TT
Mike Pence?
Vũ Linh |
Cuộc
chiến đảng Dân Chủ và đồng minh TTDC
đánh TT Trump ngày càng tăng cường độ. Bây
giờ đă có thêm một anh ‘thổi c̣i báo
động’ thứ hai ra mắt nhưng chưa
ra mặt. Cũng chẳng đáng ngạc nhiên. Trong
guồng máy công chức với cả triệu nhân viên,
kiếm ra dăm ba anh phản thùng trong khối Nhà Nước
Ngầm #NeverTrump không có ǵ khó, nhất là sau khi
nhẩy ra làm ‘Lê Lai cứu đảng DC’ th́ tên
tuổi sẽ nổi như cồn, được TTDC
tôn vinh như thần tượng, viết sách sẽ
thu vài triệu, có khi c̣n được Hồ Ly
Vọng mời đóng phim nữa. Mai mốt, có thêm vài
ba anh chị thổi c̣i nữa cũng không lạ. Cuộc
chiến gọi là ‘vớt đầm lầy’ của
TT Trump ngay từ đầu ai cũng biết là không
dễ khi có quá nhiều sâu bọ, ruồi nhặng, vi
khuẩn phải vớt, và chúng sẽ không ngồi yên
để chịu chết. Nhưng h́nh
như cuộc chiến của TT Trump c̣n khó khăn hơn
dự đoán. Nước
chảy đá ṃn. Khi mà đảng đối lập cùng
với toàn thể hệ thống truyền thông phe
đảng ào ào tát nước xuyên tạc, bóp méo
tấn công TT Trump trong suốt ba năm qua th́ dân Mỹ
cũng phần nào bị ảnh hưởng. Khi việc
đắc cử danh chính ngôn thuận bị xuyên
tạc là nhờ Nga giúp bất kể chẳng có
bằng chứng nào, khi thành quả kinh tế bị
vặn vẹo thành ‘di sản của Obama’, khi
giảm thuế cho hai phần ba dân Mỹ bị mô
tả là cắt thuế cho nhà giàu, khi tạo công ăn
việc làm cho dân được so sánh với Hitler
đă làm cho dân Đức, khi cuộc chiến mậu
dịch bảo vệ kinh tế và lao động Mỹ
bị chu chéo là có hại cho kinh tế Mỹ, khi nói
chuyện với Bắc Hàn để t́m cách tránh đại
chiến nguyên tử cứu cả chục triệu người
bị bôi bác thành quy hàng độc tài, khi tránh né
một cuộc chiến cục bộ của Trung Đông
bị la ó là phản bội đồng minh, khi tất
cả các bí mật an ninh quốc gia nhạy cảm
nhất bị khui ra và bóp méo nhân danh bảo vệ
thể chế dân chủ, khi t́m cách bổ nhiệm
những quan ṭa chủ trương tôn trọng Hiến
Pháp và luật pháp bị tố là lũng đoạn
hệ thống tư pháp, khi cả đảng đối
lập và cả hệ thống truyền thông tự
trao cho ḿnh trách nhiệm đi lùng hay chế tạo
tội từ nhỏ đến lớn, khi ông kinh doanh
chê chính trị gia tham nhũng, bất tài, tệ
hại, tạo bao nhiêu vấn đề và tai tiếng
cho Hoa Thịnh Đốn nên cần phải thanh lọc
th́ lại bị chụp cái mũ “Ông Ác” lên đầu,
khi tất cả những thành quả cho cả nước
bị khỏa lấp bởi ‘tư cách cá nhân tệ
hại’,… th́ cuối cùng cũng khó cho dân Mỹ nh́n
thấy sự thật, nhất là đại đa
số dân Mỹ không phải là chuyên gia chính trị
theo dơi kỹ mọi biến cố thời cuộc và
hiểu rơ vấn đề. Thái độ
phe đảng của đảng DC và đồng minh
TTDC nhiều khi giả dối đến độ thô
bạo, nhưng nhờ sách lược cả vú lấp
miệng em, nhiều người vẫn không thấy hay
không muốn thấy cái giả dối đó. Câu
chuyện Ukraine mà ‘phe ta’ đang khai thác để
đánh TT Trump là một ví dụ không thể nào rơ ràng
hơn. ‘Phe ta’ tố TT Trump phạm nửa tá đại
tội đáng đàn hặc và truất phế. Nghe cũng
khá hợp lư. Chỉ có 3 vấn
đề: 1) chỉ là
tố suông mà chưa đưa ra được
bất cứ một bằng chứng nào hết; 2) cuộc
điều tra tiến hành trong bí mật tuyệt đối,
vi phạm tất cả tiêu chuẩn pháp lư sơ đẳng
nhất, và 3) tất
cả những việc TT Trump làm, gọi là ‘áp
lực nguyên thủ ngoại quốc giúp ḿnh trong mùa
tranh cử nội bộ’, th́ TT
Clinton, TT Obama, bà Hillary, cụ Biden, và ít nhất 3 thượng
nghị sĩ DC cũng đă làm trước đây mà
‘phe ta’ không thấy có vấn đề ǵ hết.
Việc chính trị Mỹ có hai thước đo h́nh
như là chuyện đương nhiên mà ‘phe ta’ không
thắc mắc ǵ hết. Bất cứ chiến lược,
chiến thuật, mánh mung, vu cáo, fake news,… nào giúp
hạ được Trump đều là chính đáng và
chính danh. Trong câu
chuyện ‘hai thước đo’, một cụ tỵ
nạn cuồng chống Trump giải thích rất ‘khoa
học’: chuyện Clinton, Obama, Hillary là chuyện quá
khứ, bây giờ ta nói về Trump, là chuyện
hiện tại. Cần bàn thêm về cách căi chầy căi
cối này không nhỉ? Cụ này h́nh như cũng chưa
đậu tới bằng… lái xe, nên chưa bao giờ
biết trong tư pháp, có cái gọi là ‘tiền
lệ”, một phán quyết dựa trên một phán
quyết đă lấy trong một trường hợp tương
tự trước đây. Quá khứ, nhất là trong ngành
tư pháp, luôn luôn là mẫu mực cho hiện tại. Tất
cả rồi sẽ đi đến đâu? Trong chính
trị Mỹ, chuyện ǵ cũng có thể xẩy ra.
TT Trump có
thể sẽ vượt qua mọi khó khăn v́
cuối cùng sẽ có dịp vạch trần cho cả nước
những tṛ múa rối của đảng đối
lập đang loay hoay t́m cách gạt bỏ kết
quả bầu cử của năm 2016, và ít ra cũng
để cưỡng chiếm lại Ṭa Bạch
Ốc năm tới bằng mọi giá. Xét cho cùng,
dân Mỹ hiển nhiên là dân có mức dân trí và
nhất là ư thức chính trị cao nhất thế
giới, hơn rất xa các cụ tỵ nạn
cuồng chống Trump. Nh́n vào hai năm khua chiêng
trống về ‘thông đồng với Nga’ th́
biết dân Mỹ không ngu ngơ, nhắm mắt tin vào
những cáo buộc không bằng chứng, cho dù nhai
đi nhai lại cả mấy năm trời. Thực
tế mà nói, Hạ Viện rất có thể khai thác
hay xuyên tạc đủ chuyện, vận động
đủ phiếu của các dân biểu phe ta để
bắt đầu thủ tục đàn hặc TT Trump,
rồi sau đó sẽ chính thức biểu quyết
đàn hặc, tức là kết tội TT Trump. Với
DC nắm đa số kiểm soát Hạ Viện,
việc này không có ǵ khó khăn. Bước
tới sẽ là Thượng Viện biểu quyết
kết án. Bản án chỉ
cho hai lựa chọn: 67 thượng
nghị sĩ (hay 2/3 hiện diện) biểu quyết TT
Trump có tội là ông bị truất phế ngay lập
tức và PTT Pence lên thay thế; không
đủ túc số đó, TT Trump ‘vô tội’,
tiếp tục làm tổng thống, chấm hết. Cho đến
nay, kịch bản TT Trump bị Thượng
Viện truất phế coi như có zero triển
vọng thành sự thật. Trong lịch sử
Mỹ đă có hai tổng thống bị Hạ
Viện đàn hặc, nhưng cả hai đều thoát
cửa ải Thượng Viện truất phế. Hiện
nay phe DC có 47 ghế, nếu như tất cả đều
nhất loạt biểu quyết truất phế, là
điều không có ǵ chắc chắn, vẫn c̣n
cần thêm 20 phiếu của thượng nghị sĩ
CH, là điều hầu như không thể xẩy ra
được. Những thăm ḍ mới nhất
cho thấy cử tri CH ủng
hộ TT Trump gần 90%, rất khó cho một thượng
nghị sĩ CH phản TT Trump nếu họ biết
đếm phiếu cử tri của họ. Theo một
nghiên cứu của báo phe ta Washington Post, bên CH hiện
nay không có một thượng nghị sĩ nào ủng
hộ đàn hặc trong khi 38 vị nhất quyết
ủng hộ TT Trump đến cùng. Tuy nhiên, cũng
phải nói có 15 vị chấp nhận điều tra thêm
về vụ Ukraine. Trong kịch bản lạc quan
nhất cho đảng DC th́ có thể có 15 thượng
nghị sĩ CH biểu quyết chống TT Trump, vẫn
c̣n thiếu 5 phiếu để truất phế TT Trump. Tóm
lại, kịch bản nhiều triển vọng
nhất là Hạ Viện sẽ đàn hặc, nhưng
Thượng Viện sẽ không truất phế TT Trump.
Công dă tràng. Báo Washington
Post loan tin hầu hết các chuyên gia kinh tế
của các tổ chức nghiên
cứu chính trị như Moody’s
Analytics, Trend Macrolytics (đă
tiên đoán trúng tất cả các cuộc bầu
tổng thống từ 1952), Oxford Economics (của Anh),… tiên
đoán TT Trump chẳng những sẽ không bị đàn
hặc, mà sẽ đại thắng trong kỳ bầu
cử tổng thống năm tới, thu được
nhiều phiếu cử tri đoàn hơn năm 2016.
Ta cứ chờ xem. Đó là lư
luận… b́nh thường. Bây giờ ta thử lư
luận… bất b́nh thường xem sao? Hiện
nay, dân biểu DC chiếm đa số tại Hạ
Viện nhưng không phải tất cả dân biểu
DC đều ủng hộ đàn hặc.
Có một yếu tố rất quan trọng mà họ
phải cân nhắc: đàn hặc
sẽ kích động khối cử tri của TT Trump,
sẽ khiến họ đổ xô đi bầu th́
sẽ nguy to cho DC. Ta đừng quên dân da trắng
vẫn c̣n là khối đa số, 70%
dân Mỹ. Một số lớn lười đi
bầu v́ phần lớn là dân trung lưu hay giàu có, không
lệ thuộc chính phủ hay trợ cấp nên bất
cần chính phủ, lơ là chuyện chính trị, lo làm
ăn, không rảnh đóng cửa bi-zi-nét đi xếp
hàng cả mấy tiếng đồng hồ để
bỏ phiếu, nhưng với t́nh trạng kinh tế
phát triển mạnh hiện nay, công ăn việc làm
tràn ngập, thuế má nhẹ đi nhiều, thủ
tục kinh doanh bớt rườm rà nhiêu khê, có
thể họ sẽ cảm thấy quyền lợi cá
nhân bị đe dọa nếu Trump bị truất
phế, họ sẽ phản ứng đổ xô đi
bầu để bảo vệ TT Trump th́ DC sẽ
vỡ nợ. Có
32 dân biểu DC phải ra tranh cử tại các vùng CH, họ sẽ phải cân nhắc kỹ. Chỉ
cần 18 người lo bảo vệ cái ghế của
ḿnh, chống đàn hặc là sẽ không đủ túc
số đàn hặc. Như đă từng viết
trên diễn đàn này, chính trị gia Mỹ chẳng
cần biết quyền lợi tối thượng
đất nước hay của đảng ta ǵ ráo mà
chỉ lo cho cái ghế của ḿnh thôi. Việc bà
chủ tịch Hạ Viện không cho tổ chức
biểu quyết của toàn thể Hạ Viện
về quyết định mở cuộc điều tra
là bằng chứng hiển nhiên nhất là bà Pelosi
biết là không đủ túc số biểu quyết cho
mở điều tra đàn hặc chứ đừng nói
đến túc số để đàn hặc. Nôm
na ra, trái với suy luận ‘b́nh thường’, chưa
chắc đă có đủ túc số phiếu để
đàn hặc TT Trump. Mặt
khác, về phiá Thượng Viện, cũng chẳng có
ǵ chắc chắn họ sẽ sống chết bảo
vệ TT Trump. Như đă
bàn, sẽ cần 20 thượng nghị sĩ CH
biểu quyết truất phế. Có thể có thượng
nghị sĩ CH nào phản TT Trump không? Dĩ nhiên là có. Ta
không nên quên là trong nội bộ đảng CH, có
một nhóm ít nhất 3 hay 4 thượng nghị sĩ
CH, chống TT Trump từ ngày ông c̣n tranh cử, và sau này
thường biểu quyết chống ông.
Ngay trong vụ lộn xộn Ukraine
hiện nay, TNS Mitt Romney, cựu ứng
cử viên tổng thống, đă công khai lên tiếng
công kích TT Trump và nh́n nhận ông có thể sẽ
biểu quyết truất phế. Ít ra cũng là
dịp trả thù TT Trump đă không cho ông Romney làm
ngoại trưởng. Không kể
ông Romney, cũng đă có 14 vị chấp nhận điều
tra để đàn hặc. Nếu tất cả
trở mặt chống TT Trump th́ tuy c̣n thiếu
5 phiếu, không phải là chuyện quá khó khăn
đâu. Khối CH
chống Trump, với sự hậu thuẫn của phe DC
và TTDC mới đây đă tung ra một bong bóng thăm
ḍ dư luận mới, theo đó, phe bảo thủ CH
muốn sống c̣n, hay muốn
thực hiện các chương tŕnh bảo thủ
của họ, cần phải nghĩ đến
chuyện… đổi ngựa, thí TT Trump để
đưa PTT Mike Pence lên. Theo quan
điểm của khối này, dù muốn hay không, khó có
thể chối căi TT Trump là một tổng thống
độc đáo nhất lịch sử Mỹ. Các
chính sách của ông đă đưa đến
nhiều thành quả hiển nhiên, như sự đắc
cử của ông, giảm thuế cho cả nước,
tăng trưởng kinh tế, và việc cả thế
giới đă thấy rơ ông đă và sẽ tiếp
tục là người coi quyền lợi của Mỹ
lớn hơn tất cả mọi chuyện, và sẵn
sàng cứng rắn với cả kẻ thù lẫn đồng
minh, là người dám nói và dám làm bất chấp
hậu quả cá nhân. Nhưng cách
hành xử của ông đă khiến ông ngày càng khó chu
toàn trách nhiệm, đặc biệt là thực
hiện những chương tŕnh bảo thủ của
ông. Khó ai có thể phủ nhận thái độ
chống Trump gần như vô điều kiện
của đảng DC đối lập cũng như
cả hệ thống TTDC, nhưng cũng khó phủ
nhận TT Trump cũng đă ‘đóng góp’ vào việc
tạo kẻ thù cho chính ḿnh, tạo hiềm khích lung
tung với những người chung quanh, bạn cũng
như thù, kể cả những người có uy tín
lớn và kinh nghiệm nhiều đă từng hợp tác
mật thiết nhất với ông. Cái
nguy hại lớn nhất của khối bảo thủ
là TT Trump đang chính ḿnh tự hại ḿnh, và trong
tiến tŕnh đó, có thể sẽ hại luôn
quyền lợi của khối bảo thủ. Hai mục
tiêu quan trọng nhất của khối bảo thủ là:
Theo
quan điểm của khối bảo thủ này, họ
có thể nhắm mắt đưa chân theo Trump,
tiếp tục ủng hộ TT Trump gần như vô
điều kiện, bảo vệ ông tối đa trong
vụ đàn hặc và truất phế.
Nhưng đây là chiến thuật nhiều rủi ro
lớn. Nếu TT Trump thoát qua cửa ải truất
phế của Thượng Viện, nhưng v́ sự
tấn công quá mạnh bạo của DC và đồng
minh TTDC, bị đa số dân Mỹ nghi ngờ, bất
tín nhiệm, không bầu cho ông năm tới, th́ sao? Kịch
bản đảng DC tái sinh, mang nước Mỹ
về thời đại Obama sẽ là một đại
họa khổng lồ cho khối bảo thủ. Chưa
kể nguy cơ lớn hơn là các cụ xă nghĩa
Sanders hay Warren có thể vào Ṭa Bạch Ốc được. Thế th́
phải làm ǵ bây giờ? Quan điểm
bảo thủ ‘mới’ chủ trương chấp
nhận… ‘thí’ TT Trump, chấp nhận đàn hặc
và truất phế TT Trump trước ngày bầu cử
luôn. V́ lư do căn bản là việc thực hiện
những chính sách bảo thủ quan trọng hơn xa
việc bảo vệ cá nhân một ông Trump. Họ
đang suy tính việc nếu thay thế TT Trump bằng
PTT Pence có thể giúp gia tăng triển vọng CH
tiếp tục nắm Ṭa Bạch Ốc, thực
hiện được những chương tŕnh
bảo thủ, th́ việc thí ông Trump v́ quyền
lợi bảo thủ có thể là đáng làm.
Ta nên nhớ trong văn hoá Mỹ nói chung, cá nhân
một người không bao giờ là yếu tố quan
trọng, chỉ có thành quả tối hậu mới là
điều quan yếu. Điều
tất cả các quan sát viên chính trị Mỹ nhận
thấy là TT Pence sẽ
nguy hiểm hơn cho khối đối lập cấp
tiến gấp ngàn lần TT
Trump.
Quan
trọng nhất, ông Pence là người có quan điểm
bảo thủ chắc nịch, có thể nói bảo
thủ hơn xa ông Trump. Thứ
nh́, ông Pence là con người trầm tĩnh, không
hung hăn và ít sơ hở cá nhân hơn ông Trump để
bị phe DC và TTDC tấn công. Thứ
ba, ông Pence không có tỳ vết chuyện gái gú hay nói
tục, được hậu thuẫn gần như
tuyệt đối của khối Thiên Chúa giáo
Evangelist, là khối cử tri rất quan trọng trong chính
trị Mỹ. Dĩ nhiên,
ông Pence không thể là người hoàn hảo, cũng
có nhược điểm, chẳng hạn như quá
‘hiền lành’ có thể sẽ khó chống đỡ
các tấn công tàn bạo của DC và TTDC, cũng có
thể sẽ vất vả với những tay độc
tài cứng cựa như Putin, Tập hay ngay cả
cậu Ấm Ủn. Ông Pence cũng
không phải là loại chính trị gia có tài ăn nói,
thu hút hậu thuẫn mạnh, có thể khích động
một hội trường như ông Trump có thể làm. Dù vậy,
nhiều ông bà bảo thủ CH cũng đặt lên bàn
cân việc TT Trump bị chống đối quá
mạnh, sẽ khó có thể thực hiện được
những kế hoạch bảo thủ cho dù thoát
được đàn hặc và được bầu
lại. Đặc biệt là sẽ khó có thể thông
qua những chương tŕnh mà khối bảo thủ
chủ trương như tiếp tục giảm
thuế, tiếp tục cắt giảm luật lệ
thủ tục kinh doanh, tiếp tục cản làn sóng di
dân, và tiếp tục bổ nhiệm các thẩm phán
bảo thủ, nhất là trong TCPV. Trong
bài toán đó, họ nghĩ nếu đàn hặc và
truất phế TT Trump trước ngày bầu cử, th́
có nhiều triển vọng dân Mỹ sẽ coi như
vậy quá đủ rồi, chấp nhận bầu cho
ông Pence. Nếu đàn
hặc và truất phế sau khi TT Trump tái đắc
cử, ông Pence lên thay thế th́ ít nhất DC sẽ
phải để yên TT Pence ngồi hết nhiệm
kỳ, đến đầu 2025. Từ đây tới
đó, phe bảo thủ sẽ có thể có thêm cả
trăm thẩm phán bảo thủ liên bang, và ít
nhất một hay hai thẩm phán bảo thủ trong
Tối Cao Pháp Viện. Và ít nhất chính sách tăng trưởng
kinh tế sẽ kéo dài thêm được 5 năm. Nói cách khác,
nếu đảng CH nhất quyết cản trở
đàn hặc và truất phế TT Trump, ông Trump có
thể thua ngay trong cuộc bầu cử năm tới,
hoặc nếu tái đắc cử th́ cũng sẽ
bị chống đối c̣n tàn bạo hơn nữa
trong nhiệm kỳ tới, khiến ông hoàn toàn tê
liệt, không làm được ǵ nữa, không
thực hiện được một chương tŕnh
bảo thủ nào nữa. Trong khi nếu TT Trump bị
đàn hặc và truất phế sớm, có thể ông
Pence sẽ có dịp lên làm tổng thống, chống
đối của đảng DC sẽ x́ hơi phần
nào, và TT Pence sẽ có dịp thực hiện những
cải cách theo hướng bảo thủ dễ dàng hơn,
mạnh hơn và hữu hiệu hơn. Phe DC nêu
vấn đề NẾU Hạ Viện
biểu quyết đàn hặc, rồi NẾU
Thượng Viện phải biểu quyết việc
truất phế TT Trump – hai chữ NẾU thật
lớn-, các thượng nghị sĩ CH sẽ tính toán
như thế nào? Chính
trị Mỹ quả là… đau đầu phải không?
Thưa không đâu! Thật
ra, giải pháp ‘thí Trump’ để đưa PTT Pence
lên là chuyện TT Trump sẽ gọi là…
bad idea! Tính toán
việc ‘thí’ TT Trump thoáng nghe có vẻ hợp lư, nhưng
đă không ghi nhận 3 yếu
tố hết sức quan trọng: 1)
nhiều cử tri CH, nhất là khối trung thành
với TT Trump, sẽ không chấp nhận phản
một người đă có nhiều đại công vĩ
đại cho quan điểm bảo thủ trong ba năm
qua, có thể sẽ làm tan vở đảng CH thành hai
khối, khiến ngư ông DC thủ lợi; 2) không có ǵ
bảo đảm phe DC và TTDC sẽ không đánh ông
Pence c̣n mạnh hơn đánh Trump nữa, 3) ông
thần Trump sẽ không bao giờ ngồi yên để
bị ‘thí’. Đây là những nan đề không
nhỏ mà cử tri và chính khách CH sẽ phải cân
nhắc kỹ. TTDC đă có
vẻ như muốn khai thác ư kiến này để phân
hóa đảng CH rồi. Anh b́nh loạn gia Scarborough
của MSNBC nổi tiếng chống Trump đến
chết, đă khẳng định nếu các thượng
nghị sĩ CH được biểu quyết kín,
họ sẽ bầu cho PTT Pence ngay bây giờ. Báo
Washington Post cũng có một bài b́nh loạn dài có
vẻ khuyến khích cử tri CH nên ‘thí’ TT Trump đi. Vũ Linh, 25/10/2019 |