THƯƠNG
CHIẾN MỸ-TRUNG: AI ĐÚNG, AI SAI Đại-Dương |
Tài liệu tham khảo: US trade war wreaks havoc on China’s economy
(Asia Times) China Doubts Long-Term Trade Deal Possible With
Trump (Bloomberg) Trade war: China and US to hold phone talks on
Friday after Apec setback (SCMP) China’s IP Theft Remains a Thorny Issue in
Trade Talks (NYT) China’s financial threat to the 2020 US
election (Asia Times) Trump says US, China to announce new site to ink
trade deal soon (Strait Times) THƯƠNG
CHIẾN MỸ-TRUNG: AI ĐÚNG, AI SAI Đại-Dương
Thương chiến Mỹ-Trung kéo dài gần 16 tháng,
gây thiệt hại không ít tới nền kinh tế toàn
cầu mà chưa thấy dấu hiệu kết thúc.
Chiến thuật “đánh đánh, đàm đàm”
được Tổng thống Donald Trump và Chủ
tịch Tập Cận B́nh áp dụng triệt để
khiến cho dư luận quốc tế lên ruột
từng cơn, nhưng, cuộc chiến vẫn tiếp
diễn nhờ núp sau mỹ từ toàn-cầu-hoá. Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO)
thành lập ngày 01/01/1995 thay thế Hiệp định
chung về Thuế quan và Thương mại (GATT), nhưng,
với vai tṛ thương mại toàn cầu rộng
lớn hơn. Đến năm 2016 đă có 164 thành viên. Nước nào muốn gia nhập WTO phải phê
chuẩn hầu hết 16 thoả thuận quan trọng
của Tổ chức, đặc biệt với các
Thoả thuận chung về Thuế quan và Thương
mại 1994 (GATT 1994); Hiệp định về Các khía
cạnh liên quan đến Thương mại của
Quyền Sở hữu Trí tuệ (TRIPS); về các
Biện pháp Đầu tư liên quan đến Thương
mại (TRIMS), về Chống bán Phá giá (ADP), về các
Rào cản Kỹ thuật đối với Thương
mại (TBT), Thỏa thuận về Cơ chế
Giải quyết Tranh chấp (DSU). V́ thế, mỗi quốc gia cần tối thiểu 5
năm để nghiên cứu, thực hiện đầy
đủ các cam kết mới được thâu
nhận vào WTO. Nga phải mất 19 năm. Nhờ hai
vị Tổng thống Bill Clinton và George W. Bush ban đặc
ân mà Trung Cộng chỉ mất 15 năm, Trung Cộng
đă là thành viên của WTO. Bất cứ quốc gia nào xin gia nhập WTO cũng
phải cam kết ba điều quan trọng: (a) Áp
dụng nền kinh tế thị trường tự do
bảo đảm lĩnh vực tư nhân quyết
định thị trường, công ty nhà nước
chỉ hoạt động trong các lĩnh vực tư
nhân không thể kiếm lời hoặc thiếu khả
năng; (b) Thành lập Nghiệp đoàn Tư nhân để
bảo vệ quyền lợi của người lao
động; (c) Dân-chủ-hoá chế độ để
dễ dàng phù hợp với các quy định của
Tổ chức Thương mại Thế giới. Mọi hoạt động kinh tế đều
tuỳ thuộc vào thể chế chính trị. Trung
Cộng có nền chính trị độc tài toàn
trị nên dồn mọi ưu đăi vốn, phương
tiện, nhân tài, chính sách để biến các Tập
đoàn Nhà nước thành những con quái vật
sẵn sàng nuốt chững bất cứ công ty nào
ở Hoa Lục cũng như ngoại quốc. Do đó,
Hoa Kỳ, Tây Âu, Gia Mă Đại đă cương
quyết ngăn cấm việc bán công ty kỹ
thuật cao cho Trung Cộng. Các cán bộ cộng
sản như Jack Ma, Nhậm Chính Phi lănh đạo
Tập đoàn Alibaba, Huawei chỉ thi hành chính sách kinh
tế nhà nước mà măi tới năm 2018 mới
bị lộ. Sau khi gia nhập WTO, nhiều thành viên chỉ chú
trọng tới lợi ích kinh tế và khai thác tối
đa khía cạnh ưu đăi kinh tế do các nước
phát triển cung cấp. Bắc Kinh đă lợi
dụng triệt để khe hở ưu đăi để
thủ lợi dù đă trở thành nền kinh tế
lớn thứ hai trên thế giới có dự trữ
ngoại hối trên 3,000 tỉ USD và cho Ngân khố Hoa
Kỳ vay 1,200 tỉ USD. Tổng thống Donald Trump đă
chính thức chỉ trích sự lạm dụng quá đáng
của Trung Cộng. Bắc Kinh và “đồng minh v́ tiền” khắp
thế giới cáo buộc quy định của WTO có
lợi cho Mỹ. Thực tế, vào thập niên 1990, chưa
“quốc gia đang-phát-triển” nào, kể cả
Trung Cộng, am tường kiến thức thương
mại quốc tế hoặc hợp tác kinh tế toàn
cầu ra sao nên phải dựa vào kỹ năng và kinh
nghiệm thương mại của Hoa Kỳ và Châu Âu
khi soạn thảo. Sau khi WTO ra đời đă giúp nhiều nhược
tiểu phát triển, kể cả Bốn Con Hổ Châu
Á (Đại Hàn, Tân Gia Ba, Đài Loan, Hong Kong), làm kinh
nghiệm cho Trung Cộng phát triển. Hầu hết các quốc gia giao thương với
Hoa Kỳ đều được thặng dư
mậu dịch do người Mỹ muốn nâng đỡ
các dân tộc chậm tiến vượt qua ngưỡng
cửa đói nghèo. Trái lại, đa số quốc gia
làm ăn với Trung Cộng đều bị thâm
hụt thương mại, thậm chí c̣n rơi vào
bẫy nợ, v́ Bắc Kinh chủ trương
thống trị nền kinh tế thế giới,
buộc các nước khác làm công cụ sản
xuất và thị trường tiêu thụ hàng hoá mang
nhăn hiệu “Made in China” từ năm 2025. Trung Cộng muốn hợp tác với Hoa Kỳ để
cùng có lợi. Nhưng, giao thương hoặc hợp
tác kinh tế phải dựa theo các quy định
của WTO. Nếu không, bất-b́nh-đẳng thương
mại sẽ d́m chết giấc mơ toàn-cầu-hoá. Khi một thành viên vi phạm quy định của
WTO mà không đưa ra các biện pháp sửa chữa
theo quyết định của “Hội đồng
Giải quyết Tranh chấp” th́ Hội đồng có
thể ủy quyền cho đương đơn áp
dụng các “biện pháp trừng phạt thương
mại”. Tổng thống Trump dựa theo quy định này mà
trừng phạt hoạt động bán phá giá của
Trung Cộng và một số quốc gia đồng minh
của Hoa Kỳ. Quân pháp bất vị thân mới
thể hiện sự công bằng trong mối quan hệ
quốc tế. Cập Cận B́nh muốn cộng đồng
quốc tế nghĩ rằng “Hoa Kỳ trừng
phạt kinh tế Trung Cộng do bị thâm hụt
mậu dịch khoảng 500 tỉ USD mỗi năm nên
chỉ cần mua thêm nông sản, hàng hoá của Hoa
Kỳ tất có thể bịt miệng Donald Trump. Do
đó, ngoài lời lẽ chỉ trích chính thức,
Bắc Kinh c̣n tung tiền mua dư luận lên án thái
độ tị hiềm của Hoa Kỳ đối
với sự phát triển của Trung Cộng. Chính sách của Tổng thống Donald Trump rất rơ
ràng được công khai quảng bá: Chống Chủ
nghĩa Cộng sản lẫn Chủ nghĩa Xă hội
(v́ Tập Cận B́nh đang thực thi và công khai
quảng bá hệ thống Xă hội Chủ nghĩa mang
màu sắc Trung Hoa). Dưới thời Tập Cận B́nh
đă chối bỏ tất cả ba cam kết khi gia
nhập WTO. Tổng thống Trump chống Tập Cận B́nh trên
các mặt trận: chính trị, kinh tế, kỹ
thuật, quân sự nên đ̣i hỏi Trung Cộng
phải thay đổi hệ thống chính trị để
hoạt động kinh tế, quân sự và kỹ
thuật nhằm mục đích phục vụ nhân sinh
chớ không dùng thống trị loài người. Ngày càng có nhiều quốc gia,
đặc biệt các cường quốc kinh tế, quân
sự trên thế giới đồng ư và ủng
hộ chính sách toàn cầu của Tổng thống
Donald Trump khiến Bắc Kinh lo âu. The Asia Times ngày 30/10/2019 mô tả
Trung Cộng đang hứng chịu căn bệnh kinh
tế u ám với các chỉ số tụt giốc khó lường.
The Bloomberg ngày 31/10/2019 bàn về
thái độ của Trung Cộng “phía Hoa Kỳ
phải huỷ bỏ mọi loại thuế quan để
có Thoả thuận cuối cùng trong khi Bắc Kinh chùn bước
cải tổ hệ thống kinh tế quốc doanh nên
khó kết thúc trong nhiệm kỳ đầu của
Trump”. The South China Morning Post ngày 31
tập trung nhận xét của giới học giả
ở Hoa Lục “Tập không vội vă kư thoả
thuận với Trump mà để cho Phó thủ tướng
Lưu Hạt và các đại diện của Mỹ kư
trước như một thông điệp gửi
tới những vị khách quốc tế khi đến
Hoa Lục”. Trong bài “China’s financial threat to
the 2020 US election”, Kư giả Bill Gertz trích các nguồn
tin của giới t́nh báo Mỹ cho biết “Bắc
Kinh muốn sử dụng đ̣n bẫy kinh tế để
đạt tới mục tiêu tối hậu: cưa
ghế siêu cường kinh tế Hoa Kỳ. Nikki Floris, Phụ tá Giám đốc
FBI về phản-gián cho biết Nga, Trung Cộng, Iran và
một số kẻ thù khác đang cố làm thay đổi
kết quả bầu cử tổng thống năm 2020. Âm mưu của Trung Cộng càng
khiến cho dư luận Hoa Kỳ và thế giới
phải đoàn kết chặt chẽ hơn bởi
lẽ chẳng ai muốn thấy “Hoạ Da Vàng” tái
diễn lần thứ hai. Đại-Dương |