Trump tấn công vào quân đội Cuba, đang nắm huyết mạch kinh tế đảo quốc

Thụy My 

 
Du khách chụp ảnh kỷ niệm bên ngoài khách sạn Nacional ở La Habana, 22/05/2017.REUTERS/Stringer

Khi thông báo cấm các giao dịch với những định chế do quân đội Cuba kiểm soát, tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhắm vào trái tim của chế độ Raul Castro, vốn đã giao phó cho quân đội hầu như toàn bộ nền kinh tế đảo quốc.

Hôm 16/06/2017, ông Trump ra lệnh cấm các công ty Mỹ giao thương với Tập đoàn Quản trị Doanh nghiệp (GAESA), định chế hùng mạnh của quân đội, đặc biệt là kiểm soát phần lớn kỹ nghệ du lịch đang trên đà tăng trưởng. Tập đoàn này hoạt động trên rất nhiều lãnh vực kinh tế, đã bắt rễ từ thập niên 90.

Vào thời đó, sự sụp đổ của ông anh cả Liên Xô đã khiến Cuba mất đi nguồn tài trợ, cần khẩn cấp tiền mặt. Anh em nhà Castro đã nhờ cậy vào lòng trung thành của quân đội, giao phó cho những lãnh vực chủ chốt của nền kinh tế.

Vương quốc này khởi đầu với sự thành lập Liên hiệp các doanh nghiệp quân đội (UEM) để bảo trì và sản xuất vũ khí trong nước. Rồi đến tập đoàn du lịch Gaviota, được lập ra để điều phối và kiểm soát việc mở cửa trong lãnh vực du lịch, trước khi cho lập các tập đoàn du lịch tư nhân như Cubanacan hay Gran Caribe.

Trước đó, bộ Nội Vụ đã lập ra CIMEX. Tập đoàn này tập hợp vài chục công ty chuyên thành lập các doanh nghiệp bình phong để né các biện pháp cấm vận kinh tế do Mỹ áp đặt từ năm 1962.

Là đơn vị thử nghiệm nhằm làm tăng hiệu suất, UEM nhanh chóng chuyển đổi thành GAESA. Tập đoàn này sau đó bao trùm luôn cả Gaviota và tập đoàn phân phối TRD, cơ quan quản lý cảng container đại quy mô Mariel (tây La Habana) và tập đoàn tài chính Rafin, đồng sở hữu công ty viễn thông độc quyền Etecsa.

Là lá cờ đầu của GAESA, Gaviota có đến trên 50 khách sạn (chiếm 40% trên toàn quốc), năm hệ thống resort & khu vui chơi, trên 25 nhà hàng, một công ty hàng không, nhiều công ty taxi và cho thuê xe. Dưới quyền lãnh đạo của Raul Castro, mới đây GAESA còn được giao thêm CIMEX, Ngân hàng Tài chính Quốc tế và Habaguanex – chủ sở hữu nhiều nhà hàng, khách sạn ở khu phố cổ La Habana.

Tập đoàn này khá bí ẩn, và không có sổ sách chính thức nào tập hợp tất cả những công ty mà GAESA kiểm soát ở Cuba. Một chi tiết đáng chú ý là tòa nhà trụ sở công ty mẹ tại phía tây La Habana không hề có bảng hiệu nào.

Người lãnh đạo GAESA là tướng Luiz Rodriguez Lopez-Callejas, ủy viên trung ương đảng và là con rể của ông Raul Castro. Đa số người dân Cuba không biết đến nhân vật thích đứng trong bóng tối này.

« Nếu không có bảng hiệu cho thấy các doanh nghiệp nào có liên hệ với FAR (Lực lượng vũ trang Cuba), thì các công ty Mỹ khó thể biết được mình có vi phạm các biện pháp của ông Donald Trump hay không ». Sergio Gomez, một lãnh đạo của nhật báo chính thức Granma, Cuba hôm 16/06/2017 đã mỉa mai như trên.

Về phía ông Jorge Duany, giám đốc Viện nghiên cứu Cuba của trường đại học Florida nhận xét : « Với sự hiện diện của các quân nhân Cuba trong nhiều lãnh vực sản xuất, khó thể hình dung được là quan hệ thương mại giữa hai nước có thể mở rộng ». Ông tiết lộ rằng đã nghe tin chính phủ Mỹ soạn thảo một danh sách các công ty Cuba lệ thuộc vào quân đội, trước khi áp dụng các biện pháp sẽ có hiệu lực trong những tháng tới.

Nhưng nhà kinh tế Cuba Pavel Vidal thuộc trường đại học Javeriana ở Cali nhấn mạnh đến tầm mức khó khăn của nhiệm vụ này, và cho rằng cần phải chờ đợi « xem các biện pháp mới sẽ được áp dụng như thế nào để có thể đánh giá hiệu quả ». Theo ông Vidal, các hạn chế của Donald Trump về lâu về dài sẽ buộc chính quyền Cuba « tìm kiếm một phương cách thực dụng ngay lập tức » để tránh sự hiện diện cùng khắp của quân đội trong nền kinh tế, vốn « cần phải được chỉnh đốn vào lúc này hay lúc khác ».

Các chuyên gia đưa ra hai khả năng chính : hoặc giải thể GAESA và đặt dưới sự kiểm soát dân sự, hoặc chuyển đổi thành một tập đoàn dân sự. Nhưng giải pháp thứ hai buộc tập đoàn này phải chứng tỏ tính minh bạch nhiều hơn nữa.

Tai nạn tàu chiến ở Nhật : Hải quân Mỹ tìm được thi thể 7 thủy thủ

RFI

Khu trục hạm USS Fitzgerald trở về căn cứ Yokosuka, 17/06/2017.REUTERS/Toru Hanai

Một ngày sau vụ khu trục hạm Hoa Kỳ USS Fitzgerald bị một tàu chở hàng đâm, hôm nay, 18/06/2017, chỉ huy Hạm đội Bảy thông báo đã tìm được thi thể 7 thành viên thủ thủy đoàn bị coi là mất tích. Câu hỏi đặt ra là : Làm thế nào một chiến hạm thuộc loại hiện đại nhất của Mỹ lại gặp nạn?

Theo phó đô đốc, tư lệnh Hạm đội Bảy Joseph Aucoin, thi thể các thủy thủ đã được tìm thấy trong khoang ngủ của con tàu. Tai nạn xảy ra vào khoảng 2 giờ sáng, giờ địa phương, đúng vào lúc đa số thủy thủ đang trong giấc ngủ. Trả lời báo giới, chỉ huy Hạm đội Bảy giải thích là vết thủng lớn đã khiến cả một cột nước khổng lồ ập vào tàu, khiến những người ở gần đó gần như không có cơ may sống sót.

Theo AFP, hôm qua, vào cuối buổi chiều, 16 giờ sau tai nạn, khu trục hạm dài 154 mét đã trở về căn cứ hải quân Yokosuka, miền tây Nhật Bản. Chính tại đây, các thợ lặn bắt đầu công việc tìm kiếm người mất tích bên trong con tàu.

Phó đô đốc Joseph Aucoin cũng cho biết hạm trưởng Bryce Benson bị thương, được sơ tán khỏi tàu cũng nhiều thủy thủ, hiện đang được chăm sóc tại bệnh viện.

Lãnh đạo Hạm đội Bảy không đưa ra bất cứ bình luận nào về nguồn gốc tai nạn. Vụ tàu chiến Mỹ bị đâm xảy ra tại một khu vực giao thông hàng hải tấp nập, tuy nhiên, vào thời điểm xảy ra tai nạn, thời tiết ổn định. Khu trục hạm USS Fitzgerald thuộc loại hiện đại nhất, được trang bị các radar tân tiến, đang hoạt động trong khuôn khổ chiến dịch của Hạm đội Bảy tại vùng biển Triều Tiên.

Về nguyên tắc, phía Nhật Bản sẽ mở điều tra, nhưng theo hiệp ước hợp tác an ninh song phương, Hoa Kỳ sẽ đóng vai trò chính trong các điều tra, nếu vụ việc liên quan đến các chiến hạm tối tân của Hải quân Mỹ.

Tàu gây tai nạn ACX Crystal mang cờ Philippines, nhưng thuộc tập đoàn hàng hải NYK Line của Nhật. Không có ai trong số 20 thủy thủ của tàu bị thương. Người phát ngôn của hãng NYK Nhật cho AFP biết sẽ « hợp tác hoàn toàn » với nhà chức trách trong vụ này.

Iran nã tên lửa vào thành trì của Daech tại Syria

Thanh Hà, Anh Vũ

Truyền hình Nhà nước Iran phát hình ảnh tên lửa được phóng đi nhắm vào các cơ sở của Daech tại vùng Deir Ezzor, Syria, ngày 18/06/2017.IRIB TV / AFP

Vệ Binh Cách Mạng Hồi giáo Iran, ngày 18/06/2017 thông báo đã bắn một loạt tên lửa vào thành trì của tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo Daech tại Syria và đã thành công. Đây là đợt can thiệp quân sự đầu tiên của lực lượng quân sự tinh nhuệ Iran ngoài lãnh thổ từ khi kết thúc chiến tranh Iran-Irak.

Thông tín viên Siavosh Ghazi từ thủ đô Teheran cho biết thêm :

"Theo truyền thông Iran, tổng cộng 6 hỏa tiễn Zolfaqar được bắn đi, nhắm vào một căn cứ chỉ huy và tập trung quân của tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo trong vùng Deir Ezzor, miền đông Syria. Những tên lửa này được phóng đi từ một trung tâm đặt ở phía tây lãnh thổ Iran. Đài truyền hình Nhà nước cho thấy hình ảnh tên lửa bay ngang qua lãnh thổ Irak, trên hành trình 650 cây số.

Lực lượng Vệ Binh Cộng Hòa khẳng định chiến dịch này nhằm đáp trả hai vụ tấn công khủng bố ngày 07/06 nhắm vào Nghị viện Iran và lăng giáo chủ Khomeiny ngay tại thủ đô Iran, làm 17 người chết. Tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo nhận là tác giả hai vụ tấn công nói trên.

Cho tới nay, Iran luôn yểm trợ chính quyền Damas qua việc gửi cố vấn quân sự và quân tình nguyện sang Syria để chiến đấu chống quân nổi dậy và quân thánh chiến Hồi Giáo. Nhưng đây là lần đầu tiên chính quyền nước này bắn tên lửa từ lãnh thổ Iran sang Syria.

Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Iran và Ả Rập Xê Út và chỉ hai ngày sau khi Thượng Viện Mỹ thông qua các biện pháp trừng phạt mới nhắm vào chương trình hạt nhân của Iran cũng như chính sách của Teheran trong khu vực, đặc biệt là đối với Irak và Syria."

Không quân Hoa Kỳ bắn rơi một phi cơ của quân đội Syria

Theo AFP, ngày 18/06/2017, một chiến đấu cơ của Hoa Kỳ thuộc liên quân quốc tế chống Daech tại Syria và Irak đã bắn hạ một phi cơ của quân đội Damas trong khu vực miền bắc Syria.

Thông tin trên do quân đội Syria loan báo và đã được Washington xác nhận. Thông cáo của sở chỉ huy liên quân quốc tế chống Daech cho biết chi tiết : « Vào hồi 18h43, giờ địa phương (17 giờ 43 GMT), một máy bay của quân đội Syria loại SU-22 đã ném bom gần khu vực của Lực Lượng Dân Chủ Syria (FDS) ở phía nam Tabqa. Căn cứ theo các cam kết của chúng tôi, và quyền tự vệ chính đáng của liên quân (chống Daech), phi cơ nói trên đã bị chiến đấu cơ Mỹ, F/A-18 E Super Hornet bắn hạ ngay lập tức ».

Vẫn theo liên quân quốc tế chống Daech, hai giờ trước đó, các lực lượng của chính phủ Bachar al-Assad đã tấn công các chiến binh của FDS ở phía nam Tabqa và đã gây tổn thất đáng kể cho Lực Lượng Dân Chủ Syria, liên quân Ả Rập - Kurdistan, được Hoa Kỳ và đồng minh vùng Vịnh yểm trợ. Tuy nhiên, liên quân khẳng định không tìm cách tấn công chế độ Syria, quân đội Nga hay các lực lượng thân chế độ Damas, nhưng họ không ngần ngại tự vệ cũng như bảo vệ những đối tác trước các đe dọa.

Matxcơva hôm nay thông qua lời thứ trưởng Ngoại Giao Nga, Serguei Riabkov, được hãng tin Nga Tass trích dẫn, đã lên án vụ không quân Mỹ bắn hạ chiến đấu cơ Syria là « hành động xâm lược » và tố cáo Washington « đang hỗ trợ khủng bố » tại Syria.  

Trở lại