Tổng
Thống Trump: “Đánh Cho Trung Ngă, Cộng Nhào”. Nguyễn Quang Duy |
Khi
tranh cử ông Trump liên tục dùng cụm từ
“America First” tạm dịch là “Nước Mỹ Trên
Hết” có người cho rằng đây là khẩu
hiệu tranh cử, người khác cho rằng đó là
chính sách ngoại giao. Khi
thắng cử các quyết định của ông Trump
lại liên tục thay đổi gây nhiều thắc
mắc: Chiến lược của ông là ǵ? Ông sẽ
đưa nước Mỹ và thế giới đi
về đâu? Và làm sao ông có thể thực hiện
được chiến lược này? Trong
khi Trung cộng đối thủ chiến lược
của Hoa Kỳ th́ ngày càng mạnh hơn về kinh
tế và quân sự, ảnh hưởng thế giới
hơn về ngoại giao và chính trị, và mở
rộng “lănh thổ” bằng cách tung tiền mua
nhiều vị trí chiến lược trên toàn thế
giới. Sức
mạnh của Tổng Thống Trump Sau
một năm rưỡi cầm quyền kinh tế Hoa
Kỳ ngày một khả quan hơn, giờ là lúc ông
Trump bắt đầu trừng phạt các quốc gia
đối xử bất công với nước Mỹ. Đối
thủ chiến lược được ông Trump nêu
đích danh là Trung cộng với những hành vi thương
mại không công bằng, ăn cắp công việc
của người Mỹ, làm thâm hụt cán cân thương
mại, ăn cắp các tài sản sở hữu trí
tuệ và trên hết là an ninh cho nước Mỹ. Để
được toàn quyền quyết định ông
Trump sử dụng hai Đạo Luật cho quyền
Tổng Thống đánh thuế trừng phạt
tất cả các hàng hóa nhập cảng từ Trung
cộng mà không cần Quốc Hội biểu quyết:
Mục
232 Đạo luật Thương mại mở rộng
năm 1962 (Trade Expansion Act 1962) về an ninh quốc gia; và
Mục 301 Đạo luật Thương mại năm
1974 (Trade Act 1974) về trả đũa những hành vi
thương mại không công bằng của nước
khác; Trung
cộng Xấu Xí Sau
hơn 15 năm gia nhập WTO Trung cộng vẫn không
mở cửa thị trường, tiếp tục tài
trợ các doanh nghiệp nhà nước, phân biệt
đối xử với doanh nghiệp tư nhân và doanh
nghiệp nước ngoài, ăn cắp tài sản trí
tuệ của các quốc gia khác và vẫn không
chấp nhận cho thành lập các công đoàn tự
do. Trung
cộng giữ đồng tiền yếu hơn
thực giá, làm hàng xuất khẩu rẻ hơn giành
lợi thế trên thị trường Mỹ, c̣n hàng
Mỹ xuất khẩu sang Trung cộng mắc hơn nên
Mỹ mất thế cạnh tranh. Cán cân thương măi
giữa hai nước càng ngày càng mở rộng. Theo
thống kê năm 2017, Trung cộng nhập khẩu 129
tỉ Mỹ kim hàng hóa từ Mỹ nhưng lại
xuất khẩu sang Mỹ đến 506 tỉ Mỹ
kim, làm thâm hụt mậu dịch Mỹ lên tới 307
tỉ Mỹ kim. Khoản
thặng dư này được dùng để giữ
giá đồng tiền hay mua trái phiếu tiếp
tục ảnh hưởng lên kinh tế Hoa Kỳ và
thế giới. Trước
đây, Trung cộng chỉ sản xuất hàng công
nghệ tiêu dùng dựa trên lao động rẻ
phục vụ xuất khẩu nên chưa phải là
nỗi lo âu quá đáng cho nước Mỹ. Nhưng
gần đây Trung cộng đưa ra kế hoạch
mang tên “Made in China 2025”, muốn chuyển đổi
thành một một nước dẫn đầu về
công nghệ cao cấp trực tiếp cạnh tranh
với Mỹ. Để
thực hiện kế hoạch này thay v́ đầu tư
cho nghiên cứu các ư tưởng mới và phát
triển thành các sản phẩm mới, Bắc Kinh
lại đi ăn cắp bí mật công nghiệp nước
khác. Một
mặt Trung cộng ép buộc các công ty nước ngoài
muốn làm ăn phải chuyển giao kỹ thuật trước
khi cấp phép khai thác thị trường tại đây.
Mặt
khác, Bắc Kinh cho gián điệp công nghệ xâm
nhập và đánh cắp kỹ thuật gây thiệt
hại nặng nề cho công nghệ các nước tiên
tiến. Với
khoản mậu dịch thặng dư Bắc Kinh
lại dùng tăng cường quân sự, lấn
chiếm Biển Đông, mua cảng, xây đặc khu,
gây ảnh hưởng chính trị và công khai thực
hiện tham vọng bành chướng toàn cầu. Trung
cộng đă trở thành mối đe dọa ḥa b́nh
và an ninh toàn thế giới. Chiến
Tranh Thương Măi Bắt Đầu. Ngày
6/7/2018, Hoa Kỳ bắt đầu trừng phạt
Bắc Kinh bằng cách đánh 25% thuế lên một
số mặt hàng Trung cộng nhập khẩu vào Hoa
Kỳ, tổng giá trị lên đến 34 tỷ Mỹ
Kim. Đáp
lại Trung cộng cũng đánh 25% thuế trên hàng
nhập khẩu từ Hoa Kỳ với giá trị tương
đương 34 tỷ Mỹ Kim. Chiến tranh thương
măi Mỹ – Trung bắt đầu. Tổng
thống Trump đang xem xét đánh thuế trên 16 tỷ
Mỹ Kim hàng hóa khác và cảnh cáo nếu Bắc Kinh
trả đũa sẽ đánh thuế trên 550 tỷ
Mỹ kim hàng hóa ước tính nhập cảng vào Hoa
Kỳ năm nay. Tổng
thống Trump tin tưởng sẽ dễ dàng chiến
thắng v́ Trung cộng không có nhiều hàng hóa Mỹ
nhập khẩu để đánh thuế. Từ
đầu năm 2018 đến nay tỷ giá Nhân dân
tệ liên tục giảm chỉ riêng tháng 6 đă
giảm 3% làm nhiều người tin rằng Bắc
kinh đang sử dụng đồng tiền mệnh giá
yếu để sửa soạn đánh trả việc
áp đặt thuế trên hàng nhập khẩu từ
Trung cộng vào Mỹ. Nhưng
kết quả không như mong muốn, kinh tế Mỹ
đang tăng trưởng mạnh do đó hàng hóa tiêu
thụ cũng gia tăng, nhưng số hàng nhập
cảng từ Trung cộng vào Mỹ lại tăng lên
rất chậm chỉ 5.4% so với 19.3% số tăng năm
ngoái. Chứng tỏ ông Trump đang được dân
Mỹ ủng hộ trừng phạt Bắc Kinh. Ngay
khi thuế quan có hiệu lực Bắc Kinh cho biết
sẽ hỗ trợ các công ty chịu ảnh hưởng
bởi lệnh trừng phạt này. Điều này giúp
cổ phiếu tại Hồng Kông, Trung cộng và
nhiều quốc gia châu Á khác hiện thời tăng
đôi chút. Nhưng
từ đầu năm 2018 đến nay chứng khoán
Trung cộng đă mất gần 2.000 tỷ Mỹ kim,
chỉ số Shanghai Composite Index giảm hơn 20%,
phần chính do giới đầu tư lo ngại
nền kinh tế Trung cộng sẽ chịu ảnh hưởng
tiêu cực khi chiến tranh thương mại gia tăng
nên bán chứng khoán rút tiền đầu tư nơi
khác. Ngược
lại thị trường chứng khoán Hoa Kỳ
tiếp tục tăng mặc dầu giữa tháng 6/2018
FED quyết định cho tăng lăi suất. Trung
cộng có thể trả đũa bằng cách chịu
lỗ bán tháo trái phiếu. Nhưng trái phiếu Mỹ
lại luôn được giới đầu tư tin tưởng
nên khi giá trái phiếu hạ xuống, lăi suất
sẽ tăng lên, các nhà đầu tư khác cảm
thấy có lời th́ nhảy vào mua, thay v́ chính phủ
Mỹ phải mua ảnh hưởng đến đồng
Mỹ Kim. Trung
cộng cũng có thể tuyên truyền chống lại
hàng Mỹ những cửa hàng McDonald, Starbucks ở Trung
cộng sẽ bị tẩy chay hay Coca-Cola sản
xuất ở Trung cộng sẽ gặp khó khăn. Phương
cách này lại trực tiếp ảnh hưởng đến
kinh tế Trung cộng. Nh́n
chung mọi cách trả đũa của Trung cộng
đều dẫn đến kết quả không tốt
cho chính Trung cộng. Nên ngay cả Bắc Kinh cũng
đă thấy rơ họ sẽ thua cuộc chiến. Chiến
Tranh Thương Măi ảnh hưởng các mặt khác. Hàng
hóa Trung cộng trong thời gian đầu c̣n có
thể bán được sang các thị trường khác
nhưng về lâu dài các hăng xưởng sẽ
phải đóng cửa, công nhân sẽ bị sa
thải. Khi kinh tế suy thoái sẽ ảnh hưởng
giây chuyền đến xă hội, chính trị và có
thể là quân sự. Trung
cộng hiện đang ch́m ngập trong khoản nợ
công lên đến trên 30.000 tỉ Mỹ Kim (tương
đương 259% GDP). Phần lớn khoản nợ nói
trên do các khoản vay của doanh nghiệp nhà nước
và vay của các chính quyền địa phương. Nợ
hộ gia đ́nh cũng rất cao, trong đó có vay mượn
để tiêu dùng, mua bất động sản và
đầu tư. Riêng nợ đầu tư cổ
phiếu bằng tiền đi vay ở Trung cộng
đă lên đến 760 tỷ Mỹ Kim. Cảnh
vỡ nợ sẽ kéo theo khủng hoảng tài chánh
đẩy Trung cộng vào khủng hoảng kinh tế
một điều chưa từng xảy ra từ khi nước
này từ bỏ kinh tế kế hoạch hóa tập
trung. Nền
kinh tế Mỹ đủ lớn, tự nó có thể
điều chỉnh mà không gây thiệt hại đến
tăng trưởng. Các doanh nghiệp Mỹ có cơ xưởng
sản xuất tại Trung cộng sẽ t́m cách quay
về nước Mỹ nơi cơ hội làm ăn
vừa tốt, vừa an toàn, lại được chính
phủ khuyến khích. Những
doanh nghiệp bị thiệt hại do thuế quan như
các chủ trang trại sẽ được chính
phủ bù lỗ. Giá cả có gia tăng đôi chút nhưng
kinh tế phục hồi, thuế quan sẽ không
ảnh hưởng đáng kể đến các hộ
gia đ́nh Mỹ trung b́nh. Trở
lại với Trung cộng khi nền kinh tế không c̣n
tăng trưởng mạnh như xưa và cán cân
mậu dịch sẽ bị hẹp dần, Bắc Kinh
mặt khác phải chi tiền lo việc nội trị
nên không c̣n khả năng để thực hiện
chiến lược đầy tham vọng “Một Ṿng
Đai, Một Con Đường” nhờ thế an ninh
của thế giới sẽ tốt hơn. Trung
cộng một quốc gia bị phân hóa trầm
trọng: dân Mông Cổ, dân Măn Châu, dân Duy Ngô Nhĩ và
nhất là dân Tây Tạng đang đ̣i độc
lập, Hong Kong đ̣i trở về với Anh Quốc.
dân oan mất đất, dân nghèo lao động
chiếm đa số ngấm ngầm bất măn,… kinh
tế suy sụp cũng là lúc mối bất an xă
hội trỗi dậy thách thức nền chính trị
Bắc Kinh. Những
điều nói trên chắc chắn giới lănh đạo
Bắc Kinh đều nhận thấy, nhưng chưa ai
biết rơ ông Trump thật sự muốn ǵ. Hai
năm về trước không ai tiên đoán sẽ có
chiến tranh thương măi Mỹ – Trung nên cũng khó
có thể đoán được khi kinh tế và
ngoại giao không giải quyết được sẽ
dẫn đến chiến tranh quân sự. Cần
nhớ chiến tranh quân sự đă được ông
Trump đặt ưu tiên hàng đầu. Chả thế
đầu tháng 3/2018, ông Trump cho công bố mức
thuế 25% trên tất cả các mặt hàng thép
nhập khẩu và 10% trên nhôm với lư do nước
Mỹ dựa quá nhiều vào các quốc gia khác về
kim lọai nên không thể tự sản xuất đủ
vũ khí hoặc xe cộ một khi chiến tranh nổ
ra. Việt
Nam trong cuộc chiến Mỹ - Trung. Mô
h́nh phát triển Việt Nam rập khuôn mô h́nh Trung
Cộng. Bởi thế mọi việc xẩy ra với
Trung cộng đều có thể xảy ra với
Việt Nam. Ông Trump từng công khai nhắc nhở ông
Nguyễn Xuân Phúc nên t́m cách cân bằng cán cân mậu
dịch hai quốc gia. Việt
Nam c̣n là sân sau để Trung cộng tuồn hàng ra
thế giới. Cuối tháng 5/2018, Bộ Thương
mại Hoa Kỳ ra tuyên bố sẽ thu thuế
chống bán phá giá 199,76% và thuế chống trợ
cấp 256,44% đối với thép cuộn cán nguội
được sản xuất tại Việt Nam sử
dụng chất nền có nguồn gốc Trung Cộng. Hà
Nội thay v́ lo cải cách cả kinh tế lẫn chính
trị để giảm thiểu ảnh hưởng
xấu của chiến tranh thương măi Mỹ - Trung
lại chọn con đường chiến tranh. Theo
tờ South China Morning Post, một kế hoạch hợp
tác rộng lớn được kư kết giữa
Bắc Kinh và Hà Nội vào năm ngoái, Trung cộng
sẽ sản xuất hàng hóa của họ dọc theo
biên giới Việt Trung và dán nhăn "Made in Vietnam"
để né thuế của Hoa Kỳ. Kư
kết này nằm chiến lược "Một Vành
đai, Một Con đường", một chiến lược
mà ông Trump đang thẳng tay tận diệt. Kết
Chiến
lược “Nước Mỹ Trên Hết” đă
được đưa ra từ 70 năm về trước
nhưng các vị Tổng Thống Mỹ tiền
nhiệm đă không thể thực hiện để
Trung cộng càng ngày càng vươn lên và sửa
soạn qua mặt Hoa Kỳ. Sở
trường của ông Trump là chiến thuật. Trong
lần tranh cử Tổng Thống các đối
thủ của ông đều là những chính trị gia
lỗi lạc nhiều kinh nghiệm chính trường.
Họ thua ông v́ không hiểu bước kế tiếp
ông sẽ làm ǵ. Mục
tiêu của Tổng Thống Trump là xây dựng lại
một trật tự mới với “Nước
Mỹ Trên Hết”. Cuộc chiến thương măi
Mỹ - Trung vừa khai mạc thật khó nói thế
giới sẽ đi về đâu. Điều
chắc chắn rằng Bắc Kinh sẽ yếu đi và
ngay cả việc nội trị không chắc c̣n
nắm được nếu cuộc chiến tiếp
diễn lâu dài. Trung cộng đang yếu đi lại
là cơ hội để Việt Nam thoát Trung theo hướng
tự do và dân chủ. Hoa Kỳ luôn nhắc nhở muốn có tự do và dân chủ chính người Việt phải giành lại đừng ngồi mà đợi Hoa Kỳ mang tới. Tổng Thống Trump lại luôn đ̣i hỏi sự công bằng, nên nếu muốn Việt Nam có tự do và dân chủ chúng ta phải hiểu rơ sự đóng góp và phải công bằng nh́n nhận nỗ lực của Tổng Thống Trump và của Hoa Kỳ. Nguyễn
Quang Duy Melbourne,
Úc Đại Lợi 11/07/2018 |