Về mặt thủ tục, rất khó để truất phế TT Trump Người Việt |
WASHINGTON, D.C.
(NV) – Sau vụ x́ căng
đan liên quan đến việc Tổng Thống Donald
Trump (Cộng Ḥa) nói chuyện qua điện
thoại với Tổng Thống Volodymyr Zelensky của Ukraine, mà trong đó, nhà lănh đạo Mỹ bị tố cáo
sử dụng quyền lực gây áp lực với lănh
đạo nước ngoài để có lợi trong
cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ vào năm
2020, Dân Biểu Nancy Pelosi (Dân
Chủ-California), chủ tịch Hạ Viện, thông báo
bà bắt đầu cho mở cuộc điều tra
để tiến đến việc luận tội ông
Trump, trước khi chuyển qua Thượng Viện
để truất phế nhà lănh đạo Hoa Kỳ. Đây là một bước
ngoặt lớn trong chính trường Hoa Kỳ, và
hiện chưa biết mọi việc sẽ diễn
tiến ra sao, và Tổng Thống Trump sẽ phải
đối đầu với sự việc như
thế nào. Trong lịch sử Hoa
Kỳ, luận tội tổng thống chỉ mới
xảy ra hai lần, một với Tổng
Thống Andrew Johnson năm 1868, và một với Tổng Thống Bill Clinton năm 1998. V́ thế, không
có nhiều chi tiết lắm liên quan đến
việc luận tội tổng thống. Cho tới nay, chưa có
tổng thống Mỹ nào bị truất phế. Luận tội do Hạ
Viện thực hiện, và phải được trên
50% dân biểu đồng ư. Hạ
Viện có 435 dân biểu, và phải
đạt con số 218 phiếu. Sau đó, sự
việc sẽ được chuyển sang Thượng
Viện để làm thủ tục truất phế,
và phải được 2/3 thượng
nghị sĩ đồng ư. Thượng Viện có 100
thượng nghị sĩ, nghĩa là phải được
67 phiếu. Nói cách khác, trong
thủ tục này, các dân biểu hành động
giống như các công tố viên và các thượng
nghị sĩ đóng vai bồi thẩm viên. Cả hai tổng
thống Johnson và Clinton đều bị Hạ Viện
luận tội, nhưng không bị Thượng
Viện truất phế. Sau đây là những
điều cần biết liên quan đến truất
phế: Truất
phế là ǵ? Hiến Pháp Hoa Kỳ
cho phép Quốc Hội truất phế một tổng
thống đương nhiệm nếu người này
“phản bội tổ quốc, hối lộ, hoặc
phạm các tội ác khác, và có các hành vi sai trái.” Hồi năm 1868,
Tổng Thống Johnson bị Hạ Viện luận
tội qua 11 điều khoản, hầu hết liên quan
đến việc sa thải các thành viên nội các
để ngăn chặn họ ra điều trần trước
Quốc Hội. Năm 1998, Tổng
Thống Clinton bị Hạ Viện luận tội qua
hai điều khoản, một liên quan đến
việc nói dối đại bồi thẩm đoàn
trong việc ông có quan hệ t́nh dục với cô Monica
Lewinsky, một thực tập viên trong Ṭa Bạch
Ốc, và một liên quan đến việc cản
trở công lư để che giấu bằng chứng liên
quan đến vụ quan hệ t́nh dục. Truất
phế bắt đầu ra sao? Về nguyên tắc, trước
hết, Hạ Viện
bỏ phiếu cho phép Ủy
Ban Tư Pháp Hạ Viện bắt đầu thủ tục luận
tội. Sau khi ủy ban bỏ phiếu thông qua,
sự việc sẽ được đưa ra phiên
khoáng đại Hạ Viện bỏ phiếu chính
thức luận tội. Tuy nhiên, Quốc
Hội là cơ quan tự đưa ra quy định cho
chính ḿnh, nên tùy theo lănh đạo chọn phương
thức nào. Trong trường
hợp Tổng Thống Donald Trump, bà Nancy Pelosi chọn cách
khác. Hôm Thứ Ba, 24 Tháng Chín,
bà Pelosi ra lệnh cho sáu ủy ban Hạ Viện đang
điều tra Tổng Thống Trump bắt đầu
“thủ tục luận tội” ông. Các ủy ban này là Tư
Pháp, T́nh Báo, Thuế, Tài Chính, Giám Sát, và Ngoại
Giao. Sau khi các ủy ban này
hoàn tất điều tra, mỗi ủy ban sẽ
đưa ra đề nghị nên luận tội
dựa vào yếu tố nào, nếu có. Sau đó, Ủy Ban Tư Pháp sẽ quyết định
một cách chính thức đề nghị nào để
bỏ phiếu thông qua, và đưa ra phiên họp khoáng
đại Hạ Viện bỏ phiếu chuẩn
thuận. Liệu
Hạ Viện có luận tội ông Trump? Về lư thuyết, câu
trả lời là “có,” v́ hiện nay đảng Dân Chủ
chiếm 235 ghế và đảng Cộng Ḥa chiếm
198 ghế tại Hạ Viện. Theo tính toán của
nhật báo The New York Times hôm Thứ Tư, 25 Tháng Chín, hiện có 203 dân biểu đồng ư luận tội
ông Trump, 88 người phản đối hoặc chưa
quyết định ǵ cả, và 144 người chưa
cho biết sẽ bỏ phiếu ra sao. Như vậy, chỉ
cần 15 phiếu nữa là đủ 218 phiếu
luận tội Tổng Thống Trump. Chuyển qua
Thượng Viện Sau khi luận tội,
Hạ Viện chuyển sự việc sang Thượng
Viện để tiến hành thủ tục truất
phế tổng thống. Thượng Viện
hiện do đảng Cộng Ḥa nắm đa số, và
người đứng đầu là Thượng
Nghị Sĩ Mitch McConnell (Kentucky), và ông có thể không tiến
hành xét xử ǵ ông Trump. Thậm chí, Thượng
Viện có thể bỏ phiếu bác bỏ luận
tội của Hạ Viện, nếu cần, bất
chấp chuyện ǵ xảy ra sau đó. Tuy nhiên, nếu Thượng Viện tiến hành
xét xử ông Trump, trong khi các thượng nghị sĩ là
bồi thẩm phiên, chủ tọa “phiên xử”
sẽ là ông John Roberts, chủ
tịch Tối Cao Pháp Viện. Hạ Viện sẽ
bỏ phiếu chọn một số dân biểu làm
“manager,” những người sẽ “truy tố”
tổng thống trước “bồi thẩm đoàn”
Thượng Viện, và sau đó các thượng
nghị sĩ sẽ bỏ phiếu. Thượng Viện hiện có 53 thượng
nghị sĩ Cộng Ḥa, trong khi chỉ có 47
người là Dân Chủ. Chỉ cần 34 thượng nghị sĩ “tha bổng” là ông
Trump “thoát nạn.” Cho nên, gần như rất khó để truất phế Tổng Thống Donald Trump. (Đ.D.)
|