...tỷ lệ hậu thuẫn quốc hội ở
mức từ 10% đến 20%, thua xa ông Trump...
Đó là tiêu đề của hàng loạt emails của
vài người không mê Trump lắm đă hớn hở
phổ biến, như thể đang khô cổ mà
vớ được trái chanh tươi. Có chuyện
chửi Trump, mừng chi đâu!
Số là TT Trump
mới đây đă bất ngờ ngủ lộn giường,
chui vào ngủ với bà Nancy Pelosi của đảng DC,
khiến mấy ông kép bà đào CH chưng hững.
Sau vụ băo Harvey tàn phá Houston, TT Trump đề
nghị quốc hội khẩn cấp chuẩn chi
gần tám tỷ đô giúp nạn nhân ngay. Các trung tâm
cứu trợ, trú băo tạm, các chính quyền địa
phương, cần tiền mua thực phẩm,
thuốc men ngay lập tức trong khi chờ đợi
chuẩn chi cả mấy chục tỷ nữa để
tái định cư họ, sửa chữa nhà cửa,
xe cộ, giao thông, điện nước, cầu
cống.
Tại Thượng
Viện, các nghị sĩ cả hai đảng, đúng
theo nguyên tắc sinh hoạt chính trị Mỹ, lợi
dụng ngay cơ hội để nhét yêu sách chính
trị vào. Cả hai bên, lấy lư do cơ quan cứu
trợ liên bang FEMA không có tiền, cần phải
chuẩn chi ngân sách đặc biệt, nhưng v́ ngân
sách quốc gia cũng hết tiền cuối Tháng Chín
này, nên phải đi vay mượn thêm đâu đó.
Thế là có lư do để cài mức trần công
nợ vào cuộc biểu quyết. Hai bên tranh căi. Bên
CH muốn ấn định mức trần có giá
trị 18 tháng, tức là trong thời gian đó, không
được tăng mức công nợ lên. Phe DC đ̣i
hạn định 3 tháng thôi, để sau đó
lại có dịp tăng nợ nữa. Trong khi họ căi
nhau, dĩ nhiên, nạn nhân băo lụt Houston dài cổ
chờ cứu giúp.
TT Trump gọi lănh
đạo CH và DC đến họp.
Nửa tá lănh tụ của hai bên tiếp tục căi
nhau trước mặt tổng thống. Phe CH nhân nhượng,
hạ xuống c̣n 12 tháng, rồi 6 tháng. Phe DC kiên
quyết giữ 3 tháng. Buổi họp có triển
vọng đi vào bế tắc.
TT Trump sốt
ruột, bực ḿnh, nhẩy bổ vào cuộc tranh căi,
tuyên bố ông chấp nhận đề nghị ba tháng
của DC, không ấn định mức trần nào
hết, cứu giúp nạn nhân băo lụt là ưu tiên
cần giải quyết ngay, những chuyện khác tính
sau, chấm dứt cuộc họp.
Theo tính toán của TT Trump, ông cần phải nhận
giải pháp của DC mới có phiếu của họ
để mau mắn thông qua luật cứu trợ,
chứ nếu theo ư kiến của CH, phe DC sẽ
chống đối và phe CH sẽ không đủ túc
số 60 phiếu cần thiết để áp đặt
giải pháp CH. Nói cách khác, các nghị sĩ của
cả hai đảng chú tâm vào cuộc tranh căi công
nợ, chỉ có TT Trump nh́n thấy nạn nhân băo
lụt đang dài cổ nằm dưới nước
chờ, và ông chấp nhận đầu hàng phe DC vô
điều kiện để nạn nhân băo lụt có
tiền cứu trợ ngay.
Sau đó,
để tránh tiếng bất nhẫn, phe CH đề
nghị tăng tiền giúp nạn nhân lên gấp đôi,
tới 15 tỷ. Thượng Viện mau chóng thông qua,
rồi Hạ Viện cũng theo gót.
Phản ứng của TTDC là đổi giọng, ca
ngợi tính nhân đạo, bác ái của TT Trump,
lần đầu tiên ủng hộ ông ta? Hay là ca
tụng TT Trump đă phá bỏ tính phe phái, sẵn sàng
hợp tác với đối lập để cứu dân?
Dĩ nhiên là không. TTDC
reo mừng, coi như đă “chiêu hồi” được
TT Trump về phe ḿnh, rồi kêu gọi các lănh tụ DC
cẩn thận, coi chừng tay phản phúc này.
Nói cách khác, vẫn bài bản cũ, bất kể TT
Trump làm ǵ cũng phải nặn cho được lư
do để đánh chửi. Vài cụ tỵ nạn phe
ta cũng vội chạy theo trả bài đúng bài
bản CNN, miả mai TT Trump “kết bè” ǵ đó v́
bản tính tráo trở, không tin được.
Khối bảo
thủ cực đoan la hoảng TT Trump phản đảng,
phản bội cử tri bảo thủ.
Nhiều người nghiêm chỉnh và ít phe đảng
hơn, thắc mắc sao TT Trump lại nhẩy rào, bàn
ra tán vào về nhu cầu của TT Trump lấy lại
cảm t́nh của dân sau khi mức hậu thuẫn
rớt như sung rụng lúc gần đây.
Tất cả những phản ứng trên dường
như... trật đường rầy hết. Họ bàn
tán trật hết chỉ v́ đă không nh́n kỹ ông
Trump ngay từ đầu, hay nh́n kỹ nhưng bị tính
phe đảng che mắt, không nh́n rơ sự thật.
Sự thật là ông Trump đă hành xử đúng như...
Trump! Không hơn không kém. Chẳng có ǵ đáng
ngạc nhiên.
Cột báo này đă nhiều lần viết TT Trump có
đặc điểm là chính khách không giống
bất cứ chính khách nào khác. Nếu lấy tiêu
chuẩn b́nh thường để luận bàn về
TT Trump th́ bảo đảm sẽ tiếp tục
trật đường rầy dài dài. Ông Trump khác các
chính khách b́nh thường ở vô số điểm.
Chẳng hạn ông chẳng bao giờ cảm thấy
bị g̣ bó hay trói tay bởi ư thức hệ cấp
tiến hay bảo thủ, cũng chẳng bao giờ coi
chuyện đảng phái là chuyện uống máu ăn
thề trung thành đến chết.
Trong quá khứ, khi đi bầu cử, ông đă
từng ghi danh là độc lập, là đảng viên
“Đảng Cải Cách” -Reform Party- (đảng
của tỷ phú Ross Perot thành lập để tranh
cử năm 1992, đưa đến việc
đương kim TT Bush cha mất phiếu bảo
thủ, khiến thống đốc Bill Clinton đắc
cử), đảng DC, rồi đảng CH luôn. Có nghiă
là ông không phải là chính trị gia có quan điểm
chính trị như đinh đóng cột, mà giản
dị nhất, chỉ là một người có tư tưởng
chính trị độc lập, đầu óc thực
tế, thực dụng, muốn thực hiện một
việc nào đó và có kết quả cụ thể,
bất cần đó là việc của phe bảo
thủ hay của khối cấp tiến, hay của
đảng nào.
Khi ra tranh cử tổng thống, tuy ghi danh là đảng
viên CH, tranh cử trong đảng CH, nhưng ông đánh
nhau với tất cả các ứng viên CH khác, bất
kể bảo thủ nặng hay ôn hoà.
Ứng viên Trump nh́n thấy nhiều vấn đề
lớn của Mỹ như cuộc sống giới lao
động và trung lưu ngày càng khó khăn, nước
Mỹ ngày một thoái hoá trên phương diện
vật chất cũng như tinh thần, đối
diện với nhiều vấn nạn như di dân
lậu, khủng bố đe dọa, phải đạo
chính trị vớ vẩn đi ngược lại
những giá trị nền tảng của văn hoá
Mỹ,... Và ông quyết định thay đổi.
Tuy mượn danh đảng CH, nhưng thực tế
là ông Trump đă đắc cử hoàn toàn dựa trên
sự thu hút của cá nhân ông, và cả đảng CH
sau đó đă phải bám chạy theo con tàu Trump.
Nếu có mắc nợ th́ là CH mắc nợ Trump
chứ ông này không mắc nợ CH chút ǵ.
Việc TT Trump công khai chấp nhận đi theo quan
điểm của DC là một thông điệp rất
rơ ràng cho các đồng chí CH trong quốc hội: “Tôi
không lệ thuộc vào mấy ông ǵ hết, tôi
chỉ muốn làm được việc, cho ra
chuyện, các ông không làm ǵ, tôi sẵn sàng hợp tác
với địch nếu cần để có kết
quả cụ thể. Các ông hăy nh́n kỹ quyết
định này, nếu tiếp tục đấm đá
nhau để đi vào bế tắc với những
vấn đề tới như luật di dân, sắc
lệnh DACA, thu hồi Obamacare, luật thuế mới, tái
thiết đường xá, cầu cống,... xin đừng
nghĩ tôi không dám bắt tay với DC. Cũng đừng
nên quên tôi là chuyên gia về thương thảo, không
có ǵ không thảo luận và điều đ́nh
được. Tôi không phải là người sống
chết v́ ư thức hệ, cũng không sống
chết với đảng CH của mấy ông đâu.
Tôi không muốn đi vào lịch sử như tổng
thống chẳng làm ǵ hết”.
Mặt khác, việc TT Trump bắt tay với khối DC cũng
chẳng có nghiă là TT Trump đă thay đổi lập
trường lâu dài, trong tương lai sẽ thân
thiện hay “kết bè” với DC. Hiển nhiên,
quyết định của TT Trump chỉ là quyết
định trong đúng một chuyện, có giá trị
đúng ba tháng. Chỉ mang ư nghiă trong tương lai,
mỗi vấn đề sẽ được giải
quyết tùy từng trường hợp, cả hai chính
đảng nên ghi nhớ.
Bằng chứng đầu tiên, có tin TT Trump đă
đạt được sự đồng ư của
cấp lănh đạo DC để bàn về chuyện
DACA. Chưa có thoả thuận ǵ đâu, chỉ là
đồng ư thảo luận thôi. Khoan hoan hô hay đả
đảo. Đồng ư nói chuyện th́ dễ, đi
vào chi tiết mới khó.
Ông Trump là một chính khách không ai tiên đoán
được sẽ làm ǵ v́ tất cả những
phản ứng của ông đều khác thường,
không theo sách vở nào hết.
Ngay từ hồi tranh cử, không biết bao nhiêu
việc ông làm không giống ai có thể đă giết
chết bất cứ chính khách nào khác, khiến cho TTDC
hấp tấp đăng cáo phó cả chục lần,
nhưng rồi cuối cùng th́ ông ngồi trong Ṭa
Bạch Ốc trong khi đối thủ của ông,
một chính khách chuyên nghiệp hành xử đúng sách
vở, th́ ngồi nhà viết sách than thở.
Khi c̣n tranh cử, đă có nhiều tiếng nói tố
giác ông là cấp tiến nằm vùng, hay nặng nề
hơn, là thời cơ, chỉ mượn tên CH và
đội mũ bảo thủ để ra tranh cử
thôi, chứ thật sự ông không phải CH cũng
chẳng là bảo thủ. Sự thật như đă bàn
ở trên, ông Trump chỉ là người có đầu
óc thực dụng, không chịu đội mũ nào
hết ngoài cái mũ “Make America Great Again” do chính ông
chế ra thôi.
Các chuyên gia chính trị Mỹ cũng đang nhận
thấy một hiện tượng mới lạ trong chính
trường Mỹ.
Đảng DC, sau thất bại của bà Hillary và
nhất là trước ảnh hưởng lớn
mạnh bất ngờ của cụ xă nghiă Bernie Sanders,
đă dường như chuyển hướng về
phiá tả hơn nữa. Tiêu biểu là việc bầu
ông cực tả Tom Perez làm chủ tịch Ủy Ban
Quốc Gia của đảng, tuy không phải là
chủ tịch đảng, nhưng là người có
khả năng lèo lái hướng đi của đảng.
Đảng CH th́ cũng sau chiến thắng bầu
cử, có vẻ đi mạnh về phiá hữu hơn.
Thất bại trong việc thu hồi Obamacare một
phần là do phe cực hữu áp lực quá mạnh,
chẳng những đ̣i hủy điều lệ
bảo hiểm bắt buộc, bỏ việc đóng
phạt, đóng cửa các “exchanges” của Obamacare, mà
c̣n đ̣i cắt giảm quá nhiều số người
nhận Medicaid (bảo hiểm y tế cho những người
lợi tức thấp), đưa đến sự
chống đối của vài ba ông bà CH ôn hoà.
TT Trump hiển nhiên nh́n thấy hai hướng đi
đó, nên có vẻ muốn khai thác, chống cả hai
đảng để tạo một thế đứng
trung lập ở giữa, trên cả hai đảng.
Đây chính là sách lược của TT Clinton khi trước,
gọi là “triangulation”. Tạm dịch là “tam đầu
chế”, với hai chính đảng đánh nhau trong khi
tổng thống leo lên chóp, không về phe nào hết,
khi th́ ủng hộ đảng này chống đảng
kia, khi th́ ngược lại.
Cái đau đầu của TT Trump là CH đă có
được thế đa số tại cả hai
viện quốc hội, DC là cá nằm trên thớt.
Ấy vậy mà v́ những tranh căi nội bộ, trong
gần 9 tháng qua, chưa có một cải cách lớn nào
được thực hiện ngoài việc hủy
bỏ hay thu hồi hàng loạt sắc lệnh Hành Pháp
của TT Obama, mà ít ai biết đến v́ TTDC giấu
nhẹm. Obamacare vẫn c̣n đó, bức tường
vẫn chưa có tiền để xây, luật cải
tổ thuế có nhiều triển vọng bế
tắc, luật tân trang hạ tầng cơ sở
quốc gia chưa ai nói tới. Thượng Viện
vẫn lo điều tra, điều trần chính
quyền Trump hết chuyện này đến chuyện
nọ trong khi hàng trăm viên chức cao cấp nhất
vẫn chưa được phê chuẩn để làm
việc,...
Quan trọng không kém đối với TT Trump là các
vị dân cử CH đă không tích cực lắm trong
việc bảo vệ tổng thống chống các
vụ tấn công của phe DC và TTDC, đặc
biệt là trong những vụ điều tra về quan
hệ với Nga, hay việc giải nhiệm giám đốc
FBI.
Thậm chí, nhiều ông bà CH c̣n công khai chỉ trích ông
rất nặng nề, đặc biệt là ông McCain
đă liên tục chỉ trích ông với những
thậm từ nặng nề nhất, rồi bỏ lá
phiếu quyết định để cứu sống
Obamacare. Ngay cả ông Ryan, chủ tịch Hạ
Viện, và ông McConnell, lănh tụ khối đa số
CH tại Thượng Viện, cũng đă nhiều
lần công khai chỉ trích hay nói ngược lại
tổng thống.
Có qua có lại mới toại ḷng nhau, khi không có qua th́
không cần có lại.
TT Trump bất đồng hay thậm chí tấn công các
đồng chí CH thật ra cũng không có hại ǵ ghê
gớm cho ông. Theo các thăm ḍ dư luận mới
nhất, tỷ lệ hậu thuẫn quốc hội
đang ở mức đâu từ 10% đến 20%, thua
xa ông Trump.
Một cách cụ thể và chính xác hơn, TT Trump đă
bị vài lănh tụ CH chống đối chứ không
phải bị toàn khối CH trong quốc hội hay
khối bảo thủ trong quần chúng chống. Sau khi
ông quyết định chấp nhận đề
nghị về công nợ của DC, th́ cả hai
viện, với đa số CH, đă biểu quyết
theo quyết định của ông.
Vài triệu chứng cho thấy chống TT Trump không
phải là thái độ có lợi nhất trong nội
bộ đảng CH. Lănh tụ khối CH tại Thượng
Viện, ông McConnell, nổi tiếng “cứng đầu”
với TT Trump, có 17% hậu thuẫn và 42% chống trong
chính tiểu bang của ông.
Thăm ḍ mới nhất của Rasmussen cho biết trong
10 cử tri CH, có gần 7 người (67%) hoan nghênh
việc TT Trump “hợp tác” với khối DC. Cho
thấy TT Trump vẫn được hậu thuẫn
mạnh của khối cử tri nồng cốt của
ông trong khối CH.
Dù vậy, việc TT Trump “đánh nhau” với các lănh
tụ CH dĩ nhiên sẽ đưa đến thắc
mắc như vậy làm sao tổng thống thực
hiện được những chương tŕnh ông
mong muốn hay đă hứa hẹn khi tranh cử,
nhất là trong khi khối DC vẫn hoàn toàn “nhất
trí” chống ông đến cùng trong bất cứ
chuyện ǵ. Dù sao th́ uy tín của hai lănh tụ CH
tại Thượng Viện và Hạ Viện vẫn c̣n
rất lớn, qua mặt hai ông này để lôi
cuốn các nghị sĩ và dân biểu CH khác theo
tổng thống không phải chuyện dễ. Hơn
nữa, các vị lănh đạo này cũng là những
người có quyền quyết định mang luật
nào ra biểu quyết.
Quyết định hợp tác với phe DC của TT
Trump tạo áp lực mạnh lên khối CH trong quốc
hội phải làm một cái ǵ chứ không thể
tiếp tục căi nhau để rồi chẳng thông
qua được luật cải tổ lớn nào trong
khi nắm quyền từ Hành Pháp đến Lập Pháp.
Cuộc bầu cử giữa mùa năm tới không c̣n
bao xa, và dân Mỹ được nổi tiếng là
thiếu kiên nhẫn, nếu không có ǵ làm bằng
chứng là quốc hội đă “làm việc” th́
bảo đảm cử tri Mỹ sẽ không đắn
đo nửa phút trước khi mời CH về câu cá
để trao lưỡng viện quốc hội cho DC
lại. Và đảng CH sẽ bị liệng vào thùng
rác của lịch sử một cách không oan uổng
lắm.
Về phiá DC, việc cấp lănh đạo hợp tác
với TT Trump cũng làm cho các chiến lược gia
luống cuống. Chiến thuật tranh cử năm
tới của DC là đánh Trump đến cùng, bây
giờ, bất ngờ lại có sự “thân
thiện” này, không biết phải xử trí ra sao. Ông
Perez, chủ tịch Ủy Ban Quốc Gia của đảng
DC im re, từ chối không trả lời câu hỏi
của báo chí.
Ngay cả TTDC cũng hụt cẳng, loay hoay giải thích
và báo động về sự “tráo trở” của
TT Trump.
Chiến thuật bắt tay với DC của TT Trump không
phải không nguy hiểm. Chưa biết hợp tác
với DC có đạt được kết quả
tốt đẹp hay không v́ cái hố ngăn cách Trump
và DC vẫn c̣n cực kỳ lớn và sâu, nhưng
chắc chắn sẽ bị một số cử tri
cực hữu là cử tri nồng cốt của TT
Trump, chống mạnh ngay. Chưa ǵ th́ bà to mồm Ann
Coulter của cánh cực hữu, đă đ̣i đàn
hặc TT Trump v́ tội phản đảng rồi.
Chưa kể việc TT Trump có thể sẽ rất
cần hậu thuẫn của các vị dân cử CH trước
mối nguy cơ của công tố Mueller. Ông này vẫn
tiếp tục mang luật sư phe DC vào ê-kíp điều
tra TT Trump. Người mới nhất là bà luật sư
Kyle Freeny, phụ tá của cựu bộ trưởng Tư
Pháp của TT Obama, đă từng biện hộ cho TT
Obama trong vụ các tiểu bang thưa Obama về sắc
lệnh di dân năm 2014. Phần lớn ê-kíp của ông
Mueller thân DC (trong đó có một người đă
từng thưa ông con rể của TT Trump, và một người
đă từng công khai đả kích TT Trump), phần c̣n
lại không dính dáng đến chính trị, không có ai
có thiện cảm với CH.
Thật ra, cũng khó biết TT Trump thực sự đă
đổi qua chiến thuật mới không, hay chỉ là
đ̣n hù, tháu cáy ép khối CH của TT Trump thôi. Ta
chờ xem.
xxx
Nhiều người không ưa Trump đă bôi bác
quyết định của TT Trump như kiểu
phản bội đồng chí, ăn cháo đá bát,
phản ảnh tư cách cá nhân đáng chê trách.
Đây là cách hiểu chính trị hoàn toàn sai lệch,
chỉ phản ảnh ư đồ của TTDC lái
vấn đề qua chuyện thương ghét cá nhân
dựa trên tính t́nh cá nhân tổng thống, để
thiên hạ quên chuyện lớn là thực hiện chính
sách bảo thủ, tháo gỡ gia tài cấp tiến
của TT Obama.
Thái độ chính đáng là phải ... quên cá nhân
tổng thống đi, mà nh́n vào các chính sách của
ông ta liên quan đến cuộc sống của chính ḿnh,
của gia đ́nh ḿnh.
Chính sách và cá nhân không thể xập xí xập
ngầu lẫn lộn. Như đă viết nhiều
lần trên cột báo này, ta có thể chống hay
ủng hộ TT Obama về chính sách cấp tiến thiên
tả của ông, mà không nhất thiết phải chê
trách, hay nịnh bợ cá nhân ông hay gia đ́nh ông, càng
không thể bàn về màu da của ông. Đối
với TT Trump cũng không khác, có thể ủng hộ
hay chống chính sách thiên hữu của ông, nhưng không
nhất thiết phải phỉ báng cá tính của ông
hay gia đ́nh ông.
Những chuyện như bôi bác chú bé con 11 tuổi
của TT Trump hay chỉ trích giầy cao gót của bà
Melania chỉ là những hành động thấp hèn
của TTDC càng ngày càng mất tự trọng. TTDC
mới leo thang thêm một cấp: chỉ trích TT Trump v́
ông không... nuôi chó, chứng tỏ tính tàn ác không thương
thú vật của ông!!! Phải công nhận truyền thông
Mỹ quả là siêu mới nghĩ ra những cách đánh
tối tân này.
Tin phiạ mới nhất được vài người
chống Trump mừng rỡ gửi lung tung trên email: TT
Trump chấp nhận để DC đàn hặc ông trước
cuối năm nay. Không biết ông Trump điên hay
những người chuyển tin bị điên?
Cái job của tôi, bảo hiểm y tế của tôi, hay
an toàn tính mạng của tôi quan trọng gấp
vạn lần ba cái tin lăng quăng đó.
TT Trump hay bất cứ tổng thống nào khác, luôn luôn
được nửa nước ủng hộ, nửa
nước chống. Chống đối nghiêm chỉnh
qua việc phân tách rồi chỉ trích đứng đắn
những sai lầm sách lược là chuyện chính
đáng và mọi người cần phải lắng
nghe và tôn trọng, dù không đồng ư. Phỉ báng
hay bôi bác cá nhân bằng cách phổ biến lung tung
bất cứ tin lắt nhắt, vụn vặt hay tin
phịa nào t́m được trong thùng rác internet,
chỉ phơi bầy cho thiên hạ thấy những
bộ óc nghèo nàn và nhỏ mọn, không đủ
hiểu biết và tầm nh́n để có thể bàn
luận nghiêm chỉnh chuyện chính sách. (17-09-17)
Vũ Linh
|