Mỹ: Trump và cộng sự nghĩ gì về an ninh hàng hải ?

Click lên điểm nào quý vị muốn xem:

[1] Trump và cộng sự nghĩ gì về an ninh hàng hải?

[2] Trump « diều hâu » : Phát triển Thủy Quân Lục Chiến và Hải Quân  

[3] Trump « đối ngoại » : Trung Quốc, Bắc Triều Tiên và Nga trong tầm nhắm  

[4] Bộ trưởng Hải Quân « tiềm năng » : Phải chống Trung Quốc ở Biển Đông  

[5] R. Forbes : Biển Đông cần uy lực Mỹ để luật pháp được tôn trọng  

[6] « Cố vấn ngoại giao » Jeff Session : Mỹ không thể để bị trói tay  

[7] Liên Hiệp Châu Âu lo xa quan hệ với Mỹ dưới thời Trump  

[8] Donald Trump kêu gọi dân Mỹ « đừng sợ »  

[9] Donald Trump bắt đầu lập chính quyền mới  

***

[1] Trump và cộng sự nghĩ gì về an ninh hàng hải?

Tàu chiến Mỹ USS Bonhomme Richard (LHD 6) hoạt động ở Biển Đông. Ảnh ngày 06/10/2016. Nghị sĩ Randy Forbes muốn tăng cường lực lượng Hải quân Mỹ trong khu vực.Reuters

Những tuyên bố hiếm hoi, mơ hồ, thậm chí mâu thuẫn nhau của tổng thống tân cử Mỹ khi vận động tranh cử đang khiến mọi người tự hỏi là chính sách quốc phòng và ngoại giao của tân chính quyền Donald Trump sẽ như thế nào? Trong một bài viết ngày 10/11/2016 đăng trên trang web thông tin của Học Viện Hải Quân Mỹ USNI News, tác giả Megan Eckstein đã tìm cách phác họa một số nét chỉ đạo về hướng giải quyết các vấn đề an ninh quốc gia và an ninh trên biển sắp tới đây, dựa trên phát biểu của chính ông Trump và hai nhân vật trong đảng Cộng Hòa, có lẽ sẽ nắm những chức vụ trọng yếu trong chính quyền mới.

Ngoài ông Trump, hai nhân vật được trích dẫn là ông Randy Forbes, người rất có thể sẽ được đề cử vào chức vụ bộ trưởng bộ Hải Quân và thượng nghị sĩ Jeff Sessions, người từng làm cố vấn về các vấn đề đối ngoại cho ông Trump trong suốt thời gian tranh cử. Cả hai đã cho thấy phần nào cách ông Trump gánh vác trách nhiệm Tổng Tư lệnh Tối Cao của nước Mỹ, dù rằng cũng có những khác biệt đáng kể trong quan điểm hai người về đường lối như răn đe Trung Quốc ở Biển Đông.

Bài viết trước hết trích dẫn quan điểm của ông Donald Trump về an ninh trên biển, được ông nêu lên trong diễn văn ngày 07/09 vừa qua tại Philadelphia về đối ngoại.

Diễn văn mở đầu bằng lời khẳng định mong muốn có được « một thế giới ổn định, hòa bình, ít tranh chấp hơn và nhiều điểm chung hơn », đồng thời đề nghị « một chính sách đối ngoại mới tập trung trên việc thúc đẩy quyền lợi cốt lõi của nước Mỹ, thúc đẩy ổn định khu vực, và giảm căng thẳng trên thế giới ». Hướng mới đó, theo ông Trump, đòi hỏi là « phải suy nghĩ lại về những chính sách đã thất bại trong quá khứ..., có thể có bạn mới, xây dựng lại các mối liên minh cũ, và đưa những đồng minh mới vào trong nhóm. »

[2] Trump « diều hâu » : Phát triển Thủy Quân Lục Chiến và Hải Quân

Cho dù vậy, ông Trump đã khẳng định rõ ràng là Mỹ vẫn cần đến sức mạnh quân sự, « vì lịch sử đã cho thấy là thời khắc nguy hiểm nhất chính khi nước Mỹ không chuẩn bị sẵn sàng », do đó Mỹ cần đến « sức mạnh quân sự vô địch để răn đe, tránh né và dự phòng tranh chấp ».

Sức mạnh quân sự đó, theo ông Trump, sẽ có được thông qua việc tăng cường tầm vóc của hai lực lượng Hải Quân và Thủy Quân Lục Chiến.

Về Thủy Quân Lục Chiến – tiếng Mỹ gọi là Marines – từ con số 182.000 người hiện thời, hỗ trợ cho 24 tiểu đoàn bộ binh, quân số có thể được tăng lên để hỗ trợ cho 36 tiểu đoàn. Ông Trump đã trích dẫn nghiên cứu của Heritage Foundation xem đấy là một lực lượng tối thiểu cần có đề đối phó với tình huống nghiêm trọng... Lục Quân như vậy có thể tăng thêm 50.000 người, thành tổng công 540.000 lính.

Riêng về Hải Quân, trong bài phát biểu, ông Trump cho biết là ông muốn có một lực lượng gồm 350 tàu, so với hiện nay là 308 chiếc, một con số sẽ tăng thêm một chút khi Hải Quân công bố bản điều chỉnh cơ cấu vào cuối năm nay.

Hạm đội hùng hậu đó sẽ đặt trọng tâm trên khả năng phòng thủ chống tên lửa đạn đạo. Trump kêu gọi hiện đại hóa toàn bộ số 22 tuần dương hạm, được ông mệnh danh là « nền tảng khả năng phòng chống tên lửa đạn đạo của Mỹ ở Châu Âu, Châu Á và Trung Đông ».

Ông Trump còn cho biết ông sẽ đặt mua thêm « khu trục hạm hiện đại có trọng trách ngăn chận hỏa tiễn trong những năm tới đây », và ông sẽ yêu cầu Quốc Hội bãi bỏ biện pháp khống chế ngân sách quốc phòng (defence sequester) để có tiền chi cho việc tăng cường năng lực quân sự. Luật khống chế chi tiêu này có giá trị đến năm 2023, trừ phi Quốc Hội ra quyết định bãi bỏ. Đối với ông Trump, thực hiện tốt những cải cách nhằm hạn chế sự lãng phí của chính phủ, tinh giản guồng máy quan liêu hành chính sẽ có ích hơn, và sẽ cho phép có thêm tiền đề trang trải cho quân đội.

[3] Trump « đối ngoại » : Trung Quốc, Bắc Triều Tiên và Nga trong tầm nhắm

Về đối ngoại, ông Trump ghi nhận rằng : « Trung Quốc đã trở thành hung hăng hơn, Bắc Triều Tiên nguy hiểm và hiếu chiến hơn, trong lúc Nga thì vẫn thách thức Mỹ. »

Tuy nhiên, cho dù tồn tại những thách thức toàn diện này – cùng với Iran và mạng lưới khủng bố, mà bộ Quốc Phòng Mỹ gộp lại trong khái niệm CRIKCT (từ tắt tiếng Anh của Trung Quốc, Nga, Iran, Triều Tiên, chống khủng bố), ông Trump vẫn muốn các đồng minh của Mỹ đóng góp nhiều hơn cho an ninh khu vực.

Ông nói thẳng : « Trong thời gian đầu của nhiệm kỳ tổng thống, tôi sẽ yêu cầu tất cả các thành viên NATO nhanh chóng thanh toán hóa đơn, có rất nhiều nước đã không làm việc này ». Ông Trump còn sẽ « kính cẩn yêu cầu các nước như Đức, Nhật Bản, Hàn Quốc và Ả Rập Xê-Út trả thêm tiền » cho an ninh mà Mỹ mang lại cho họ.

Tác giả bài viết nhắc lại là Mỹ đang đóng quân tại các quốc gia này, chi phí về hạ tầng và hoạt động do các nước chủ nhà trả phần lớn. Đối với Mỹ, đóng quân ở xa như thế này vẫn có lợi hơn, ít tốn kém hơn là trú quân tại Mỹ để rồi phải trả tiền chuyển quân mỗi khi cần và bị hạn chế trong việc phản ứng nhanh khi cần thiết.

[4] Bộ trưởng Hải Quân « tiềm năng » : Phải chống Trung Quốc ở Biển Đông

Nếu quan điểm của ông Donald Trump mang tính chất tổng quát, thì lập trường của người rất có thể được chọn là bộ trưởng Hải Quân Mỹ Randy Forbes lại hết sức cụ thể : Mỹ phải tăng cường lực lượng Hải Quân và đưa đến Biển Đông để đối phó với Trung Quốc.

Randy Forbes, hiện là chủ tịch tiểu ban Hải Lực (Seapower) trong Ủy Ban Quân Vụ Hạ Viện Mỹ, đã từng nói rõ là ông rất quan tâm đến việc tăng cường lực lượng Hải Quân và đưa sức mạnh Mỹ đến Biển Đông.

Đối với tác giả bài viết, hiện chưa rõ là chủ trương đối kháng Trung Quốc mà ông Forbes chủ trương sẽ được ông Trump chấp nhận như thế nào khi mà cả hai đều có thái độ rất cứng rắn đối với Trung Quốc trên bình diện kinh tế, và gần đây ông Trump  đã kêu gọi giảm căng thẳng trên thế giới.

Mới tháng 9 vừa qua, ông Forbes đã cho rằng về mặt quân sự, Mỹ cần phải có một thái độ mạnh mẽ hơn ở Biển Đông. Mở đầu một phiên điều trần về Biển Đông, ông xác định : « Cần phải có nhiều hơn là lời nói cửa miệng để tạo nên sự đối trọng với sức mạnh đang tăng và thái độ quyết đoán của Trung Quốc ».

Ông nhắc lại là vào năm ngoái, cùng với chủ tịch Ủy Ban Quân Vụ Thornberry và 27 dân biểu khác, ông đã ký một lá thư đưa lên tổng thống và bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ yêu cầu phải có thái độ mạnh mẽ hơn ở Biển Đông, tăng cường sự hiện diện của Mỹ trong khu vực nhạy cảm này, gia tăng các chiến dịch tuần tra bảo vệ quyền tự do hàng hải trong vùng biển đang tranh chấp. Ông đã hài lòng khi thấy một số chuyện được thực hiện nhưng cho là cần phải làm nhiều hơn nữa.

Ông Forbes đã ghi nhận sự kiện « Trung Quốc vẫn đòi hỏi chủ quyền trên toàn bộ vùng biển, tiếp tục các công trình bồi đấp đảo nhân tạo mà đa phần lộ rõ mục tiêu phục vụ quân sự. Lực lượng quân sự và bán quân sự Trung Quốc vẫn tăng cường sự hiện diện và hoạt động trong vùng, kiểm soát trên thực tế vùng biển trọng yếu này. »

[5] R. Forbes : Biển Đông cần uy lực Mỹ để luật pháp được tôn trọng

Với chính quyền Obama trong giai đoạn mãn nhiệm kỳ, ông Forbes quan ngại là chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ xem những tháng cuối của tổng thống Obama như một cánh cửa sổ mở để thiết lập Vùng nhận dạng phòng không bao trùm bãi Scarborough, đẩy mạnh việc quân sự hóa các đảo đã bồi đắp hay có những hoạt động khác nữa để thử quyết tâm của Mỹ. Ông Forbes cho là phải cần ngăn chận các hành động này của Trung Quốc trong những tháng tới đây.

Trước đó, vào tháng 7, ông Forbes cũng kêu gọi phải có sự hiện diện quan trọng của Mỹ ở trong vùng, vì nếu Trung Quốc tiếp tục xem thường luật pháp quốc tế và dư luận thế giới, thì cách bảo đảm nhất để tránh không cho chiến tranh tàn phá vùng Châu Á Thái Bình Dương là Mỹ phải duy trì sự hiện diện, và có sức mạnh quyết định trong vùng.

Đối với ông Randy Forbes, dù không làm nên luật lệ, nhưng sức mạnh có thể được dùng để răn đe, ngăn chặn các nguy cơ đe dọa hòa bình, ổn định và luật pháp. Do vậy, ông Randy Forbes chủ trương tăng sự hiện diện quân sự của Mỹ trong vùng, cũng như tăng tần suất của những chiến dịch tuần tra vì quyền tự do hàng hải.

Về quy mô của Hải Quân Mỹ, ông Forbes không hề giấu giếm mong muốn tăng số lượng tàu chiến, tàu ngầm và tàu đổ bộ, kể cả tàu không người lái.

[6] « Cố vấn ngoại giao » Jeff Session : Mỹ không thể để bị trói tay

Về phần ông Jeff Session, đây là một thượng nghị sĩ trẻ, chủ tịch tiểu ban lực lượng vũ trang chiến lược Thượng Viện, đã tham gia vào ê kíp của Trump từ sớm và là cố vấn ngoại giao cho ứng cử viên Trump.

Trong các phát biểu của mình, ông Session đã cho thấy rõ quan điểm hoài nghi sâu sắc các tổ chức toàn cầu, bị ông cho là đã trói tay nước Mỹ, không cho Hoa Kỳ lựa chọn con đường riêng của mình.

Một ví dụ điển hình từng được ông Session nêu bật là khi ông đả phá Hiệp Định Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương TPP. Trong bài phát biểu ngày 24/06, ông đã cho rằng hiệp định này tạo ra « một cơ chế điều hành có thể đưa ra những quyết định mà Quốc Hội Hoa Kỳ không thể ngăn chặn. Tương tự như Liên Hiệp Châu Âu, nơi mỗi quốc gia được một phiếu bầu, (trong TPP) Brunei và Việt Nam đều có được một phiếu cũng như Tổng thống Mỹ ! ».

[7] Liên Hiệp Châu Âu lo xa quan hệ với Mỹ dưới thời Trump

Anh Vũ

Ngoại trưởng Bỉ Didier Reynders (T) và lãnh đạo Ngoại giao Châu Âu Federica Mogherini, nhân cuộc họp tại Bruxelles ngày 14 /11/2016.EMMANUEL DUNAND / AFP

Trong khi chính sách đối ngoại của chính quyền Trump còn chưa định hình, nhưng các ngoại trưởng của EU tối qua đã họp tại Bruxelles để lo cho mối quan hệ sắp tới với nước Mỹ có thể sẽ thay đổi. Liên Hiệp Châu Âu khẳng định Washington vẫn luôn là đối tác mạnh và sẽ làm sao để Mỹ phải lắng nghe tiếng nói của đồng minh.

Cuộc họp bất thường các ngoại trưởng được tổ chức dưới hình thức một bữa « ăn tối không chính thức » này đã được lãnh đạo ngành ngoại giao Châu Âu, bà Federica Mogherini khởi xướng triệu tập ngay sau ngày bầu cử tổng thống Mỹ với chiến thắng bất ngờ của ông Donald Trump.

Một số ngoại trưởng đã không tham dự như ngoại trưởng Hungary hay ngoại trưởng Anh Boris Johnson, cho rằng cuộc gặp như vậy là vô ích, còn ngoại trưởng Pháp Jean-Marc Ayrault thì lấy lý do bận việc.

Nhìn chung, trước một đối tác mới như Donald Trump, lãnh đạo châu Âu đều đang phân vân chưa biết những tuyên bố hùng hồn của ông Trump trong chiến dịch tranh cử về quan hệ với Nga, về hồ sơ hạt nhân Iran hay về vấn đề biến đổi khí hậu, sẽ trở thành hiện thực ra sao.

Sau cuộc gặp tối qua, nhiều ngoại trưởng cho biết họ không muốn đợi đến khi lá bài đối ngoại của chính quyền Trump ngửa ra thì mới có phản ứng. Bà Mogherini khẳng định Châu Âu muốn có một quan hệ đối tác mạnh mẽ với chính quyền mới của Mỹ.

Ngoại trưởng Bỉ Didier Reynders khẳng định vấn đề cần bàn hiện nay là làm sao để Liên Hiệp tăng cường sức mạnh của mình trên thế giới trong các lĩnh vực an ninh quốc phòng, thương mại, nhập cư hay biến đổi khí hậu.

Tổng thống tân cử Mỹ, trong chiến dịch tranh cử đã tuyên bố ông có thể xem xét lại vấn đề đóng góp tài chính của Mỹ cho khối NATO, hiện đang chiếm 2/3 chi tiêu của liên minh này.

Tương lai của quốc phòng châu Âu là chủ đề nổi cộm trong cuộc họp chính thức các ngoại trưởng Liên Hiệp Châu Âu hôm nay.

[8] Donald Trump kêu gọi dân Mỹ « đừng sợ »

Anh Vũ

Ông Donald Trump, lúc phát biểu tại một hội nghị ở Pittsburgh, Pennsylvania, ngày 22/09/ 2016.REUTERS/Jonathan Ernst/File Photo

Bốn ngày sau khi đắc cử, hôm qua 13/11/2016, tổng thống tân cử của Mỹ đã xuất hiện trên kênh truyền hình CBS trong một cuộc phỏng vấn đầu tiên. Cố gắng trấn an mối lo ngại của một bộ phận dân chúng Mỹ từ sau khi ông thắng cử tổng thống, Donald Trump, với lời lẽ và giọng điệu hoàn toàn khác so với trước bầu cử, đã đề cập đến một số lời hứa trong chiến dịch tranh cử như nhập cư, hôn nhân đồng tính, nạo thai …

Thông tín viên Jean-Louis Pourtet Washington tường trình :

"Xuất hiện trên truyền hình là một ông Trump hiền lành, xung quanh là bà vợ Melania và các con. Ông đã chỉ nói những điều dễ chịu về Clinton về Obama. Rất khiêm nhường, ông thừa nhận cảm thấy như là người phải chịu trách nhiệm khủng khiếp cho dù ông đâu có đáng sợ đến thế.

Ông đã trực tiếp nói với những người biểu tình đang tiếp tục phản đối chiến thắng của ông rằng : « Đừng sợ, chúng ta sẽ vực dậy đất nước ! Chúng tôi mới chỉ vừa qua bầu cử, cần phải cho chúng tôi một chút thời gian. Nhiều người phản đối, nhưng nếu Hillary Clinton thắng và những người ủng hộ tôi lại biểu tình thì sao, mọi người có lẽ sẽ nói đó là điều kinh khủng ».

Ông Trump cũng lên án những hành động bạo lực nhằm nhắm vào các cộng đồng thiểu số. Từ thứ Ba vừa qua đã có hơn 200 vụ xảy ra. Quay mặt nhìn thẳng vào camera ông nói : « Hãy ngừng lại ».

Về các vấn đề xã hội, ông không chống gì hôn nhân đồng tính. Tuy nhiên, ông ngỏ ý sẽ chỉ định các thẩm phán bảo thủ vào Tối Cao Pháp Viện. Như vậy các luật về nạo thai sẽ bị thắt chặt thêm, nhưng đồng thời luật về quản lý vũ khí lại được nới lỏng.

Ông vẫn kiên quyết với vấn đề nhập cư trái phép, muốn trục xuất khoảng từ 2 đến 3 triệu người nhập cư bất hợp pháp, nhưng ông sẽ linh hoạt trên hồ sơ Obamacare.

Ông cũng thông báo sẽ không nhận lương tống thống 400 nghìn một năm."

[9] Donald Trump bắt đầu lập chính quyền mới

Thanh Hà

Ông Reince Priebus (T) và Stephen K. Bannon.STF / AFP

Chưa đầy một tuần lễ sau khi đắc cử, ngày 13/11/2016 Donald Trump chỉ định hai nhân vật then chốt vào ban lãnh đạo mới : Reince Priebus giữ chức chánh văn phòng Nhà Trắng và Stephen Bannon cố vấn chiến lược của tổng thống.

Chủ tịch ủy ban quốc gia đảng Cộng Hòa, Reince Priebus, 44 tuổi, là một trong những cộng tác viên trung thành của ông Donald Trump trong cuộc vận động tranh cử vừa qua. Hơn nữa, ông này lại là một người thân cận với chủ tịch Hạ Viện Mỹ, Paul Ryan. Theo giới quan sát, việc chỉ định Reince Priebus vào chức vụ chánh văn phòng phủ tổng thống là một dấu hiệu cho thấy Donald Trump đang muốn hàn gắn những rạn nứt với đảng Cộng Hòa. Bởi vì trong vai trò chánh văn phòng phủ tổng thống, ông Reince Priebus sẽ là cầu nối giữa Hành pháp và Lập pháp.

Chức cố vấn tổng thống về mặt chiến lược sẽ được trao cho ông Stephen Bannon, một người nổi tiếng có đường lối cực kỳ bảo thủ. Là một doanh nhân, từng làm việc trong ngành ngân hàng, từng phục vụ trong Hải quân Hoa Kỳ, Bannon điều hành cơ quan truyền thông Breitbart News, cũng có chủ trương cực hữu. Chính hãng tin Breitbart News từng vu khống tổng thống Barack Obama “ đưa các thành phần Hồi giáo đầy hận thù vào Mỹ ”.

Tổng thống tân cử Donald Trump chưa chính thức đề nghị, nhưng giới quan sát nêu lên một số tên tuổi các nhân vật như sau được cho là sẽ tham gia chính quyền Mỹ trong nhiệm kỳ 4 năm sắp tới : Tướng về hưu Michael Flynn có thể được mời làm cố vấn an ninh quốc gia, hay được chỉ định vào chức vụ bộ trưởng Quốc Phòng. Về mặt ngoại giao, tổng thống tân cử Donald Trump còn do dự giữa hai nhân vật là cựu chủ tịch Hạ Viện Newt Gingrich và thượng nghị sĩ bang Tennessee, chủ tịch ủy ban đối ngoại Thượng Viện, Bob Corker.

Để lãnh đạo bộ Tư Pháp, gần như chắc chắn là cựu thị trưởng thành phố New York Rudy Giuliani sẽ được chỉ định vào chức vụ này.

Đứng đầu bộ Tài chính có thể sẽ là Jamie Dimon, tổng giám đốc ngân hàng JP Morgan Chase hay Steven Mnuchin, một cựu quan chức của tập đoàn ngân hàng Goldman Sachs.

Trở lại