Tại sao lại…rút ra?

Ký Thiệt

Ngày 8 tháng 5 vừa qua, vào hồi 2 giờ chiều, giờ Washington, TT Donald Trump đã từ Bạch Cung trực tiếp (truyền hình) tường trình với dân Mỹ trong khoảng 15 phút về l‎ý do khiến ông quyết định đơn phương rút ra khỏi bản thỏa hiệp về nguyên tử với Iran mà Hoa Kỳ (thời TT Obama) đã cùng năm nước Anh, Pháp, Đức, Nga, Trung Cộng ký‎ kết ngày 14.7.2015 theo đó Iran cam kết chỉ dùng chương trình nguyên tử cho mục đích hòa bình để đổi lấy sự giải tỏa cấm vận của các nước kia. Bản thỏa hiệp này có cái tên rất mơ hồ, khó hiểu, nên thường không được nói đến: “Joint Comprehensive Plan of Action” (JCPOA).

Tổng thống Trump cũng tránh, ít nói đến cái tên chính thức này mà chỉ  gọi là bản thỏa hiệp về nguyên tử với Iran mà ông nói là “phiến diện kinh dị” (horrible one-sided), chỉ có một bên tuân hành, giải tỏa cấm vận Iran, còn Iran thì vẫn tiếp tục chương trình chế tạo bom nguyên tử và xuất cảng khủng bố đi khắp vùng Trung Đông. Ông cũng gọi bản thỏa hiệp là “khuyết điểm từ cốt lõi” và sẽ không ngăn cản được Iran hoàn thành môt trái bom nguyên tử vào năm 2025.

Thật ra, quyết định này của ông Trump không có gì bất ngờ vì đã là một trong những điều ông hứa sẽ làm từ khi ra tranh cử vào Bạch Cung hai năm trước. Nay, ông nói: “Nước Mỹ sẽ không để bị bắt giữ làm con tin nguyên tử. Chúng ta không để cho các thành phố Mỹ bị đe dọa phá hủy, và chúng ta sẽ không cho phép một chế độ luôn mồm hô ‘Đánh chết nước Mỹ!’ có những vũ khí chết người ghê gớm nhất trên mặt đất này. Bản thỏa hiệp tai hại này đã cho không cái chế độ đại khủng bố đó nhiều tỉ đô-la, mà một phần là tiền mặt”.

Và ông Trump đã làm điều ấy hai ngày trước kỳ hạn để nước Mỹ có thể rút ra khỏi cái “deal” ấy, ngày 12.5.2018. Ông Trump đã có thể đơn phương ném cái JCPOA vào sọt rác là vì khi ký‎  bản thỏa hiệp này vào năm 2015, TT Obama đã không chuyển sang Thượng Viện để được phê chuẩn, như quy định, vì biết sẽ không được chấp nhận do Đảng Cộng Hòa nắm đa số tại đây và một số nghị sĩ Dân Chủ cũng chống đối bản thỏa hiệp đã được điều đình trong bí mật, nhất là khi biết chánh quyền Obama đã “đút lót” cho Iran 1.8 tỉ đô-la tiền tươi (cash) như một phần của thỏa thuận trong bóng tối giữa đôi bên.

Phản ứng từ các phía liên hệ đối với quyết định của TT Trump về cái JCPOA  không có gì đáng ngạc nhiên. Cựu Tổng thống Obama viết trong một bản tuyên bố dài: “Tổng thống Trump đã làm một sai lầm trầm trọng. Rút ra khỏi JCPOA là quay lưng lại các đồng minh thân cận nhất của Hoa Kỳ, và bản thỏa hiệp mà các nhà ngoại giao hàng đầu, các nhà khoa học và các chuyên viên thông thái của nước ta đã điều đình được. Việc xem thường liên tục các thỏa ước mà quốc gia chúng ta ký kết có nguy cơ làm hao mòn uy tín của nước Mỹ, và đặt chúng ta vào vị trí xung khắc với các cường quốc đứng đầu trên thế giới.”

Ông Obama có lý do riêng để buồn phiền và lo lắng. JCPOA là thành tựu mang dấu ấn nhiệm kỳ tổng thống của ông ta. Trước đây, ông Trump đã rút nước Mỹ ra khỏi thỏa hiệp Paris nhằm chống lại sự thay đổi thời tiết khiến trái đất ngày càng nóng và rút ra khỏi thỏa hiệp giao thương xuyên Thái Bình Dương TPP do chính quyền Obama ký kết. Di sản của TT Obama đang bị ông Trump bóc đi dần. Còn lại cái Obamacare cũng chưa biết khi nào sẽ theo chân JCPOA và TPP.

Về phần Iran, không ai ngạc nhiên khi Tổng thống Hassan Rouhani tuyên bố: “Iran là nước gắn bó với những điều mình cam kết, và Hoa Kỳ là nước không bao giờ gắn bó với những gì họ cam kết.” Và, ông ta hăm dọa những nước còn lại trong JCPOA nếu không cứu vãn được bản thỏa hiệp thì nước ông ta sẽ “bắt đầu phát triển uranium nhiều hơn bao giờ.” Thật ra, Iran chỉ gắn bó với những cam kết nuôi dưỡng các tổ chức khủng bố trong vùng Trung Đông, còn những cam kết trong cái JCPOA thì đang bị Do Thái tố cáo là Iran chỉ nói láo và đã làm ngược lại.

Không phải ngẫu nhiên mà một tuần trước khi ông Trump tuyên bố rút ra khỏi cái JCPOA, ngày 30.4.2018, Thủ tướng Do Thái Benjamin Netanyahu đã chứng minh cho lời nói của mình bằng cách kéo một bức màn đen bí mật, để lộ ra một dãy tủ lớn chứa đầy hồ sơ và CD mà ông cho biết tình báo Do Thái đã bí mật lấy được từ Tehran và là bằng chứng cho thấy Iran đã nói dối về tham vọng nguyên tử của họ trước khi ký thỏa hiệp năm 2015.

Tại cuộc trình diễn đầy kịch tính này, ông Netanyahu đã sử dụng kỹ thuật truyền thông điện tử hiện đại, với micro cầm tay, ông giải thích vanh vách những hình ảnh được chiếu trên một màn ảnh lớn về những cơ sở, những hoạt động và tài liệu cho thấy Iran đã không ngừng “phát triển kiến thức về vũ khí nguyên tử” kể từ khi ký bản thỏa hiệp với chính quyền Obama và năm cường quốc khác.

Ngày 8 tháng 5, sau khi ông Trump tuyên bố rút ra khỏi cái JCPOA, ông Netanyahu đã lên tiếng ca ngợi “sự lãnh đạo can đảm” của tổng thống Hoa Kỳ và nói rằng “quyết định lịch sử” này bảo đảm Iran sẽ không bao giờ có thể thủ đắc vũ khí nguyên tử. Do Thái có lý do sinh tử để không cho Iran có quả bom khủng khiếp ấy: Iran đã công khai hăm dọa sẽ xóa nước Do Thái ra khỏi bản đồ thế giới!  Và để chứng tỏ “Iran là nước gắn bó với những điều mình cam kết”, chỉ một ngày sau khi ông Trump rút ra khỏi cái JCPOA, các đơn vị quân đội Iran đóng tại Syria để chống đỡ chế độ độc tài ác ôn của Bashar Assad đã phóng 20 hỏa tiễn vào vị trí tiền phương của quân đội Do Thái trên đồi Golan Heights, và Do Thái đã tức thì trả đũa bằng một cuộc oanh kích nặng nề dữ dội nhắm vào căn cứ của Iran ở gần thủ đô Damascus. Do Thái lo sợ và ngăn cấm Iran chế tạo một quả bom nguyên tử là phải.

Trong khi đó, năm nước đã ký cái thỏa hiệp về nguyên tử với Iran lại có những lý do khác để yêu thích cái JCPOA. Thủ tướng Anh Theresa May, Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã phổ biến một bản tuyên bố chung bày tỏ “đáng tiếc và quan ngại” về việc ông Trump rút ra khỏi cái JCPOA.

Mấy tháng nay, các nhà lãnh đạo Âu Châu đã tạo nhiều sức ép để ông Trump đừng rút. Vào cuối tháng tư vừa qua, ông Macron và bà Merkel đã đích thân tới Bạch Cung thỉnh cầu ông Trump ở lại nhưng đã không lay chuyển được ông ta. Ông Trump cứ rút ra và nói: “Hoa Kỳ không còn đưa ra những lời đe dọa trống rỗng nữa. Một khi tôi đã hứa điều gì thì tôi giữ lời.”

Nước Mỹ đã rút, ba nước Anh, Pháp, và Đức đang cố tìm cách cứu vãn cái JCPOA, trong khi hai nước Nga và Tàu giữ im lặng đóng vai ngư ông đắc lợi. Còn nội tình chính trị nước Mỹ ra sao?

Anh, Pháp, Đức ủng hộ JCPOA

Các nhà dân cử Đảng Dân Chủ ở Quốc Hội Hoa Kỳ đã lớn tiếng miệt thị về điều, mà theo nhãn quan của họ, việc đơn phương hành động không giống ai của ông Trump trên sân khấu thế giới. Dân biểu Nancy Pelosi, lãnh tụ khối thiểu số tại Hạ viện Hoa Kỳ đã ca ngợi thỏa hiệp về nguyên tử với Iran là “một thành tựu ngoại giao to lớn”. Bà Pelosi tuyên bố: “Quyết định của tổng thống theo sau một chiến dịch hướng dẫn sai lạc và thiếu tin tức nhằm phá hủy sự thành công của cái JCPOA gây nguy hại cho an ninh toàn cầu và thách thức lương tri…Quyết định vội vã này làm cô lập nước Mỹ, chứ không phải cô lập Iran.”

Truyền thông (dòng chính và thiên tả) cũng ra rả ngày này qua ngày nọ cùng  một luận điệu như trên. Và, theo tờ Boston Globe, ông John Kerry, cựu ngoại trưởng Hoa Kỳ (dưới trào TT Obama), gần đây  đã tham dự vào vài hoạt động ngoại giao mờ ám (shadow diplomacy) với bộ trưởng ngoại giao Iran Javad Zarif tại Liên Hiệp Quốc ở New York để cố cứu vãn và duy trì bản thỏa hiệp về nguyên tử với Iran mà họ đã mất vài năm để thương lượng. Theo Boston Globe, Kerry và Zarif đã gặp nhau vài lần trước ngày ông Trump tuyên bố rút ra khỏi cái JCPOA.

Việc làm này của ông Kerry đã bị một số ký giả và luật gia cho là vi phạm Luật Logan (Logan Act 1799) cấm tư nhân (Mỹ) “vô thẩm quyền liên lạc thư từ với các chính quyền ngoại quốc có những tranh cãi hay tranh chấp với Hoa Kỳ”. Điều trên bao gồm cả những thư từ trực tiếp hay gián tiếp, những cuộc họp hay bàn cãi vô thẩm quyền, và tất cả các loại tiếp xúc. Vi phạm luật này có thể bị phạt tiền, hay 3 năm tù, hay cả hai.

Dân biểu Devin Nunes, chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ Viện, đã kêu gọi bắt giữ ông Kerry về hành động vi phạm Luật Logan. Việc này, nếu xảy ra, cũng giống như trường hợp Bà Hillary, trong thời làm ngoại trưởng trước ông Kerry, đã vô trách nhiệm và bất cẩn trong việc sử dụng những email được xếp loại “Mật”.

Chưa biết ông John Kerry có bị bắt và bị truy tố, hay cũng giống vụ bà Hillary và những cái email: luật pháp công minh của nước Mỹ không áp dụng cho họ?  Tuy nhiên, nhân vụ “ngoại giao mờ ám” này, những việc làm không tốt đẹp của John Kerry trong quá khứ đã bị moi ra, mà có người đã phơi ra ánh sáng được tới 57 vụ. Trong đó, vụ tệ hại và tai tiếng nhất là cuộc điều trần tại Thượng Viện sau 4 tháng ngắn ngủi phục vụ trong một đội giang tốc đĩnh (Swift Boat) tại Việt Nam giữa năm 1968-69, John Kerry trở về Mỹ, gia nhập nhóm cựu quân nhân Mỹ phản chiến, và đã nói ra những điều bịa đặt trắng trợn về những “tội ác ghê tởm” của đồng đội anh ta tại VN như sau:

Những người lính Mỹ “đã đích thân hãm hiếp, cắt tai, chặt đầu, kẹp dây điện thoại xách tay vào bộ phận sinh dục người ta và quay điện, cắt lìa chân tay, làm nổ tung thân thể, bắn bừa vào thường dân, đốt cháy làng mạc theo kiểu Thành Cát Tư Hãn, bắn giết gia súc và chó để giải trí, bỏ thuốc độc vào kho lương thực, và tàn phá toàn thể thôn quê của Nam Việt Nam.”

Những “lời nói láo như thật” này đã làm dân Mỹ kinh khiếp và được CSBV nhồi nhét vào đầu dân miền Bắc để có lý‎ do lùa họ vào chết trong Nam với sứ mạng cao cả “chống Mỹ cúu nước”.

Còn siêu cường Hoa Kỳ, ai mà hiểu được một con người với đầu óc bệnh hoạn như vậy mà được bầu làm nghị sĩ ở Thượng Viện, và có thể đã trở thành tổng thống năm 2004, nếu không có nhóm “Swift Boat Veterans for Truth” (SBVT) đã lật tẩy chân tướng “chiến hữu” John Kerry, rồi lại được TT Obama bổ nhiệm làm ngoại trưởng thay bà Hillary Clinton xin từ nhiệm để hy sinh ra tranh cử tổng thống.

Vậy mà hôm nay ông Kerry vẫn được ăn trên ngồi trước, vẫn có người tin và có cơ hội để làm những việc gây nguy hại cho nước Mỹ mà không bị còng tay. Ông ta “giỏi” đấy chứ!

Bây giờ xin trở lại chuyện “vào, ra” ồn ào của TT Trump. Khi ông Trump rút ra khỏi cái JCPOA tai hại, những cái đầu tự cho là thông thái trong giới chính trị và truyền thông báo chí ở Hoa-Thịnh-Đốn “cảnh cáo” rằng việc rút ra thiếu suy nghĩ ấy sẽ khiến không còn ai tin vào những cam kết của nước Mỹ, mà trước mắt là cuộc họp thượng đỉnh sắp tới với “lãnh tụ kính yêu” cha truyền con nối Kim Jong Un của Cộng sản Bắc Hàn. “Người hỏa tiễn” ở bán đảo Triều Tiên sẽ học tập cái gương “rút ra” của ông Trump ở Iran để dè dặt với cuộc họp thượng đỉnh nhiều bất trắc sắp tới với ông ta. Nhiều người còn tiên đoán cuộc họp sẽ bị cậu Ủn phá hỏng trước khi bắt đầu. Những người “bén nhạy” thì đặt vấn đề về sự vắng mặt của tân Ngoại trưởng Pompeo trong ngày ông Trump tuyên bố rút ra khỏi cái JCPOA. Chuyện gì đã xảy ra trong hậu trường Bạch Cung?

Ông Trump bèn “tiết lộ” ông Pompeo đi Bình Nhưỡng để gặp Kim Jong Un bàn thảo lần cuối cùng về những chi tiết cho cuộc họp thượng đỉnh. Từ thủ đô Bắc Hàn, ông Pompeo nói: “Chúng ta sẽ không cúi đầu đi theo con đường mà chúng ta đã cúi đầu trước đây.” Rõ ràng ông ta ám chỉ những chính sách mềm yếu của Hoa Kỳ trong quá khứ đã không ngăn cản được Bắc Hàn phát triển vũ khí nguyên tử.

Ngày thứ năm, 10 tháng 5, qua một cái tweet ông Trump cho biết cuộc họp thượng đỉnh sẽ diễn ra vào ngày 12 tháng 6 tại Singapore. Kế tiếp là việc Bắc Hàn trả tự do vô điều kiện ba công dân Mỹ gốc Triều Tiên cho thấy thiện chí và sự nghiêm chỉnh của Kim Jong Un trong việc gặp nhau tay đôi với ông Trump.

Tại Mỹ, sự ủng hộ của dân chúng đối với cuộc họp thượng đỉnh tăng lên rất cao. Theo thăm dò của Pew Research Center phổ biến hôm thứ năm, 11 tháng 5, khoảng 71 phần trăm dân Mỹ tán thành cuộc đối thoại với Bắc Hàn, trong khi chỉ có 21 phần trăm không đồng ‎ý.

Với hình ảnh TT Trump và Đệ nhất Phu nhân Melania tươi cười xuất hiện ở cửa máy bay cùng ba “con tin” trở về nhà vào lúc nửa đêm, một không khí lạc quan đang lan tràn trên nước Mỹ về chuyến “bay vào” Singapore trong tháng tới của ông Trump, sau khi đã “rút ra” khỏi Iran.

Nhưng, có những kẻ đã không lạc quan và đang mong chờ một thảm họa sẽ xảy tới cho ông Trump. Trong số người ấy có John Brennan, cựu giám đốc CIA, kẻ từng dùng những lời lẽ thô bạo đả kích ông Trump. Brennan phán rằng cơ may thành công tại Singapore “có thể là dưới 0.1 phần trăm”.

Ông Brennan tuyên bố trên đài truyền hình “phe ta” MSNBC rằng: “Điều mà (Kim Jong Un) đang cố làm là nới lỏng cấm vận. Tôi nghĩ là ông ta đã lèo lái với đầy mưu lược.”

Chẳng cần phải là giám đốc CIA mới biết Kim Jong Un là một tay mưu lược, lươn lẹo, và cũng chẳng cần thông minh lắm để biết thấu tim đen của ông Brennan đang mong muốn điều gì.

Ký Thiệt

18/5/2018

John Kerry đang “khai sự thật” trước Quốc Hội Mỹ (1971)

Trở lại