SỰ
THẬT SAU TẤN TUỒNG ĐIỀU TRẦN
VŨ LINH |
Cuộc chiến đánh
thẩm phán Kavanaugh đă leo thang mạnh trong tuần
qua, cùng lúc với cuộc điều trần trước
Thượng Viện của cả ông Kavanaugh và bà Ford,
là người tố giác ông sách nhiễu t́nh dục cách
đây hơn 35 năm. Cuộc điều trần
hiện rơ như một tấn tuồng với các
diễn viên cực dở. Tại sao là một tấn tuồng? Tại v́ ai cũng biết
cuộc điều trần chẳng thay đổi
một ly ông cụ nào về cuộc biểu quyết.
Bất kể chuyện ǵ xẩy ra trong cuộc điều
trần, các nghị sĩ chống vẫn chống,
ủng hộ vẫn ủng hộ, lừng chừng
vẫn bận thăm ḍ cử tri. Câu hỏi quan trọng
nhất: tại sao lại có thể có chuyện vô lư
như vậy? Tại sao lại có chuyện coi thường
sự thật và khinh mạn thiên hạ như vậy?
Ta thử nh́n lại toàn bộ câu chuyện cho kỹ. CUỘC ĐIỀU TRẦN TRƯỚC THƯỢNG
VIỆN Trước hết,
phải nói ngay phe CH đă chịu thua từng bước
từng bước. Liên tục dời ngày điều
trần theo yêu sách của bà Ford khi bà này đ̣i thêm
thời giờ để ‘chuẩn bị’, chấp
nhận điều kiện không có đối chất
với ông Kavanaugh, không dám chất vấn trực
tiếp bà Ford mà phải thuê một bà công tố làm
việc này, rồi hoăn ngày biểu quyết. Trong khi CH rét, thối lui liên
tục v́ sợ mất phiếu phụ nữ, th́ ông Rush
Limbaugh, một b́nh luận gia bảo thủ cực
đoan nổi tiếng qua các bài nói chuyện trên radio,
đă lớn tiếng cảnh giác CH tiếp tục
thối lui sẽ mất phiếu của cử tri
của Trump trong cuộc bầu quốc hội tới.
Đúng là t́nh trạng nhức răng, tiến thoái lưỡng
nan cho các ông bà CH. Phần điều trần của bà Ford: Để tránh h́nh ảnh
một chục ông đánh hội đồng một bà
Ford cũng như để có vẻ đây là một
cuộc điều trần chuyên nghiệp, không mang tính
chính trị, khối đa số 11 nghị sĩ CH
đă nhường quyền chất vấn của
họ cho bà Rachel Mitchell,
một công tố chuyên về những tố tụng sách
nhiễu t́nh dục. Bà Mitchell đă tra hỏi bà Ford như
một thám tử cảnh sát điều tra một
nạn nhân. Mục đích của bà Mitchell hiển nhiên
không phải là tố cáo bà Ford về tội ǵ
hết, là điều mà khối CH muốn tránh tối
đa, mà chỉ là đặt những câu hỏi để
bà Ford liên tục trả
lời “không nhớ”,
reo mối nghi ngờ lên những tố cáo của bà
Ford. Qua cả chục lần
“không nhớ” của bà Ford, bà Mitchell coi như đă
chu toàn trách nhiệm. Khối thiểu số 10
nghị sĩ DC tất cả đều ca đúng
một bài: ca tụng bà Ford mút mùa và đ̣i hỏi FBI
điều tra. Nói cách khác, t́m cách câu giờ cho qua
bầu cử. Chẳng ai có một câu hỏi về câu
chuyện bà Ford hết. Về phần bà Ford, bà
diễn tuồng một nạn nhân đau khổ,
bối rối, rất giỏi. CNN dĩ nhiên đăng ngay h́nh
bà Ford đang mếu máo muốn khóc. Câu chuyện
của bà không có ǵ mới lạ.
Tất cả đều đă được báo chí
phổ biến từ hai tuần nay. Hầu hết
những chi tiết khác mà bà Mitchell hỏi th́ đều
chỉ có một câu trả lời: không nhớ rơ. Bà Ford đưa ra tên 3 người
mà bà cho là có thể làm nhân chứng, nhưng cả 3
người đều cho biết họ không nhớ là
đă có câu chuyện bà Ford kể lại, kể
cả bà Leland Keyser mà bà Ford gọi là bạn đời
–lifelong friend-. Trả lời câu hỏi về chuyện
này, bà Ford giải thích bà Keyser “có vấn đề
sức khoẻ” (ai muốn hiểu sao th́ hiểu), và
bà Keyser đă viết thư xin lỗi bà Ford. Bà Ford
‘quên’ không nói rơ là bà Keyser xin lỗi v́ đă
phải nói sự thật bất lợi cho bạn
chứ không xin lỗi là đă nói láo. Phần điều trần của ông Kavanaugh: Ông Kavanaugh mở đầu
với bài phát biểu dài gần một tiếng đồng
hồ, tự bênh vực và đả kích phe DC với
những lời lẽ mạnh bạo nhất. Đôi lúc, ông quá xúc động, nói không ra lời.
Ông chấp nhận việc bà Ford có thể đă
bị tấn công t́nh dục đâu đó, nhưng
khẳng định không phải là ông. Ông mạnh
miệng đả kích việc phe DC đă lợi
dụng câu chuyện v́ mưu đồ chính trị, tàn
sát ông, tên tuổi ông, sự nghiệp và cả gia
đ́nh của ông, đồng thời cũng gây
tổn thương cho bà Ford qua tấn tuồng điều
trần này. Điểm quan trọng: ông
Kavanaugh tŕnh cho Ủy Ban một lịch tŕnh sinh
hoạt cá nhân trong đó ông ghi rơ việc làm mỗi
ngày từ năm 1980, có ghi rơ 3 tháng mùa hè 1982, ông
Kavanaugh đă không có mặt ở Maryland là nơi
xẩy ra câu chuyện. Trái ngược hoàn toàn
với phần tŕnh bày của bà Ford, các nghị sĩ
DC không có một người nào có một lời khen
hay lịch sự với TP Kanavaugh. Tất cả đều
chất vấn với đủ loại câu hỏi hóc
búa về điều tra của FBI, về tuổi
trẻ của ông, về việc ông uống bia, có
bạn gái, dự party,... Trong khi phần lớn các
nghị sĩ CH thắc mắc tại sao bà Feinstein
giữ im lặng trong hai tháng, đợi đúng
một tuần trước khi biểu quyết mới
tung hồ sơ bà Ford ra. Có cần FBI điều tra không? Phần điều trần
của bà Ford dĩ nhiên quan trọng hơn v́ bà là người
tố cáo. Nhưng tiếc thay, bà đă chẳng
đưa ra được bằng chứng hay nhân
chứng nào. Hầu hết các câu hỏi về chi
tiết đều chỉ có một câu trả lời: “không nhớ”. Thế th́ ai biết đường
nào mà ṃ? Kẻ này vừa coi vừa
ngủ gật. Cho đến khi TP Kavanaugh đăng
đàn th́ tỉnh ngủ hẳn với bài diễn văn
mở đầu nổ đùng như bom. Sau khi hai ba
nghị sĩ nhường phần đặt câu
hỏi cho bà Mitchell, tới phiên nghị sĩ Lindsey
Graham th́ ông này dành lại quyền chất vấn.
Phát biểu của ông này nổ c̣n hơn bom CBU,
mạt sát phe DC bằng những tố cáo nặng
nề hiếm thấy trong quốc hội Mỹ. Đây
có lẽ là phần hấp dẫn nhất trong cuộc
điều trần: https://www.youtube.com/watch?v=iKmOMOxQPB4 Sau đó, tất cả các
nghị sĩ CH đều tự phát biểu, cho bà
Mitchell về hưu non. Sai lầm của bà Mitchell là
hỏi như cái máy, hết sức nhàm chán, những câu
hỏi chi tiết ít ai hiểu ư nghĩa của câu
hỏi, khiến cả hội trường ngủ
gật. Có lợi cho bà Ford. Dù vậy, bà Mitchell cũng
khơi ra được vài điểm đáng chú ư: - Bà Ford
cho biết hai luật sư thầy dùi ngồi bên
cạnh là do bà Feinstein ‘giới thiệu’. Chứng
tỏ bà Feinstein đă ‘hợp tác’ chặt chẽ
với bà Ford ngay từ đầu, từ trước
khi bà Feinstein tung câu chuyện ra. Điều này đi ngược
lại cái biện giải muốn giữ bí mật cho
bà Ford nên không công bố bức thư sớm hơn.
Muốn giữ bí mật sao lại lo giới thiệu
luật sư cho bà Ford? - Bà Ford nói
bà không biết ai trả tiền bà đi thử máy
đo nói thật (kiểm tra nói dối) và cũng không
nói rơ lư do tại sao phải làm chuyện này. Trước
hết, chẳng ai biết bà đi kiểm tra nói
dối về chuyện ǵ, có liên quan đến vụ
tố ông Kavanaugh hay không. Sau đó, điều lạ lùng
là bà Ford không nhớ ai đă giới thiệu chuyên gia
làm việc này cho bà, không biết tốn bao nhiêu và ai
trả tiền (số tiền này do hai luật sư
thầy dùi của bà Ford trả, có lẽ do bà Feinstein
‘thu xếp’). - Bà Ford
khẳng định bà viết thư nặc danh v́ không
muốn chường mặt ra. Nếu bà nghĩ bà có
thể gặp một dân biểu DC, viết thư cho bà
nghị sĩ, thuê luật sư, kể chuyện cho báo
Washington Post mà vẫn có thể không chường
mặt ra th́ hoặc là bà nói láo, hoặc là bà ngu ngơ
hơn đứa con nít tiểu học chứ không
phải là giáo sư đại học về tâm lư. Quái
lạ hơn nữa, bà nghị sĩ Feinstein biện
giải việc bà giữ câu chuyện bí mật v́ bà
tôn trọng ư của bà Ford muốn dấu tên. Xin
lỗi, bà là ‘niên trưởng’ của DC trong Ủy
Ban, đă làm chính trị Mỹ đến bát tuần
mà có thể nghĩ sẽ giữ bí mật này sao? Trong
chính trị Mỹ, giữ bí mật không khác ǵ
lấy lưới đánh cá chặn nước.
Sự thật giản dị hơn nhiều: bà Feinstein
ngay từ đầu đă bàn thảo kế hoạch
phục kích ông Kavanaugh với bà Ford, giới thiệu
luật sư, trả tiền bà Ford đi thử máy nói
thật, d́m câu chuyện, đợi đến giờ
chót mới bung ra, với hy vọng sẽ là lư do chính
đáng để hoăn mọi việc đến sau
bầu cử. - Bà Ford
bị vạch rơ nói láo một chuyện: ban đầu,
bà từ chối ra điều trần tại Hoa
Thịnh Đốn, vịn lư do bà sợ đi máy bay và
đ̣i FBI điều tra, y chang lập luận của
khối DC, t́m cách câu giờ cho đến khi TNS Grassley
cho tối hậu thư th́ đành phải ra điều
trần. Bà Mitchell chứng minh bà Ford đi máy bay
rất thường xuyên, rất thích đi nghỉ hè
tại Hawaii và du lịch thế giới. Khi chủ
tịch Ủy Ban nhắc lại Thượng Viện
sẵn sàng cử người đi San Francisco gặp bà
để bà khỏi phải đi máy bay qua thủ
đô, th́ bà Ford nói bà “không hay biết” đề
nghị này. Đề nghị này, cả nước
biết v́ báo đăng đầy rẫy (kể
cả diễn đàn này), “không hay biết“ nghiă là
sao? - Bà Ford nói
đi dự party tại một nhà gần một câu
lạc bộ có hồ bơi, nơi bà đi lội trước
khi đến dự party. Bà Mitchell đưa ra bản
đồ cho thấy nhà bà Ford cách hồ bơi gần
9 miles, không thể đi bộ được. Bà Ford
khi đó 15 tuổi, chưa được lái xe,
tất nhiên có người chở đến và
đưa về. Bà Ford không nhớ ai, và cũng chưa
có một người nào nhận đă làm chuyện này.
Party đó có 5 người tham dự theo bà Ford. Ngoài bà
và ông Kavanaugh ra, cả 3 người kia đều kư
giấy xác nhận không biết ǵ về cái party đó.
Thế th́ ai đưa bà về? Ư định của bà
Mitchell: chứng minh cái party đó đă không xẩy ra,
hay nếu xẩy ra th́ bà Ford cũng đă không có
mặt tại đó. - Chuyện
lạ: bà
Ford khai bà lên lầu để
đi vào nhà cầu trên lầu (căn nhà không có nhà
cầu dưới nhà, gần pḥng khách sao?), nhà
cầu trên lầu ngay cạnh một pḥng ngủ, bà
bất ngờ bị xô vào pḥng ngủ và đè ngay lên
giường, bà đánh lộn, xô ông Kavanaugh ra, chạy ra khỏi pḥng.
Trong t́nh huống đó mà bà lại nhớ rơ căn pḥng
như thế nào, có bàn ghế tủ giường như
thế nào theo lời khai của chính bà. Những
chuyện lớn như nhà nào, của ai, bà đến
và đi như thế nào,... th́ lại không nhớ. Trí
nhớ của bà Mỹ gọi là ‘selective
memory’, trí nhớ có tuyển
lựa. (Những điểm trên, dĩ
nhiên TTDC không nêu lên!) SỰ THẬT Toàn
bộ câu chuyện bà Ford thấy rơ là chuyện bá láp,
vô căn cứ, mà nếu ra trước ṭa án
thật, quan ṭa sẽ bác bỏ ngay sau hai phút coi hồ
sơ. Thế nhưng các nghị
sĩ DC lại muốn bám vào để cản việc
bổ phiệm một thẩm phán vào TCPV. Câu hỏi
lớn dĩ nhiên là tại sao? Ai cũng hiểu đây là
một âm mưu lộ liễu của đảng DC
để cản việc phê chuẩn TP Kavanaugh không hơn
không kém. Việc không có bằng
chứng cụ thể và không có nhân chứng đă không
cho phép khối DC thẳng thắn tố giác TP Kavanaugh,
nhưng những tố cáo của bà Ford đă đủ
là lư do để DC kiếm cách câu giờ, đ̣i
điều tra một chuyện không thể điều
tra. Chỉ với chủ đích là cố tŕ hoăn đến
sau ngày bầu lại quốc hội, hy vọng DC
chiếm được đa số tại Thượng
Viện là coi như ông Kavanaugh tiêu tan hy vọng vào
TCPV. Chẳng những vậy, mà TT Trump và khối CH cũng
sẽ tiêu tan hy vọng bổ nhiệm bất cứ
một thẩm phán bảo thủ nào khác vào TCPV. Tại sao lại phải
nghiến răng nghiến lợi, bất chấp
mọi việc để cản TP Kavanaugh? Thật ra đây không c̣n là
việc cản cá nhân ông Kavanaugh nữa, mà cũng
chẳng c̣n là chuyện phá TT Trump luôn. Vấn đề
đi xa hơn hơn cá nhân hai vị này rất
nhiều. Càng không phải là chuyện sex ǵ đó
của mấy bà vô danh. Trên bàn cân là hướng
đi của toàn bộ xă hội Mỹ trong cả
một thế hệ tới. Ta nh́n lại TCPV. Tư pháp là nhánh thứ ba
của cơ cấu chính quyền Mỹ, sau hành pháp và
lập pháp, mà trong ngành tư pháp, TCPV là cơ quan có
tiếng nói quyết định. Cho đến nay, ít người
để ư đến vai tṛ của TCPV, nhưng trên
thực tế TCPV nắm giữ vai tṛ then chốt hơn
cả hai nhánh kia. Đây là nhánh có trách nhiệm ‘bảo
vệ Hiến Pháp’ trên nguyên tắc, nhưng trên
thực tế, có quyền ‘diễn
giải’ Hiến Pháp, nghiă là gián tiếp thay
thế luôn cả Hiến Pháp, là nền tảng
của thể chế chính trị Mỹ. Từ trái qua phải: -
Hàng đứng: bà Elena Kagan (Obama); ông Samuel Alito (Bush
con); bà Sonia Sotomayor (Obama); ông Neil Gorsuch (Trump). -
Hàng ngồi: bà Ruth Ginsburg (Clinton); ông Anthony Kennedy
mới từ nhiệm (Reagan); chánh án TCPV John Roberts (Bush
con); ông Clarence Thomas (Bush cha); ông Stephen Breyer (Clinton). Điểm cực kỳ quan trọng của
TCPV là nhân sự và quyết định của TCPV là
chuyện vĩnh viễn. Các thẩm phán ngồi đó cho
đến chết hay tự ư từ chức với lư
do chính đáng. Các
án quyết có giá trị hầu như vĩnh viễn,
không ai thay đổi được, ngoại trừ chính
TCPV. Trong khi nhân sự trong hành pháp và lập
pháp đến rồi đi, có thể thay đổi vài
năm một lần, và những quyết định
của hành pháp và những luật của lập pháp cũng
vậy, có thể thay đổi liên tục. Hơn
thế nữa,
TCPV cũng có quyền hủy bỏ các quyết định
của hành pháp hay các luật của lập pháp, trong
khi cả hành pháp lẫn lập pháp đều không
thể đụng đến một án quyết của
TCPV. Trong cái nh́n đó, TCPV
đóng vai tṛ cực kỳ quan trọng, như
thuyền trưởng lái con tầu Cờ Hoa đi
về hướng tả hay hữu. Hành pháp và lập
pháp chỉ là thủy thủ đoàn. Trước đây, TCPV có
bốn vị bảo thủ, bốn vị cấp
tiến và một vị... ‘trung dung’, là TP Kennedy.
Một cách thật ngắn gọn và giản dị, ông
Kennedy có khuynh hướng bảo thủ về các
vấn đề chính trị và kinh tế như
quyền mang vũ khí, quyền tự do gây quỹ tranh
cử, quyền hạn của hành pháp,... nhưng
lại thiên về cấp tiến trong các quyết định
mang tính xă hội, như ủng hộ phá thai, hôn nhân
đồng tính, trợ cấp,... Khi TP Kennedy từ chức và
ông Kavanaugh được bổ nhiệm thay thế th́
phe cấp tiến hốt hoảng sợ những
cải cách xă hội của các tổng thống
cấp tiến từ thời TT Kennedy, qua thời các TT
Johnson, Clinton và Obama sẽ bị thu hồi, nhất là
luật cho phá thai tự do. Kinh hoàng hơn nữa cho phe
DC là họ sẽ phải chịu đựng sự
‘thống trị’ của khuynh hướng bảo
thủ, ngăn chặn bước tiến của ‘văn
minh cấp tiến’ của họ trong hai ba chục năm
nữa, tức là trong nguyên một thế hệ. Đó là chưa nói đến
việc trong ngắn hạn, TP
Kavanaugh có thể là người sẽ cứu TT Trump
nếu ông này bị thưa kiện ra trước TCPV v́
bất cứ chuyện ǵ. TP Kavanaugh trước
đây là phụ tá cho công tố Kenneth Starr truy tố
TT Clinton. Nhưng sau đó, ông làm phụ tá cho TT Bush và
thay đổi lập trường, cho rằng sau khi làm
phụ tá cho TT Bush th́ ông khám phá ra trách nhiệm
khổng lồ của một tổng thống và sự
nguy hại của việc truy tố một tổng
thống đương nhiệm. Do đó, quan điểm
hiện nay của TP Kavanaugh là không truy tố tổng
thống khi c̣n tại chức, mà phải đợi sau
khi măn nhiệm muốn truy tố ǵ th́ truy tố. Đây
dĩ nhiên là chuyện phe DC không chấp nhận v́
họ muốn đảo chánh TT Trump càng sớm càng
tốt qua việc truy tố về một tội nào
đó. V́ hậu quả của
việc bổ nhiệm ông Kavanaugh đối với
họ quá lớn, quá tai hại, nên phe DC chấp
nhận trả mọi giá để cản cho bằng
được ông Kavanaugh. Đó
chính là lư do tại sao bà Ford được lôi từ
trong nhà kho của 35 năm trước, chùi rửa
rồi mang ra tŕnh làng. Cho dù không bằng
chứng hay nhân chứng cũng không sao, v́ đây không
c̣n là chuyện pháp lư, phải chứng minh tội
lỗi ǵ hết, mà là chuyện chính trị, đánh là
đánh, không cần lư do hay lư luận. Ai
cũng thấy chuyện bà Ford là chuyện vớ
vẩn. Cả phe DC cũng thấy
vậy khi bà TNS Feinstein nh́n nhận không chắc bà Ford
đă nói thật, nhưng đây là cách cuối cùng không
c̣n cách nào khác để cản ông Kavanaugh cũng như
để chiếm đa số tại Thượng
Viện. Họ hy vọng việc này sẽ khích động
cử tri phụ nữ trước ngày bầu cử,
khiến các nghị sĩ CH rét, phải chịu thua. Phe CH hiểu rất rơ
vấn đề nên bằng mọi giá t́m cách phê
chuẩn ông Kavanaugh trước bầu cử. Không ai
biết chắc kết quả bầu cử, nếu CH
mất Hạ Viện không sao, nhưng mất Thượng
Viện th́ sẽ là đại họa cho CH v́ phe DC
sẽ bác bất cứ ai được TT Trump đề
cử vào TCPV (hay bất cứ chức vụ nào khác)
để rồi tất cả các quyết định
của các ṭa phá án liên bang, phần lớn do quan ṭa
cấp tiến của các TT Clinton và Obama nắm, sẽ
có hiệu lực (chuyện này đă bàn qua tuần
rồi). CH hiện chỉ có đa
số đúng 1 phiếu tại Thượng Viện.
Chỉ cần 2 nghị sĩ CH ‘đào ngũ’ là ông
Kavanaugh sẽ không được phê chuẩn. Hiện
chỉ c̣n ba nghị sĩ CH với quan điểm chưa
rơ rệt, đ̣i FBI điều tra trước; bù
lại, cũng có ít ra là 3 nghị sĩ DC có thể
bỏ phiếu thuận. Trong câu chuyện TP Kavanaugh,
vấn đề xin lập lại để mọi người
nh́n cho rơ: chẳng liên quan ǵ đến cá nhân ông
Kavanaugh hay cá nhân TT Trump, càng không liên hệ đến
chuyện sex hay bảo vệ phụ nữ hay ǵ ǵ khác.
Quư bà trước khi la hoảng cần nh́n cho rơ
họ đang bị lợi dụng làm vũ khí đánh
nhau thôi. Tất cả chỉ v́ mục tiêu của
đảng DC và TTDC là bảo vệ ư thức hệ
cấp tiến bằng cách cản việc ông Kavanaugh
trở thành thẩm phán TCPV thôi. Cản việc nước
Mỹ rẽ qua hướng bảo thủ. Do đó,
tất cả những tranh căi về thủ tục pháp
lư và lư luận phải trái, bằng chứng hay nhân
chứng, đều bằng thừa. Đối với
phe DC, mục tiêu tối hậu biện minh cho mọi phương
tiện. Chấm hết. Tin giờ chót: Ủy Ban Tư
Pháp đă biểu quyết khuyến cáo việc phê
chuẩn TP Kavanaugh, theo đúng làn ranh đảng phái,
11 thuận, 10 chống. Tuy nhiên, Thượng Viện
đă yêu cầu TT Trump ra lệnh cho FBI điều tra
thêm, với thời hạn cuối nộp báo cáo là
Thứ Sáu 5/10 để TV có thể biểu quyết
Thứ Ba 9/10. Một lần nữa, phe CH tháo lui, nhượng
bộ phe DC, để cho FBI điều tra trước
khi biểu quyết. Quư độc giả nào
nghĩ sau khi FBI điều tra và bạch hóa ông
Kavanaugh, phe DC sẽ vui vẻ chấp nhận, biểu
quyết phê chuẩn ông Kavanaugh, xin cho biết danh tánh.
Kẻ này sẽ trân trọng tặng giải thưởng
“Người ngây ngô nhất thế giới”. VŨ LINH |