|
Nếu
kinh tế và Obamacare có thể là đề tài tranh căi,
th́ thành quả đối ngoại của TT Obama
lại là đề tài mà hầu hết các chuyên gia
đều nhất trí. Đó là gia tài bết bát
nhất của TT Obama.
Năm 2008, trên phương diện đối ngoại,
ứng viên Barack Obama tranh cử với khẩu hiệu
chính: “Chấm dứt cuộc chiến ngu xuẩn
tại Iraq”. Đối với cuộc chiến tại
Afghanistan, ông nh́n nhận đây là cuộc chiến
cần thiết để bảo vệ nước
Mỹ, nhưng sách lược của TT Bush sai lầm,
cần phải xét lại, để chiến thắng và
rút quân nhanh hơn. Trong cuộc chiến chống
khủng bố, ông sẽ xét lại luật Patriot Act
để bảo đảm vừa có biện pháp
chống khủng bố hữu hiệu, vừa tôn
trọng nhân quyền và luật pháp.
TT Obama cũng hứa củng cố các liên minh với các
đồng minh Âu Châu cũng như Á Châu và Nam Mỹ,
nâng Nga và Trung Cộng lên hàng đối tác chiến lược,
trong khi sẵn sàng nói chuyện với tất cả các
nước ít thân thiện như Iran, Cuba, Venezuela,
Bắc Hàn,...
Những chương tŕnh hoà hoăn đó đă khiến
các ông Hàn Lâm Na Uy mê mẩn, tặng ngay giải Nobel Hoà
B́nh, cho dù ông tổng thống vừa tuyên thệ xong
chưa về đến nhà. Gần 8 năm sau, tổng
thống Nobel đă làm được ǵ?
CUỘC CHIẾN CHỐNG KHỦNG BỐ
Một ngày sau khi tân TT Obama tuyên thệ, ông kư lệnh
đóng cửa nhà tù Guantanamo trong ṿng một năm,
đưa tất cả tù nhân ra ṭa xử đúng
luật. Rồi đi ngay Thổ Nhĩ Kỳ và Ai
Cập, hai nước Hồi giáo đồng minh
lớn nhất của Mỹ ngoài Ả Rập Saud.
Tại hai nơi này, ông đă ca ngợi tôn giáo và văn
minh Hồi và Ả Rập và công bố chính sách thân
thiện tối đa với khối này. Sau đó, ông
đi gặp quốc vương Ả Rập Saud, cúi
gập ḿnh xuống chào.
Kết quả? Trại tù Guantanamo giờ này vẫn c̣n
đó. Trong 8 năm, một số tù nhân đă
được TT Obama thả hoặc chuyển đi vài
tiểu quốc vô danh khác, đổi lấy cả trăm
triệu viện trợ Mỹ, không có bất cứ
một tên tù nào bị đưa ra ṭa.
Tệ hơn nữa, 5 lănh tụ cao cấp nhất
của chính quyền Taliban được trả tự
do đổi lấy một anh binh nh́ đào ngũ! Không
phải TT Obama là thương thuyết gia tồi, mà ông
có chủ ư cắt giảm số tù bằng mọi giá,
cuộc trao đổi này chỉ là cái cớ để
thả tù.
Trong bài diễn văn giă biệt mới đây, TT Obama
đă mánh mung định nghiă tấn công của
khủng bố là những tấn công xuất phát
từ ngoài nước như vụ 9/11, rồi đấm
ngực khoe đă không có vụ nào trong suốt 8 năm
của ông. Không sai. Nhưng TT Obama đă cố t́nh
mập mờ đánh lận, xí xoá không nhắc đến
những vụ tấn công tại Fort Hood, Boston, San
Bernardino, Orlando, New York,... Tuy không xuất phát từ ngoài
nước và không lớn như 9/11, nhưng reo sợ
hăi thường trực lên thiên hạ. Thăm ḍ
mới nhất của Pew cho thấy 40% dân Mỹ
cảm thấy đang bị đe dọa bởi
khủng bố, so với 22% năm 2002, ngay sau 9/11. Đủ
nói lên dân Mỹ nghĩ sao về hiệu quả
của sách lược chống khủng bố của
TT Obama.
Thành quả lớn nhất là giết được
Osama Bin Laden mà TT Obama không ngừng đấm ngực th́nh
thịch khoe công mỗi khi có dịp và các đệ
tử ầm ầm reo ḥ. Chỉ xác nhận... không c̣n
thành tích nào khác để khoe. Việc truy lùng ra Bin
Laden là công khó của hàng ngàn chuyên viên kiên nhẫn
theo dơi mỗi ngày trong cả chục năm trời hàng
triệu emails và cuộc gọi điện thoại trên
khắp thế giới, cho dù chỉ kéo dài có vài giây.
Cuộc đột kích giết Bin Laden là công khó
của lực lượng đặc nhiệm SEAL.
Cả hai nhóm đều do TT Bush thành lập đặc
biệt để truy kích Bin Laden. TT Obama chỉ là người
lấy quyết định đánh hay không khi họ khám
phá ra chỗ trốn của Bin Laden. Quyết định
được phe ta công kênh như can đảm
nhất. Thực ra TT Obama chẳng có lựa chọn nào
khác. Nếu ông quyết định không tấn công và
sau này ḷi ra đă để Bin Laden thoát th́ tương
lai chính trị ông ra tro. Nếu như đánh lộn người,
không phải là Bin Laden th́ dĩ nhiên, xiả tay đổ
thừa tin t́nh báo sai. Quyết định khó chỗ nào?
Từ ngày 9/11, cả trăm vụ khủng bố đánh
ở Mỹ và khắp thế giới, tất cả
thủ phạm đều là dân Hồi giáo không
chừa một tên nào. Nhưng TT Obama nhất định
không dám nói đến cụm từ “Hồi giáo quá
khích”. Không nhận dạng được đối
thủ th́ làm sao đánh chúng được?
AFGHANISTAN VÀ IRAQ
Tại Iraq, TT Obama nhậm chức, c̣n 150.000 lính Mỹ.
Ông quyết định rút thật nhanh, nhờ sách lược
quân sự thành công của tướng Petraeus sau khi TT
Bush chấp nhận đôn quân năm 2007. Khi TT Obama rút
hết quân về năm 2011, ông tuyên bố “chúng ta
đă để lại một Iraq tự trị và
ổn định”. Thực tế, 5 năm sau, một
phần ba Iraq nằm trong tay nhóm khủng bố ISIS mà năm
2011 chưa một ai nghe đến tên. Mỹ vẫn
phải tiếp tục gửi quân tham chiến tại
Iraq.
ISIS ra đời thời TT Clinton năm 1999, nhưng
bị dẹp tan dưới thời TT Bush sau khi lănh
tụ al Zarqawi bị giết năm 2006. Đến 2010,
Abu Bakr al-Baghdadi, trước đó bị TT Bush nhốt,
rồi được TT Obama trả tự do năm 2009,
được bầu làm giáo chủ. ISIS lớn như
thổi với giáo chủ mới, trước chiếm
một phần lớn bắc Syria, sau đó tràn qua Iraq
trở lại, trong ṿng một năm chiếm một
phần ba Iraq, cho đến ngày nay, vẫn c̣n giằng
co từng tấc đất với chính quyền Iraq.
Bất kể mọi phân bua, sự thật là ISIS đă
hồi sinh và lớn mạnh dưới thời TT Obama
sau khi Mỹ tháo chạy quá nhanh.
Tại Afghanistan, ông quyết định đôn quân theo
gương TT Bush tại Iraq, từ 50.000 lên 100.000 năm
2009. Nhưng rồi t́m cách rút thật nhanh ngay từ
2011. Đến đầu năm 2016 c̣n 10.000. Để
rồi lực lượng Taliban tái sinh, chiếm
được một phần tư lănh thổ vùng phiá
bắc, trong khi các nhóm khủng bố vẫn đánh
bom hàng loạt tại thủ đô.
Tóm lại, trong 8 năm, TT Obama đă rút ra khỏi Iraq
và Afghanistan với cái giá là ISIS chiếm một
phần ba Iraq, và Taliban chiếm lại một phần tư
Afghanistan. Ông không chấm dứt được hai
cuộc chiến, mà chỉ là đổi sách lược,
không đánh bằng lục quân, mà đánh lai rai
bằng không lực, dội bom và bắn tẻ bằng
máy bay không người lái, một việc mà tất
cả các nhà quân sự đều nh́n nhận là cách
đánh rẻ nhất, rẻ về tiền bạc cũng
như rẻ về nhân mạng, nhưng không bao giờ
dứt điểm được. Giám đốc CIA, ông
Michael Morrel, khi từ nhiệm năm 2013, đă nói
thẳng với TT Obama, “tiếp tục kiểu này,
thế hệ con và thế hệ cháu của tôi sẽ
vẫn phải tiếp tục đánh nhau tại Iraq và
Afghanistan”.
Những người ủng hộ TT Obama ca tụng sách
lược này v́ không c̣n lính Mỹ chết nữa. Không
sai. Nếu coi thảm trạng Trung Đông là chuyện
thiên hạ, dân Trung Đông sống chết mặc bay,
miễn sao lính Mỹ khỏi chết, th́ sách lược
của TT Obama là một thành công lớn. Nhưng
nếu nh́n vào thảm cảnh khốn khổ của dân
Trung Đông hiện nay, với cảnh cả trăm ngàn
người bị giết, cả triệu người
trốn chạy qua Âu Châu, gây nên một đại
họa di dân chưa từng thấy trong lịch sử,
hậu quả trực tiếp của sách lược tháo
chạy bằng mọi giá, th́ TT Obama nếu có tự
trọng, nên trả lại giải Nobel Ḥa B́nh. Ḥa b́nh
với hàng trăm ngàn người bị giết không
phải là ḥa b́nh đáng được Nobel. Cũng
như hoà b́nh của Lê Đức Thọ và Kissinger không
phải là hoà b́nh đáng giải Nobel.
TT Roosevelt ngày xưa cũng đă có thể bảo
vệ mạng sống của lính Mỹ bằng cách không
can thiệp, nhường cả Âu Châu cho Hitler. TT Truman
cũng vậy, cũng có thể chấp nhận cho
Bắc Hàn chiếm toàn thể Triều Tiên để lính
Mỹ khỏi chết. Ngay cả TT Johnson cũng đă
có thể tặng cho CS Bắc Việt cả miền nam
ngay từ 1965. Nhưng những vị tổng thống này
đă không lẩn tránh trách nhiệm của đại
cường cũng như lư tưởng Mỹ. Dĩ
nhiên, họ đều không được giải Nobel
Hoà B́nh!
Nhân đây, cũng phải nói qua về chính sách
quốc pḥng và quân lực Mỹ. Dưới thời
TT Obama, quân đội Mỹ dường như đặt
ưu tiên không phải trong việc bảo vệ đất
nước này, mà là phát huy tinh thần... phải đạo
chính trị trong quân đội. Giới đồng tính,
chuyển giới được công khai chấp
nhận trong quân đội, phụ nữ được
cho vào các lực lương đặc biệt tác
chiến nặng, ngôn từ sử dụng trong quân
đội được sửa chữa để tránh
đụng chạm những nhóm thiểu số, quân nhân
có quyền xâm ḿnh đủ kiểu, quân nhân Ấn
Độ giáo hay Hồi giáo được để râu
ria xồm xoàm. Tầu hải quân mang tên những anh
chị tranh đấu cho dân da đen, cho đồng tính,...
chứ không phải là các anh hùng bảo vệ đất
nước nữa. Trong cấp lănh đạo, những
tướng lănh diều hâu, cứng đầu với
tổng thống hay chống lại đám thư sinh
phụ tá chung quanh tổng thống đều bị cho
về vườn sớm hay công khai lột chức.
Một hướng đi lạ lùng chỉ làm suy
yếu tiềm năng quân lực. Bảo đảm
sẽ có thay đổi lớn dưới ông bộ tưởng
Quốc Pḥng mới có hỗn danh là Chó Điên!
IRAN
Iran cố gắng phát triển tiềm năng nguyên
tử. Khối Âu Mỹ lo ngại Iran t́m cách chế
tạo bom nguyên tử, đưa đến phong
tỏa, cấm vận kinh tế để cản.
TT Obama t́m cách cứu Iran, điều đ́nh được
một thỏa ước theo đó Iran sẽ chấp
nhận tự chế và tự kiểm tra đổi
lại việc Âu Mỹ tháo bỏ cấm vận và
Mỹ trả lại 1,7 tỷ tài sản đă bị
phong tỏa từ ngày các giáo chủ lên nắm
quyền sau khi lật đổ hoàng đế Pahlavi dưới
thời TT Carter.
Thỏa ước là một thứ thỏa ước
cuội đi cửa hậu, không thông qua quốc
hội v́ TT Obama biết chắc sẽ bị bác.
Chỉ là h́nh thức để Mỹ bán cái cho Iran
đánh ISIS và Taliban dùm, đổi lấy băi bỏ
cấm vận. Lư do cả hai chính đảng Mỹ
chống đối hiển nhiên là mối nguy cơ Iran
sẽ chế được bom nguyên tử, trực
tiếp đe dọa hoà b́nh Trung Đông, và nhất là
sự sinh tồn của Do Thái. TT Obama chấp nhận
mối nguy cơ xa vời đó v́ chỉ có thể
xẩy ra sau khi ông đă hết nhiệm kỳ, đổi
lấy sự giúp đỡ trước mắt tại
Iraq và Afghanistan khi ông c̣n đang tại chức.
Kết quả ra sao? Iran hết bị cấm vận, tha
hồ bán dầu hỏa lại, thu bạc tỷ
mỗi năm, và được Mỹ trả lại tàn
sản bị tịch thu trước đây. Trong khi
chẳng ai thấy Iran đánh ISIS hay Taliban ǵ hết. Không
ai biết Mỹ được lợi ǵ trong thoả
ước cuội đó. Quư độc giả nào
thấy lợi ǵ cho Mỹ, xin chỉ giáo.
LIBYA
Năm 2014, Mỹ, Anh và Pháp, đánh Libya, “can thiệp
nhân đạo”, cứu một nhúm vài trăm quân
nổi loạn đang bị đe dọa tàn sát
bởi xe tăng của Khaddafi tại Benghazi. Khaddafi
bị giết. Đám quân nổi loạn chiếm
quyền, nhưng ngay sau đó, bùng nổ thành nửa tá
nhóm vơ trang, đánh nhau túi bụi trong khi cả ba đại
cường tháo chạy, bỏ mặc chúng giết nhau
từ ba năm nay.
Hàng trăm ngàn thường dân chạy loạn,
nhẩy xuống tầu thuyền, chạy qua Âu Châu,
đóng góp vào cuộc khủng hoảng di dân thê
thảm nhất lịch sử. Cả thế giới
nhắm mắt.
Hành động của TT Obama c̣n tệ hại hơn xa
quyết định đánh Iraq của TT Bush. TT Bush
đánh Iraq do tin tức t́nh báo sai lầm, được
quốc hội đồng ư [trong đó có phiếu
của bà Hillary và ông Kerry], rồi sau đó, TT Bush
đủ tinh thần trách nhiệm, cố gắng
ở lại để t́m cách ổn định, xây
dựng lại Iraq, tuy thất bại. TT Obama đánh
Libya chẳng có lư do chính đáng nào, chẳng
được quốc hội phê chuẩn, cũng
chẳng được Liên Hiệp Quốc thông qua,
rồi mau mắn phủi tay, bỏ mặc Libya thành
một chiến trường đẫm máu nhất
từ mấy năm nay.
Chưa kể x́-căng-đan khủng bố giết
chết đại sứ Mỹ tại Benghazi trong khi chính
quyền Obama ú ớ đổ thừa lên dân chúng
biểu t́nh chống một đoạn phim YouTube vớ
vẩn chẳng ai thèm coi.
SYRIA
Mùa Xuân 2011, nội chiến Syria bùng nổ, với năm
ba nhóm vơ trang nổi loạn chống TT Assad thuộc
hệ phái Shiites được Nga và Iran hỗ trợ.
Các nhóm nổi loạn được khối Sunnis,
cầm đầu bởi Ả Rập Saud hậu
thuẫn với Mỹ và Pháp đứng sau, yểm
trợ ển ển x́u x́u. Trong t́nh trạng loạn
đả, ISIS nhẩy vào cuộc, thừa nước
đục thả câu, chiếm ngay một phần ba lănh
thổ. Chưa hết. Lại c̣n nhóm Kurds thuộc
Thổ Nhĩ Kỳ muốn dành tự trị, khiến
chính quyền Thổ cũng nhẩy vào cuộc, đánh
Kurds. Syria biến thành… Chiến Quốc tân thời,
với bốn chân vạc Assad, lực lượng
nổi loạn Sunnis, nhóm ISIS, và nhóm Kurds. Người dân
không biết đường nào mà chạy, chết như
rạ.
TT Assad không nương tay, tàn sát dân bằng xe tăng,
pháo binh và bom nặng. TT Obama cao giọng vạch lằn
ranh đỏ đe dọa nếu Assad dùng vũ khi hoá
học, Mỹ sẽ can thiệp. TT Assad dùng vũ khí hoá
học thật. TT Obama mắc nghẹn, chối bay
biến chưa hề vạch lằn ranh. Putin ra tay nghiă
hiệp, bảo đảm Assad sẽ không dùng vũ khí
hoá học. TT Obama như mở cờ, tuyên bố tha cho
Assad.
Cuộc chiến Syria vẫn tiếp tục, ngày càng
đẫm máu, cho đến nay đă có hơn nửa
triệu thường dân bị giết. TT Assad, sau
một thời gian tự kềm chế, lại mang vũ
khí hoá học ra xài lại. Mỹ lần này im ru. TTDC cũng
tiếp tay im ru. Không ai nghe nói đến làn ranh đỏ
hay xanh ǵ nữa.
Sách lược nhát hơn cáy của TT Obama đă
bị cả hai bộ trưởng Quốc Pḥng của
ông, Leon Panetta và Robert Gates, cùng với bà ngoại trưởng
Hillary Clinton, công khai viết hồi kư chỉ trích.
TRUNG CỘNG
TT Obama ŕnh ràng tuyên bố chuyển trục qua Á Châu.
Rốt cuộc, chỉ là một sách lược tàng h́nh
không ai nh́n thấy ǵ hết, mà chỉ thấy Trung
Cộng ngày càng lộng hành tại Biển Đông,
muốn cắm cột t́m dầu tại đâu cũng
được, chiếm một số đảo
tại Hoàng Sa, đắp đất xây căn cứ quân
sự, bến tàu, mang máy bay phản lực và hỏa
tiễn đến bảo vệ các đảo.
Tuyệt đối tự do tác oai tác quái trong khi
Mỹ lâu lâu cho một chiếc máy bay đảo qua
đảo lại cách mấy chục dặm, hay
thỉnh thoảng gửi một chiến hạm đến
Cam Ranh, chẳng hù dọa được ai hết.
NGA
Trong suốt hai nhiệm kỳ của TT Obama, quan hệ
Nga-Mỹ xuống dốc mau lẹ.
Nga xách động khối dân gốc Nga quậy
mạnh tại Crimea, tổ chức trưng cầu dân
ư cuội tách khỏi Ukraine, sát nhập vào Nga. Biến
Crimea thành cửa ngỏ chiến lược lớn
của Nga xuống biển Điạ Trung Hải,
mở đường qua Phi Châu và Trung Đông.
TT Obama chống tay nh́n, miễn cưỡng ban bố
một loạt biện pháp trừng phạt kinh tế,
trong đó có việc cấm một số phụ tá thân
cận của TT Putin không được… đi Mỹ
du lịch coi Disneyland. TT Putin phục hồi được
phần lớn uy thế chính trị của Nga trên
thế giới. Mang quân qua giúp Syria diệt phiến
loạn. TT Obama im lặng.
Nhưng sau khi thất bại bầu cử tổng
thống, đảng DC bất ngờ hoá phép Nga và Putin
thành đại thù đă lũng đoạn bầu
cử, giúp ông Trump thắng cử. Chiến tranh
lạnh mà TT Obama khẳng định đă chết và
chôn từ hơn hai chục năm, được lôi
từ quan tài ra lại.
Nga can thiệp vào bầu cử Mỹ? Dĩ nhiên,
chuyện xưa hơn trái đất. Cần ǵ điều
tra mới biết? Toàn bộ câu chuyện vẫn
chỉ là một cố gắng tuyệt vọng nữa
để hạ uy tín tân tổng thống không hơn
không kém.
CUBA
Lư do chính kéo dài t́nh trạng cấm vận Cuba từ
thời TT Kennedy là v́ xứ này đă không có tự do,
dân chủ, tôn trọng nhân quyền, chỉ lo đàn
áp tù đầy đối lập, v.v... Bây giờ, chính
sách độc tài của anh em Castro vẫn chẳng thay
đổi một ly, nhưng TT Obama chính thức
viếng thăm Cuba, chấm dứt cấm vận kinh
tế vô điều kiện, và tái lập bang giao. Có
nghĩa giản dị là Mỹ đă chịu thua, bó
tay, chấp nhận và nh́n nhận chế độ
cộng sản độc tài của anh em Castro thôi.
Hậu quả thấy rơ là dân tỵ nạn Cuba
tại Florida đă ùn ùn bỏ phiếu cho ông Trump
khiến bà Hillary mất tiểu bang xôi đậu
lớn nhất này.
Một tuần trước khi măn nhiệm, TT Obama đáp
lễ đám tỵ nạn Cuba: kể từ giờ dân
tỵ nạn Cuba sẽ bị bắt, trao trả
lại Cuba, không c̣n được tỵ nạn
nữa.
Một mặt cấm trục xuất dân tỵ nạn
Mễ, mặt khác đổi luật để cấm
dân tỵ nạn Cuba, hai chính sách di dân khác nhau v́ dân
gốc Mễ bỏ phiếu cho DC, dân gốc Cuba bỏ
phiếu CH.
VIỆT NAM
TT Obama tiếp tục truyền thống của đảng
DC thân thiện tối đa với CSVN từ những
ngày đảng này ép TT Ford phải bỏ Miền Nam
VN.
Bây giờ TT Obama đi thêm một bước, tháo
gỡ cấm vận vũ khí khi đến thăm VN.
Cả nước tung hô. Trong mấy ngày thăm VN, TT
Obama đă nói ǵ về các tù chính trị và cá
chết? Tuyệt đối không nói ǵ hết.
Nhiều ông bà tỵ nạn ca tụng TT Obama giúp CSVN
thoát Trung. Muốn biết TT Obama có giúp CSVN thoát Trung hay
không th́ chỉ cần so sánh CSVN năm 2009 khi TT Obama
nhậm chức với 2016: các nhượng địa
hay tô giới Tàu [Cao Nguyên, Đà Nẵng, Vũng Áng,…]
đều bắt đầu có sau 2009. Các căn cứ
quân sự, phi trường, dàn hỏa tiễn trên Hoàng
Sa, Trường Sa cũng đều mới có dưới
thời TT Obama. Thoát Trung???
KẾT
Nếu có một câu có thể tóm lược toàn
bộ chính sách đối ngoại của TT Obama th́
đó chính là câu từ cửa miệng một phát ngôn
viên của ông: nước Mỹ chủ trương
“lănh đạo từ phiá sau lưng”.
Giáo sư cấp tiến Alan Dershowitz của đại
học Harvard nhận định TT Obama sẽ đi vào
lịch sử như tổng thống tệ nhất
trong chính sách đối ngoại. Cần bàn thêm không?
(15-01-17)
Vũ Linh
|