...nếu như
có tên VC nằm vùng nào hô hào quỳ gối hay ngồi
gác chân lên bàn...
TT
Trump có cái tài đặc biệt: bất cứ
ông đụng vào chuyện ǵ th́ chuyện đó
biến thành đề tài tranh căi nổi đ́nh
nổi đám ngay lập tức. Chuyện mới
nhất: các cầu thủ bóng bầu dục (football
Mỹ) và việc chào quốc ca.
Đi ngược lại ḍng thời gian hơn một
năm trước, một anh cầu thủ da đen
của đội San Francisco 49ers, Colin Kaepernick,
bất ngờ quỳ gối, không chịu đứng
chào cờ khi quốc ca được hát lên trước
một trận đấu như thông lệ, giải thích
anh không tôn trọng lá cờ đó v́ là biểu tượng
cho một nước Mỹ kỳ thị dân da đen
khi khối dân này là nạn nhân của quá nhiều
vụ cảnh sát bắn người.
Hành động của anh không phải là chuyện
lạ chưa từng xẩy ra trong làng thể thao
Mỹ. Trước đây, trong thập niên 60, nhiều
lực sĩ da đen Mỹ trong các cuộc tranh
giải thể thao quốc tế, khi chào quốc kỳ
Mỹ, đă cúi đầu, giơ nắm đấm lên
cao như biểu tượng của phản kháng v́ lư
tưởng Black Power -Sức Mạnh Của Dân Da
đen. Nhưng những hành động đó không
thọ, mau chóng bị dân chúng bác bỏ, và phong trào
Black Power chết yểu sau đó.
Hành động của anh Kaepernick lúc đầu cũng
không được hậu thuẫn ǵ. Lác đác có vài
anh cầu thủ khác bắt chước theo, thậm chí
có vài anh ngồi trên băng ghế, cũng chẳng
quỳ gối luôn. Không ai dám đụng đến
họ v́ TT Obama công
khai tuyên bố ông tôn trọng quyền phản kháng, không
chào quốc kỳ của họ. Thái độ của
TT Obama khi đó đă khiến nhiều người
ngạc nhiên: quốc trưởng mà lại đi
khuyến khích dân không cần tôn trọng lá cờ
quốc gia nhân danh quyền tự do phát biểu quan
điểm.
Năm nay phong trào phản kháng không chào quốc kỳ
bộc phát mạnh hơn. Không phải v́ dân da đen
bị bắn chết nhiều hơn. Mà v́ phong trào
biến thái thành công cụ mới chống... TT Trump
của một số cầu thủ da đen, chống cái
mà họ cho là tính kỳ thị da đen của TT
Trump. Bây giờ, hàng loạt cầu thủ qùy gối
hay ngồi trên ghế không đứng lên chào quốc
kỳ, hầu hết là cầu thủ da đen để
phản đối tính kỳ thị của TT Trump.
TT Trump trong một bài diễn văn tại Alabama đă
lên tiếng chỉ trích thái độ bất kính
với quốc kỳ và quốc ca, kêu gọi các ông
chủ các đội banh sa thải những cầu
thủ phản kháng kiểu này, lại c̣n kêu gọi dân
chúng tẩy chay football, là môn thể thao quan trọng
nhất trong văn hoá Mỹ.
TT Trump gặp phản ứng dữ dội từ phiá các
cầu thủ. Trong ngày chủ nhật mấy ngày sau
đó, hơn 200 cầu thủ đă tham gia cuộc
phản đối, có vài trường hợp toàn đội
không ra chào quốc ca luôn.
Ông “Commissioner của National Football League”, tương
đương với chủ tịch hiệp hội
football, sau mấy ngày hấp tấp tham khảo ư
kiến, đă lên tiếng bênh vực quyền tự
do phát biểu quan điểm của các cầu thủ.
Một số lớn các đại gia chủ các đội
banh –trong đó có vài người trước đây
đă hậu thuẫn TT Trump- cũng ủng hộ
cầu thủ, xuống sân đấu khoác tay với các
cầu thủ để phản ảnh sự đoàn
kết với các cầu thủ phản kháng.
Phản ứng của hiệp hội và các ông chủ
một phần bị thúc đẩy bởi tinh thần
đoàn kết với các cầu thủ dĩ nhiên, nhưng
cũng mang âm hưởng… tính toán kinh tế, sợ dân
chúng tẩy chay thật như TT Trump kêu gọi th́
họ sẽ bị bể nồi cơm, mất bạc
triệu như chơi. Họ cũng sợ những
cầu thủ giỏi, phần lớn da đen, sẽ
tẩy chay th́ đội banh của họ sẽ thua to,
mất bạc bộn.
Phe DC, TTDC hồ hởi hoan nghênh ngay. Họ bênh vực
quyền phát biểu quan điểm của các cầu
thủ theo Tu Chính Số Một của Hiến Pháp
–First Amendment- dĩ nhiên, nhưng lấy cớ đó
để đánh TT Trump mới là mục tiêu chính.
Không ít cụ tỵ nạn chống Trump hưởng
ứng, giảng giải “freedom of speech cho dân tỵ
nạn ngu dốt” nghe! Thế nếu như có tên VC
nằm vùng nào hô hào quỳ gối hay ngồi gác chân
lên bàn mỗi lần nghe bài “Này công dân ơi,…”
trong các buổi họp mặt của cộng đồng
tỵ nạn, hay mang cờ đỏ diễn hành trên
đường Bolsa, th́ các cụ có vỗ tay hưởng
ứng hay bênh vực, nhân danh “freedom of speech” không
nhỉ? Xin quư cụ giơ tay lên cho mọi người
biết nhé.
Dân Mỹ không hoan nghênh cách phản kháng này. Theo thăm
ḍ của thông tấn Reuter, 61% dân Mỹ không chấp
nhận hành động bất kính quốc kỳ
của anh Kaepernick và 72% cho đây là hành động không
yêu nước.
Tục lệ hát quốc ca trong các trận đấu
thể thao Mỹ bắt đầu đâu cuối
thế kỷ 19, từ hơn cả trăm năm nay
rồi, như một hành động mang ư nghiă suy tôn
tinh thần yêu nước, cũng là cách bày tỏ tri
ân với các quân nhân đă hy sinh bảo vệ tổ
quốc, để cho thiên hạ có dịp vui thú coi
thể thao trong an toàn.
Nh́n dưới khiá cạnh đó, không chào quốc
kỳ dĩ nhiên mang ư nghiă bất cần tổ
quốc, cũng chẳng coi sự hy sinh của các quân
nhân ra cái ǵ hết.
Việc coi nặng tính yêu nước hay kính trọng
sự hy sinh của quân nhân đối với mấy
anh cầu thủ phản kháng hiển nhiên chẳng có
ư nghiă ǵ hết. Chẳng có anh nào đă đi lính
một ngày nào hết, ngoại trừ một vài
biệt lệ.
Đă vậy, mấy anh này toàn là thanh niên rất
trẻ, vừa xong đại học –hầu hết
đều được học bổng để chơi
banh bầu dục chứ không phải là thứ siêu
học giả Valedictorian ǵ- đă được
trả lương bạc triệu để chơi
banh, trong khi hàng triệu thanh niên khác nếu không đi
lính đổ máu ngoài chiến trường th́ cũng
trầy da tróc vẩy cầy sâu cuốc bẩm, làm
việc với vài đô một giờ.
Một anh chuyên liệng banh của môn banh bầu
dục, gọi là quarterback, lănh lương trung b́nh 20
triệu đô (không kể thù lao quảng cáo và
tiền linh tinh khác) để chơi 16 trận đấu
trong 4 tháng một năm, trung b́nh liệng banh 30 lần
mỗi trận. Nghiă là được trả 40-50 ngàn
đô mỗi lần anh vung tay ra liệng trái banh. Nói cách
khác, mỗi lần anh liệng trái banh, anh lănh tiền
bằng lương trung b́nh của một nhân công lao
động làm việc cật lực 8 tiếng một
ngày, 5 ngày một tuần trong nguyên năm. Đă
vậy, đại đa số các cầu thủ đều
nổi tiếng phách lối, ngang ngược v́ quá
nhiều tiền, hay đầu óc có vấn đề.
Anh quarterback nổi tiếng của đội Green Bay
Packers, Aaron Rodgers, bênh vực các cầu thủ quỳ
gối bằng cách hỏi “chứ mấy anh phó nḥm
quỳ gối để quay TV hay chạy lăng xăng
chụp h́nh, sao không ai thắc mắc?”. Một cách
lập luận chứng minh cái tài giỏi của anh
Rodgers là ở cánh tay liệng banh chứ không phải
ở bộ óc.
Dân Mỹ nói chung rất mê thể thao, nhất là môn
banh bầu dục này. Họ cũng biết mấy anh
cầu thủ được trả lương trên
trời, nhưng chẳng quan tâm lắm v́ đó không
phải là tiền của họ, mà là tiền của
mấy ông chủ đội banh. Nhưng dù sao, cũng
khó tránh khỏi việc đố kỵ v́ mức lương
trên trời đó. Có một sự ấm ức âm
ỉ đâu đó. Và khi mấy anh triệu phú này
dở chứng, tỏ ra bất kính với quốc
kỳ và bất trọng sự hy sinh của hàng
triệu thanh niên kém may mắn hơn họ, phải
đi lính, mang mạng sống của ḿnh ra để
bảo vệ những cái lương bạc triệu
của mấy anh cầu thủ đá banh, th́ sự
bất măn âm ỉ đó khó giữ âm ỉ nữa
được.
Không cần phải thăm ḍ dư luận ǵ cũng
biết TT Trump đă khai thác đúng một điểm
có thể tạo hậu thuẫn mạnh cho ông.
Trong cảnh loạn đả này, nạn nhân đầu
tiên chính là hiệp hội football và các ông chủ các
đội banh, khi số người coi các trận
đấu, đă giảm nhiều từ trước v́
sự bành trướng quá nhanh của ngành điện
ảnh và truyền thông qua TV, iPhone, iPad, laptop,… lại
bị giảm mạnh thêm v́ khán giả bảo thủ
tẩy chay. Thống kê mới nhất của hiệp
hội banh bầu dục cho biết số vé bán mùa này
đă giảm 11% so với năm ngoái, rồi giảm
thêm ngay 18% tuần lễ sau khi TT Trump tố các cầu
thủ bất kính quốc ca.
Ngay sau khi câu chuyện nổ bùng ra, hàng loạt tổ
chức cựu quân nhân đă lên tiếng đả kích
mạnh hành động phản kháng của các cầu
thủ. Nhiều chi bộ các hiệp hội cựu quân
nhân đă ra lệnh cấm chiếu các trận football
trong các hội quán của họ.
Phản ứng chung của dân Mỹ cũng có thể
thấy qua hai đội Pittsburg Steelers và New England
Patriots. Đây là hai đội được hậu
thuẫn nồng nhiệt nhất của dân mê banh
bầu dục.
Tiểu bang Pennsylvania nói chung và thành phố Pittsburg là
thành đồng của dân gọi là “blue collar”
–cổ xanh- tức là dân thợ thuyền lao động
(v́ thường mặc đồng phục xanh dương
đậm). Đây là khối dân cuồng tín mê
footballl nhất nước, và họ sẵn sàng
sống chết với đội Steelers. Thế nhưng
tuần qua, đội Steelers đứng dưới
hầm sân vận động không chịu ra chào
quốc kỳ, khi họ ra th́ bị ngay hàng vạn khán
giả la ó phản đối. Lần đầu tiên
trong lịch sử Pittsburg đội banh gà nhà bị la
ó trên sân nhà.
Tiểu bang Massachusetts và thủ phủ Boston ngược
lại, là thành đồng trí thức cấp tiến.
Dù vậy, vẫn có mẫu số chung với Pittsburg là
mê đội banh của họ điên cuồng luôn v́
thành tích là đội banh hay nhất của Mỹ trong
hơn một thập niên qua. Nhưng khi các cầu
thủ quỳ gối không chào cờ tuần qua, th́
cả vận động trường vang dội
tiếng la ó phản đối. Cũng là lần đầu
tiên đội banh này bị phản đối trên sân
nhà. Sau đó, hàng trăm “fans” của Patriots họp
lại đốt áo thung.
Dĩ nhiên các đài TV của TTDC chiếu hàng loạt
h́nh các cầu thủ quỳ gối nhưng không
một đài nào chiếu h́nh khán giả la ó, phản
đối. Vẫn cái bệnh phe đảng cố
hữu, thông tin một chiều.
Nói trắng ra, dân mê football, từ thợ thuyền
Pittsburg đến trí thức Boston, ít người
ủng hộ việc bất kính quốc kỳ và
quốc ca.
Trong mấy ngày sau, báo chí loan tin các “fan” đă xé vé
coi football nguyên mùa và đốt áo thung mang số
của các cầu thủ. Direct TV đă phải trả
lại tiền cho hàng loạt khán giả hủy bỏ
việc mua các chương tŕnh football cho nguyên mùa.
Freedom of speech? Cầu thủ có quyền quỳ gối,
khán giả có quyền không coi các trận đấu.
Cuối cùng ai lỗ? Hỏi thử anh Kaepernick đang
chơi banh cho đội nào? (Trả lời: đang
thất nghiệp, không đội nào mướn
hết).
Phản ứng của các cầu thủ và dân mê
thể thao dễ hiểu, chứ phản ứng của
hiệp hội football Mỹ th́ thật khác lạ. Ngay
sau vụ khủng bố Hồi giáo tấn công 9/11,
một anh cầu thủ của đội Arizona
Cardinals, Pat Tillman, tức giận, hủy bỏ hợp
đồng cả triệu đô của anh để
bỏ football, gia nhập quân đội đi qua
Afghanistan đánh Al Qaeda. Anh bị chết trong một
trận đánh (sau đó tên anh được đặt
cho một xa lộ tại tiểu bang Arizona đưa
đến đập nước nổi tiếng Hoover
Dam). Sau khi anh chết trận, một đồng
nghiệp cầu thủ của anh, dán con số “40” là
số của anh Tillman, trên mũ. Hiệp hội football
Mỹ ra lệnh cấm ngay, lấy lư do các cầu
thủ không được mang bất cứ chuyện
chính trị nào vào môn thể thao này, cho dù chẳng ai
hiểu tưởng niệm một đồng đội
hy sinh v́ tổ quốc là hành động chính trị
ở điểm nào.
Năm ngoái hơn một chục cảnh sát bị
bắn, 5 người bị chết, bởi hai anh da
đen cuồng điên tại Dallas trong một cuộc
biểu dương lực lượng của nhóm Black
Lives Matter. Đội banh Dallas Cowboys muốn dán một
biểu hiệu trên mũ để tưởng
niệm những cảnh sát đă mất mạng này.
Hiệp hội football mau mắn ra lệnh cấm ngay,
vẫn với lư do không cho phép cầu thủ làm
bất cứ chuyện ǵ ngoài khuôn khổ trận
đấu thể thao.
Thế nhưng bây giờ, các cầu thủ quỳ
gối như một tuyên cáo sặc mùi chính trị th́
hiệp hội football Mỹ lại chấp nhận và hưởng
ứng.
Nhiều người chỉ trích TT Trump mang chính trị
vào thể thao khi ông lên tiếng về vụ các
cầu thủ bất kính quốc kỳ và quốc ca.
Sự thật là qua hành động của anh Kaepernick và
vài cầu thủ khác từ ngày c̣n TT Obama, và việc
hiệp hội chấp nhận những hành động
này, thể thao đă biến thành một công cụ chính
trị từ trước khi TT Trump được
bầu.
TT Trump cũng bị tố tạo chia rẽ trong
quần chúng. Thật sự, kẻ này không hiểu
việc tổng thống kêu gọi thiên hạ tôn
trọng quốc kỳ và quốc ca sao lại có
thể là hành động chia rẽ quần chúng.
Bà tổng thống hụt Hillary lớn tiếng tố
TT Trump đang tấn công các cầu thủ da đen! Cho
dù từ đầu đến cuối, chưa bao
giờ TT Trump nói ǵ đến cầu thủ da đen
hay da trắng, mà chỉ kêu gọi tôn trọng quốc
kỳ và quốc ca. Chẳng lẽ kêu gọi tôn
trọng quốc ca đă trở thành một tuyên cáo
chống dân da đen sao?
Bà dân biểu da đen Maxine Waters, như thường
lệ từ hơn nửa năm qua, lại la hoảng
đây là lư do nữa để đàn hặc TT Trump
về tội kỳ thị da đen. Bà này, qua ngôn
ngữ lịch sự sở trường của bà,
đă ví lời kêu gọi tôn trọng quốc kỳ
của TT Trump như “tiếng huưt sáo cho lũ chó
cử tri kỳ thị của ông” (dog whistle to his racist
constituency).
Anh nhà báo Jon Schwarz viết “bài quốc ca là một bài
ca vinh danh t́nh trạng nô lệ”, cần phải
dẹp bỏ. Một tư tưởng mới, biết
đâu sẽ được phe cấp tiến khai thác
để thành yêu sách thật cho dù bài ca này chẳng
nói về nô lệ hay da đen ǵ hết?
Đi xa hơn nữa, một bà giáo da đen tại
Chicago hùng hổ tuyên bố bà coi lá cờ Mỹ như
mảnh giấy đi cầu (toilet paper), sao lại
phải chào? Một quan điểm tiêu biểu của
giáo chức thiên tả trong các trường Mỹ, là
nơi con cháu dân tỵ nạn theo học.
Bà dân biểu da đen Sheila Jackson của Texas, mau
mắn biểu diễn ngay màn xi-nê-ma rẻ tiền,
quỳ gối trong một buổi họp của Hạ
Viện. Gọi là để bày tỏ t́nh đoàn
kết với các cầu thủ tuy bà không nói rơ đoàn
kết chống cờ Mỹ hay chống Trump. Chắc
chống cả hai!
Phe đối lập DC và TTDC dĩ nhiên đă không
thể bỏ qua cơ hội ngàn vàng, đă t́m cách
mang vấn nạn kỳ thị màu da vào cuộc, bây
giờ biến quan điểm của TT Trump trong vụ
này thành một bằng chứng, hay chính xác hơn,
một “đ̣n kỳ thị” mới trong cuộc
chiến kỳ thị dân da đen của TT Trump?! Tam
đoạn luận của họ khá giản dị: 1)
anh Kaepernick và hầu hết các cầu thủ quỳ
gối không chào quốc ca là da đen, 2) TT Trump đả
kích họ, 3) tức là TT Trump kỳ thị da đen. Câu
hỏi mà họ không nêu ra là câu chuyện bắt đầu
từ đâu? Tại sao mấy anh da đen lại không
chào quốc kỳ quốc ca trước? Có phải
mấy anh da đen khơi mào cuộc chiến mà họ
gọi là “kỳ thị” trước không? Mà
tại sao lại lôi quốc kỳ ra? Quốc kỳ và
quốc ca trở thành biểu tượng của dân da
trắng sao? Từ hồi nào?
Khai thác nạn kỳ thị da đen bằng mọi cách
bây giờ đă trở thành lá bài tẩy của đảng
DC hy vọng chiếm lại hậu thuẫn cho mùa tranh
cử năm tới. Tất cả đều biến thành
chuyện kỳ thị da đen, kể cả khẩu
hiệu “Làm Cho Nước Mỹ Vĩ Đại
Lại”, và chào quốc kỳ và hát quốc ca. Không
ai giải thích được cái lư luận này. Mà
thật ra, trong chính trị phe đảng, ai cần lư
luận?
Nh́n chung, người ta có cảm tưởng phe
chống TT Trump dường như mắc bệnh
cuồng dại hết rồi th́ phải. Nhắm
mắt nhắm mũi chống Trump trong bất cứ
chuyện ǵ, bằng bất cứ cách nào.
Kẻ này mạo muội có một câu hỏi để
trắc nghiệm quư độc giả cho vui. Giữa TT
Obama cho rằng chào cờ là tùy hỷ (ngay chính ông cũng
đă từng đứng buông thơng hai tay, mắt nh́n
qua liếc lại trong khi chào chào kỳ), và TT Trump kêu
gọi dân nghiêm chỉnh đứng chào quốc
kỳ, ai là người có tư cách quốc trưởng
hơn? Ai đúng ai sai? Dân tỵ nạn ta nên làm ǵ
trong các buổi lễ có chào quốc kỳ, Mỹ và
VNCH?
Câu chuyện phản kháng này thật lạ lùng.
Trong chế độ tự do dân chủ tuyệt đối
của cái xứ này, dĩ nhiên ai cũng có quyền
chống đối, phản kháng bất cứ
chuyện ǵ, bất cứ chính khách nào, kể cả
tổng thống. Cũng trong cái xứ thành đồng
của tự do dân chủ này, có cả triệu cách
để chống đối tổng thống hay
bất cứ ai khác. Tại sao lại chống TT Trump
bằng cách chống quốc kỳ?
Vô h́nh chung, những người phản kháng đă
biến quốc kỳ Mỹ thành biểu tượng
không phải của quốc gia, mà là biểu tượng
của... Trump. Chống Trump là phải chống quốc
kỳ! Chống quốc kỳ tức là chống Trump!
Không được chào quốc kỳ v́ vậy có nghiă
là… chào Trump!
Quốc kỳ và quốc ca là những định
chế trường tồn từ thế hệ này qua
thế hệ khác, cả hơn 200 năm, chẳng có liên
quan ǵ đến chế độ hay đảng phái
đang cầm quyền, đảng CH hay DC, dân da
trắng hay da màu, bảo thủ hay cấp tiến. Càng
không dính dáng ǵ đến TT Trump hay bất cứ
tổng thống nào khác. Quốc kỳ và quốc ca
Mỹ đă có từ thời ông tổ của Trump chưa
di cư qua Mỹ và có thể tồn tại đến
cháu chắt mấy đời của Trump.
Nôm na ra, không thiếu ǵ cách để biểu diễn
màn chống Trump, tại sao lại chọn việc
chống quốc kỳ như một cách chống Trump?
Mấy anh cầu thủ chơi banh mạnh bạo quá,
đầu óc có vấn đề nên bị nhầm
lẫn quốc kỳ, quốc ca với chế độ,
thậm chí nhầm lẫn luôn quốc kỳ với
Trump, c̣n có thể hiểu được. Nhưng các
chính khách đối lập DC và TTDC cũng lẫn
lộn giữa quốc kỳ và Trump th́ quả là
chuyện lạ. Trừ phi là chuyện cố t́nh moi
chuyện để đánh TT Trump.
Thú thật, kẻ này không biết có phải đây là
một tuyệt chiêu tính toán của TT Trump hay không, nhưng
hành động của các đội banh bầu dục
Mỹ đă trực tiếp gắn liền h́nh ảnh
của TT Trump với quốc kỳ, quốc ca và ḷng yêu
nước.
Kẻ này có cảm tưởng TT Trump đă giăng
một cái bẫy khổng lồ cho những người
chống đối ông, và cái đám này, v́ chống
Trump một cách mù quáng, mất hết lư trí suy nghĩ,
mau mắn nhẩy nhổm vào cái bẫy này. Để
rồi bây giờ, quốc kỳ hay quốc ca hay Trump
đều đồng nghiă với nhau. Chắc chắn
TT Trump đang rung đùi cười thầm cho quan điểm
ngộ nghĩnh này.
Cuộc
chiến giữa TT Trump và các cầu thủ chỉ
mới bắt đầu. Bài này
được viết trước ngày chủ nhật
1 Tháng 10, nên không cập nhật phản ứng của
các cầu thủ trong mấy trận đấu ngày
chủ nhật đó. Chỉ
biết trong trận đấu tối thứ năm
28/9, tất cả cầu thủ cả hai đội
Green Bay Packers và Chicago Bears đều đứng nghiêm
chỉnh chào quốc ca tuy khoác tay nhau để biểu
dương t́nh đoàn kết đồng đội.
Không c̣n ai quỳ gối nữa. Cả trăm ngàn khán
giả đứng lên chào cờ và hô to “USA! USA!”.
Chưa có ǵ mừng vội, cuộc chiến chỉ
mới bắt đầu.
Vũ Linh
|