, dây dưa chuyện này qua chuyện khác,
cho đến khi tóm được vài con nhạn làm
vật tế thần để biện giải cho chi phí
bạc triệu cho các luật sư rất cao giá này.
Bằng chứng: cuộc điều tra về mua bán
đất đai Whitewater của TT Clinton rốt cuộc
đưa đến x́-căng-đan Monica Lewinsky,
rồi đàn hặc TT Clinton. Ai biết được
cuộc điều tra của ông Mueller rồi sẽ dây
dưa qua chuyện ǵ?
Tin mới nhất cho biết ông Mueller đang điều
tra luôn những giao dịch kinh doanh của TT Trump
với Nga từ cả chục năm trước.
Chẳng hạn như đang điều tra về
việc ông Trump tổ chức thi hoa hậu tại Nga năm
2013, hay bán một căn nhà tại Florida cho một doanh
gia Nga năm 2008.
Quư độc giả nào giải thích được
những chuyện thi hoa hậu hay bán nhà cửa cách
đây cả chục năm liên hệ như thế nào
đến việc Putin can thiệp vào bầu cử
tổng thống năm 2016, xin chỉ giáo. Hay chỉ là
chuyện ông Mueller hợp tác với phe DC để
cố t́m cho ra lư cớ “đảo chánh” TT Trump, xoá
bỏ kết quả bầu cử 2016?
TT Trump đă công khai cảnh cáo nếu ông Mueller đi
quá xa, TT sẽ dành quyền sa thải ông, là điều
TT có thể ra lệnh thứ trưởng Tư Pháp làm.
Đừng ai nghĩ TT Trump không dám làm. Có người
nghi ngờ những tranh căi giữa TT Trump với ông
bộ trưởng Sessions hiện nay chỉ là dàn
cảnh để có cớ thay ông bộ trưởng
để bổ nhiệm một người khác
sẵn sàng cách chức công tố Mueller.
Chính v́ bộ trưởng Sessions tự ư rút lui quá
nhanh mà TT Trump nổi đóa, cho rằng ông này đă không
chu toàn trách nhiệm bảo vệ tổng thống mà
chỉ lo thân ḿnh, cho ông Rosenstein cơ hội bổ
nhiệm ông Mueller làm công tố đặc biệt, gây
khó dễ cho TT Trump.
Hầu hết các chính khách cả hai phe đều
chỉ trích hay e ngại thái độ của TT Trump
đối với ông Sessions hiện nay. Đây không
phải là lần đầu ông Trump làm chuyện quái
lạ.
Câu chuyện căi vả giữa TT Trump và ông Sessions cũng
để lộ ra sự giả dối thô bạo
của “phe ta”. Thượng Viện biểu quyết
ông Sessions làm bộ trưởng Tư Pháp không có
MỘT phiếu của các đồng nghiệp DC
của ông. Tất cả phe cấp tiến và TTDC
sỉ vả ông Sessions không thương tiếc, cũng
chẳng nể t́nh “đồng nghiệp thượng
nghị sĩ” ǵ hết. Thế nhưng bây giờ v́
có xung đột với TT Trump th́ lại quay qua bênh ông
Sessions. Một cụ nhà báo tỵ nạn bẻ cong ng̣i
bút “trong suốt 20 năm ở Thượng Viện,
ông Sessions được kính nể bởi các đồng
nghiệp…”. Viết vậy có thẹn với lương
tâm không? Có coi thường độc giả không?
Có thể TT Trump đang t́m cách giải nhiệm công
tố Mueller bằng cách kiếm cớ thay thế ông
Sessions trước. Dĩ nhiên ông hiểu rơ mức nguy
hiểm đặc biệt của quyết định
nếu xẩy ra. Nhưng có thể ông sẳn sàng
chấp nhận hậu quả v́ cuộc điều tra
của ông Mueller nếu xen vào việc kinh doanh của ông
từ cả chục năm trước th́ chẳng
những đi quá xa, bằng chứng rơ ràng đây
rốt cuộc chỉ là âm mưu bứng ông bằng
mọi cách, mà c̣n gây thiệt hại tài chánh rất
lớn cho ông.
Ta đừng quên ông Trump đă có quan hệ kinh doanh
với cả vạn doanh gia và doanh nghiệp. Chính ông
đă phải từ nhiệm khỏi mọi chức
vụ trong gần 500 công ty trước khi vào Ṭa
Bạch Ốc. Thương trường đấu
đá c̣n kinh khủng hơn chính trường, có
cả vạn thoả ước, trao đổi không
thể để các đối thủ cạnh tranh
biết được. Kiểu như giao dịch
với ai, về việc ǵ, mua bán ǵ, giá cả và
điều kiện ra sao,...
Nếu những giao dịch kinh doanh của TT Trump trước
khi làm tổng thống bị ông Mueller xiá vào và lôi ra
ánh sáng cho dù chẳng dính dáng ǵ đến việc Nga
can thiệp vào bầu cử, tất nhiên các đối
thủ kinh doanh của mấy trăm công ty của ông
sẽ khai thác tối đa, đưa đến
thiệt hại tài chánh khó tưởng tượng
được cho ông Trump, gia đ́nh ông, cả vạn
nhân viên làm việc cho các công ty này, và không biết
bao nhiêu đối tác kinh doanh của ông.
V́ tính nguy hiểm đó, rất có thể TT Trump
sẽ chấp nhận mọi hậu quả chính
trị để giải nhiệm ông Mueller, bảo
vệ quyền lợi của ông, gia đ́nh, cả trăm
công ty của ông, và các đối tác. Cùng lắm, ông
mất job tổng thống, nhưng không mất bạc
tỷ, không phải sa thải cả vạn nhân viên
của ông.
Thực tế, chuyện sa thải ông Mueller khó xẩy
ra v́ nếu xẩy ra, quốc hội sẽ bị áp
lực chính trị phải bổ nhiệm một công
tố độc lập mà TT Trump sẽ không sa thải
được. Ông này dĩ nhiên sẽ hung hăn gấp
bội ông Mueller. TT Trump đương nhiên đă cân
nhắc chuyện này rồi.
Hậu quả như thế nào khó biết, mà TT Trump có
thể cũng không cần biết luôn. H́nh như chưa
có tổng thống nào bất cần cái job tổng
thống như ông Trump hết. Cùng lắm bị đàn
hặc mất job th́ về làm chủ khách sạn và ṣng
bạc kiếm bạc tỷ dễ hơn và đỡ
nhức đầu hơn, PTT Pence lên thay thế.
Tới đây, đảng DC sẽ phải suy nghĩ
lại ít nhất năm phút. C̣n TT Trump, TTDC và phe DC c̣n
đánh ông tơi tả, tê liệt hoàn toàn bộ máy
chính quyền, phe CH không làm được chuyện ǵ
hết. Có lợi lớn cho DC trong những kỳ
bầu cử tới. Loại ông Trump, để ông phó
Mike Pence lên thay, TTDC sẽ cụt hứng, hết người
đánh, phe CH sẽ đoàn kết lại sau lưng TT
Pence, các kế hoạch của phe bảo thủ CH có
triển vọng được xúc tiến dễ dàng hơn,
như cải tổ y tế, sửa luật thuế, phát
triển kinh tế, tạo công ăn việc làm
mạnh cho dân. Trong trường hợp đó, phe DC
sẽ gặp khó khăn vô vàn trong các kỳ bầu
quốc hội năm 2018 và bầu tổng thống năm
2020. Sẽ là đại họa không phải cho CH mà là
cho DC. Như vậy, thật sự có nên bứng ông
thần Trump đi không? Đó là câu hỏi vĩ đại
nhiều ông DC đang bóp trán tính toán.
Nhiều ông bảo thủ CH thật sự cũng đă
nghĩ đến giải pháp này rồi. Họ không
cần bảo vệ cá nhân ông Trump, mà chỉ muốn
thực hiện các kế hoạch bảo thủ.
Nếu ông Trump là trở ngại lớn, và nếu
cần bứng ông Trump đi để có thể
thực hiện được các chương tŕnh
bảo thủ, th́ họ sẽ không ngần ngại bái
bai ông Trump đâu.
Dĩ nhiên với những người không nh́n xa vào
chính sách ǵ hết, mà chỉ thù ghét cá nhân ông Trump,
th́ đây là chuyện thương ghét cá nhân nông
cạn, không đáng bàn.
TTDC rầm rộ loan tin TT Trump đang nghiên cứu
việc ân xá cho các cộng sự viên và ngay cả cho
chính ḿnh luôn. Đây là loại fake news tiêu biểu
của TTDC hiện nay. Tung ra cho có đề tài đả
kích mà chẳng cần một ly bằng chứng hay nhân
chứng.
Tất cả đều mù mờ, chỉ có một
chuyện rơ ràng: ông Mueller đă nhận một trách
nhiệm cực kỳ lớn, mà kết quả dù
thế nào cũng sẽ gây rối loạn lớn trong
chính trường. Bạch hóa ông Trump th́ cả phe
cấp tiến và TTDC sẽ lên cơn điên ngay.
Kết tội ông Trump th́ ông thần này sẽ không
ngồi yên, và cả khối 60 triệu cử tri
của ông sẽ nổi loạn ngay.
Không ai nghi ngờ Nga cố t́nh can thiệp vào bầu
cử Mỹ, chuyện chính trị b́nh thường.
Điều tra là việc làm cần thiết để
có biện pháp ngăn chặn mọi can thiệp trong tương
lai. Nhưng không ai có thể lẫn lộn, xập xí
xập ngầu kiểu TTDC mập mờ ám chỉ TT
Trump đă cấu kết với Nga, hay ông Mueller t́m cách
tra cứu kinh doanh cách đây cả chục năm
của ông Trump. Khác nhau xa.
Nếu thực sự công bằng, ông Mueller cần
phải điều tra luôn việc Nga có thông đồng
với bà Hillary hay không. Chính quyền Putin đă
trực tiếp hay gián tiếp đóng bao nhiêu tiền
cho bà Hillary? Ta đừng quên khi bà c̣n làm ngoại trưởng,
một công ty Nga mua được bản quyền khai
thác 20% dự trữ uranium của Mỹ. Cũng công ty
đó đóng góp 100 triệu đô cho Quỹ Clinton
Foundation. Chưa kể ban vận động của bà
đă đi gặp đại sứ Ukraine để t́m
tin quan hệ của Ukraine với ông Manafort, giám đốc
ban vận động của ứng viên Trump khi đó.
Việc phụ tá bà Hillary đi gặp đại
sứ Ukraine khác việc phụ tá của ông Trump đi
gặp đại sứ Nga ở điểm nào?
Cần điều tra những chuyện đó không?
Chưa hết, sẽ c̣n phải điều tra luôn vai
tṛ của TT Obama. Tại sao ông biết Nga can thiệp vào
bầu cử mà không t́m cách ngăn cản hay điều
tra ǵ hết?
Chưa ai biết cuộc điều tra của ông
Mueller sẽ kéo dài bao lâu và lôi chuyện ǵ ra ánh sáng.
Chỉ biết cuộc điều tra về ma Nga
chỉ là một tṛ đấu đá chính trị do phe
chống TT Trump quậy mà dân Mỹ chẳng để
ư mấy. Theo một thăm ḍ mới của Bloomberg,
chỉ có 6% dân Mỹ thắc mắc về chuyện này.
Ưu tư của dân Mỹ là cải tổ y tế,
giảm thuế, tạo công ăn việc làm,... TT Trump
giải quyết được những chuyện này th́
toàn thể câu chuyện “thông đồng” với Nga
chỉ là loại tin rác rến vớ vẩn do TTDC
thổi phồng. TT Trump không thực hiện những
chuyện lớn này th́ ông sẽ là tổng thống
một nhiệm kỳ, bất kể Nga có can thiệp
hay không, mà cũng bất kể những lủng
củng, đấu đá nội bộ trong ê-kíp Trump mà
TTDC đang làm rùm beng. (30-07-17)
Vũ
Linh
|