TIN VẮN CUỐI TUẦN
JUNE 29 – 2019

Vũ Linh

CẬP NHẬT BẦU CỬ

Cuộc chạy đua vào Tòa Bạch Ốc bước vào giai đoạn quyết liệt.

Trong tuần qua, cụ Biden lại nói hớ, để rồi bị đánh hội đồng tối tăm mặt mũi.

Cụ Biden khoe có thể nói chuyện thân thiện với những tay kỳ thị nặng nhất, chỉ khiến các đồng chí đối thủ xúm lại đánh tơi bời, báo hại nhiều đồng minh của cụ phải gân cổ bào chữa, biện giải giùm cụ.

Mặt khác, ta thấy lộ rõ cuộc chiến trong nội bộ cánh cực tả, giữa cụ Sanders và bà Warren. Bà Warren trước đây tung ra kế hoạch xóa bớt nợ của sinh viên, bây giờ cụ Sanders ra giá cao hơn, kêu gọi xóa hết nợ của sinh viên, tổng cộng đâu gần 1.500 tỷ đô. Cụ Sander bắt buộc phải ra giá cao hơn vì hậu thuẫn của cụ đang bị bà Warren gặm nhấm rất mạnh.

Không hiểu tại sao tự nhiên TTDC ào ào bình loạn về việc TT Trump có hy vọng tái đắc cử thật sự. Họ thấy cái gì có vẻ nguy kịch thật cho phe DC sao?

CNN cảnh giác về thông điệp của TT Trump trong bài diễn văn ‘ra mắt’ của ông tại Orlando và kêu gọi các ứng cử viên DC nên nhìn thấy khác biệt giữa sách lược của họ và sách lược của Trump qua bài diễn văn đó. Trong khi các ứng cử viên DC toàn là nói về ... hạ Trump, đánh Trump, đàn hặc Trump, Trump này, Trump nọ,... thì TT Trump lại chỉ nói về cuộc sống của dân Mỹ, về công ăn việc làm, về phát triển kinh tế,... Hai thông điệp đó, không cần phải là bác học hay tiên tri cũng thấy rõ cái nào ăn khách hơn.

Báo thiên tả The Guardian của Anh tiên đoán thẳng thừng là TT Trump sẽ dễ dàng tái đắc cử nếu phe DC không kiếm ra được cách hóa giải ông. Theo The Guardian, TT Trump có 4 yếu tố thuận lợi lớn mà cho đến nay, phe DC vẫn không biết hóa giải cách nào. Đó là

1) kinh tế Mỹ quá tốt đẹp;

2) TT Trump đáp ứng những đòi hỏi của khối cử tri bảo thủ của ông qua

a) giảm thuế cho khối trung lưu trong khi các ứng cử viên DC hăm he tăng thuế để tài trợ cho các chương trình khổng lồ không tưởng của họ,

b) tăng ảnh hưởng của khối bảo thủ trong ngành Tư Pháp, từ cấp liên bang đến Tối Cao Pháp Viện, và

c) cố gắng bảo vệ nước Mỹ chống chủ trương mở toang cửa biên giới của phe DC;

3) một đảng DC đối lập yếu kém, không có một chương trình hấp dẫn nào, không đưa ra được một lãnh tụ nổi bật nào; [Nhận xét của DĐTC: khi mà nhân vật nổi bật nhất của đảng DC hiện nay là một dân biểu nhí, cách đây hai năm còn đứng bán bar, thì ai cũng hiểu nhân sự đảng DC như thế nào]

4) lợi thế của một tổng thống đương nhiệm vẫn chưa mất hậu thuẫn của cử tri của ông, mà lại đang được hậu thuẫn tiền bạc rất mạnh.

Anh Bill Maher, bình loạn gia cấp tiến cực đoan trên TV, đã cảnh giác đảng DC: nếu chiêu bài tranh cử của đảng DC là tố cáo các ‘trại tập trung’ –concentration camps- tại biên giới Mễ, và bồi thường cho dân da đen, thì bảo đảm đảng DC sẽ thua nặng trong cuộc bầu cử năm tới.

Trang mạng của Business Insider viết một bài gây hoang mang cho đảng DC; TT Trump có thể mất hai tiểu bang lớn là Michigan và Pennsylvania, thua ứng cử viên DC tới 5 triệu phiếu phổ thông, mà... vẫn thắng cử, nếu ông giữ được tất cả các tiểu bang khác ông đã thắng năm 2016 [Năm 2016, ông Trump thua bà Hillary 3 triệu phiếu phổ thông nhưng vẫn thắng]. Đảng DC đang nuôi hy vọng cụ Biden sẽ chiếm lại được hai tiểu bang lao động vùng Đại Hồ trên trong cuộc bầu năm tới, nhưng coi bộ như vẫn chưa đủ.

Cho đến nay, tất cả các thăm dò đều cho thấy TT Trump sẽ thua tất cả 6 ứng cử viên chính của DC.

Cũng giống như trường hợp của năm 2016, những thăm dò của TTDC kiểu này tuy có phần chính xác về tổng số phiếu mỗi cử tri của hai chính đảng nhận được trên cả nước nhưng lại sai bét về chuyện ai sẽ vào Tòa Bạch Ốc. Chỉ vì bầu tổng thống Mỹ hoàn toàn không do tổng số phiếu cử tri trên cả nước mà phải do tổng số tiểu bang theo thủ tục cử tri đoàn. Bà Hillary nhìn vào thăm dò sai lầm này, lơ là chuyện đếm phiếu cử tri đoàn theo tiểu bang nên thua nặng.

Nếu đảng DC không thức tỉnh, vẫn cứ bám chặt vào tổng số phiếu cử tri trên toàn quốc, họ sẽ lại trải qua kinh nghiệm đau thương của 2016, tức là sẽ ... lại thua nữa cho dù kiếm được nhiều phiếu hơn trên cả nước.  

11 CÁCH ĐẢNG DC NẮM CHẮC PHẦN THUA

Trang mạng Politico đã viết một bài phân tách nêu lên 11 cách mà đảng DC bảo đảm sẽ thua khẩm trong cuộc bầu tổng thống năm tới. Dưới đây là những cách ‘hấp dẫn’ đó:

1. Cứ tin tưởng là cử tri DC thiên tả nặng hết.

2. Ôm lấy những sáng kiến quái lạ như thêm thẩm phán Tối Cao Pháp Viện, bỏ cử tri đoàn, ‘Green New Deal’,...

3. Tiếp tục tặng quà đủ kiểu mà không cần biết tiền đâu ra.

4. Hủy bỏ bảo hiểm y tế tư nhân.

5. Đòi bồi thường dân nô lệ da đen.

6. Chống lại những biện pháp kiểm soát biên giới của TT Trump, đòi hủy bỏ cơ quan ICE.

7. Tung hô cô dân biểu nhí Ocasio-Cortez.

8. Chạy theo ‘định hướng xã hội chủ nghiã’.

9. Đòi hỏi cho phá thai tối đa, vô giới hạn.

10. Đòi tịch thu hết súng của dân Mỹ.

11. Tiếp tục tố Trump coi thường luật trong khi lại đòi thay đổi luật về TCPV, cử tri đoàn,...

Cái đáng phiền là đây chính là những chính sách mà DC đang trình làng để tranh cử tổng thống và quốc hội.

Bài viết kết luận bằng một câu mỉa mai rất ý nghĩa: TT Trump đang bị chống đối rất mạnh nên rất khó mà DC có thể thua Trump. Nhưng đảng DC không nên nản chí: năm 2016, bà Hillary gần như không thể nào thua được, vậy mà đảng DC cũng vẫn tìm ra được cách để có thể thua Trump, mà lại còn thua đậm nữa.

CHUYỆN DÀI ĐÀN HẶC VÀ BÁO CÁO MUELLER

Công tố Mueller đã đồng ý sẽ ra điều trần trước hai ủy ban của Hạ Viện ngày 17/7 tới. Ông sẽ ra trước Ủy Ban Tư Pháp và Ủy Ban An Ninh. Cuộc điều trần sẽ công khai, tức là sẽ có trực tiếp truyền hình.

Phe DC bực mình vì công tố Mueller đã kết luận TT Trump chẳng có tội gì hết, nên cố bắt ông ra điều trần để moi cho ra chuyện.

Công tố Mueller trước đây đã họp báo và cho biết việc Hạ Viện bắt ông ra điều trần hoàn toàn vô ích vì ông sẽ không nói gì khác những gì ông đã viết trong báo cáo của ông.

Ta có thể tin sau cuộc điều trần này, nếu công tố Mueller không công khai tố Trump về một tội gì đó, thì phe DC trong Hạ Viện sẽ nghĩ đến chuyện lôi các luật sư hợp tác với ông ra điều trần. Các cuộc điều trần sẽ kéo dài lai rai tới khi nào lòi ra tội, hay tới khi nào phe DC mất quyền kiểm soát Hạ Viện, hay TT Trump mất job.

Chuyên gia thăm dò của đảng DC, ông Doug Schoen, đã cảnh cáo “nếu đảng DC chỉ muốn xem những trò xiếc trên TV như cuộc điều trần của ông Mueller thì kết quả cuối cùng sẽ là bốn năm nữa của Trump”.

Một thăm dò mới nhất của NBC-Wall Street Journal cho biết có 27% dân Mỹ muốn đàn hặc TT Trump, 24% muốn tiếp tục điều tra xem có tội gì khác không, và 48% chống lại cả đàn hặc lẫn điều tra, muốn để yên cho TT Trump làm việc.

Hầu hết các cử tri muốn đàn hặc hay điều tra là cử tri đảng DC, trong khi 86% cử tri CH chống.

Báo USA Today công bố thăm dò của họ, cho thấy 61% chống đàn hặc trong khi 30% ủng hộ.

Báo Washington Post loan tin trong nội bộ đảng DC, đã có những tranh cãi sôi nổi về việc đàn hặc TT Trump. Bà chủ tịch Hạ Viện chống kịch liệt và đã thành công chặn được phe muốn đàn hặc, lãnh đạo bởi dân biểu Jerrold Nadler, chủ tịch Ủy Ban Tư Pháp của Hạ Viện. Dù sao thì phe ông Nadler cũng rất yếu khi chỉ có khoảng 20 dân biểu DC muốn đàn hặc.

Bên CH thì chỉ có đúng một dân biểu muốn đàn hặc, nhưng ông này đang thấy hậu thuẫn của cử tri giảm mạnh, có thể sẽ mất job trong cuộc bầu năm tới.

Trong khi đó, TT Trump trả lời một phỏng vấn trên đài ABC, cho biết ông chưa bao giờ có ý định giải nhiệm công tố Mueller, mà chỉ muốn tìm hiểu ông có những lựa chọn nào, có cách nào để đối phó với cuộc điều tra thôi. TT Trump cho biết theo luật, ông có quyền giải nhiệm ông Mueller, nhưng ông cũng không quên được gương sa thải công tố Archibal Cox của TT Nixon, đưa đến áp lực ép TT Nixon phải từ chức. TT Trump cho rằng báo cáo của công tố Mueller nói TT Trump đã chỉ thị cho luật sư cố vấn McGahn sa thải ông Mueller là nói láo.

Tin mới nhất, cụ cựu tông tông Carter, trong một cuộc phỏng vấn, đã khẳng định TT Trump đã không đắc cử, trái lại, đã thua lớn trong cuộc bầu cử năm 2016, nhưng được Nga giúp mang vào Tòa Bạch Ốc. Cụ Carter không nói rõ bằng cách nào hay tin này, cụ lấy ở đâu ra.

Được hỏi có phải ý ông muốn nói TT Trump không chính danh không, TT Carter trả lời “đó là điều tôi đã nói”. Trong lịch sử Mỹ chưa có một tổng thống nào dám bôi bác một tổng thống khác vì nhu cầu tôn kính chức vụ mà chính mình đã nắm giữ. TT Carter là người đầu tiên. Càng ngày thì càng thấy dân Mỹ sáng suốt khi mời ông Carter về vui thú điền viên sau một nhiệm kỳ.  

TIN TÒA ÁN

Tối Cao Pháp Viện trong tuần qua đã lấy một loạt quyết định với nhiều hậu quả nghiêm trọng. Riêng trong phạm vi chính trị, đã có hai phán quyết ‘nặng ký’ nhất.

Trong phán quyết đầu, TCPV bác bỏ hai đơn thưa kiện, một của đảng CH và một của đảng DC về việc vẽ lại bản đồ các đơn vị bầu cử. TCPV cho rằng hiển nhiên việc vẽ lại bản đồ là cả hai đảng đều có dụng ý khai thác lợi thế chính trị của đảng cầm quyền, nhưng TCPV cho rằng đây là những quyết định chính trị mà các quan tòa không có quyền can dự. Muốn thay đổi gì là quyền của các cử tri khi họ bầu các quốc hội tiểu bang vì quốc hội tiểu bang là cơ quan có thẩm quyền vẽ lại bản đồ.

Quyết định này sẽ thả lỏng các quốc hội tiểu bang trong việc vẽ lại bản đồ sao cho có lợi cho đảng của mình. Hiện nay phe CH đang kiểm soát đa số, khoảng ba chục quốc hội tiểu bang. Phe DC lo sợ từ giờ đến cuộc bầu năm tới, nhiều quốc hội tiểu bang do CH kiểm soát có thể sẽ vẽ lại bản đồ, củng cố lợi thế của CH cho cuộc bầu quốc hội năm tới. Đây là phán quyết có hậu quả tức thì, có lợi cho đảng CH.

Trong phán quyết thứ hai, TCPV phán bộ Thương Mại không được nêu câu hỏi về quốc tịch trong phiếu kiểm tra dân số. Câu hỏi này được bộ Thương Mại của chính quyền Trump thêm vào viện lý do để bảo đảm thống kê dân số được chính xác, ngõ hầu phân phối tiền trợ cấp của liên bang tốt hơn. Gần 20 tiểu bang DC đã thưa kiện vì họ cho rằng câu hỏi này là kỳ thị, vi phạm Hiến Pháp, nhắm loại bỏ di dân ‘không giấy tờ’ –undocumented immigrants-, sẽ khiến đảng DC mất phiếu của đám dân này.

TCPV không nói câu hỏi về quốc tịch vi phạm Hiến Pháp do đó không bác bỏ hẳn, mà chỉ cho rằng bộ Thương Mại chưa giải thích rõ ràng tại sao cần có câu hỏi này, nghiã là sẽ cứu xét lại khi bộ Thương Mại có câu giải thích rõ hơn. Câu hỏi về quốc tịch trước đây có trong thống kê, như đã bị bỏ dường như từ thời TT Nixon rồi vì khi đó không có di dân lậu nên câu hỏi có tính thừa thãi.

Hiện nay, chưa ai rõ hậu quả của phán quyết này sẽ như thế nào. Bộ Thương Mại chỉ làm thống kê dân số 10 năm một lần, nếu không kịp thêm câu hỏi về quốc tịch cho thống kê tới vào năm 2020 thì sẽ phải đợi tới năm 2030. Dù sao thì câu hỏi này cũng không ảnh hưởng gì đến các cuộc bầu bán năm tới. Tới năm 2030 thì chẳng ai biết đảng nào sẽ nắm quyền và có ai còn muốn thêm câu hỏi này hay không.

Một quan tòa liên bang của District of Columbia đã phán các dân biểu DC có quyền kiện TT Trump về việc ông có thể đã phạm luật khi các khách sạn Trump vẫn có khách ngoài nước và vẫn thu tiền từ ngoài nước.

Cái giả dối của phe DC là khi bà Hillary làm ngoại trưởng rồi ra tranh cử tổng thống, họ không hề thắc mắc chuyện Quỹ Clinton Foundation nhận được cả tỷ tiền ‘yểm trợ’ của các doanh gia và chính khách ngoại quốc, kể cả tiền từ những tay lãnh tụ độc tài sắt máu nhất của Haiti, Congo, Kazakhstan,…

Ông quan tòa là Emmet Sullivan, da đen do TT Clinton bổ nhiệm. Có gì lạ?

TT TRUMP ĐI NHẬT

TT Trump cuối tuần này đang ở Osaka, tham dự hội nghị thượng đỉnh G-20. Hôm thứ Năm 27/6, ông đã gặp TT Nga Putin. Qua sáng thứ Bẩy 29/6, ông sẽ gặp chủ tịch TC Tập Cận Bình.

TT Trump cũng đã đề nghị sau hội nghị Osaka, sẽ qua vĩ tuyến 38 bên Hàn Quốc để ‘chào hỏi’ chủ tịch Bắc Hàn. Tin này đã được một số chuyên gia tiên đoán cách đây vài tuần rồi, khiến nhiều người nghi ngờ cả hai bên đang muốn mở lại cuộc thảo luận. Cuộc thảo luận Mỹ-BH dường như đã dậm chân tại chỗ sau thất bại tại Hà Nội.

Cuộc họp với họ Tập khá quan trọng vì thiên hạ vẫn đang chông chờ một thỏa thuận Mỹ-TC về mậu dịch. Chưa ai biết sẽ có thoả thuận gì hay không và chừng nào. Tuần qua, thị trường chứng khoán đã lửng lơ, không tăng hay sụt bao nhiêu vì chờ kết quả.

TT TRUMP CẢNH CÁO CSVN

TT Trump đã cho biết là ông đang ‘nói chuyện’ với CSVN về vấn đề mậu dịch.

Ông cho rằng CSVN là xứ ‘chơi xấu’ với Mỹ còn hơn cả Trung Cộng, nhưng ít bị để ý vì số lượng tương đối nhỏ so với với TC.

Mỗi năm CSVN bán qua Mỹ 50 tỷ trong khi chỉ mua có 10 tỷ của Mỹ, phần không nhỏ là than đá từ Virginia, một tiểu bang theo DC.

Ngay sau khi TT Trump lên tiếng, bà phát ngôn viên bộ Ngoại Giao CSVN đã nói ngay “VN muốn có giao thương công bằng với Mỹ”. Bà cho biết VN đang cố chặn việc hàng TC mượn nhãn hiệu ma-dzê in VN. Bà cũng cho biết VN sẽ tăng nhập cảng dầu khí thiên nhiên của Mỹ.

Với việc tăng thuế quan hàng TC, VN là xứ được hưởng lợi lớn nhất.

BIDEN TRIỆU PHÚ

Báo phe ta Washington Post viết bài tố cáo cụ Biden đã kiếm tiền bộn từ sau ngày hết làm phó tông tông cho TT Obama.

Giống như trường hợp bà Hillary trước đây, nhiều người tin hay hy vọng cụ Biden sẽ là tổng thống tương lai, nên đã ôm chân cụ rất kỹ, mời cụ tham dự lễ lạc này nọ và đi đọc diễn văn về đủ chuyện trên trời dưới đất. Và cụ Biden theo đúng văn hoá Mỹ, đã không ngần ngại gửi hóa đơn khá nặng cho họ.

Theo WaPo, mỗi lần cụ tham dự một lễ lạc nào là tối thiểu phải trả cụ 25.000 đô để cụ xuất hiện, chưa làm gì khác hết, trong khi mỗi bài diễn văn của cụ cũng phải ít nhất là 200.000 đô, và cụ đã đi đọc diễn văn ít nhất 65 lần, tổng cộng kiếm được trên một chục triệu đô. Dĩ nhiên, chi phí máy bay riêng hay máy bay hạng nhất, khách sạn mấy chục sao, và tiệc tùng cao lương mỹ vị là những chuyện bắt buộc, khỏi cần bàn. Nhưng khác với TT Clinton, chắc không có em chân dài nào phục vụ.

Cụ Biden đã có tư dinh lớn hơn 7.000 sqf tại tỉnh nhà Wilmington, tiểu bang Delaware. Mới đây, mua thêm một tư dinh khác gần 3 triệu đô. Nhưng cụ không ở tại những tư dinh đó, mà thuê một ‘lâu đài’ khổng lồ trong khu đại gia McLean, tiểu bang Virginia, mỗi tháng trả 20.000 đô tiền thuê.

Hầu hết các chính trị gia Mỹ, nhất là các ông bà của đảng ‘dân nghèo’ DC, đều trở thành triệu phú hết sau một thời gian phục vụ dân nghèo. Chỉ có cái ông lờ mờ Trump, sau hai năm làm tổng thống lại nghèo đi mất vài chục triệu, theo ước tính của tạp chí Fortune.

Điều đáng để ý trong bài báo của WaPo là rõ ràng TTDC không có thiện cảm với cụ Biden nên đang liên tục đánh cụ. TTDC đang muốn đôn bà Elizabeth Warren và bà Kamala Harris, thuộc khuynh hướng thiên tả nặng, nhưng có nhiều triển vọng đắc cử hơn là cụ xã nghĩa Sanders.

IRAN: MỸ ĐÁNH HAY KHÔNG ĐÁNH?

Tin về Iran có vẻ mù mờ khiến chẳng ai hiểu TT Trump đang đánh Iran hay không.

Sau vụ tấn công hai tàu chở dầu, TT Trump ra lệnh tăng cường 1.000 lính Mỹ đến bảo vệ các cơ sở quân sự và ngoại giao của Mỹ trong vùng Trung Đông, nhưng không phản ứng trực tiếp gì về vụ hai cái tàu dầu bị tấn công.

Rồi Iran bắn rớt hai chiếc máy bay ‘không người lái’ –drone- của Mỹ. TT Trump ra lệnh phi cơ Mỹ oanh tạc 3 trạm radar và căn cứ hỏa tiễn của Iran, nhưng giờ chót, thu hồi lệnh. Phe cấp tiến, luôn luôn trong tư thế sẵn sàng sỉ vả Trump bất kể ông làm gì, đã mau mắn bôi bác Trump ngay.

Thế rồi bất ngờ có tin TT Trump không phải ngồi yên mà đã đánh phá hệ thống điện toán điều khiển dàn hỏa tiễn của Iran, khiến cho hệ thống này bị vô hiệu hóa, Iran không còn bắn và điều khiển dàn vũ khí hỏa tiễn của họ được nữa.

Báo phe ta Washington Post bình loạn, TT Trump bất nhất, không biết phải làm gì. Trong khi CNN công kích việc TT Trump có biện pháp với Iran như một đe dọa chiến tranh thường trực tại Trung Đông. Quan điểm của CNN phản ảnh tính phe đảng thô bạo nhất. Iran vô cớ đánh bom hai tàu chở dầu dân sự, bắn rớt hai máy bay của Mỹ ngoài hải phận quốc tế thì CNN không cho là những khiêu khích đe dọa hòa bình, nhưng khi TT Trump phản ứng nhưng lại không đánh bom ba căn cứ quân sự của Iran thì lại là những de đọa lớn cho hòa bình Trung Đông?

Trở lại