Như tất cả đă biết,
tối Thứ Ba 15/11 mới đây, ông Trump đă đọc
diễn văn trên tivi, chính thức công bố việc
ông sẽ ra tranh cử tổng thống năm 2024.
Tin này đă được đồn đăi
từ lâu nay tuy không ai biết chắc ông Trump sẽ làm
ǵ. Cho tới khi ông Trump trước ngày bầu
quốc hội cho biết ông sẽ có bài diễn văn
quan trọng vào ngày 15/11 th́ tất cả coi như
đều biết ông Trump sẽ chính thức công
bố quyết định ra tranh cử lại.
Có ǵ đáng nói?
Ông Trump có lẽ là chính khách gây tranh căi
lớn nhất lịch sử chính trị Mỹ.
Bất cứ ông làm ǵ hay không làm ǵ, nói ǵ hay không nói
ǵ, cũng đều là đề tài để tất
cả mọi người gay gắt tranh căi mệt
nghỉ, kể cả trong gia đ́nh và giữa
những người bạn nối khố với nhau.
Ông có đặc điểm ít ai có là không ai có
thể thờ ơ với ông, mà hầu hết chỉ
có thể sùng bái như điên hay thù ghét như
cuồng thôi.
Việc ông ra tranh cử bảo đảm
sẽ là tin sống động nhất trong hai năm
tới, hơn nhiều nữa nếu ông đắc
cử tổng thống lại. Nhân đây, ta thử bàn
sâu rộng hơn về việc ông ra tái tranh cử.
A. TẠI SAO TRUMP RA TRANH CỬ
LẠI?
Ông Trump và các cố vấn trong hai năm
qua, tất nhiên đă tính toán rất kỹ việc ra
tranh cử lại hay không. Có nhiều lư do bắt
buộc ông phải ra lại, nhưng cũng có
nhiều lư do bắt ông phải cẩn thận.
1) 'Chủ thuyết Trumpism'
Thật ra chẳng có cái ǵ gọi là
'chủ thuyết Trumpism' hết. Danh từ này chỉ
được dùng trên truyền thông và trong giới
chuyên gia nghiên cứu chính trị để mô tả
một cách tổng quát những chính sách và chủ trương
của ông Trump thôi.
'Trumpism' nếu có, có thể tóm gọn
lại như một chủ thuyết mang nặng tinh
thần 'quốc gia' yêu nước -nationalism- chủ trương
đặt quyền lợi nước Mỹ lên trên
hết -America First- để xây dựng lại một
nước Mỹ hùng mạnh và phú cường -Make
America Great Again.
Mới nghe th́ có thể lấy làm
lạ, sao lại gọi đây là chủ thuyết
của ông Trump? Chứ không phải đây là chủ
thuyết của tất cả mọi chính trị gia
của tất cả mọi nước trên thế
giới sao? Không phải là tất cả những
quốc gia trên thế giới đều muốn xứ
ḿnh là nhất, là ưu tiên số một, là hùng
mạnh nhất sao?
Xin thưa ngay, có thể là đúng như
vậy, tất cả mọi xứ trên thế giới
đều muốn xứ ḿnh là nhất, quyền
lợi xứ ḿnh phải là ưu tiên, thế nhưng
trên thực tế, ở cái xứ Mỹ này, lại có
chuyện quái lạ là có cái đảng gọi là
đảng Dân Chủ, lại không muốn như
vậy.
Không ai quên được chính sách
bất tử của thời Obama "Nước Mỹ
lănh đạo từ phiá sau". Cũng không ai đui
mù không thấy trong tất cả mọi thỏa
hiệp quốc tế, bất kể về khí hậu,
thương mại, y tế hay quốc pḥng, nước
Mỹ luôn luôn là 'con lừa bị cả thế
giới lừa', gồng gánh trên lưng nhu cầu
của cả thế giới, chi tiền cho cả
thế giới, viện trợ cho cả thế
giới, luôn luôn là nước đầu tiên cứu
trợ thế giới trong những thiên tai lớn, nhưng
lại bị cả thế giới lợi dụng, khai
thác, vắt sữa đến kiệt sức luôn, trong
khi cả thế giới vẫn ngoác mồm ra rả
chửi Mỹ. Chuyện chẳng có ǵ lạ v́ ai cũng
biết. Cái lạ là lại có những người
Mỹ -có cả vài tay Mỹ gốc cây mít- lại
rất khoái chính sách cúi đầu cong lưng cung
phụng thế giới và nghe chửi kiểu này.
Mỹ gọi là masochism, tạm dịch bừa là ...
khổ dâm!
Ông Trump bất măn, ra tranh cử để
chấm dứt t́nh trạng Mỹ bị cả thế
giới -từ bạn đến thù- tận t́nh khai thác
chẳng ai nương tay. Nước Mỹ giàu có
thật, nhưng không bắt buộc phải ngu vô
tận. Dĩ nhiên, thế giới không vui, và dân
cả thế giới ghét Trump, nhất là dân các xứ
đồng minh Tây Âu, bị bắt phải chi tiền
nhiều hơn về quốc pḥng khiến các trợ
cấp cho dân bị giảm. Bái chí Âu Chậu đồng
loạt lên cơn say sóng sỉ vả Mỹ. Các cụ
tị nạn bên Tây Âu cũng phải thù Trump theo.
Mỗi tháng mất vài chục đồng trợ
cấp, hay không được tăng thêm vài chục
đồng, không ghét Trump sao được, phải không
các cụ?
Trong 4 năm TT Trump đă làm được
nhiều chuyện cụ thể có lợi thật
lớn cho nước Mỹ, như:
- Ép các đồng minh NATO phải đóng góp nhiều
hơn cho việc bảo vệ Âu Châu của chính
họ. Ngay cả các anh đồng minh Nhật và Nam Hàn
cũng bị những áp lực tương tự,
phải chi tiền đóng góp nhiều hơn cho
việc lính Mỹ tiếp tục đóng tại
Nhật và Nam Hàn để bảo vệ hai xứ này.
- Ép các anh láng giềng Canada và Mexico phải có quan
hệ mậu dịch ṣng phẳng hơn với Mỹ,
viết lại thỏa ước NAFTA.
- Chấm dứt t́nh trạng Mỹ là máy ATM phát
tiền cho các tổ chức quốc tế chuyên khai thác
con gà đẻ trứng vàng Mỹ như Tổ
Chức Y Tế Quốc Tế WHO, Tổ Chức Mậu
Dịch Quốc Tế WTO, Thỏa Thuận Paris về khí
hậu, Thỏa Thuận Xuyên Thái B́nh Dương TPP,...
- Chặn bớt t́nh trạng Trung Cộng khai thác, tung
thả giàn hàng giả, hàng nhái rẻ tiền vào
Mỹ, giết công nghệ Mỹ.
- T́m cách chặn sự bành trướng chính trị và
kinh tế quá nhanh quá mạnh của Trung Cộng qua
việc vận động một liên minh chính trị
với Hàn Quốc -cả Nam lẫn Bắc Hàn-,
Nhật, Phi Luật Tân, Việt Nam, Úc, Mă Lai, Ấn
Độ, để thiếp lập một ṿng đai
cô lập Trung Cộng đang đe dọa cả
thế giới, đặc biệt là vùng Đông Nam Á
và Biển Đông. Việc TT Trump đến VN, phất
cờ đỏ cũng nằm trong chính sách cô lập
Tầu Cộng, xác nhận việc Mỹ nh́n nhận
VN không phải là quận Giao Chỉ của Tầu
cộng, mà những con vẹt tị nạn mà tŕnh
độ chỉ hết sức cao trong lănh vực
chửi tục nói thô, chẳng thể hiểu nổi.
Đó là những chuyện liên quan đến
thế giới. Trong nước Mỹ, th́ ai cũng
phải nh́n nhận TT Trump đă giảm thuế cho
cả nước, mang cả ngàn tỷ đô từ ngoài
nước về lại Mỹ để mở hăng xưởng
tạo công ăn việc làm cho dân, đă chặn đứng
nạn di dân lậu tràn vào Mỹ bắt dân Mỹ nuôi
trong khi phá hoại xă hội Mỹ qua việc du
nhập những thành phần bất hảo, kèm
theo cả tấn ma tuư, đă giúp khám phá và mua
thuốc ngừa COVID khiến cả trăm triệu dân
Mỹ đă là những người được chích
ngừa đầu tiên trên thế giới,...
Thế nhưng hành tŕnh khó khăn đầy
chông gai của ông Trump bị không biết bao nhiêu sâu
bọ trong đầm lầy cản, đă bị gián
đoạn, và trong suốt hai năm Biden vừa qua, ông
Trump đă thấy Biden đi ngược lại chính sách
của trumpism, để rồi nước Mỹ
phải ch́m đắm trong đủ loại vấn
nạn, từ lạm phát đến phạm pháp đến
thức tỉnh khùng điên.
Ở đây, bài toán của ông Trump
rất giản dị. Nếu như ông ra và tái đắc
cử, th́ dĩ nhiên đó là cơ hội để
ông chặn chính sách tai hại của Biden, và đi
tiếp con đường Trump đă bắt đầu
đi nhưng dở dang, chưa tới đích. Nếu
ông không ra, th́ tương lai 'trumpism' sẽ ra sao? Nước
Mỹ có lại trở về t́nh trạng thời trước
Trump không? Ai sẽ ra bên CH, có cùng chia sẻ chủ trương
'Nước Mỹ trên hết' không? Ai sẽ ra bên DC, có
bao nhiêu hy vọng đắc cử, có muốn tận
diệt 'trumpism' luôn không?
Sự sống c̣n của 'trumpism' với
chủ trương America First nói riêng và sự sống
c̣n của cả nước Mỹ nói chung đă là
yếu tố quan trọng nhất để ông Trump
quyết định ra nữa hay không. Dĩ nhiên, thành
công hay không, đắc cử hay không, sau khi đắc
cử làm được ǵ, tất cả là những
chuyện khác. Cái quan trọng là ư chí muốn tiếp
tục cuộc chiến khó khăn hay không. Như
Nguyễn Thái Học đă nói, "không thành công cũng
thành nhân".
Lập luận Trump muốn ra tranh cử
để tiếp tục lo và bảo vệ khối 1%
giàu nhất nước trong khi 99% c̣n lại bị ông
coi như cỏ rác là ngụy biện ngớ ngẩn
nhất, xưa hơn trái đất, chẳng một ma
nào tin, không thể giải thích được tại
sao ông Trump đắc cử năm 2016 với 46%
phiếu, và chiếm được 47% phiếu năm
2020. Thế mà nhiều con vẹt trí tưởng tượng
không cao hơn ngọn cỏ dại, vẫn chỉ
biết nhai đi nhai lại thôi (lư luận của
vẹt già VL -kg phải Vũ Linh!), cứ tưởng
ai cũng tin.
Một lập luận khác: ông Trump
muốn ra tranh cử hay trong khi nắm quyền,
nhiều khi đă đi quá trớn, coi thường
quyền lợi đất nước, chỉ lo cho
quyền lợi và uy tín cá nhân. Đó chỉ là
lập luận bôi bác của cánh tả chống ông
Trump, nhưng nhai đi nhai lại đến độ
nhiều người dù ủng hộ Trump cũng đă
tưởng thật. Ông Trump đă là một đại
doanh gia tỷ phú cả thế giới đă biết
tới, trong mấy năm làm tổng thống chẳng
những không lương, mà c̣n mất cả tỷ
đô tài sản, làm việc v́ quyền lợi hay uy tín
cá nhân chỗ nào?
2) Lư do cá nhân
Trong thời gian qua, từ ngày Biden và
đảng DC nắm quyền từ Ṭa Bạch Ốc
tới lưỡng viện quốc hội, ông Trump
đă trở thành cái bịch cát bọc da mà các vơ sĩ
quyền Anh tập đấm. Họ túi bụi đánh
ông Trump dưới đủ khía cạnh, đủ h́nh
thức, điều tra, kết tội, moi rác, thậm
chí lục soát nhà, đủ kiểu để mong
diệt tận gốc cái ngọn cỏ dại Trump. Cho
dù ông hết làm tổng thống, muốn yên thân
về hưu cũng không được.
Nếu ở vị thế của ông
Trump, quư vị sẽ làm ǵ? Không cần phải là nhà
thông thái mới biết cách hữu hiệu nhất
để chặn đ̣n của đảng DC, chính là
ra tái tranh cử. Thành công hay không là chuyện khác. Thành
công đắc cử tổng thống th́ dĩ nhiên
những tṛ rượt bắt của phe DC phải
chấm dứt hay ít nhất cũng chậm lại
nhiều. Dù thất bại không vào Ṭa Bạch Ốc
được th́ cũng đă có dịp lên tiếng
để giải thích cho dân những việc ḿnh đă
làm, cũng như những việc phe đối lập
đang làm.
Tự bảo vệ ḿnh, gia đ́nh ḿnh,
và công ty của ḿnh, đó cũng đă là yếu
tố cực quan trọng mà ông Trump cân nhắc để
quyết định ra nữa hay không. Chưa tự
bảo vệ được chính ḿnh chống những
đ̣n đánh dưới thắt lưng của đối
phương th́ làm sao nói chuyện cứu dân cứu nước?
Cũng không thể nói không có yếu
tố tự ái cá nhân trong việc ông Trump ra tranh
cử lại. Thua một cách vô lư một cụ già
lờ mờ, phải bực ḿnh, muốn ra lại,
hạ cụ này tất nhiên là phản ứng b́nh thường.
B. PHẢN ỨNG ĐẦU
TIÊN
Cho đến nay, c̣n quá sớm để
biết phản ứng của dân Mỹ nói chung đối
với quyết định ra tái tranh cử của ông
Trump, nhưng ai cũng có thể đoán được
trong t́nh trạng phân hoá chính trị tối đa
hiện nay, xanh ủng hộ xanh, đỏ ủng
hộ đỏ, th́ tất nhiên ai ủng hộ, ai
chống quyết định của Trump th́ khỏi
cần đoán ṃ, ai cũng biết. Chống Trump
vẫn chống, ủng hộ Trump vẫn ủng
hộ.
Về lâu về dài, nghĩa là trong hai năm
tới, phản ứng của thiên hạ sẽ như
thế nào? Ta thử nh́n qua xem.
1) Chính quyền Biden
Hậu quả tức th́ có thể nói
chắc chắn là quyết định ra tranh cử
của ông Trump sẽ ép cụ Biden phải ra tranh
cử lại, không có lựa chọn nào khác. Cho dù năm
2024 cụ sẽ là 82 tuổi, muốn làm xếp
tới năm 86 tuổi, hay 120 tuổi đang ngủ
trong viện dưỡng lăo cũng vẫn phải ra
tranh cử. V́ tự ái cá nhân, v́ tên tuổi trong
lịch sử, cụ không thể nào bỏ cuộc
ngang như vậy, nhất là sau khi Trump đă nói
sẽ ra tranh cử. Rút lui sẽ xác nhận cho thiên
hạ biết cụ Biden biết ḿnh sẽ thua nên tháo
chạy trước. Cụ c̣n khả năng vận
động tranh cử hay không là chuyện khác. C̣n
khả năng làm tổng thống tới năm 86
tuổi hay không lại là chuyện khác nữa. Người
vui nhất phải là bà Kamala v́ tràn trề hy vọng lên
ngôi. Trong khi 350 triệu người run, trong đó có không
ít chính khách tai to mặt lớn và cử tri của chính
đảng DC. Có tin, các lănh tụ lớn của đảng
DC, trong đó có cả vợ chồng Clinton, Obama,
cụ bà Pelosi, cụ ông Schumer,... tất cả đang
họp khẩn trong hậu trường để tính
toán việc cứu đảng. Có thể cụ sẽ
bị áp lực phải rút lui v́ quyền lợi lâu dài
của đảng DC cho dù thiệt tḥi cho cá nhân
cụ. Dù muốn dù không, cả nước, cả
thế giới đă thấy rơ Biden đă quá già, không
gánh vác nổi cái trách nhiệm tổng thống quá
nặng nề, ngay bây chứ không nói tới 6 năm
nữa. Nh́n cụ mà thấy tội nghiệp cho thân già
thật. Hai phần ba dân cả nước muốn
cụ không ra nữa, nhưng cái khổ là cụ rút
lui th́ chẳng lẽ đảng DC lại phải
đưa ra ... bà Kamala vừa vô tài vừa vô duyên.
Chưa chi th́ cuộc chiến đă
bắt đầu rồi. Đúng 3 ngày sau khi Trump cho
biết ư định ra tranh cử lại, bộ trưởng
Tư Pháp Garland đă bổ nhiệm ngay một công
tố đặc biệt để điều tra Trump
về hai việc. Thứ nhất là vai tṛ của Trump
trong cuộc biểu t́nh bao vây quốc hội ngày
6/1/2021, là việc mà hạ viện DC, qua Ủy Ban J-6
đă làm nhưng bị gián đoạn khi CH chiếm
hạ viện, sẽ đóng cửa Ủy Ban này.
Thứ nh́ là vụ Trump 'ăn cắp tài liệu
mật' mang về tư dinh Mar-a-Lago.
Việc công tố đặc biệt thành
công, giúp Biden bắt nhốt Trump hay không là chuyện
xa. Gần hơn là trong hai năm tới, màn kịch
đắt tiền Mueller sẽ tái diễn, lâu lâu công
tố x́ ra một chuyện hay vồ một con tép nào
đó, để hóa giải cuộc vận động
tranh cử của ông Trump, giúp chặn đứng, không
cho Trump thắng cử, hạ Biden được. Điều
tra lâu hay mau, sẽ hoàn toàn tùy thuộc về tính toán
bầu cử sao cho có lợi nhất cho Biden, sau hay
cận ngày trước bầu cử năm 2024. Cho dù
không t́m ra tội ǵ th́ trong suốt hai năm tới cũng
là dịp lôi tên tuổi Trump xuống bùn, giúp Biden
thắng cử. Trường hợp tệ hơn,
kiếm ra được một tội nào đó, truy
tố trước một quan ṭa thân thiện ở New
York hay Washington DC, là Trump sẽ có dịp đi bóc
lịch thay v́ vào Ṭa Bạch Ốc.
Ông Garland mặt trơ trán bóng đă
giải thích v́ ông Trump ra tranh cử tổng thống
chống đương kim TT Biden, nên ông phải bổ
nhiệm một công tố đặc biệt, "độc
lập và vô tư". Công tố này do ông Garland
tuyển chọn và bổ nhiệm, có bổn phận báo
cáo thường xuyên lên ông và ông cũng là người
duy nhất có quyền sa thải công tố này. Ngoài ra,
việc bổ nhiệm công tố đặc biệt
chỉ là thay thế người cầm đầu thôi,
c̣n tất cả các nhân viên điều tra của
bộ Tư Pháp và FBI vẫn là những người cũ
được bổ nhiệm từ trước.
Một ḿnh công tố đặc biệt chẳng làm ǵ
được mà vẫn phải hoàn toàn trông cậy vào
đám công chức này thôi. Chưa kể bà vợ ông
công tố đă làm phim tung hô bà Michelle Obama, đóng góp
vài ngàn đô cho cụ Biden khi cụ ra tranh cử
tổng thống chống TT Trump. Độc lập và vô
tư ở điểm nào?
Nh́n chung, đúng như trang mạng
cấp tiến Intelligencer đă nhận định,
bộ trưởng Garland cố t́nh t́m cách truy tố
Trump về tội nào đó cho bằng được,
nhưng v́ lư do chính trị, nhát gan cũng như
muốn bao che cho Biden, muốn bán cái quyết định
đó cho công tố đặc biệt do ông tuyển
chọn và bổ nhiệm.
2) Truyền thông loa phường
Chẳng cần là thầy bói cũng
biết ngay truyền thông loa phường sẽ xúm vào
đánh ông Trump ngay, không một phút chậm trễ.
Chuyện nóng hổi, ăn ngay kẻo nguội. Theo
truyền thông loa phường th́ dĩ nhiên, trời
nắng trời mưa cũng tại Trump thôi. Chẳng
những vậy mà hai năm tới sẽ là hai năm
đại chiến giữa Trump khối truyền thông
loa phường. Khỏi bàn thêm.
Truyền thông vẹt sẽ hỷ hả,
vui mừng vô tận v́ sẽ rất bận, sẽ có
rất nhiều bài để dịch mệt nghỉ,
tha hồ lấp khoảng trống trong các báo chợ,
kiếm tí tiền ra ngồi nhâm nhi cà-phê bàn thế
sự trong Cà-Phê Factory.
3) Đảng CH
Nói về phản ứng của
đảng CH th́ thật là khó nói chung được.
Chỉ v́ như diễn đàn này đă viết, đảng
CH chưa khi nào phân hoá như bây giờ, chia ra làm
cả nửa tá nhóm này, khối nọ. Chẳng có
một quan điểm thống nhất nào. Đại cương,
cứ coi như sẽ có 4 nhóm tiêu biểu.
- Cánh Trumpist:
Dĩ nhiên đó là nhóm có biệt danh là
MAGA, sẽ vui mừng hớn hở v́ thấy thần tượng
nhẩy vào vơ trường tỉ thí.
- Cánh CH truyền thống (establishment)
Đây là khối các tai to mặt lớn
truyền thống của đảng CH, thuộc cánh các
ông McDonnell trong thượng viện, McCarthy trong hạ
viện, và ngoài chính trường là các đệ
tử của các ông Bush con, McCain,...
Sẽ rất bối rối coi việc ông
Trump ra tranh cử không khác ǵ khúc gân gà của Tào Tháo:
nhổ đi th́ tiếc, nhai th́ không nổi. Nhóm này
coi Trump như một 'của nợ' chỉ v́ Trump là
con ngựa bất kham, không ai có thể kiểm soát
được, trái lại, ngồi cùng thuyền
với Trump chỉ là ngồi nghe lệnh của Trump thôi.
Thật khó chịu v́ cái tôi của ông bà nào cũng
quá vĩ đại. Nhưng nhóm này cũng nh́n
thấy Trump c̣n hậu thuẫn rất mạnh trong
khối cử tri bảo thủ CH, không thể vứt
bỏ ông Trump qua một bên quá dễ dàng được.
Như đài tivi NBC đă tính toán, trong số các dân
biểu, nghị sĩ mới đắc cử, đă có
tới 195 hay 88% là các ông bà MAGA được Trump
ủng hộ. Chống Trump th́ có thể có hậu
thuẫn của khối độc lập, nhưng
bảo đảm sẽ mất ngay khối MAGA là
khối cử tri vĩ đại của ông Trump. Mà không
có hậu thuẫn của đám MAGA th́ các chính khách
chỉ có... húp cháo thôi. Đó là bài toán khó khăn
của nhóm này.
Chẳng lẽ lại đưa người
khác ra riêng, để chia phiếu CH, bảo đảm
DC sẽ thắng như trong cuộc bầu dân biểu
ở Alaska mới đây sao?
Nhiều người sống chết v́
Trump, suy nghĩ giản dị, cứ thấy ai nói câu ǵ
hay làm cái ǵ bất lợi cho Trump là nhẩy nhổm lên
chửi rủa họ là phản phúc, là ăn tiền
để phản Trump,... Thực tế, chính trị
Mỹ không đơn giản như vậy. Không
giống như chính trị các nước chậm
tiến, tham nhũng, cứ bỏ tiền ra là mua
chuộc được tất cả. Việc làm
ấu trĩ nhất là sỉ vả thượng
nghị sĩ McConnell chống Trump là để phục
vụ Trung Cộng v́ có vợ gốc Tầu và đă
nhận tiền hối lộ của Tầu cộng. Ông
McConnell không thể leo lên vai vế lănh đạo
cả đảng CH chỉ nhờ có bà vợ gốc
Tầu, và bà này cũng không thể làm bộ trưởng
dưới thời TT Bush con và cả TT Trump nhờ
tiền Tầu cộng. Như vừa bàn ở trên, ông
McConnell chỉ là một chính trị gia nhiều tham
vọng quyền lực lớn, không thích Trump v́ không
kiểm soát được Trump. Ông đă giúp chặn
không cho ông Garland vào Tối Cao Pháp Viện, và giúp TT
Trump bổ nhiệm 3 thẩm phán bảo thủ vào TCPV,
không phải v́ là 'tay sai' của TC.
- Cánh gọi là 'cựu đồng minh'
Cánh không đồng ư và công kích Trump mới
đây cũng đă được tăng cường
bởi một số các đồng minh quan trọng cũ
của ông Trump như cựu PTT Pence, cựu bộ trưởng
Tư Pháp Barr, cựu ngoại trưởng Pompeo,
cựu thống đốc New Jersey Christie,... Dĩ nhiên
là truyền thông loa phường đă khai thác thổi
phồng cho thật to, và truyền thông vẹt răm
rắp nhai lại.
Muốn hiểu vấn đề th́
phải hiểu rơ chính trị Mỹ vận hành ra sao.
Trong chính trị Mỹ, không có kẻ thù hay đồng
minh vĩnh viễn. Luôn luôn trong nội bộ một
đảng có nhiều đồng chí đánh nhau
tới bá thở luôn qua cái gọi là 'bầu sơ
bộ' trong đảng, trước khi bắt tay nhau
để cùng đánh đối lập. Cụ thể
và mới nhất, Biden và Kamala đó. Ngay trong cuộc
tranh luận trực tiếp trên TV cho cả chục
triệu người xem, bà Kamala đă chỉ mặt ông
Biden, tố là kỳ thị da đen đấy. Nhưng
rồi hai người lại ra chung liên danh, nắm tay
nhau cười như nắc nẻ, và làm việc
với nhau cả hai năm nay rồi. Đó chính là
nền tảng của thể chế chính trị
Mỹ. Chuyện kỷ luật, đồng chí, nể
mặt nhau, và tôn ti trật tự trong nội bộ
một đảng chỉ có trong các xứ độc tài,
không có ở Mỹ.
Các đồng minh cũ của ông Trump
vừa nêu tên, tất cả đều là những chính
khách có nhiều tham vọng cá nhân. Ai cũng t́m cách
chuẩn bị cho vị thế cá nhân của ḿnh, lúc
nào cũng muốn thử thời vận và hy vọng
đă tới thời của ḿnh, không có lư do ǵ
phải tiếp tục tung hô Trump. Không phải là
'phản' Trump ǵ, mà chỉ là chuyện muốn nổi
lên, ngóc đầu ra khỏi ṿng ảnh hưởng chính
trị của ông Trump để tiến thân.
- Cánh chống Trump tuyết đối:
Cánh này gồm các nhóm #NeverTrump, RINO
(Republican in Name Only), chống Trump có khi c̣n mạnh hơn
đảng DC. Đây là nhóm của những tay như
Paul Ryan, cựu chủ tịch hạ viện, bà Liz
Cheney, dân biểu vừa thất cử trong Ủy Ban
J-6, hay dân biểu Adam Kinzinger trong Ủy Ban J-6, hay ngay
cả TNS Mitt Romney.
Nhóm này khỏi cần bàn thêm, bất cứ Trump
làm ǵ hay không làm ǵ, cũng đều nhắm mắt
chống chết bỏ. Không khác ǵ người của
đảng đối lập DC.
- Tổng kết:
Giới truyền thông cho rằng với
hậu thuẫn của cụ Biden đang rớt
xuống mương trong khi hậu thuẫn của ông
Trump là câu hỏi lớn, có nhiều triển vọng
lần bầu tổng thống tới sẽ có từ
một chục tới hai chục ứng cử viên ra
thử thời vận trong nội bộ đảng CH.
Cũng theo tin này, càng nhiều ứng cử viên chia
phiếu của nhau, càng có lợi cho ông Trump.
Nói đi cũng phải nói lại, tùy t́nh
trạng sức khỏe cũng như hậu thuẫn
của cụ Biden, cũng rất có thể bên DC sẽ
có cả chục ứng cử viên chứ không ít. Trong
chính trị Mỹ tất cả là tính toán xác xuất
thành công của chính ḿnh thôi, chứ không có chuyện
nể nang lănh đạo hay kỷ luật đảng ǵ
hết. Ta chờ xem.
4) Yếu tố DeSantis
Cuộc bầu cử quốc hội đă
đưa ra một yếu tố nổi bật mới:
ông Trump mất thế phần nào trong khi thống đốc
Florida Ron DeSantis nổi bật lên, một phần
nhờ đại thắng ở Florida, một phần cũng
do truyền thông loa phường cố t́nh đánh bóng
thêm để dùng ông DeSantis đánh Trump.
Ông DeSantis đă rất nhiều lần
khẳng định tuyệt đối không có ư định
hay toan tính chuyện ra tranh cử tổng thống. Dĩ
nhiên là ông đang tranh cử thống đốc và
vừa đắc cử th́ phải nói vậy thôi.
Sự thật ông có ra tranh cử tổng thống hay không
hoàn toàn tùy thuộc tính toán chính trị về hy
vọng thành công của ông, việc mà hiện nay
chẳng ai biết được. Với chiến
thắng lớn ông vừa đạt được
tại Florida, áp lực chính trị đè lên ông
sẽ rất nặng khi CH muốn lấy lại Ṭa
Bạch Ốc trong khi hậu thuẫn của ông Trump
trở thành câu hỏi lớn. Ở đây phải
hiểu cho rơ, quyền lợi và mục tiêu tối
hậu của đảng CH là lấy lại Ṭa
Bạch Ốc chứ không phải phục hồi
quyền lực cho ông Trump. Dù sao, ông DeSantis vẫn c̣n
ít nhất một năm nữa để suy tính và
lấy quyết định. Hơn một năm
nữa, đầu năm 2024 mới là lúc các cuộc
bầu sơ bộ trong nội bộ CH bắt đầu.
Nếu cả hai ông Trump và DeSantis cùng ra,
th́ cử tri CH sẽ phải điên đầu tính toán
xem phải bầu cho ai. Ông Trump có lợi thế là
đă và đang được hậu thuẫn cực
mạnh của cả chục triệu người
ủng hộ ông gần như cuồng tín, nhưng cũng
bị chống đối rất mạnh. Ông DeSantis
bảo thủ không thua ǵ ông Trump, nhưng tế
nhị hơn, ít gây chống đối hơn, nhưng
cũng ít người biết hơn nên ít người
ủng hộ hơn.
Có người đă đưa ra giải
pháp hai ông Trump và DeSantis cùng ra chung một liên danh. Có
vẻ như liên danh lư tưởng nhất theo
nhiều cử tri CH. Thực tế chính trị, đây
là chuyện rất khó có thể xẩy ra.
Đă vậy, đây cũng là giải pháp
KHÔNG biết có thực hiện được không trên
mặt luật pháp. Có người cho rằng luật
bầu cử Mỹ không cho phép TT và PTT cùng liên danh
sống tại cùng một tiểu bang. Nhưng cũng có
người đă nhận định Hiến Pháp không
đề cập đến chuyện này. Vấn đề
đang được các luật gia tranh căi. Kẻ này
không phải luật gia chuyên về luật bầu
cử Mỹ nên xin không lạm bàn.
https://www.history.com/news/can-the-president-and-vice-president-be-from-the-same-state
Nhiều con vẹt đă mau mắn khai thác,
xuyên tạc, chuyện bé xé ra to, việc mà họ
gọi là "nội chiến Trump - DeSantis đă
bắt đầu". Thật ra, vẹt vẫn chỉ
làm công tác của vẹt, nhai lại sách lược
chia để trị của đám cấp tiến DC và
loa phường thôi.
Ông DeSantis mới đây đă bác bỏ
chuyện 'nội chiến'. Ông kêu gọi mọi người
nên tỉnh táo, b́nh tâm lại. Theo ông, CH vừa có
chiến thắng lớn, bây giờ lại c̣n việc
hậu thuẫn cho ứng cử viên Herschel Walker tranh
cử chức thượng nghị sĩ tại Georgia là
chuyện quan trọng cần làm, chẳng ai rảnh hơi
lo chuyện đấu đá tranh dành chức ǵ
hết.
https://www.standard.co.uk/insider/donald-trump-ron-desantis-presidential-election-2024-republican-run-b1041646.html?amp
[Tuần tới, ta sẽ bàn tiếp về việc Trump
ra tái tranh cử]
VŨ LINH
|